Γιατί τα Αρχαία Ελληνικά; (μέρος 2ο)

συνέχεια από το 1ο μέρος

Του Σαράντου Ι. Καργάκου

4. Το να μεταφέρουμε όλο το βάρος της αρχαιομαθείας στην μετάφραση, δεν συνιστά λύση. Απεναντίας,κάνουμε λύση το πρόβλημα. Μπορεί σήμερα τα Ελληνόπουλα στα Γυμνάσια να διδάσκονται περισσότερα κείμενα, αλλ΄η διδασκαλία έχει πάρει τη μορφή "αναγνώσματος σε συνέχειες". Και το χειρότερο: Δεν μένει τίποτε στο μυαλό των παιδιών, ενώ παλαιότερα έμενε στη μνήμη τους ένας τεράστιος γλωσσικός θησαυρός. Αν όμως τα Αρχαία επανέλθουν με επαρκές ωράριο στο Γυμνάσιο –Λύκειο και μερικώς στο Δημοτικό, αλλά με νέα μέθοδο διδασκαλίας, με νέα, όμορφα κι έξυπνα βιβλία, με καλύτερα επιλεγμένα κείμενα, τούτο αρκεί να αποτρέψει την επάνοδο της "φυλλάδας" ή "τυφλοσούρτη" που δυστυχώς κυριαρχούσαν στο παρελθόν και μερικώς κυριαρχούν-παρά την βελτίωσή τους – και τώρα στο Λύκειο, με αποτέλεσμα πλείστοι μαθητές να προτιμούν να απομνημονεύσουν την "φυλλάδα" παρά να γυμνάσουν το μυαλό και την ευαισθησία τους πάνω στο αρχαίο κείμενο.

5. Το ενισχυμένο ωράριο για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο επιβάλλεται και για καθαρά παιδευτικούς λόγους. Η ηλικία των 12-15 ετών είναι περισσότερο πρόσφορη για γλωσσική διδασκαλία. Τα παιδιά είναι περισσότερο απορροφητικά, απομνημονευτικά, περισσότερο δεκτικά. Συνεπώς, η μικρή ηλικία του γυμνασιόπαιδου όχι μόνον δεν αντενδείκνυται, αλλ΄απεναντίας ενδείκνυται για την διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας απο το πρωτότυπο, διότι η προσπέλαση σ΄αυτή συνεπάγεται την εκμάθηση, υπό την μορφή απομνημονεύσεως, πολλών τύπων, τους οποίους δύσκολα εκμανθάνει ο μαθητής του Λυκείου.

6. Στο επιχείρημα ότι τα Αρχαία Ελληνικά είναι δυσπροπέλαστα στο γυμνασιόπαιδο, γιατί εμπεριέχουν δυσκολίες, μπορούν ν΄αντιταχθούν τα εξής: Η εκμάθηση των ξένων γλωσσών, που αρχίζει τώρα από το νηπιαγωγείο,που αρχίζει τώρα από το νηπιαγωγείο,δεν εμπεριέχει δυσκολίες; Τα άλλα μαθήματα, π.χ. τα μαθηματικά,έχουν λιγώτερες δυσκολιες; Και στο κάτω-κάτω το σχολείο υπάρχει για να εθίζει το παιδί στην δυσκολία.

7. Αν τα Αρχαία Ελληνικά περιορισθούν μόνο στο Λύκειο, θα είναι μάταιος κόπος. Τα ενδιαφέροντα των μαθητών, ήδη απο την Α΄ Λυκείου, συγκεκριμενοποιούνται στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Ενδιαφέρονται περισσότερο για τα μαθήματα στα οποία θα εξετασθούν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις.

8. Ακούγεται συχνά ότι τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδάσκονται σαν ξένη γλώσσα.

Αλλά τότε γιατί να μην διδάσκονται απο το νηπιαγωγείο, όπως η Αγγλική; Η άποψη αυτή δεν συνιστά βλακεία, συνιστά βλασφημία. Τα Αρχαία Ελληνικά δεν είναι ξένη γλώσσα, είναι δική μας γλώσσα. Αποτελούν τις γλωσσικές ρίζες μας. Και αν αποσπασθούμε από αυτές, τότε τα τωρινά γλωσσικά φυλλώματα, όπως συμβαίνει σήμερα, θα μαραθούν.

9. Το παιδί, διδασκόμενο την διαρκώς φθειρόμενη γλώσσα του σήμερα, μόνον τα κείμενα του σήμερα μπορεί να κατανοεί, και αυτά μετρίως. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται την θλιβερή περίπτωση της "αρωγής" και της "ευδοκίμησης". Αυτό μας παραπέμπει στο πολυσυζητημένο θέμα της γλωσσικής πενίας. Πέρα από τις μαρτυρίες πλήθους εκπαιδευτικών, δημοσιογράφων, πνευματικών ανθρώπων κ.α., την λεκτική πενία αποκαλύπτει το επίπεδο των υποψηφίων στις Γενικές Εξετάσεις.

10. Υποστηρίζεται- υποθέτω καλοπροαίρετα- απο πολλούς ότι η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών είναι χάσιμο χρόνου, σε μια εποχή όπου έχει διακηρυχθεί ότι ο χρόνος είναι χρήμα.

Κι εγώ αφελώς ερωτώ: Αν βλέπουμε τα πράγματα με κριτήρια καθαρώς οικονομιστικά, τότε- αφού εξοβελίσαμε τα Αρχαία Ελληνικά- γιατί "μπατάραμε" οικονομικά; Τότε που διδάσκονταν επαρκώς τα Αρχαία Ελληνικά –παρ΄οτι τα χρόνια ήσαν δύσκολα – δεν είχαμε υποστεί τέτοιο ρεζιλίκι. Τα Αρχαία καλλιεργούν τη συνθετική σκέψη που είναι περισσότερο παραγωγική, ως περισσότερο διανοητική, από τη σκέψη ενός μονόπλευρα καταρτισμένου τεχνοκράτη.

11. Πέρα απ΄ολα αυτά, η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία δεν αποτελεί εμπόδιο στην κατάκτηση των νέων "γλωσσών" της μικροηλεκτρονικής και της πληροφορικής. Απεναντίας έρχεται αρωγός, διότι όλα τα συστήματα αυτά απαιτούν πολλούς τρόπους σκέψης. Οι πιo εξελιγμένες γλώσσες έχουν περιορισμένους τρόπους σκέψης.

Η Αρχαία Ελληνική έχει άπειρους.

12. Δεν θα σταθώ στο αφελές επιχείρημα ότι Αρχαία Ελληνικά πρέπει να μαθαίνουν όσοι θα γίνουν φιλόλογοι, διότι με τη λογική αυτή θα έπρεπε να μαθαίνουν μουσική όσοι πρόκειται να γίνουν… μουσικοί! Ούτε στο οίκτρο φαινόμενο της ξενομανίας, η οποία, λόγω των ξενικών επιγραφών, ονομασιών κ.λ.π., έχει κάνει το ελληνικό τοπίο να μοιάζει με τριτοκοσμικό τοπίο. Επ΄ αυτού, έχουμε γράψει στην "Εστία" πολλά άρθρα.

Θα σταθώ στο δήθεν αριστερό σόφισμα: Τα Αρχαία Ελληνικά είναι έκφραση ταξικού προνομίου. Επ΄αυτού λίγες παρατηρήσεις: Οι Μάρξ και Ένγκελς και οι κορυφαίοι συνεχιστές τους (Λένιν, Γκράμσι) ήσαν άριστοι γνώστες των Αρχαίων Ελληνικών. Δεύτερον, οι κορυφαίοι Έλληνες φιλόλογοι προέρχονταν, κατά κανόνα, απο φτωχές οικογένειες. Τρίτον, στο επιχείρημα ότι τώρα στα ελληνικά σχολεία φοιτούν πάμπολα ξένα παιδιά και δεν μπορούν να μάθουν Αρχαία Ελληνικά απαντώ:

Τα Αρχαία Ελληνικά διδάσκονται στην πολυφυλετική πλέον Βρεταννία ήδη απο το Δημοτικό. Είναι μια γλώσσα υψηλής πνευματικής καλλιέργειας, που διαδίδεται τώρα και στην Κίνα.

Γιατί αυτόν τον πνευματικό θησαυρό να τον στερούμε απο τα παιδιά που φιλοξενούμε και που ενδεχομένως αύριο θα γίνουν Ελληνόπουλα; Αλλά κι αν πάνε σ΄αλλη γή, τα Αρχαία Ελληνικά θα είναι γι΄αυτά ένας πρόσθετος τίτλος τιμής. Τα Αρχαία Ελληνικά θα γίνουν έκφραση ταξικού προνομίου, αν εξοβελιστούν τελείως απο το σχολείο.

*Ιστορικός συγγραφέας.

Πηγή: Εφημερίδα Εστία Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2016
το είδαμε ΕΔΩ

Share