27 Φεβρουαρίου 2018
Οι πόλεμοι των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου: Οταν ελληνικοί στρατοί πηγαινοέρχονταν και αλληλοσυγκρούονταν στην Ανατολική Μεσόγειο. (Α μέρος)
Οι πόλεμοι των διαδόχων και των επιγόνων του Μεγάλου
Αλέξανδου, απαρτίζουν μια μακρά ιστορική περίοδο που ξεκινά από το 323
π.χ. που πέθανε ο Έλληνας Μακεδόνας Βασιλέας Βασιλέων και φτάνουν μέχρι
το 281 π.Χ, με την δημιουργία των τεσσάρων βασιλείων τα οποία όμως λόγω
των συγκρούσεων και της καχυποψίας μεταξύ των ηγετών τους είχαν ως
αποτέλεσμα να εξασθενήσει η ισχύς τους και μετά από 150 χρόνια να συμβεί
αυτό που δεν ανάφερε η περσική αυτοκρατορία: Να αλωθεί ο Ελληνικός
χώρος για πρώτη φορά από μια ξένη δύναμη, τους Ρωμαίους.
Ο θάνατος του Αλέξανδρου και η έλλειψη ουσιαστικά διαδόχου επέφερε ένα κενό εξουσίας στο τεράστιο κράτος που είχε δημιουργήσει και που εκτεινόταν από την Μακεδονία και τις σύμμαχες Ελληνίδες πόλεις μέχρι την Βακτριανή και περιλάμβανε μέρος της Ινδίας και την Αίγυπτο.
Αμέσως μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, κι ενώ ήταν άταφος ακόμη, σημειώθηκε ένταση και αψιμαχίες μεταξύ των στρατηγών και του ιππικού των εταίρων αφενός και των απλών πεζών της φάλαγγας αφετέρου, που εκδήλωσαν προθέσεις στασιαστικές, ζητώντας να γίνει βασιλιάς ο ετεροθαλής αδελφός του Αλέξανδρου Αρριδαίος.
Ο Περδίκκας, επί κεφαλής της πρώτης παράταξης ως κάτοχος του δαχτυλιδιού που του παρέδωσε ο Αλέξανδρος πεθαίνοντας και υπέρ της άποψης της επιτροπείας μέχρι να γεννήσει γιο η Ρωξάνη (όπως εύχονταν όλοι), κατόρθωσε να επιβληθεί στους πεζούς και θανάτωσε τους πρωταίτιους της στάσης και τον αρχηγό τους Μελέαγρος, έχοντας πάρει με το μέρος του τον άβουλο Αρριδαίο.
Ύστερα έγινε η διανομή των επαρχιών και αξιωμάτων του κράτους. Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις:
Βασιλιάς ο «ψυχικοίς πάθεσι συνεχόμενος ανιάτοις» Αρριδαίος, γιος του Φίλιππου Β΄από Θεσσαλή γυναίκα, που μετονομάστηκε Φίλιππος (Γ΄). Σε περίπτωση που η έγκυος Ρωξάνη γεννούσε γιο, θα γινόταν κι αυτός βασιλιάς (όπως κι έγινε –Αλέξανδρος Δ΄).
Ο σωματοφύλακας και χιλίαρχος Περδίκκας έγινε επιμελητής της βασιλείας.
Ο Αντίπατρος διατήρησε στην εξουσία του την Μακεδονία και τους πέριξ λαούς.
Ο σωματοφύλακας Πτολεμαίος έγινε σατράπης της Αιγύπτου.
Ο Λαομέδων ο Μυτιληναίος σατράπης της Συρίας.
Ο σωματοφύλακας Πείθων σατράπης της Μηδίας
Ο αρχιγραμματέας Ευμένης ο Καρδιανός σατράπης της Καππαδοκίας και Παφλαγονίας.
Ο Αντίγονος σατράπης της Παμφυλίας, της Λυκίας και της Μεγάλης Φρυγίας.
Ο σωματοφύλακας Λεοννάτος σατράπης της Φρυγίας του Ελλησπόντου.
Ο Άσανδρος σατράπης της Καρίας.
Ο Μέναδρος σατράπης της Λυδίας.
Ο σωματοφύλακας Λυσίμαχος σατράπης της Θράκης.
Ο Σιβύρτιος σατράπης της Αραχωσίας και Γεδρωσίας.
Ο σωματοφύλακας Πευκέστας σατράπης της Περσίδος
Ο αρχιυπασπιστής Νεοπτόλεμος σατράπης της Αρμενίας.[8]
Ο Οξυάρτης, πατέρας της εγκύου χήρας του Αλέξανδρου Ρωξάνης, σατράπης των Παροπανισαδών.
Ο Ταξίλης, Ινδός βασιλιάς, διατήρησε τον θρόνο του, όπως είχε ορίσει ο Αλέξανδρος.
Ο Πώρος, Ινδός βασιλιάς διατήρησε τον θρόνο του, επίσης.
Ο Σέλευκος διαδέχθηκε τον Περδίκκα ως χιλίαρχος, αξίωμα επιφανέστατο.
Ο (στρατηγός) Αρριδαίος επιφορτίστηκε με την την κατασκευή της αρμάμαξας που θα μετέφερε το σώμα του Αλέξανδρου.
Ο Κρατερός, που οδηγούσε δέκα χιλιάδες απόμαχους στην Μακεδονία, ορίστηκε εκ των υστέρων «προστάτης της βασιλείας».
Λαμιακός πόλεμος (323 π.Χ.)
Μόλις μαθεύτηκε στην Ελλάδα ο θάνατος του Αλέξανδρου, η Αθήνα αποστάτησε παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι φιλομακεδόνες ηγέτες, ο στρατηγός Φωκίων και ο ρήτορας Δημάδης, για να συγκρατήσουν τους συμπολίτες τους. Μαζί τους συντάχθηκαν η Αιτωλική κ’ η Αχαϊκή Συμπολιτεία, οι Αρκάδες και οι Κορίνθιοι.
Ο στρατηγός των Αθηναίων Λεωσθένης, νίκησε τους συμμάχους των Μακεδόνων Βοιωτούς, νίκησε και τον Αντίπατρο στις Θερμοπύλες, που ξεκίνησε μόνος του να καταστείλει την ανταρσία, και τον ανάγκασε να κλειστεί στην Λαμία. Σκοτώθηκε όμως ο Λεωσθένης σε μια συμπλοκή καθώς κι ο σωματοφύλακας Λεοννάτος,] που είχε σπεύσει σε βοήθεια του Αντίπατρου.
Ο τελευταίος αποσύρθηκε στην Θεσσαλία περιμένοντας ενισχύσεις, ενώ στην θάλασσα οι Μακεδόνες είχαν αλλεπάλληλες επιτυχίες επί του αθηναϊκού στόλου. Ο Δημοσθένης επέστρεψε στην Αθήνα από την αυτοεξορία του κι ο Φωκίων, παρά τον φιλομακεδονισμό του, οδήγησε τους Αθηναίους σε νίκη επί ενός μακεδονικού σώματος στην Ραμνούντα.
Αλλά οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους είχαν κάνει το σφάλμα να χάσουν πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα να φτάσει ο Κρατερός με τις ενισχύσεις και να ενωθεί με τον Αντίπατρο.
Στη μάχη της Κραννώνας οι Μακεδόνες νίκησαν και οι σύμμαχοι διασκορπίστηκαν.
Οι Αθηναίοι ζήτησαν ειρήνη και οι Μακεδόνες επέβαλαν βαρείς όρους παρά τις προσπάθειες του Φωκίωνα που ηγείτο της αθηναϊκής πρεσβείας: Το δημοκρατικό πολίτευμα καταργήθηκε, φρουρές μακεδονικές εγκαταστάθηκαν, κτήσεις αφαιρέθηκαν από την Αθήνα κ’ οι αντιμακεδόνες αρχηγοί παραδόθηκαν στους νικητές. Ο Υπερείδης και άλλοι θανατώθηκαν και ο Δημοσθένης αυτοκτόνησε 322 π.Χ.
Ο αγώνας του Περδίκκα
Η Ρωξάνη είχε γεννήσει εν τω μεταξύ γιο, τον Αλέξανδρο Δ΄. Σε συνεννόηση με τον Περδίκκα, για να διασφαλίσει τη θέση του γιου της, δολοφόνησε την κόρη του Δαρείου Στάτειρα, που κι αυτήν την είχε παντρευτεί ο Αλέξανδρος, καθώς και την αδελφή της, χήρα του Ηφαιστίωνα.
Κατόπιν ο Περδίκκας έστειλε τον σωματοφύλακα Πείθωνα, σατράπη της Μηδίας, στη βορειοανατολική εσχατιά του κράτους. Εκεί ο Αλέξανδρος είχε εγκαταστήσει τους στρατιώτες των ελληνικών πόλεων που είχαν εκστρατεύσει μαζί του.
Ήταν εξόριστοι σχεδόν και μόλις πέθανε ο Αλέξανδρος ξεκίνησαν είκοσι τρεις χιλιάδες πολεμιστές να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Αλλά θα ήταν μια απειλή αφού οι πατρίδες τους ήταν επαναστατημένες.
Ο Πείθων από την μεριά του σκόπευε να τους προσεταιριστεί και να τους χρησιμοποιήσει για τα πολύ φιλόδοξα σχέδιά του. Αλλά ο Περδίκκας βρήκε τρόπο να τα εξουδετερώσει έστω κι από μακριά, και οι στασιαστές σφαγιάστηκαν όλοι.
Στο μεταξύ ο Περδίκκας βοήθησε τον Ευμένη (322 π.Χ.), ο οποίος στην διανομή της Βαβυλώνας είχε ονομαστεί σατράπης της Παφλαγονίας και Καππαδοκίας, να κατακτήσει τις σατραπείες του, γιατί στις χώρες αυτές, που τις είχε προσπεράσει ο Αλέξανδρος, βασίλευε ο Αριαράθης ο Α’. Μετά την ήττα και τη θανάτωση του Αριαράθη ο Ευμένης έγινε σύμμαχος πιστός του Περδίκκα ως τον θάνατο του τελευταίου.
Ο εναντίον του Περδίκκα συνασπισμός – Ευμένης
Οι φιλοδοξίες του Περδίκκα είχαν γίνει αντιληπτές κ’ οι άλλοι επιφανείς Μακεδόνες πρόσεχαν τις κινήσεις του. Η ρήξη επήλθε όταν ο Περδίκκας κάλεσε τον σατράπη της Μεγάλης Φρυγίας Αντίγονο τον Μονόφθαλμο ν’ απολογηθεί γιατί δεν βοήθησε τον Ευμένη, όπως τον είχε διατάξει, κι αυτός έφυγε στον Αντίπατρο.
Από την μια μεριά ήταν ο Περδίκκας με το τεκμήριο της νομιμότητος ως Επιμελητής, έχοντας μαζί του τον βασιλιά-ανδρείκελο Φίλιππο Γ΄ Αρριδαίο, το βρέφος Αλέξανδρο Δ΄ και την Ρωξάνη, με συμμάχους τον σατράπη της Αρμενίας Νεοπτόλεμο και τον Ευμένη, κι από την άλλη όσοι αντιτάσσονταν στις προθέσεις του Περδίκκα για μονοκρατορία : Αντίγονος, Κρατερός, Αντίπατρος, Πτολεμαίος.
Ο Περδίκκας εξεστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου για να υποτάξει την Αίγυπτο και να έχει τα νώτα του καλυμμένα στην επίθεση που θα επιχειρούσε κατόπιν εναντίον της Μακεδονίας, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι αντίπαλοί του. Αρχηγός της δύναμης του Περδίκκα που παρέμεινε στην Μικρά Ασία ορίστηκε ο Ευμένης.
Εναντίον του ήλθαν δύο μεγάλα ονόματα, ο Αντίπατρος κι ο Κρατερός, κ’ η θέση του Ευμένη θα ήταν απελπιστική αν ο Αντίπατρος δεν συνέχιζε την πορεία του εναντίον του Περδίκκα που βάδιζε εναντίον του Πτολεμαίου.
Και πάλι όμως η κατάσταση ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τον Ευμένη, γιατί ο Κρατερός είχε λαμπρό όνομα ανάμεσα στους Μακεδόνες και γιατί ο Νεοπτόλεμος αυτομόλησε όταν αποκαλύφθηκε προδοσία του κι αφού έχασε μια πρώτη μάχη από τον Ευμένη.
Αλλά ο Ευμένης ήταν στρατηγική ιδιοφυΐα και σπουδαίος οργανωτής. Επειδή μειονεκτούσε έναντι των άλλων αρχηγών μη όντας Μακεδόνας, είχε συγκροτήσει ιππικό από εντόπιους.
Στην μάχη που έγινε το έταξε απέναντι στον Κρατερό και νίκησε. Ο Κρατερός τραυματίστηκε θανάσιμα κι ο Ευμένης σκότωσε με τα χέρια του το Νεοπτόλεμο που τον πρόδωσε, σε μονομαχία αρχηγών (321).
Εν τω μεταξύ ο στρατηγός Αρριδαίος είχε τελειώσει ύστερα από δύο χρόνια την αρμάμαξα που θα έφερνε τον νεκρό του Αλέξανδρου στην Μακεδονία. Ήταν ένα έργο μεγάλης τέχνης, ναός τροχοφόρος, φέρετρο αντάξιο του μεγάλου νεκρού.
Ο Αρριδαίος ξεκίνησε με στρατό, οδοποιούς και τεχνίτες. Αλλά είχε συνεννοηθεί με τον Πτολεμαίο που τον συνάντησε κάπου στην Συρία κι έφερε το σώμα στην Αλεξάνδρεια μεγαλώνοντας έτσι την αίγλη της.
Το τέλος του Περδίκκα
Η εκστρατεία του Περδίκκα κατέληξε σε καταστροφή. Δεν πέτυχε την καταδίκη του Πτολεμαίου από τον στρατό, σε δίκη που τον εισήγαγε σύμφωνα με τα μακεδονικά έθιμα, και κατά την πορεία προς την Αίγυπτο πολλοί αυτομόλησαν στον Πτολεμαίο, ο οποίος αντιστεκόταν σθεναρά.
Οι ελέφαντές του καταπατούσαν τους στρατιώτες του Περδίκκα και πολλοί κατασπαράχτηκαν από τους κροκόδειλους κατά την διάβαση του Νείλου. Τέλος ο στρατός στασίασε και ο Περδίκκας δολοφονήθηκε μέσα στη σκηνή του από τον Πίθωνα, τον Σέλευκο και τον Αντιγένη.
Οι δύο στρατοί συμφιλιώθηκαν και σε λίγο έμαθαν τον θάνατο του Κρατερού. Τώρα ο στρατός του Περδίκκα, οι μέχρι την στιγμή εκείνη σύμμαχοι, δίκασε πάλι και αυτή τη φορά καταδίκασε σε θάνατο τον Ευμένη και όλους τους οπαδούς του Περδίκκα. Ύστερα οι νικητές συγκεντρώθηκαν στον Τριπαράδεισο, της Άνω Συρίας για να ξαναμοιράσουν την αυτοκρατορία.
Η διανομή του Τριπαραδείσου (321 π.Χ.)
Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις:
Ο Αντίπατρος έγινε ο νέος επιμελητής της βασιλείας.
Ο Πτολεμαίος διατήρησε την Αίγυπτο.
Ο Λαομέδων ο Μυτιληναίος διατήρησε την Συρία.
Ο Φιλόξενος έγινε σατράπης της Κιλικίας.
Ο Αμφίμαχος σατράπης της Μεσοποταμίας.
Ο Σέλευκος σατράπης της Βαβυλωνίας.
Ο Αντιγένης σατράπης της Σουσιανής
Ο Πευκέστας διατήρησε την Περσίδα.
Ο Πείθων διατήρησε την Μηδία.
Ο Οξυάρτης διατήρησε τους Παροπανισάδες.
Οι Ινδοί Πώρος και Ταξίλης διατήρησαν τα βασίλειά τους.
Ο Νικάνωρ έγινε σατράπης της Καππαδοκίας.
Ο (Άσπρος) Κλείτος σατράπης της Λυδίας
Ο Αρριδαίος σατράπης της Φρυγίας του Ελλησπόντου.
Ο Αντίγονος διατήρησε την Λυκία και την Μεγάλη Φρυγία και ορίστηκε αρχιστράτηγος στον πόλεμο κατά των οπαδών του Περδίκκα, πρωτίστως κατά του Ευμένη και του αδελφού του Περδίκκα Αλκέτα.
Ο Κάσσανδρος τέλος τοποθετήθηκε από τον πατέρα του Αντίπατρο χιλίαρχος δίπλα στον Αντίγονο, προφανώς για να τον προσέχει.
Ύστερα ο Αντίπατρος πήρε τους βασιλείς και επέστρεψε στην Μακεδονία.
Ευμένης και Αντίγονος
Έτσι άρχισε η μονομαχία αυτών των δύο έξοχων στρατηγικών μυαλών, του Ευμένη και του Αντίγονου.
Στην πρώτη τους σύγκρουση, στα Ορκύνια της Καππαδοκίας (320), ο Ευμένης νικήθηκε γιατί ο Αντίγονος εξαγόρασε έναν αξιωματικό του, αλλά αποζημιώθηκε εν μέρει λεηλατώντας αμέσως μετά την αποσκευή του Αντίγονου και κρεμώντας τον προδότη.
Ήταν όμως μόνος, χωρίς κανένα στήριγμα. Κατέφυγε λοιπόν στα Νώρα, ένα άπαρτο μετέωρο στα σύνορα Λυκαονίας και Καππαδοκίας, με λιγότερους από χίλιους άντρες.
Ο Αντίγονος τον πολιόρκησε αλλά επειδή άλωση του φρουρίου εξ εφόδου αποκλειόταν, άρχισαν διαπραγματεύσεις και συμφωνήθηκε να υποβληθεί αίτημα στον Επιμελητή, τον Αντίπατρο, για αμνηστία.
Άλλωστε ο Αντίγονος δεν έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον Ευμένη και μολονότι στον Τριπαράδεισο του είχε ανατεθεί να τον εξοντώσει, δεν θα τον πείραζε καθόλου να τον προσεταιριστεί για να τον έχει βοηθό στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του.
Έφυγε μετά ο Αντίγονος με μεγάλο μέρος της δύναμής του για να τελειώνει με τους υπόλοιπους οπαδούς του Περδίκκα. Διήνυσε δυόμισι χιλιάδες στάδια σε μόλις εφτά μερόνυχτα, τους αιφνιδίασε και τους κατατρόπωσε. Ο αδελφός του Περδίκκα Αλκέτας αυτοκτόνησε για να μην αιχμαλωτιστεί.
Το αίτημα για την αμνηστία μετέφερε στην Μακεδονία ο Ιερώνυμος ο Καρδιανός, συμπατριώτης και φίλος του Ευμένη, συγγραφέας (μη σωζόμενης) ιστορίας που πάνω της βασίστηκαν οι μεταγενέστεροι ιστορικοί.
Λίγο μετά την άφιξή του, κι ενώ είχε υποβληθεί το αίτημα, ο Αντίπατρος πέθανε, έχοντας ορίσει διάδοχό του στο αξίωμα του Επιμελητή τον Πολυπέρχοντα (319). Ο γιος του Αντίπατρου Κάσσανδρος αμφισβήτησε την τελευταία θέληση του πατέρα του κι έφυγε στην Ασία. Οι συμμαχίες ανατράπηκαν.
Ο νέος Επιμελητής Πολυπέρχων κάλεσε την Ολυμπιάδα από την Ήπειρο, όπου είχε αυτοεξοριστεί λόγω του μίσους της προς τον Αντίπατρο, και, αναζητώντας στηρίγματα στην Ασία, στράφηκε προς τον Ευμένη.
Έγραψε κ’ η Ολυμπιάδα στον Ευμένη ζητώντας του να την βοηθήσει για χάρη του ανήλικου εγγονού της, του γιου του Αλέξανδρου.
Μόλις ο Ιερώνυμος επέστρεψε με την είδηση των μεταβολών στην Μακεδονία, ο Ευμένης εξαπάτησε τους πολιορκητές του και έφυγε από τα Νώρα. Άρχισε έτσι μια νέα περιπλάνηση του Ευμένη με μόνη φροντίδα του προς το παρόν την στρατολόγηση πολεμιστών, γιατί ο Αντίγονος ήταν αλλού απασχολημένος.
Είχε πια φανερώσει τις προθέσεις του. Χτύπησε τους σατράπες της Μικρής Φρυγίας και της Λυδίας Αρριδαίο και Άσπρο Κλείτο, κατακράτησε βασιλικά πλοία που μετέφεραν εξακόσια τάλαντα και δέχτηκε σύμμαχό του τον Κάσσανδρο.
Ο Πολυπέρχων κατάλαβε ότι κάτι έπρεπε να κάνει κι έστειλε βασιλικά γράμματα, με τα οποία ο Ευμένης έπαιρνε πάλι την σατραπεία του, οριζόταν αρχιστράτηγος στον πόλεμο κατά του Αντίγονου, έπαιρνε πεντακόσια τάλαντα από τον βασιλικό θησαυρό και το επίλεκτο σώμα των Αργυράσπιδων υπό τας διαταγάς του, που βρισκόταν τώρα στην Κιλικία μεταφέροντας τους θησαυρούς από τα Σούσα στην Μακεδονία, με αρχηγούς τον Αντιγένη και τον Τεύταμο (318).
Ο Ευμένης κινήθηκε προς τις μακρινές σατραπείες της Ανατολής που είχαν μείνει πιστές στους βασιλείς, για να συγκεντρώσει δυνάμεις ώστε ν’ αντιμετωπίσει τον Αντίγονο. Ο Σέλευκος της Βαβυλωνίας αποσκίρτησε από το βασιλικό στρατόπεδο, αλλά οι άλλοι σατράπες ήλθαν.
Όμως ήταν δύσκολο στον Ευμένη να τους επιβληθεί γιατί δεν ήταν Μακεδόνας, γιατί ήταν ένας γραμματικός, ένας καταδικασμένος σε θάνατο. Το κατόρθωσε προς το παρόν χάρη στις εγνωσμένες του ικανότητες και στην νομιμοφροσύνη του προς τον βασιλικό οίκο.
Πέτυχε μια νίκη εναντίον του Αντίγονου στον Κοπράτη ποταμό και μιαν ακόμη στην Παραιτακηνή, που θα μπορούσαν να είναι αποφασιστικές αν εμπιστευόταν τους συμμάχους του σατράπες.
Στην τελική τους σύγκρουση στην Γαβιηνή, μετά από μια αμφίρροπη μάχη, ο Ευμένης προδόθηκε και παραδόθηκε από τους Αργυράσπιδες στον Αντίγονο, που μετά πολυήμερους δισταγμούς κ’ ύστερα από επίμονες απαιτήσεις των στρατηγών του, τον θανάτωσε (317).
Στην Ελλάδα
Για να εξουδετερώσει τον σύμμαχο του Αντίγονου Κάσσανδρο ο Πολυπέρχων εξέδωσε διάταγμα με το οποίο αίρονταν οι συνέπειες του Λαμιακού πολέμου, επαναφέρονταν τα δημοκρατικά πολιτεύματα κι επέστρεφαν οι εξόριστοι (319). Και για να στερεώσει την κυριαρχία του στην Αθήνα παρέδωσε τον πάντοτε πιστό στον Φίλιππο, στον Αλέξανδρο και στον Αντίπατρο Φωκίωνα και άλλους ολιγαρχικούς φιλομακεδόνες στους δημοκρατικούς αντιπάλους τους κι αυτοί τους θανάτωσαν με κώνειο (318).
Δεν τον ωφέλησε αυτή η προδοσία τον Πολυπέρχοντα γιατί ο Κάσσανδρος επικράτησε τελικά στην Πελοπόννησο και στην Αθήνα, όπου διόρισε κυβερνήτη τον Δημήτριο τον Φαληρέα.
Στη Μακεδονία ο άβουλος βασιλιάς Φίλιππος Αρριδαίος, παρασυρμένος από την γυναίκα του Ευρυδίκη, θέλησε να προσεγγίσει τον Κάσανδρο. Η Ολυμπιάδα τους θανάτωσε καθώς και όποιον ήταν συγγενής ή φίλος του Αντίπατρου και του Κάσανδρου (317). Αλλ’ αυτός, αφού απέφυγε τον Πολυπέρχοντα που βρισκόταν στην Θεσσαλία, έφτασε στην Μακεδονία και πολιόρκησε την Ολυμπιάδα στην Πύδνα.
Υποσχέθηκε ότι δεν θα πειράξει ούτε αυτήν ούτε τον σωματοφύλακα Αριστόνοα τον Πελλαίο που κρατούσε για λογαριασμό της την Αμφίπολη. Η πείνα ανάγκασε την Ολυμπιάδα να παραδοθεί και διέταξε εγγράφως τον στρατηγό της να κάνει το ίδιο.
Ο Αριστόνους δολοφονήθηκε αμέσως κ’ ύστερα ο Κάσανδρος εισήγαγε την Ολυμπιάδα σε δίκη. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά οι στρατιώτες δεν άντεξαν να την σκοτώσουν.[17] Την ποινή εκτέλεσαν οι συγγενείς όσων είχε θανατώσει η Ολυμπιάδα.
Τέλος ο Κάσανδρος πήρε γυναίκα του την ετεροθαλή αδελφή του Αλέξανδρου, Θεσσαλονίκη. Η επικράτησή του στην Ευρώπη ήταν σχεδόν πλήρης. Περιόρισε την Ρωξάνη και τον Αλέξανδρο στην Αμφίπολη ενώ ο Πολυπέρχων κατέφυγε στην Αιτωλία (316).
Αντίγονος ο Μονόφθαλμος
Ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος ή Κύκλωψ, ήταν άντρας με μεγάλες ικανότητες, μεγάλες φιλοδοξίες και σπινθηροβόλο πνεύμα. Τώρα που έλειψε ο Ευμένης και ο βασιλικός οίκος ήταν μόνο μια σκιά, προχώρησε στην πραγματοποίηση των σχεδίων του.
Πρώτα εξόντωσε τον Πείθωνα, σατράπη της Μηδίας, άνδρα κι αυτόν ικανό και φιλόδοξο. Ύστερα καθαίρεσε τον Πευκέστα, τον σατράπη της Περσίδος που η λιποταξία του έδωσε στον Αντίγονο την νίκη επί του Ευμένη. Και τέλος έβαλε στόχο του τον Σέλευκο, τον σατράπη της Βαβυλωνίας, που πρόλαβε όμως και κατέφυγε στον Πτολεμαίο ο οποίος είχε ήδη αρχίσει ν’ ανησυχεί, καθώς κ’ οι άλλοι, με τις κινήσεις του Αντίγονου.
Πτολεμαίος, Λυσίμαχος και Κάσσανδρος έστειλαν πρέσβεις και ζήτησαν αποκατάσταση των πραγμάτων. Ο Αντίγονος τους απέπεμψε κι άρχισε να ετοιμάζεται (316-315).
Ναυπήγησε τεράστιο στόλο, αφαίρεσε την Ιόππη και την Γάζα από τον Πτολεμαίο και προσεταιρίστηκε τους μισούς από τους βασιλείς της Κύπρου καθώς και τον μέχρι χθες εχθρό του Πολυπέρχοντα. Τέλος κήρυξε ελεύθερες κι αυτόνομες τις Ελληνίδες πόλεις.
Ο Πτολεμαίος τον μιμήθηκε αλλά ο σύμμαχός του Κάσσανδρος αδιαφορώντας για τα κηρύγματα καταλάμβανε τις πόλεις της Πελοποννήσου και προσείλκυσε τον γιο του Πολυπέρχοντα Αλέξανδρο που βρέθηκε έτσι σε αντίπαλο στρατόπεδο από του πατέρα του.
Η ανάφλεξη ήταν γενική. Οι Αιτωλοί κ’ οι Ακαρνάνες αλληλοσφάζονταν, ο Αλέξανδρος του Πολυπέρχοντα δολοφονήθηκε κι ο Κάσσανδρος κατανίκησε τους Ιλλυριούς. Στην θάλασσα τ’ αποτελέσματα ήταν αμφίρροπα, αλλά ο Αντίγονος πήρε την Τύρο μετά δεκαπεντάμηνη πολιορκία (314). Γύρισε μετά ο Αντίγονος για ν’ αντιμετωπίσει τον Κάσσανδρο κι άφησε στην Συρία τον γιο του Δημήτριο.
Το καλοκαίρι του 312 π.Χ. ο Πτολεμαίος εξεστράτευσε στη Συρία. Συναντήθηκε με τον Δημήτριο κοντά στην Γάζα και πέτυχε νίκη αποφασιστική γιατί ο Δημήτριος πολέμησε με απερίσκεπτη ορμητικότητα.
Γενναιόψυχα φερόμενος ο Πτολεμαίος έστειλε τους επιφανέστερους από τους αιχμαλώτους και την λεία πολέμου στον Δημήτριο που ορκίστηκε ν’ ανταποδώσει.
Ο Πτολεμαίος ανακατέλαβε όσες πόλεις και οχυρά είχε χάσει κι επέστρεψε στην Αίγυπτο αφήνοντας στην Συρία τον στρατηγό του Κύλλη για να τελειώνει με τον Δημήτριο.
Αλλά η ήττα είχε συνετίσει τον τελευταίο, του έμαθε να χρησιμοποιεί και τεχνάσματα μαζί με την γενναιότητα, και μπόρεσε να αιφνιδιάσει τον Κύλλη, τον οποίο αιχμαλώτισε με επτά χιλιάδες άντρες και άφθονα λάφυρα. Ανταποδίδοντας την γενναιοφροσύνη του Πτολεμαίου έστειλε στην Αίγυπτο τον αντίπαλο στρατηγό και τους αξιωματικούς του φορτωμένους δώρα.
Εν τω μεταξύ ο Σέλευκος επωφελούμενος από την απουσία του Αντίγονου και την ήττα του Δημήτριου στην Γάζα, ξεκίνησε ν’ ανακαταλάβει την σατραπεία του της Βαβυλωνίας με μια μικρή δύναμη που του παραχώρησε ο Πτολεμαίος.
Οι κάτοικοι ήταν με το μέρος του γιατί είχε κυβερνήσει ήπια επί τέσσερα χρόνια. Νίκησε τον στρατηγό του Αντίγονου και σε λίγο ήταν κύριος όχι μόνο της Βαβυλωνίας αλλά και της Μηδίας και της Σουσιανής.
συνεχίζεται στο Β μέρος
πηγή
Ο θάνατος του Αλέξανδρου και η έλλειψη ουσιαστικά διαδόχου επέφερε ένα κενό εξουσίας στο τεράστιο κράτος που είχε δημιουργήσει και που εκτεινόταν από την Μακεδονία και τις σύμμαχες Ελληνίδες πόλεις μέχρι την Βακτριανή και περιλάμβανε μέρος της Ινδίας και την Αίγυπτο.
Αμέσως μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, κι ενώ ήταν άταφος ακόμη, σημειώθηκε ένταση και αψιμαχίες μεταξύ των στρατηγών και του ιππικού των εταίρων αφενός και των απλών πεζών της φάλαγγας αφετέρου, που εκδήλωσαν προθέσεις στασιαστικές, ζητώντας να γίνει βασιλιάς ο ετεροθαλής αδελφός του Αλέξανδρου Αρριδαίος.
Ο Περδίκκας, επί κεφαλής της πρώτης παράταξης ως κάτοχος του δαχτυλιδιού που του παρέδωσε ο Αλέξανδρος πεθαίνοντας και υπέρ της άποψης της επιτροπείας μέχρι να γεννήσει γιο η Ρωξάνη (όπως εύχονταν όλοι), κατόρθωσε να επιβληθεί στους πεζούς και θανάτωσε τους πρωταίτιους της στάσης και τον αρχηγό τους Μελέαγρος, έχοντας πάρει με το μέρος του τον άβουλο Αρριδαίο.
Ύστερα έγινε η διανομή των επαρχιών και αξιωμάτων του κράτους. Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις:
Βασιλιάς ο «ψυχικοίς πάθεσι συνεχόμενος ανιάτοις» Αρριδαίος, γιος του Φίλιππου Β΄από Θεσσαλή γυναίκα, που μετονομάστηκε Φίλιππος (Γ΄). Σε περίπτωση που η έγκυος Ρωξάνη γεννούσε γιο, θα γινόταν κι αυτός βασιλιάς (όπως κι έγινε –Αλέξανδρος Δ΄).
Ο σωματοφύλακας και χιλίαρχος Περδίκκας έγινε επιμελητής της βασιλείας.
Ο Αντίπατρος διατήρησε στην εξουσία του την Μακεδονία και τους πέριξ λαούς.
Ο σωματοφύλακας Πτολεμαίος έγινε σατράπης της Αιγύπτου.
Ο Λαομέδων ο Μυτιληναίος σατράπης της Συρίας.
Ο σωματοφύλακας Πείθων σατράπης της Μηδίας
Ο αρχιγραμματέας Ευμένης ο Καρδιανός σατράπης της Καππαδοκίας και Παφλαγονίας.
Ο Αντίγονος σατράπης της Παμφυλίας, της Λυκίας και της Μεγάλης Φρυγίας.
Ο σωματοφύλακας Λεοννάτος σατράπης της Φρυγίας του Ελλησπόντου.
Ο Άσανδρος σατράπης της Καρίας.
Ο Μέναδρος σατράπης της Λυδίας.
Ο σωματοφύλακας Λυσίμαχος σατράπης της Θράκης.
Ο Σιβύρτιος σατράπης της Αραχωσίας και Γεδρωσίας.
Ο σωματοφύλακας Πευκέστας σατράπης της Περσίδος
Ο αρχιυπασπιστής Νεοπτόλεμος σατράπης της Αρμενίας.[8]
Ο Οξυάρτης, πατέρας της εγκύου χήρας του Αλέξανδρου Ρωξάνης, σατράπης των Παροπανισαδών.
Ο Ταξίλης, Ινδός βασιλιάς, διατήρησε τον θρόνο του, όπως είχε ορίσει ο Αλέξανδρος.
Ο Πώρος, Ινδός βασιλιάς διατήρησε τον θρόνο του, επίσης.
Ο Σέλευκος διαδέχθηκε τον Περδίκκα ως χιλίαρχος, αξίωμα επιφανέστατο.
Ο (στρατηγός) Αρριδαίος επιφορτίστηκε με την την κατασκευή της αρμάμαξας που θα μετέφερε το σώμα του Αλέξανδρου.
Ο Κρατερός, που οδηγούσε δέκα χιλιάδες απόμαχους στην Μακεδονία, ορίστηκε εκ των υστέρων «προστάτης της βασιλείας».
Λαμιακός πόλεμος (323 π.Χ.)
Μόλις μαθεύτηκε στην Ελλάδα ο θάνατος του Αλέξανδρου, η Αθήνα αποστάτησε παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι φιλομακεδόνες ηγέτες, ο στρατηγός Φωκίων και ο ρήτορας Δημάδης, για να συγκρατήσουν τους συμπολίτες τους. Μαζί τους συντάχθηκαν η Αιτωλική κ’ η Αχαϊκή Συμπολιτεία, οι Αρκάδες και οι Κορίνθιοι.
Ο στρατηγός των Αθηναίων Λεωσθένης, νίκησε τους συμμάχους των Μακεδόνων Βοιωτούς, νίκησε και τον Αντίπατρο στις Θερμοπύλες, που ξεκίνησε μόνος του να καταστείλει την ανταρσία, και τον ανάγκασε να κλειστεί στην Λαμία. Σκοτώθηκε όμως ο Λεωσθένης σε μια συμπλοκή καθώς κι ο σωματοφύλακας Λεοννάτος,] που είχε σπεύσει σε βοήθεια του Αντίπατρου.
Ο τελευταίος αποσύρθηκε στην Θεσσαλία περιμένοντας ενισχύσεις, ενώ στην θάλασσα οι Μακεδόνες είχαν αλλεπάλληλες επιτυχίες επί του αθηναϊκού στόλου. Ο Δημοσθένης επέστρεψε στην Αθήνα από την αυτοεξορία του κι ο Φωκίων, παρά τον φιλομακεδονισμό του, οδήγησε τους Αθηναίους σε νίκη επί ενός μακεδονικού σώματος στην Ραμνούντα.
Αλλά οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους είχαν κάνει το σφάλμα να χάσουν πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα να φτάσει ο Κρατερός με τις ενισχύσεις και να ενωθεί με τον Αντίπατρο.
Στη μάχη της Κραννώνας οι Μακεδόνες νίκησαν και οι σύμμαχοι διασκορπίστηκαν.
Οι Αθηναίοι ζήτησαν ειρήνη και οι Μακεδόνες επέβαλαν βαρείς όρους παρά τις προσπάθειες του Φωκίωνα που ηγείτο της αθηναϊκής πρεσβείας: Το δημοκρατικό πολίτευμα καταργήθηκε, φρουρές μακεδονικές εγκαταστάθηκαν, κτήσεις αφαιρέθηκαν από την Αθήνα κ’ οι αντιμακεδόνες αρχηγοί παραδόθηκαν στους νικητές. Ο Υπερείδης και άλλοι θανατώθηκαν και ο Δημοσθένης αυτοκτόνησε 322 π.Χ.
Ο αγώνας του Περδίκκα
Η Ρωξάνη είχε γεννήσει εν τω μεταξύ γιο, τον Αλέξανδρο Δ΄. Σε συνεννόηση με τον Περδίκκα, για να διασφαλίσει τη θέση του γιου της, δολοφόνησε την κόρη του Δαρείου Στάτειρα, που κι αυτήν την είχε παντρευτεί ο Αλέξανδρος, καθώς και την αδελφή της, χήρα του Ηφαιστίωνα.
Κατόπιν ο Περδίκκας έστειλε τον σωματοφύλακα Πείθωνα, σατράπη της Μηδίας, στη βορειοανατολική εσχατιά του κράτους. Εκεί ο Αλέξανδρος είχε εγκαταστήσει τους στρατιώτες των ελληνικών πόλεων που είχαν εκστρατεύσει μαζί του.
Ήταν εξόριστοι σχεδόν και μόλις πέθανε ο Αλέξανδρος ξεκίνησαν είκοσι τρεις χιλιάδες πολεμιστές να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Αλλά θα ήταν μια απειλή αφού οι πατρίδες τους ήταν επαναστατημένες.
Ο Πείθων από την μεριά του σκόπευε να τους προσεταιριστεί και να τους χρησιμοποιήσει για τα πολύ φιλόδοξα σχέδιά του. Αλλά ο Περδίκκας βρήκε τρόπο να τα εξουδετερώσει έστω κι από μακριά, και οι στασιαστές σφαγιάστηκαν όλοι.
Στο μεταξύ ο Περδίκκας βοήθησε τον Ευμένη (322 π.Χ.), ο οποίος στην διανομή της Βαβυλώνας είχε ονομαστεί σατράπης της Παφλαγονίας και Καππαδοκίας, να κατακτήσει τις σατραπείες του, γιατί στις χώρες αυτές, που τις είχε προσπεράσει ο Αλέξανδρος, βασίλευε ο Αριαράθης ο Α’. Μετά την ήττα και τη θανάτωση του Αριαράθη ο Ευμένης έγινε σύμμαχος πιστός του Περδίκκα ως τον θάνατο του τελευταίου.
Ο εναντίον του Περδίκκα συνασπισμός – Ευμένης
Οι φιλοδοξίες του Περδίκκα είχαν γίνει αντιληπτές κ’ οι άλλοι επιφανείς Μακεδόνες πρόσεχαν τις κινήσεις του. Η ρήξη επήλθε όταν ο Περδίκκας κάλεσε τον σατράπη της Μεγάλης Φρυγίας Αντίγονο τον Μονόφθαλμο ν’ απολογηθεί γιατί δεν βοήθησε τον Ευμένη, όπως τον είχε διατάξει, κι αυτός έφυγε στον Αντίπατρο.
Από την μια μεριά ήταν ο Περδίκκας με το τεκμήριο της νομιμότητος ως Επιμελητής, έχοντας μαζί του τον βασιλιά-ανδρείκελο Φίλιππο Γ΄ Αρριδαίο, το βρέφος Αλέξανδρο Δ΄ και την Ρωξάνη, με συμμάχους τον σατράπη της Αρμενίας Νεοπτόλεμο και τον Ευμένη, κι από την άλλη όσοι αντιτάσσονταν στις προθέσεις του Περδίκκα για μονοκρατορία : Αντίγονος, Κρατερός, Αντίπατρος, Πτολεμαίος.
Ο Περδίκκας εξεστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου για να υποτάξει την Αίγυπτο και να έχει τα νώτα του καλυμμένα στην επίθεση που θα επιχειρούσε κατόπιν εναντίον της Μακεδονίας, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι αντίπαλοί του. Αρχηγός της δύναμης του Περδίκκα που παρέμεινε στην Μικρά Ασία ορίστηκε ο Ευμένης.
Εναντίον του ήλθαν δύο μεγάλα ονόματα, ο Αντίπατρος κι ο Κρατερός, κ’ η θέση του Ευμένη θα ήταν απελπιστική αν ο Αντίπατρος δεν συνέχιζε την πορεία του εναντίον του Περδίκκα που βάδιζε εναντίον του Πτολεμαίου.
Και πάλι όμως η κατάσταση ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τον Ευμένη, γιατί ο Κρατερός είχε λαμπρό όνομα ανάμεσα στους Μακεδόνες και γιατί ο Νεοπτόλεμος αυτομόλησε όταν αποκαλύφθηκε προδοσία του κι αφού έχασε μια πρώτη μάχη από τον Ευμένη.
Αλλά ο Ευμένης ήταν στρατηγική ιδιοφυΐα και σπουδαίος οργανωτής. Επειδή μειονεκτούσε έναντι των άλλων αρχηγών μη όντας Μακεδόνας, είχε συγκροτήσει ιππικό από εντόπιους.
Στην μάχη που έγινε το έταξε απέναντι στον Κρατερό και νίκησε. Ο Κρατερός τραυματίστηκε θανάσιμα κι ο Ευμένης σκότωσε με τα χέρια του το Νεοπτόλεμο που τον πρόδωσε, σε μονομαχία αρχηγών (321).
Εν τω μεταξύ ο στρατηγός Αρριδαίος είχε τελειώσει ύστερα από δύο χρόνια την αρμάμαξα που θα έφερνε τον νεκρό του Αλέξανδρου στην Μακεδονία. Ήταν ένα έργο μεγάλης τέχνης, ναός τροχοφόρος, φέρετρο αντάξιο του μεγάλου νεκρού.
Ο Αρριδαίος ξεκίνησε με στρατό, οδοποιούς και τεχνίτες. Αλλά είχε συνεννοηθεί με τον Πτολεμαίο που τον συνάντησε κάπου στην Συρία κι έφερε το σώμα στην Αλεξάνδρεια μεγαλώνοντας έτσι την αίγλη της.
Το τέλος του Περδίκκα
Η εκστρατεία του Περδίκκα κατέληξε σε καταστροφή. Δεν πέτυχε την καταδίκη του Πτολεμαίου από τον στρατό, σε δίκη που τον εισήγαγε σύμφωνα με τα μακεδονικά έθιμα, και κατά την πορεία προς την Αίγυπτο πολλοί αυτομόλησαν στον Πτολεμαίο, ο οποίος αντιστεκόταν σθεναρά.
Οι ελέφαντές του καταπατούσαν τους στρατιώτες του Περδίκκα και πολλοί κατασπαράχτηκαν από τους κροκόδειλους κατά την διάβαση του Νείλου. Τέλος ο στρατός στασίασε και ο Περδίκκας δολοφονήθηκε μέσα στη σκηνή του από τον Πίθωνα, τον Σέλευκο και τον Αντιγένη.
Οι δύο στρατοί συμφιλιώθηκαν και σε λίγο έμαθαν τον θάνατο του Κρατερού. Τώρα ο στρατός του Περδίκκα, οι μέχρι την στιγμή εκείνη σύμμαχοι, δίκασε πάλι και αυτή τη φορά καταδίκασε σε θάνατο τον Ευμένη και όλους τους οπαδούς του Περδίκκα. Ύστερα οι νικητές συγκεντρώθηκαν στον Τριπαράδεισο, της Άνω Συρίας για να ξαναμοιράσουν την αυτοκρατορία.
Η διανομή του Τριπαραδείσου (321 π.Χ.)
Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις:
Ο Αντίπατρος έγινε ο νέος επιμελητής της βασιλείας.
Ο Πτολεμαίος διατήρησε την Αίγυπτο.
Ο Λαομέδων ο Μυτιληναίος διατήρησε την Συρία.
Ο Φιλόξενος έγινε σατράπης της Κιλικίας.
Ο Αμφίμαχος σατράπης της Μεσοποταμίας.
Ο Σέλευκος σατράπης της Βαβυλωνίας.
Ο Αντιγένης σατράπης της Σουσιανής
Ο Πευκέστας διατήρησε την Περσίδα.
Ο Πείθων διατήρησε την Μηδία.
Ο Οξυάρτης διατήρησε τους Παροπανισάδες.
Οι Ινδοί Πώρος και Ταξίλης διατήρησαν τα βασίλειά τους.
Ο Νικάνωρ έγινε σατράπης της Καππαδοκίας.
Ο (Άσπρος) Κλείτος σατράπης της Λυδίας
Ο Αρριδαίος σατράπης της Φρυγίας του Ελλησπόντου.
Ο Αντίγονος διατήρησε την Λυκία και την Μεγάλη Φρυγία και ορίστηκε αρχιστράτηγος στον πόλεμο κατά των οπαδών του Περδίκκα, πρωτίστως κατά του Ευμένη και του αδελφού του Περδίκκα Αλκέτα.
Ο Κάσσανδρος τέλος τοποθετήθηκε από τον πατέρα του Αντίπατρο χιλίαρχος δίπλα στον Αντίγονο, προφανώς για να τον προσέχει.
Ύστερα ο Αντίπατρος πήρε τους βασιλείς και επέστρεψε στην Μακεδονία.
Ευμένης και Αντίγονος
Έτσι άρχισε η μονομαχία αυτών των δύο έξοχων στρατηγικών μυαλών, του Ευμένη και του Αντίγονου.
Στην πρώτη τους σύγκρουση, στα Ορκύνια της Καππαδοκίας (320), ο Ευμένης νικήθηκε γιατί ο Αντίγονος εξαγόρασε έναν αξιωματικό του, αλλά αποζημιώθηκε εν μέρει λεηλατώντας αμέσως μετά την αποσκευή του Αντίγονου και κρεμώντας τον προδότη.
Ήταν όμως μόνος, χωρίς κανένα στήριγμα. Κατέφυγε λοιπόν στα Νώρα, ένα άπαρτο μετέωρο στα σύνορα Λυκαονίας και Καππαδοκίας, με λιγότερους από χίλιους άντρες.
Ο Αντίγονος τον πολιόρκησε αλλά επειδή άλωση του φρουρίου εξ εφόδου αποκλειόταν, άρχισαν διαπραγματεύσεις και συμφωνήθηκε να υποβληθεί αίτημα στον Επιμελητή, τον Αντίπατρο, για αμνηστία.
Άλλωστε ο Αντίγονος δεν έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον Ευμένη και μολονότι στον Τριπαράδεισο του είχε ανατεθεί να τον εξοντώσει, δεν θα τον πείραζε καθόλου να τον προσεταιριστεί για να τον έχει βοηθό στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του.
Έφυγε μετά ο Αντίγονος με μεγάλο μέρος της δύναμής του για να τελειώνει με τους υπόλοιπους οπαδούς του Περδίκκα. Διήνυσε δυόμισι χιλιάδες στάδια σε μόλις εφτά μερόνυχτα, τους αιφνιδίασε και τους κατατρόπωσε. Ο αδελφός του Περδίκκα Αλκέτας αυτοκτόνησε για να μην αιχμαλωτιστεί.
Το αίτημα για την αμνηστία μετέφερε στην Μακεδονία ο Ιερώνυμος ο Καρδιανός, συμπατριώτης και φίλος του Ευμένη, συγγραφέας (μη σωζόμενης) ιστορίας που πάνω της βασίστηκαν οι μεταγενέστεροι ιστορικοί.
Λίγο μετά την άφιξή του, κι ενώ είχε υποβληθεί το αίτημα, ο Αντίπατρος πέθανε, έχοντας ορίσει διάδοχό του στο αξίωμα του Επιμελητή τον Πολυπέρχοντα (319). Ο γιος του Αντίπατρου Κάσσανδρος αμφισβήτησε την τελευταία θέληση του πατέρα του κι έφυγε στην Ασία. Οι συμμαχίες ανατράπηκαν.
Ο νέος Επιμελητής Πολυπέρχων κάλεσε την Ολυμπιάδα από την Ήπειρο, όπου είχε αυτοεξοριστεί λόγω του μίσους της προς τον Αντίπατρο, και, αναζητώντας στηρίγματα στην Ασία, στράφηκε προς τον Ευμένη.
Έγραψε κ’ η Ολυμπιάδα στον Ευμένη ζητώντας του να την βοηθήσει για χάρη του ανήλικου εγγονού της, του γιου του Αλέξανδρου.
Μόλις ο Ιερώνυμος επέστρεψε με την είδηση των μεταβολών στην Μακεδονία, ο Ευμένης εξαπάτησε τους πολιορκητές του και έφυγε από τα Νώρα. Άρχισε έτσι μια νέα περιπλάνηση του Ευμένη με μόνη φροντίδα του προς το παρόν την στρατολόγηση πολεμιστών, γιατί ο Αντίγονος ήταν αλλού απασχολημένος.
Είχε πια φανερώσει τις προθέσεις του. Χτύπησε τους σατράπες της Μικρής Φρυγίας και της Λυδίας Αρριδαίο και Άσπρο Κλείτο, κατακράτησε βασιλικά πλοία που μετέφεραν εξακόσια τάλαντα και δέχτηκε σύμμαχό του τον Κάσσανδρο.
Ο Πολυπέρχων κατάλαβε ότι κάτι έπρεπε να κάνει κι έστειλε βασιλικά γράμματα, με τα οποία ο Ευμένης έπαιρνε πάλι την σατραπεία του, οριζόταν αρχιστράτηγος στον πόλεμο κατά του Αντίγονου, έπαιρνε πεντακόσια τάλαντα από τον βασιλικό θησαυρό και το επίλεκτο σώμα των Αργυράσπιδων υπό τας διαταγάς του, που βρισκόταν τώρα στην Κιλικία μεταφέροντας τους θησαυρούς από τα Σούσα στην Μακεδονία, με αρχηγούς τον Αντιγένη και τον Τεύταμο (318).
Ο Ευμένης κινήθηκε προς τις μακρινές σατραπείες της Ανατολής που είχαν μείνει πιστές στους βασιλείς, για να συγκεντρώσει δυνάμεις ώστε ν’ αντιμετωπίσει τον Αντίγονο. Ο Σέλευκος της Βαβυλωνίας αποσκίρτησε από το βασιλικό στρατόπεδο, αλλά οι άλλοι σατράπες ήλθαν.
Όμως ήταν δύσκολο στον Ευμένη να τους επιβληθεί γιατί δεν ήταν Μακεδόνας, γιατί ήταν ένας γραμματικός, ένας καταδικασμένος σε θάνατο. Το κατόρθωσε προς το παρόν χάρη στις εγνωσμένες του ικανότητες και στην νομιμοφροσύνη του προς τον βασιλικό οίκο.
Πέτυχε μια νίκη εναντίον του Αντίγονου στον Κοπράτη ποταμό και μιαν ακόμη στην Παραιτακηνή, που θα μπορούσαν να είναι αποφασιστικές αν εμπιστευόταν τους συμμάχους του σατράπες.
Στην τελική τους σύγκρουση στην Γαβιηνή, μετά από μια αμφίρροπη μάχη, ο Ευμένης προδόθηκε και παραδόθηκε από τους Αργυράσπιδες στον Αντίγονο, που μετά πολυήμερους δισταγμούς κ’ ύστερα από επίμονες απαιτήσεις των στρατηγών του, τον θανάτωσε (317).
Στην Ελλάδα
Για να εξουδετερώσει τον σύμμαχο του Αντίγονου Κάσσανδρο ο Πολυπέρχων εξέδωσε διάταγμα με το οποίο αίρονταν οι συνέπειες του Λαμιακού πολέμου, επαναφέρονταν τα δημοκρατικά πολιτεύματα κι επέστρεφαν οι εξόριστοι (319). Και για να στερεώσει την κυριαρχία του στην Αθήνα παρέδωσε τον πάντοτε πιστό στον Φίλιππο, στον Αλέξανδρο και στον Αντίπατρο Φωκίωνα και άλλους ολιγαρχικούς φιλομακεδόνες στους δημοκρατικούς αντιπάλους τους κι αυτοί τους θανάτωσαν με κώνειο (318).
Δεν τον ωφέλησε αυτή η προδοσία τον Πολυπέρχοντα γιατί ο Κάσσανδρος επικράτησε τελικά στην Πελοπόννησο και στην Αθήνα, όπου διόρισε κυβερνήτη τον Δημήτριο τον Φαληρέα.
Στη Μακεδονία ο άβουλος βασιλιάς Φίλιππος Αρριδαίος, παρασυρμένος από την γυναίκα του Ευρυδίκη, θέλησε να προσεγγίσει τον Κάσανδρο. Η Ολυμπιάδα τους θανάτωσε καθώς και όποιον ήταν συγγενής ή φίλος του Αντίπατρου και του Κάσανδρου (317). Αλλ’ αυτός, αφού απέφυγε τον Πολυπέρχοντα που βρισκόταν στην Θεσσαλία, έφτασε στην Μακεδονία και πολιόρκησε την Ολυμπιάδα στην Πύδνα.
Υποσχέθηκε ότι δεν θα πειράξει ούτε αυτήν ούτε τον σωματοφύλακα Αριστόνοα τον Πελλαίο που κρατούσε για λογαριασμό της την Αμφίπολη. Η πείνα ανάγκασε την Ολυμπιάδα να παραδοθεί και διέταξε εγγράφως τον στρατηγό της να κάνει το ίδιο.
Ο Αριστόνους δολοφονήθηκε αμέσως κ’ ύστερα ο Κάσανδρος εισήγαγε την Ολυμπιάδα σε δίκη. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά οι στρατιώτες δεν άντεξαν να την σκοτώσουν.[17] Την ποινή εκτέλεσαν οι συγγενείς όσων είχε θανατώσει η Ολυμπιάδα.
Τέλος ο Κάσανδρος πήρε γυναίκα του την ετεροθαλή αδελφή του Αλέξανδρου, Θεσσαλονίκη. Η επικράτησή του στην Ευρώπη ήταν σχεδόν πλήρης. Περιόρισε την Ρωξάνη και τον Αλέξανδρο στην Αμφίπολη ενώ ο Πολυπέρχων κατέφυγε στην Αιτωλία (316).
Αντίγονος ο Μονόφθαλμος
Ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος ή Κύκλωψ, ήταν άντρας με μεγάλες ικανότητες, μεγάλες φιλοδοξίες και σπινθηροβόλο πνεύμα. Τώρα που έλειψε ο Ευμένης και ο βασιλικός οίκος ήταν μόνο μια σκιά, προχώρησε στην πραγματοποίηση των σχεδίων του.
Πρώτα εξόντωσε τον Πείθωνα, σατράπη της Μηδίας, άνδρα κι αυτόν ικανό και φιλόδοξο. Ύστερα καθαίρεσε τον Πευκέστα, τον σατράπη της Περσίδος που η λιποταξία του έδωσε στον Αντίγονο την νίκη επί του Ευμένη. Και τέλος έβαλε στόχο του τον Σέλευκο, τον σατράπη της Βαβυλωνίας, που πρόλαβε όμως και κατέφυγε στον Πτολεμαίο ο οποίος είχε ήδη αρχίσει ν’ ανησυχεί, καθώς κ’ οι άλλοι, με τις κινήσεις του Αντίγονου.
Πτολεμαίος, Λυσίμαχος και Κάσσανδρος έστειλαν πρέσβεις και ζήτησαν αποκατάσταση των πραγμάτων. Ο Αντίγονος τους απέπεμψε κι άρχισε να ετοιμάζεται (316-315).
Ναυπήγησε τεράστιο στόλο, αφαίρεσε την Ιόππη και την Γάζα από τον Πτολεμαίο και προσεταιρίστηκε τους μισούς από τους βασιλείς της Κύπρου καθώς και τον μέχρι χθες εχθρό του Πολυπέρχοντα. Τέλος κήρυξε ελεύθερες κι αυτόνομες τις Ελληνίδες πόλεις.
Ο Πτολεμαίος τον μιμήθηκε αλλά ο σύμμαχός του Κάσσανδρος αδιαφορώντας για τα κηρύγματα καταλάμβανε τις πόλεις της Πελοποννήσου και προσείλκυσε τον γιο του Πολυπέρχοντα Αλέξανδρο που βρέθηκε έτσι σε αντίπαλο στρατόπεδο από του πατέρα του.
Η ανάφλεξη ήταν γενική. Οι Αιτωλοί κ’ οι Ακαρνάνες αλληλοσφάζονταν, ο Αλέξανδρος του Πολυπέρχοντα δολοφονήθηκε κι ο Κάσσανδρος κατανίκησε τους Ιλλυριούς. Στην θάλασσα τ’ αποτελέσματα ήταν αμφίρροπα, αλλά ο Αντίγονος πήρε την Τύρο μετά δεκαπεντάμηνη πολιορκία (314). Γύρισε μετά ο Αντίγονος για ν’ αντιμετωπίσει τον Κάσσανδρο κι άφησε στην Συρία τον γιο του Δημήτριο.
Το καλοκαίρι του 312 π.Χ. ο Πτολεμαίος εξεστράτευσε στη Συρία. Συναντήθηκε με τον Δημήτριο κοντά στην Γάζα και πέτυχε νίκη αποφασιστική γιατί ο Δημήτριος πολέμησε με απερίσκεπτη ορμητικότητα.
Γενναιόψυχα φερόμενος ο Πτολεμαίος έστειλε τους επιφανέστερους από τους αιχμαλώτους και την λεία πολέμου στον Δημήτριο που ορκίστηκε ν’ ανταποδώσει.
Ο Πτολεμαίος ανακατέλαβε όσες πόλεις και οχυρά είχε χάσει κι επέστρεψε στην Αίγυπτο αφήνοντας στην Συρία τον στρατηγό του Κύλλη για να τελειώνει με τον Δημήτριο.
Αλλά η ήττα είχε συνετίσει τον τελευταίο, του έμαθε να χρησιμοποιεί και τεχνάσματα μαζί με την γενναιότητα, και μπόρεσε να αιφνιδιάσει τον Κύλλη, τον οποίο αιχμαλώτισε με επτά χιλιάδες άντρες και άφθονα λάφυρα. Ανταποδίδοντας την γενναιοφροσύνη του Πτολεμαίου έστειλε στην Αίγυπτο τον αντίπαλο στρατηγό και τους αξιωματικούς του φορτωμένους δώρα.
Εν τω μεταξύ ο Σέλευκος επωφελούμενος από την απουσία του Αντίγονου και την ήττα του Δημήτριου στην Γάζα, ξεκίνησε ν’ ανακαταλάβει την σατραπεία του της Βαβυλωνίας με μια μικρή δύναμη που του παραχώρησε ο Πτολεμαίος.
Οι κάτοικοι ήταν με το μέρος του γιατί είχε κυβερνήσει ήπια επί τέσσερα χρόνια. Νίκησε τον στρατηγό του Αντίγονου και σε λίγο ήταν κύριος όχι μόνο της Βαβυλωνίας αλλά και της Μηδίας και της Σουσιανής.
συνεχίζεται στο Β μέρος
πηγή
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου