29 Μαρτίου 2018

Δομικές αλλαγές στο τρίγωνο Ελλάδα-ΗΠΑ-Τουρκία

Γράφει ο Άγγελος Συρίγος
Έχουν περάσει 71 χρόνια από τον Μάρτιο του 1947 που ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν ενέκρινε 400 εκατ. δολάρια για βοήθεια προς Ελλάδα και Τουρκία. Με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, οι δύο χώρες άρχιζαν το μακρύ κοινό ταξίδι τους στο δυτικό σύστημα ασφαλείας, ευρισκόμενες για πρώτη φορά στην ιστορία τους στην ίδια συμμαχία.
Ακολούθησε ο πόλεμος της Κορέας το 1950 όπου Ελλάδα και Τουρκία απέστειλαν εκστρατευτικά σώματα. Η επιβράβευση ήρθε με την ταυτόχρονη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ το 1952. Θεωρητικώς, η συμμετοχή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία θα απέτρεπε διμερείς εντάσεις. Στην πράξη χρειάσθηκαν πολλαπλές αμερικανικές παρεμβάσεις για να αποτραπούν ελληνοτουρκικές συγκρούσεις.

Το 1964 είχαμε την επιστολή Τζόνσον προς την Τουρκία. Το 1967 ο Αμερικανός προεδρικός εκπρόσωπος Σάιρους Βανς απομάκρυνε το ενδεχόμενο πολέμου μαζί (δυστυχώς) με την ελληνική μεραρχία από την Κύπρο. Το καλοκαίρι του 1976 οι αμερικανικές παρεμβάσεις απέτρεψαν πολεμικές ενέργειες εις βάρος του Σισμίκ στο Αιγαίο. Κατά την κρίση του Μαρτίου του 1987 ο Τουργκούτ Οζάλ, που μόλις είχε βγει από αμερικανικό νοσοκομείο, έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι στο Αιγαίο θα επικρατούσε ηρεμία. Το 1996 ο Κώστας Σημίτης, στην παρθενική του ομιλία ως πρωθυπουργός, ευχαριστούσε δημοσίως τις ΗΠΑ για την παρέμβασή τους στα Ίμια.

Παράλληλα, υπήρχε και ένας γαλαξίας εντάσεων που σχετίζονταν άμεσα με τις ΗΠΑ. Το 1975 ήταν η εφεκτική εφαρμογή του εμπάργκο αμερικανικών όπλων προς την Τουρκία. Μετά το 1978 ήταν η εφαρμογή της περίφημης αναλογίας 7/10 στη χορήγηση αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς Ελλάδα και Τουρκία. Τη δεκαετία του 2000 μάθαμε από τα Wikileaks για τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ να σταματήσουν οι Τούρκοι τις υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά του Αιγαίου. 

Εκατέρωθεν προτεραιότητα τα ελληνοτουρκικά

Μέχρι το 2002 οι διμερείς σχέσεις είχαν για Ελλάδα και Τουρκία απόλυτη προτεραιότητα στην άσκηση της εξωτερικής τους πολιτικής. Αυτό οφειλόταν κυρίως στη διαχρονική απόφαση της Τουρκίας να παραμείνει συνδεδεμένη με τη Δύση. Η Ελλάδα είναι κρίσιμος παράγοντας σε αυτό το πλαίσιο. Μετά την ανάρρηση του Ερντογάν στην εξουσία η Ελλάδα έπαψε να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Επιπλέον, η αυξανόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αναβάθμισε την Τουρκία σε βασικό περιφερειακό παίκτη.

Οι πικρίες της ελληνικής πλευράς στα 71 αυτά χρόνια ήσαν πολλές. Οι πιο σημαντικές αφορούσαν στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και στη χούντα. Πέραν αυτών, μόνιμο πρόβλημα (ήδη από τα Σεπτεμβριανά του 1955) ήταν η συχνή ισοπεδωτική εξίσωση θύτη και θύματος. Τα συμπεράσματα είναι δύο: Αφ’ ενός όταν Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται στην ίδια συμμαχία, προτιμάται η Τουρκία ως χώρα με καλύτερη γεωστρατηγική θέση. Αφ’ ετέρου δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις ΗΠΑ (όπως και όλες τις μεγάλες δυνάμεις) σαν διεθνές δικαστήριο. Κοιτάζουν να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Δεν ενδιαφέρονται να βρουν ποια χώρα έχει δίκιο.

Σήμερα, η Τουρκία έχει εμπλακεί στρατιωτικά στη Συρία, ευρισκόμενη αντιμέτωπη με τον εφιάλτη της: τη γεωπολιτική ανάδυση του κουρδικού παράγοντα, ο οποίος, παρά την πρόσφατη απώλεια του Αφρίν, παραμένει κυρίαρχος και με άτυπες κρατικές δομές στη βορειοανατολική Συρία. Μπορεί ο Ερντογάν να απειλεί, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους Αμερικανούς να εγκαταλείψουν πλήρως τους Κούρδους. Εάν το έκαναν, ουσιαστικά θα έχαναν το πιο ισχυρό και ευσταθές έρεισμά τους στην καρδιά της Μέσης Ανατολής.

Λόγω του Κουρδικού, αλλά και λόγω της πεποίθησης του Ερντογάν, ειδικά μετά το πραξικόπημα του 2016, ότι οι ΗΠΑ τον υπονομεύουν, η Τουρκία έχει στραφεί προς τη Ρωσία και ως εξ αυτού έχει μετατραπεί σε επισφαλή σύμμαχο για τη Δύση. Χωρίς να κατέχουμε τόσο καλό «οικόπεδο» όσο το τουρκικό, υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαμε (μαζί με την Κύπρο) να καλύψουμε σημαντικά κενά στο δυτικό σύστημα ασφαλείας που δείχνει ότι δημιουργεί η ηθελημένη γεωπολιτική μετατόπιση της Τουρκίας.

πηγή 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.