Αγαπητοί φίλοι,
Η δύναμη της γλώσσας και δη της ελληνικής, πάντοτε είχε μια ιδιαίτερη δυναμική. Από τον τρόπο προφοράς των λέξεων, της σύνδεσης μεταξύ τους, έως την εκφορά τόσο την προφορική όσο και τη γραπτή. Από το περιεχόμενο, το “μεδούλι” τους και το ειδικό τους βάρος τη σημειολογία και σημασία τους, έως την επίδραση που αυτές έχουν στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Αν μη τι άλλο, εκείνου του ανθρώπου που ακόμα ανθίσταται και προσπαθεί με αγωνία και πόνο να συγκρατήσει την τελευταία ικμάδα από μία στοιχειώδη εναπομείνουσα αντίληψη, που δυστυχώς φαίνεται σήμερα να υποτιμάται, και εμμέσως να εμπαίζεται και να χλευάζεται.
Σε μία εποχή που το “εναλλακτικό” έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, με τελευταία έκφανση και εκδήλωσή του το φετινό Πάσχα, του “θρησκεύεσθαι” και του τρόπου αυτού, καλό θα ήταν να επιδείξουμε τη δέουσα προσοχή και επαγρύπνηση σε θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο της Θείας Λατρείας στον χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μετά και τα μέτρα που μονομερώς και αδίκως πάρθηκαν για τον τρόπο λειτουργίας των Εκκλησιών κατά την περίοδο του Πάσχα, αρχίζουν να έρχονται στην επιφάνεια προσεγγίσεις για την μετά τον εγκλεισμό εποχή και την επιστροφή μας στην “κανονικότητα”. Ορμώμενοι από μία πρόσφατη συνέντευξη στην εφημερίδα Καθημερινή του καθηγητή του ΑΠΘ Χρυσόστομου Σταμούλη https://www.kathimerini.gr/1074347/article/proswpa/proskhnio/zoyme-mia-paratetamenh-megalh-paraskeyh ας μας επιτραπεί να κάνουμε κάποια σχόλια με πολύ αγάπη, πόνο αλλά και κάποια επιφυλακτικότητα, ένεκα άλλωστε των καιρών που διανύουμε.
Θέλει προσοχή και βαθύ στοχασμό η συγκεκριμένη τοποθέτηση και παρότρυνση στο εν λόγω άρθρο. Με όλο τον σεβασμό στην επιστημονική γνώση και κατάρτιση του συγκεκριμένου ανθρώπου, ας μας επιτραπεί να πούμε πως η Θεία Κοινωνία αποτελεί εμπειρία βιωματική και σχέση. Είναι κοινωνία προσώπων. Αποτελεί κάτι πολύ βαθύτερο από μία απλή άσκηση πρακτικής εφαρμογής. Δεν αμφισβητούμε σε καμία περίπτωση την Εκκλησιαστική Ιστορία, ωστόσο, ας μην ξεχνούμε πως ανέκαθεν η Εκκλησία μας ζύμωνε το “καλό φύραμα” κάθε εποχής, μπόλιαζε τη γνώση των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας και με τον τρόπο αυτό κατάφερε να επιβιώσει μέσα στους αιώνες, εμπλουτίζοντας την Παράδοσή της γόνιμα και παραγωγικά.
Στην Εκκλησία μας υπάρχει η ιστορία, ναι, η παράδοση και η εξέλιξη, η ακρίβεια, αλλά και η οικονομία. Ας μας επιτραπεί να εκφράσουμε μια απορία: Τι θα πει “επισφαλείς βεβαιότητες;”. Ειδικά όταν αποκαλείται ως “επισφαλής βεβαιότητα” ο τρόπος της Θείας Μεταλήψεως σήμερα και ως διαδικασία “μίας συγκεκριμένης εποχής”. Για να καθιερωθεί η λαβίδα σημαίνει ότι είναι τρόπος δοκιμασμένος και αξιόπιστος. Πώς ξαφνικά χαρακτηρίζεται έτσι ο τρόπος της Θείας Μεταλήψεως; Για 6 ολόκληρους αιώνες η Θεία Μετάληψη πραγματοποιούνταν χωρίς λαβίδα, και 14 αιώνες τώρα ανελλιπώς και ακαταπαύστως με λαβίδα. Ποιος είναι πραγματικά ο λόγος να εξετάσει, όπως προτείνει το εν λόγω άρθρο, η Εκκλησία και να συζητήσει σήμερα ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Ποιο είναι το έρεισμα και πού εδράζει την όποια επιχειρηματολογία; Το βέβαιον είναι πως κάτι τέτοιο, όπως αντιλαμβανόμαστε οι περισσότεροι, θα ξεσηκώσει ατέρμονες συζητήσεις χωρίς κάποια επί της ουσίας κατάληξη.
Μπορεί να υπήρξαν ανά τους αιώνες διάφοροι τρόποι Θείας Μεταλήψεως και να είναι αποδεκτοί. Το θέμα είναι ότι δεν θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος της Θείας Μεταλήψεως για τους λόγους που προβάλλονται, όπως η μετάδοση ασθενειών, καθώς αυτό συνιστά απιστία και προσβολή στο πρόσωπο του ίδιου του Χριστού και της Εκκλησίας Του. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, όποια επιχειρήματα και αν προβάλλονται, ειδικά την συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, όσο σωστά και αν είναι, λυπούμαστε αλλά είναι εκ του πονηρού. Γιατί δεν υπήρξε πρότερη προβολή τέτοιων αιτημάτων ή σχετική συζήτηση τα προηγούμενα χρόνια; Πότε άλλοτε τέθηκε τέτοιου είδους ζήτημα ή υπήρξε τέτοια συζήτηση; Και ας αφήσουμε στην άκρη την ιδιάζουσα παρούσα κατάσταση την οποία βιώνουμε. Δεν αποτελεί επ’ ουδενί επιχείρημα, ειδικά αν αναλογιστούμε-όσοι τουλάχιστον από εμάς το αντιλαμβανόμαστε-το οντολογικό περιεχόμενο και νόημα της Θείας Κοινωνίας, της σωτηριολογικής μεταλήψεως του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Το τώρα και το γιατί πρέπει να μας προβληματίζει. Γιατί τώρα και για ποιο λόγο να γίνει κάτι τέτοιο και γιατί να μπει στην ατζέντα των όποιων υποθετικών συζητήσεων; Τον τρόπο και τον λόγο που αιτιολογεί την εφαρμογή αυτών, των κατά τα άλλα αποδεκτών και θεμιτών πρακτικών άλλων αιώνων, πρέπει να εξετάσουμε εν προκειμένω.
Ας αναλογιστούμε και ας αναρωτηθούμε τούτο με βάση τα παραπάνω: Εάν αλλάξουμε τον τρόπο της Θείας Μεταλήψεως, αφενός μεν δεν σπέρνουμε την αμφιβολία και τον φόβο, αφετέρου δε αυτομάτως δεν αποδεχόμαστε και παραδεχόμαστε πως αυτή είναι επιβλαβής; Φευ! Αποφεύγουμε σκοπίμως εδώ την επιχειρηματολογία για το αν συντρέχει αιτία φόβου από τη Θεία Κοινωνία, γιατί αυτομάτως το ίδιο θα πράτταμε. Θα σπέρναμε φόβο και αμφιβολία. Σας παραπέμπουμε, ωστόσο, σε πρόσφατα άρθρα του Ομότιμου Καθηγητή Ιατρικής του ΑΠΘ κ. Ιωάννη Κουντουρά απλά προς ενημέρωση, χωρίς την παραμικρή υποψία αμφισβητήσεως περί του αντιθέτου!
https://www.pentapostagma.gr/apopseis/6935773_antiepistimoniki-i-thesi-tis-epitropis-eidikon-toy-ypoyrgeioy-ygeias-gia-ti-theia και https://www.pentapostagma.gr/apopseis/6929110_ateli-epistimonika-dedomena-coronavirus-me-conflict-emploki-theias-koinonias
Πρόσφατα έγινε επίσης λόγος για την “κατ΄οίκον Εκκλησία”. Σας παραπέμπουμε σε ένα πολύ καλό και κατατοπιστικό άρθρο του θεολόγου κυρίου Κατσούρα στην Ρομφαία https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/36322-ti-simainei-o-pauleios-oros-katoikon-ekklisia.
Ας μας επιτραπεί εδώ να κάνουμε σύντομη μνεία για το περιεχόμενο και τη νοηματοδότηση του κάθε πράγματος και γεγονότος. Μιλάμε για εποχές που ήταν άλλα τα δεδομένα και οι προσλαμβάνουσες. Υπήρξαν περίοδοι που η Εκκλησία ήταν υπό διωγμό. Αν ισχύει κάτι τέτοιο και σήμερα, να το κηρύξει η Εκκλησία μας και να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για το “συνέρχεσθαι επί το αυτό”, το “εκκλησιάζεσθαι” και το “μεταλαμβάνειν”. Με ζωντανά κύτταρα και ανοικτές τις Εκκλησίες μας-άλλο αν αυτές έκλεισαν και τις κατέστησαν νεκρές με ευθύνη και λάθος χειρισμούς πρωτίστως της Ιεραρχίας μας-δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τη λανθάνουσα κατά τη νοηματοδότησή της “κατ’ οίκον Εκκλησία”, πόσο δε μάλλον το ενδεχόμενο της αλλαγής του τρόπου Θείας Μεταλήψεως, και μάλιστα λόγω βλάβης που μπορεί να προκαλέσει! Γίνεται λόγος για τους αναχωρητές και τον τρόπο που εκείνοι κοινωνούσαν. Μα μιλάμε για αναχωρητές! Εδώ υπάρχει κοινότητα, μπορεί να την απαρτίζουν λίγοι, αλλά αποτελεί κοινότητα που δηλώνει το παρόν, με τον όποιο τρόπο. Μήπως τελικά υπάρχει μία υφέρπουσα τάση, καθώς δείχνουν τα γεγονότα όλο αυτόν τον καιρό, που προτρέπει αφενός μεν στην καλύτερη περίπτωση στην αναχώρηση-με τη στρεβλή χρησιμοποίηση του όρου βεβαίως που πιο πολύ παραπέμπει σε αποχώρηση/υποχώρηση-αφετέρου δε στη χειρότερη εκδοχή, αυτή της φυγής και του διωγμού;
Και εδώ κάπου έρχεται να μπει αυτός ο ασπάλαθος της καχυποψίας και των λυπηρών σκέψεων για το μέλλον. Μήπως βαθμιαία οδηγούμαστε σε αποϊεροποίηση και απέκδυση του θεμελιακού χριστολογικού, εσχατολογικού γεγονότος της Θείας Κοινωνίας, και εντέλει και του οντολογικού περιεχομένου της ανθρώπινης ύπαρξής μας; Μήπως δρομολογείται σταδιακά μία υποβάθμιση και εντέλει κατάργηση της σχέσης κοινωνίας των προσώπων μεταξύ τους, αλλά και με τον ίδιο τον Θεό; Τι μπορεί να είναι άλλο η Κοινωνία παρά γεγονός θεμελιακό που εγγυάται και εξασφαλίζεται αποκλειστικά και μόνον από την Εκκλησία και τη συμμετοχή μας σε Αυτήν.
«Σημαίνεται (=ορίζεται, δηλώνεται) δε η Εκκλησία εν τοις μυστηρίοις… Την τού Χριστού Εκκλησίαν, ει τις ιδείν δυνηθείη… ουδέν έτερον ή αυτό μόνον το Κυριακόν όψεται σώμα… Δια τούτο ουδέν απεικός (= τίποτε το παράλογο η υπερβολικό). Ενταύθα δια των μυστηρίων την Εκκλησίαν σημαίνεσθαι» (Νικολ. Καβάσιλα, Ερμηνεία εις την Θείαν Λειτουργίαν, κεφ. ΛΗ΄, 6 και ΛΘ΄, 1. Migne P.G., τλ. 150, 452-3). Η “σύναξη επί το αυτό” (Απόστολος Παύλος) και επί της ουσίας το επίκεντρό της, η Θεία Κοινωνία αποτελεί το DNA της Εκκλησίας! Ορισμός DNΑ: Το σύνολο των μορίων DNA που υπάρχουν σε ένα κύτταρο αποτελούν το γενετικό υλικό του…To DNA είναι ο φορέας των γενετικών πληροφοριών του κυττάρου… το DNA επιτρέπει τη δημιουργία γενετικής ποικιλότητας, υφιστάμενο μεταλλάξεις. Αν, μη γένοιτο, εκλείψει αυτή η κοινωνία των πιστών την οποία συγκροτεί και συγκρατεί η Θεία Κοινωνία και η συμμετοχή τους σε αυτήν, αυτόματα η Εκκλησία ως οντότητα υφίσταται “μεταλλάξεις”, αποδομείται, καταρρέει.
Ας αναλογιστούμε. Μέσα στο Πάσχα κληθήκαμε να παρακολουθήσουμε τη Θεία Λειτουργία και όλες τις Ιερές Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας διαδικτυακά (online). Ποια η συνέχεια, το επόμενο βήμα; Μήπως οδηγούμαστε σταδιακά να μην έχουμε ανάγκη τον Εκκλησιασμό και την Εκκλησία; Θα δημιουργήσουμε μια εικονική πραγματικότητα (virtual reality), μία ψευδαίσθηση (illusion) συμμετοχής μέσω τηλε-παρουσίασης; Προσευχή στο σπίτι και γιατί όχι και Θεία Μετάληψη! Σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Τρόμου θα λέγαμε! Μη γένοιτο! Τέτοιες πρακτικές και μόνον ως σενάρια ειπωμένες, παραπέμπουν σε αντιλήψεις και δόγματα διαφορετικά, αλλότρια.
Για να επανέλθουμε στο ζήτημα που πραγματεύεται το εν λόγω άρθρο. Σίγουρα ο καθηγητής δεν είχε κατά νου τα παραπάνω, ούτε και διατυπώνει κάτι τέτοιο. Ωστόσο, ποια αιτία, ποιο σκοπό και ποια δυναμική έχουν τέτοιοι προβληματισμοί περί αλλαγής του τρόπου της Θείας Μεταλήψεως, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και περίοδο; Τέτοιου είδους προβληματισμοί και ζητήματα απαιτούν πολύ προσοχή και επαγρύπνηση. Και επειδή στη ζωή όλα έχουν με έναν τρόπο κάποια σύνδεση μεταξύ τους, ας κάνουμε τον εύλογο παραλληλισμό και λογικό συνειρμό. Αν γίνει αποδεκτή από την Εκκλησία μας και την ηγεσία της, έστω η όποια συζήτηση για τον τρόπο αλλαγής της Θείας Μεταλήψεως, όσο σωστή και αν είναι η όποια πρακτική του παρελθόντος, αυτόματα δημιουργεί ζήτημα και ένα προηγούμενο χωρίς επιστροφή! Η Εκκλησία μας δεχόμενη να μπει στην όποια συζήτηση, αποδέχεται ότι υπάρχει “ζήτημα” με τη Θεία Κοινωνία. Όπως ακριβώς γίνεται σε πολλά θέματα που άπτονται της Εξωτερικής Πολιτικής.
Αγαπητοί αναγνώστες, για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε. Είναι οι λέξεις που κουβαλούν από μόνες τους το ειδικό τους βάρος: αγάπη, πόνος, κοινωνία, σχέση, σωτηρία, κανονικότητα, εγκλεισμός, αναχώρηση, αποχώρηση κοκ. Ευτυχές το γεγονός πως σε εμάς αναλογεί το βάρος της επιλογής και του τρόπου που θα αποδώσουμε τη χροιά, αρνητική ή θετική σε αυτές, αλλά και στον ρόλο που επιθυμούμε εντέλει να διαδραματίσουν οι πράξεις που τις συνοδεύουν, στις ζωές μας. Τεράστια η δυναμική, μεγάλο το ψυχικό απόθεμα και εξάντας στην πορεία ζωής η πνευματική ωριμότητα και η Όντως Ζωή!
Συγχωρείστε την όποια αστοχία, ίδιον της χοϊκότητας.
Το Ρωμαίϊκο
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου