Στις αρχές Μαρτίου, χιλιάδες προσφύγων συγκεντρώθηκαν πολύ κοντά στη συνοριακή πύλη του Pazarkule στην Τουρκία, αφού ο Πρόεδρος Recep Tayyip Erdoğan δήλωσε ότι θα “ανοίξει την πύλη” προς την Ευρώπη.
Η κίνηση -γράφει η εφημερίδα The Guardian, (κείμενο Katy Fallon)- αποτέλεσε αντίδραση στον θάνατο 33 Τούρκων στρατιωτών στην επαρχία Idlib στις 28 Φεβρουαρίου και σχεδιάστηκε για να ασκήσει πίεση στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ για να υποστηρίξουν τη στρατιωτική της επιχείρηση στη βόρεια Συρία.
Πολλοί επιβιβάστηκαν σε λεωφορεία για το Pazarkule – κάποια οργανωμένα από τις τουρκικές αρχές από την Κωνσταντινούπολη – και άλλοι πήγαν περπατώντας. Οι άνθρωποι εγκατέλειψαν σπίτια που νοίκιαζαν και πούλησαν όσα υπάρχοντα τους είχαν απομείνει. Η Rima, μία 45χρονη πρώην νοσηλεύτρια από τη Συρία, που είχε καταγράψει τις ωμότητες του καθεστώτος σε ένα νοσοκομείο στην Daraa, μάζεψε ό,τι είχε στην κατοχή της, άφησε το νοικιασμένο σπίτι της και πλήρωσε 509 τουρκικές λίρες (£56) για να φτάσει στο Pazarkule.
Ήλπιζε να βρει έναν τρόπο να μπει στην Ευρώπη και στην Ελβετία όπου η αδελφή της είναι πολιτική πρόσφυγας. Όταν έφτασε, ωστόσο, αντιλήφθηκε γρήγορα ότι τα κλειστά σύνορα σήμαιναν ότι αποτελούσε απλώς μέρος ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού από την τουρκική κυβέρνηση. “Κατάλαβα ότι μας χρησιμοποιούσαν”, λέει.
Οι ελληνικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και κροτίδες λάμψης για να απωθήσουν τον κόσμο που προσπαθούσε να περάσει. Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι 150 χιλιάδες άνθρωποι διέσχισαν τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα αυτή την περίοδο ενώ η Ελλάδα προσδιορίζει τους επίσημους αριθμούς σε λιγότερους από 3.500.
Τις επόμενες εβδομάδες, η Rima και οι χιλιάδες που παρέμεναν στο Pazarkule πήγαιναν από τον έναν εφιάλτη στον άλλο καθώς η Ευρώπη βρέθηκε στον κλοιό της έξαρσης του κορωναϊού.Τη νύχτα της 26ης Μαρτίου, οι τουρκικές δυνάμεις έκαψαν τις σκηνές εκείνων που έμεναν στον πρόχειρο μεταναστευτικό καταυλισμό και τους εξανάγκασαν να μπουν σε λεωφορεία, οδηγώντας τους χιλιάδες μίλια διαμέσου της χώρας σε καταυλισμούς καραντίνας.
Οι Lighthouse Reports ακολούθησαν τη Rima και άλλους 29 στο ταξίδι τους από το Pazarkule: εντοπίζοντας και επαληθεύοντας μαρτυρίες μέσω εφαρμογών, live streams και νεώτερες εξελίξεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η έρευνα έδειξε πώς, μετά την αναχώρηση από τους καταυλισμούς καραντίνας, κάποιοι άνθρωποι κατέληξαν στους δρόμους της Σμύρνης. Άλλοι, μεταξύ των οποίων παιδιά, τοποθετήθηκαν σε εγκατάσταση κράτησης στην Άγκυρα. Κάποιοι από τους Σύρους απειλήθηκαν με απέλαση σε”ασφαλείς ζώνες” στη βόρεια Συρία.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι ό,τι απομένει από τον”μοχλό πίεσης” της Τουρκίας προς την ΕΕ. Οι ιστορίες τους είναι μόνο ένα δείγμα από εκείνες όσων διακινδύνεψαν και έχασαν πολλά στα ευρωπαϊκά σύνορα τον Μάρτιο.Αφού η Rima είδε τη σκηνή της να καίγεται, οδηγήθηκε σε έναν καταυλισμό καραντίνας στην Malatya. Υπολογίζει ότι ήταν μία από τα 2.300 περίπου άτομα που διήνυσαν με λεωφορεία περισσότερα από 1000 χιλιόμετρα (620 μίλια) μακριά από τα σύνορα στην ανατολική πλευρά της Τουρκίας.
Δεν είχαν άλλη επιλογή από το να πάνε, λέει. “[Οι τουρκικές δυνάμεις] μας απείλησαν με όπλα”. Η Rima αναφέρει ότι υπήρχε ελάχιστη παροχή τροφής και ιατρική φροντίδα στην Malatya. Τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι από την καραντίνα στις 16 Απριλίου και τους άφησαν στην βορειοανατολική επαρχία της Trabzon.
Μία ομάδα 50 ατόμων, μεταξύ αυτών και η Rima, που δεν είχαν χρήματα για να συνεχίσουν το ταξίδι, συνελέγησαν από τις τοπικές αρχές και μεταφέρθηκαν σε κέντρο κράτησης στην Άγκυρα, 800 χιλιόμετρα μακριά.Σε βίντεο που μοιράστηκε [η Rima], φαίνονται γυναίκες να ουρλιάζουν και παιδιά να κλαίνε καθώς φτάνουν στο κέντρο. Η Rima λέει ότι όλοι στην αρχή αρνήθηκαν να αποβιβαστούν από το λεωφορείο όταν αντιλήφθηκαν ότι επρόκειτο να κρατηθούν ξανά.
“Μας μεταχειρίστηκαν σαν κρατούμενους και εγκληματίες”, λέει. Κατάφερε να κρατήσει το τηλέφωνό της μολονότι από άλλους τα πήραν. “Μπορούσα να επικοινωνήσω και να καταγράψω όσα υπέφεραν σε αυτή τη φυλακή”.
Φωτογραφίες που μοιράστηκε δείχνουν παιδιά και βρέφη να κάθονται σε κρεβάτια εκστρατείας. Ξεκίνησαν απεργία πείνας διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες και η Rima λέει ότι δεν υπήρχε γάλα για τα βρέφη.”Μας ανάγκασαν με γκλομπ να εγκαταλείψουμε το όνειρό μας και να ανέβουμε στο λεωφορείο”, αναφέρει χαρακτηριστικά η Rima, πρόσφυγας από την Συρία:
“Ο πρόεδρός σας είναι αυτός που μας ανήγγειλε ότι τα σύνορα είναι ανοικτά, ο πρόεδρός σας! Μας ενθαρρύνατε να φύγουμε, μας λέγατε να ασκήσουμε πίεση πάνω στην ελληνική πύλη και ότι δεν θα ανοίξει χωρίς πίεση”, φώναζε η Rima μέσα από την κλειδωμένη πόρτα του δωματίου της.
Ύστερα από πέντε ημέρες αφέθηκαν ελεύθεροι. Η Rima είχε χάσει το σπίτι που νοίκιαζε στην Konya, αφού έχασε μία πληρωμή.Η Rima δεν μπορεί να επιστρέψει στη Συρία εξαιτίας των προηγούμενων δραστηριοτήτων της με τα media. Επίσης ανησυχεί μήπως απελαθεί σε “ασφαλείς ζώνες” που έχει δημιουργήσει η Τουρκία στη βόρεια Συρία. Φοβάται ότι αυτές οι ζώνες θα πέσουν στα χέρια του καθεστώτος στο εγγύς μέλλον.
“Γιατί να εμπιστευτώ τις υποσχέσεις Erdoğan για τη δημιουργία ζωνών ασφαλείας μετά από όλα όσα έχουμε δει από το τουρκικό κράτος;”, διερωτάται. Ο Ömer Faruk Gergerlioğlu, βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού και μέλος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τουρκία, είπε στον Guardian ότι οι πρόσφυγες στο Pazarkule είχαν χρησιμοποιηθεί σαν πολιτικά πιόνια.
“Χιλιάδες ανθρώπων οδηγήθηκαν να πλημμυρίσουν τα σύνορα ως ένας πολιτικός μοχλός πίεσης ή ένα εργαλείο εκβιασμού”, λέει. Ο ίδιος υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας κάποιων από τα γεγονότα στο Pazarkule με την ιδιότητά του ως μέλους της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Λέει ότι η απειλή ανοίγματος των συνόρων στους πρόσφυγες είναι η “αχίλλειος πτέρνα της Δύσης”. “Ο Erdoğan είναι ένας πραγματιστής πολιτικός”, λέει. “Αυτοί οι άνθρωποι που πέθαναν, τραυματίστηκαν, δυστύχησαν, έχασαν τα υπάρχοντά τους, είναι απλώς θύματα για τον Erdoğan. Μπορεί να στήσει ένα τέτοιο παιχνίδι ξανά”.
Ο Ibrahim*, 41 ετών, είναι ένας άλλος Σύριος που δοκίμασε την τύχη του στο Pazarkule. Συνήθιζε να ζωγραφίζει τοίχους στις αγροτικές περιοχές έξω από την πόλη Λατάκια και φυλακίστηκε το 2016 με την κατηγορία ότι παρέδιδε ιατρικό εξοπλισμό σε αντάρτες.
Η ανακοίνωση του Erdoğan έδωσε στον Ibrahim την ελπίδα ότι θα μπορούσε να ενωθεί με τη σύζυγό του, η οποία είχε κάνει το ταξίδι μέχρι τη Γερμανία, ενώ αυτός ήταν στη φυλακή. Ο Ibrahim ληστεύτηκε από τα υπάρχοντά του κοντά στο Pazarkule από μια συμμορία έξι ατόμων. Μετά από μια ανεπιτυχή προσπάθεια διέλευσης, πήγαν στον αυτοσχέδιο καταυλισμό στο Pazarkule.
«Βουβαθήκαμε και εδώ ξεκίνησε μια άλλη μορφή ταλαιπωρίας», λέει. Όταν ανακοινώθηκε η καραντίνα, αναγκάστηκε να επιβιβαστεί σε λεωφορείο. «Μας ανάγκασαν με γκλομπς να εγκαταλείψουν το όνειρό μας και να μπούμε στο λεωφορείο, αφού μας είπαν ψέματα ότι θα επιστρέψουμε μετά το τέλος της καραντίνας», είπε.
Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε έναν παλιό κοιτώνα πανεπιστημίου στο Edirne (Αδριανούπολη) όπου έπρεπε να εγκαταλείψει το τηλέφωνό του.Το φαγητό σε αυτή την αυτοσχέδια εγκατάσταση καραντίνας ήταν ελάχιστο. «Το αποκαλούσαμε δείγμα», λέει. Οι άνθρωποι που ήταν σε καραντίνα απειλούνταν με απέλαση και χτυπήθηκαν από τις τουρκικές αρχές μετά από διαμαρτυρία για τις συνθήκες, λέει. «Ο φίλος μου ακόμα υποφέρει από χτυπήματα στο κεφάλι.»
Ο Ιμπραΐμ λέει ότι ξόδεψε περίπου 1700 δολάρια (1380 λίρες), σχεδόν όλα τα χρήματά του στην προσπάθεια να περάσει τα σύνορα προς την Ευρώπη. Ακόμη και μετά την καραντίνα τους, οι πρόσφυγες που βρέθηκαν στο Pazarkule χρησιμοποιήθηκαν στο επίκεντρο ενός πολιτικού παιχνιδιού.
Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες είδαν το φως σε ελληνικά ΜΜΕ στις αρχές Απριλίου, που έλεγαν ότι η Τουρκία σχεδιάζει να στείλει στην Ευρώπη μετανάστες θετικούς στον Covid-19. Ένα άρθρο στην ελληνική εφημερίδα Καθημερινή είχε τον τίτλο: “Η Τουρκία ωθεί μετανάστες προσβεβλημένους από Covid-19 να μπουν στην Ελλάδα, πιστεύουν αξιωματούχοι”.
Παρόμοια δημοσιεύματα έκαναν την εμφάνισή τους στην ΕΡΤ, το Mega TV, το Έθνος και το Πρώτο Θέμα. Το Πρώτο Θέμα χρησιμοποίησε ένα σκρίνσοτ από το βίντεο του Mohammad, ενός πρόσφυγα από την επαρχία Hamah.
Αυτό χρησιμοποιήθηκε χωρίς τα συμφραζόμενα για να στηρίξει τους ισχυρισμούς ότι πρόσφυγες με κορωναϊό συγκεντρώθηκαν στα σύνορα. Το βίντεο του Mohammad, ωστόσο, είχε μία λεζάντα που εξηγούσε ότι όλοι όσοι ήταν μαζί του είχαν μόλις αφεθεί ελεύθεροι από την καραντίνα και δεν είχαν κοροναϊό.
Ο Mohammad, που δεν επιθυμεί να χρησιμοποιηθεί το πλήρες όνομά του, δεν είχε ποτέ του τον ιό. Για εκείνους που προσπάθησαν και απέτυχαν να φτάσουν στην Ευρώπη από τη συνοριακή πύλη του Pazarkule, το μέλλον είναι άγνωστο. Η Rima είναι τώρα άστεγη και μένει με φίλους στην Άγκυρα. Δεν μπορεί να ονειρευτεί ότι κερδίζει αρκετά χρήματα για να φτιάξει μια ζωή εκεί και φοβάται την απέλασή της στη βόρεια Συρία.
“Δεν υπάρχει μέλλον, προστασία, ή ελπίδα”, λέει. Για τον Ιμπραΐμ, που μένει με φίλους στην Κωνσταντινούπολη, το Παζάρ Κουλέ είναι ενδεικτικό της ειρήνης και ασφάλειας που αυτός και τόσοι σύροι πρόσφυγες έχουν ως τώρα στερηθεί. «Αυτό δείχνει απλά πώς μια από τις προσπάθειές μας για αναζήτηση μιας ζωής με αξιοπρέπεια ματαιώθηκε», λέει. «Για μένα αυτή είναι η ιστορία του Παζάρ Κουλε».
Ο Guardian ήλθε σε επαφή με εκπροσώπους του τουρκικού υπουργείου Υγείας, για να διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες σχετικά με την εκκένωση του Pazarkule, τους καταυλισμούς και την αντιμετώπιση του Covid-19, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.
HellasJournal
το είδαμε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου