1 Φεβρουαρίου 2020

Ψηφιακή αναγνώριση προσώπου - Η ιδιωτικότητα στο απόσπασμα

Γράφει ο Καλλιντέρης Νικόδημος 

"Το πρόσωπο είναι το κάτοπτρο της ψυχής" (Vultus est index animi) επισημαίνει το βαθυστόχαστο πνεύμα των Λατίνων. Το είχε, άραγε, λάβει υπόψη του o Woody Bledsoe, o "πατέρας" των τεχνολογιών ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου; Σημειώνουμε ότι κατά τη δεκαετία του '60 κατόρθωσε ύστερα από πολυετή έρευνα και πειραματισμό να δημιουργήσει μηχανές που είχαν τη δυνατότητα να ταυτοποιούν ανθρώπινα πρόσωπα. Τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής του εφεύρεσης, μάλιστα, είχαν προσελκύσει το ενδιαφέρον των αμερικανικών υπηρεσιών ασφαλείας.

Σήμερα, εξήντα χρόνια από τότε, με τις μεσολαβούσες ασύλληπτες πραγματικά εξελίξεις στο πεδίο των ψηφιακών τεχνολογιών εν γένει, τα συστήματα ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου χρησιμοποιούνται μαζικά σε πλείστες περιπτώσεις. Από το ξεκλείδωμα των "έξυπνων" τηλεφώνων ή της εισόδου στον χώρο εργασίας και τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης έως και από τις αστυνομικές αρχές σε δημόσιους χώρους. Έτσι προκαλούν διεθνώς έντονο προβληματισμό και αντιπαραθέσεις λόγω της απειλής που εγείρουν αυτές οι λειτουργίες για την ιδιωτικότητα.

Η εν λόγω τεχνολογία χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση φυσικών προσώπων, την επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους και την ανάλυση συμπεριφορικών δεδομένων. Η δε βελτιστοποίηση που της προσφέρει η εκμετάλλευση των αλγορίθμων, της μηχανικής εκμάθησης (machine learning) και της τεχνητής νοημοσύνης την καθιστούν ευεπίφορη σε μαζικές παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Μόλις πριν από λίγες ημέρες, κατόπιν διαρροής εγγράφου της Κομισιόν (το επίσημο τελικό έγγραφο θα δημοσιευτεί μέσα στον Φεβρουάριο στο πλαίσιο γενικότερης ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης) έγινε γνωστό ότι η ΕΕ θα προχωρήσει σε προσωρινή απαγόρευση για διάστημα τριών έως πέντε ετών της χρήσης τεχνολογιών ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου σε δημόσιους χώρους. Όταν λέμε δημόσιους χώρους, όπως σε σταθμούς τραίνων, σε αθλητικά στάδια ή σε εμπορικά κέντρα. 

Η Κομισιόν αιτιολόγησε την απόφασή της στο γεγονός ότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο διαβουλεύσεων των εμπλεκομένων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων πριν την έναρξη ευρείας αξιοποίησης μιας τεχνολογίας που μπορεί να υποσκάπτει βάναυσα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ελευθερία έκφρασης και μετακίνησης.

Άσχημες εξελίξεις σε Αγγλία-Γερμανία

Κατά την ίδια περίοδο, όμως, την 24η Ιανουαρίου, η μητροπολιτική αστυνομία του Λονδίνου ανακοίνωσε την εγκατάσταση συστήματος καμερών βιντεοεπιτήρησης με ζωντανή ψηφιακή αναγνώριση προσώπου σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου. Η δε βρετανική Αρχή Προστασίας Δεδομένων (ICO) έχει ήδη προειδοποιήσει για τους κινδύνους που προκαλεί η εν λόγω τεχνολογία με αφορμή πρόσφατη δικαστική απόφαση, την πρώτη στον ευρωπαϊκό χώρο για το θέμα. Στην εν λόγω δικαστική απόφαση προτάσσονται οι διευκολύνσεις που παρέχει στις αστυνομικές αρχές στην πάταξη της εγκληματικότητας ή στην ταχεία εύρεση αγνοουμένων παιδιών.

Κι ενώ θα περίμενε κανείς οξείες αντιδράσεις της γερμανικής κοινωνίας σε τέτοιου είδους πρακτικές λόγω του πρόσφατου παρελθόντος των δύο αστυνομοκρατούμενων καθεστώτων επιτήρησης (ναζιστικό και κομμουνιστικό καθεστώς της ανατολικής Γερμανίας) καθώς και μια ενισχυμένη ευαισθησία απέναντι στην κατάργηση της ανώνυμης μετακίνησης σε δημόσιους χώρους, ήδη το γερμανικό κράτος έχει πειραματικά λειτουργήσει συστήματα ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Βερολίνου. Η γερμανική κυβέρνηση ετοιμάζεται μάλιστα να τοποθετήσει τέτοια συστήματα σε άλλους 135 σταθμούς τραίνων καθώς και σε 14 αεροδρόμια.

Αντίστοιχες δημόσιες πολιτικές υπέρ της χρήσης της ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου έχουν ακολουθηθεί σε Γαλλία και Δανία ενώ το πρώτο διοικητικό πρόστιμο για παραβίαση της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας (GDPR) στη Σουηδία επεβλήθη σε σχολείο που χρησιμοποιούσε κάμερες ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου εις βάρος ανήλικων μαθητών.

Από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού το ζήτημα προκαλεί ακόμα πιο σκληρούς διαξιφισμούς λόγω της χαμηλότερης στάθμης προστασίας της ιδιωτικότητας συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό χώρο σε νομοθετικό επίπεδο. Μόλις στις 22 Ιανουαρίου το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ απέρριψε αίτημα της Facebook να συζητήσει υπόθεση περί της νομιμότητας χρήσης εφαρμογής ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου στην διαδικτυακή πλατφόρμα με συνέπεια οι χρήστες της να μπορούν να ασκήσουν αγωγές σε τοπικά δικαστήρια με πιθανή επιδίκαση πολλών δισεκατομμυρίων συνολικά εις βάρος της εταιρίας!

Επιπλέον, μετά από μεγάλη δημοσιογραφική αποκάλυψη περί παροχής υπηρεσιών ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου γνωστής εταιρίας τεχνητής νοημοσύνης στις αμερικανικές διωκτικές αρχές με σκοπό την προληπτική αστυνόμευση, υπεβλήθησαν αγωγές καθότι γινόταν χρήση χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση του ωκεανού των φωτογραφιών προσώπων που έχουν φορτωθεί σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια και γενικώς στον παγκόσμιο διαδικτυακό ιστό.

Κι αν νομίζαμε ότι όλες οι ανωτέρω εξελίξεις λαμβάνουν χώρα μακριά από το "σπίτι" μας κάνουμε λάθος! Η Ελληνική Αστυνομία έχει ήδη επισήμως ανακοινώσει την συμμετοχή της σε προγράμματα εκπαίδευσης προσωπικού πάνω στο πεδίο των συστημάτων ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου ενώ έχει κατακυρωθεί σχετικός διαγωνισμός για την προμήθεια μηχανών "έξυπνης" αστυνόμευσης που περιλαμβάνει και εξελιγμένο λογισμικό ψηφιακής αναγνώρισης προσώπου!

Αν το πρόσωπό μας συνιστά τον καθρέπτη του εσωτερικού μας κόσμου κατά το λατινικό απόφθεγμα απαιτούνται αυστηρά μέτρα προστασίας του καθότι μέσα στο κυκεώνα των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και της αδυναμίας (;) των κρατών ελέγχου και περιορισμού της ισχύος των παγκόσμιων ψηφιακών κολοσσών το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο. Αν οι κοινωνίες δεν αντιληφθούν την τροπή που θα λάβουν τα πράγματα με την μαζική ψηφιακή καταγραφή του προσώπου, του "ιερού βήματος" του ανθρωπίνου σώματος, το παιχνίδι έχει χαθεί… 

πηγή



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.