9 Ιουνίου 2016

Το Κοινόν των Νησιωτών

Γράφει ο Δημήτρης Περδίκης

Τον Σεπτέμβριο του 1911 η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία ξεκινώντας στρατιωτικές επιχειρήσεις για την κατάληψη της Λιβύης, η οποία ήταν έδαφος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τον Απρίλιο του 1912 ο ιταλικός στόλος φθάνει στο Αιγαίο και αρχίζει να καταλαμβάνει τα τουρκοκρατούμενα Δωδεκάνησα επεκτείνοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και σε έναν ακόμα χώρο. Στις 28 Απριλίου ξεκινάει την κατάληψη των νησιών από την Αστυπάλαια και την ολοκληρώνει στις 20 Μαΐου με την Κω.

Η Ιταλία αρχίζει αυτή την επιχείρηση στο Αιγαίο γιατί υπολογίζει πως θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Οι δυνάμεις που έχει η Τουρκία στα νησιά είναι ελάχιστες και τουρκικός πληθυσμός υπάρχει μόνο στην Ρόδο και στην Κω, και αυτός περιορισμένος αριθμητικά. Υπολογίζει πως στον διπλωματικό στίβο η κατοχή των νησιών θα είναι ένα καλό διαπραγματευτικό χαρτί για την παράδοση όλης της Λιβύης από την Τουρκία. 

Οι Έλληνες κάτοικοι των νησιών τους υποδέχονται σαν ελευθερωτές και πανηγυρίζουν. Σκέφτονται πως η παρουσία των Ιταλών δεν μπορεί παρά να είναι προσωρινή και πως η συνέχεια θα είναι μόνο ,μία, η ένωση με την μητέρα πατρίδα. 

Υποδέχονται τους Ιταλούς με ιταλικές σημαίες. Όπου δεν βρίσκονται ιταλικές σηκώνονται διάφορες παντιέρες έμπνευσης της στιγμής. Δειλά στην αρχή πίσω από τις ιταλικές αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους και οι πρώτες γαλανόλευκες. 

Στρατιωτικός διοικητής των νησιών αναλαμβάνει ο αντιστράτηγος Τζιοβάννι Αμέλιο ο οποίος είναι πολύ εγκάρδιος με τον ελληνικό πληθυσμό και δηλώνει πως «Εάν η Ιταλία αποσυρθεί από την Ρόδο, το οποίο είναι ζήτημα των μεγάλων δυνάμεων, θα αποσυρθεί μόνο υπό τον όρον ή να περιέλθει αυτή εις την Ελλάδα, ή να δοθούν τέτοια προνόμια και εγγυήσεις ώστε οι Τούρκοι να είναι ανίσχυροι παντελώς». Συναντιέται με τον δήμαρχο της Ρόδου Σάββα Παυλίδη και τον αρχιερατικό επίτροπο Οικονόμο Παπαχριστοφή. Η συνάντηση είναι πάρα πάνω από εγκάρδια, οι εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις είναι συνεχείς. Οι Έλληνες θεσμικοί παράγοντες των νησιών παραμένουν στα καθήκοντά τους. Οι Ιταλοί μιλούν πλέον για αυτοδιοίκηση των νησιών υπό ιταλική προστασία. Ο ναύαρχος Βιάλε, ο αντιναύαρχος Ερνέστο Πρεσβύτερο  και ο πλωτάρχης πρίγκιπας Ορσίνι επισκέπτονται την Κάλυμνο, την Λέρο και την Σύμη και καλούν τους κατοίκους να αυτοδιοικηθούν και σε επίσημες τελετές τους παραδίδουν την διοίκηση. 

Στην Αθήνα, πρωθυπουργός της Ελλάδος είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, υπουργός εξωτερικών είναι ο Λάμπρος Κορομηλάς, τμηματάρχης, διευθυντής του τμήματος ανατολικών υποθέσεων και αρμόδιος για το «Δωδεκανησιακό» είναι ο Ίων Δραγούμης.

Ασχολείται από πολλών ετών με την συγκέντρωση πληροφοριών και την δημιουργία σχεδίων για την Δωδεκάνησο. Ο Δραγούμης έχει την εθνική ιδέα μέσα στην ψυχή του, μέλος της «Οργανώσεως της Κωνσταντινουπόλεως», είναι ήδη έτοιμος για όλα. Στα νησιά υπάρχει ένας άριστος μυστικός οργανισμός. Το σχέδιο έχει τις εξής οδηγίες προς τους τουρκοκρατούμενους νησιώτες «εξοπλίσατε μερικούς άνδρες. Εις τα Δωδεκάνησα, εις κάθε νησί υπάρχει μία μικρά δύναμις από 5-6  Τούρκους αστυνόμους. Να τους εξαποστείλετε εις την Μικρά Ασία και να κηρύξετε τα νησιά ανεξάρτητα….» Στα Δωδεκάνησα πρόλαβαν οι Ιταλοί, όμως το σχέδιο εφαρμόστηκε στην Σάμο και στην Ικαρία. 

Αποστέλλονται άτομα στα νησιά στελέχη σε μυστικές αποστολές, συντονιστές, συλλέκτες πληροφοριών και διαβιβαστές διαταγών. Αποφασίζεται να συγκληθεί συνέδριο των νησιωτών στην Ιερά Μονή της  Πάτμου το οποίο να κηρύξει την δημιουργία της Αυτόνομης Πολιτείας του Αιγαίου ή αλλιώς το Κοινόν των Νησιωτών. 

Παραγγέλλονται γραμματόσημα στον εκτυπωτικό οίκο «Ασπιώτη» στην Κέρκυρα. Το σχέδιο που επιλέγεται είναι η κεφαλή του Απόλλωνα - Ήλιου από αρχαίο νόμισμα της Ρόδου και επιγραφή ΚΟΙΝΟΝ ΝΗΣΙΩΤΩΝ. Τα γραμματόσημα τυπώνονται (10.000 από το κάθε ένα) σε σειρά 3 αξιών . 1 λεπτό πράσινο, 5 λεπτά μπλε, 10 λεπτά κόκκινο. Η ονομαστική αξία πολύ μικρή, συνολικά 16 λεπτά, κάτι που αποκλείει τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα της έκδοσης. Τα γραμματόσημα φθάνουν  στα νησιά και μπαίνουν σε χρήση κυρίως στην Κάλυμνο αλλά σε μικρή κλίμακα και αλλού. Στα νησιά έχουν συσταθεί «Λαϊκές Επιτροπές», εθνικό κέντρο ορίζεται η μητρόπολη της Ρόδου.

Φθάνουν όπλα σε ποσότητες στα νησιά. Οι νησιώτες διαβεβαιώνουν τους Ιταλούς που το μαθαίνουν πως προορίζονται για άμυνα σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης. Το ατμόπλοιο «Πατρίς», ναυλωμένο μεταφέρει από τα άλλα νησιά σύνεδρους στην Πάτμο. Καμμία αντίδραση από τους Ιταλούς σε όλα αυτά. 

Την Κυριακή 3 Ιουνίου 1912 αρχίζουν στην Ιερά Μονή της Πάτμου οι εργασίες του συνεδρίου όπου υπάρχει και επίσημος απεσταλμένος του υπουργείου εξωτερικών της Ελλάδος. Το συνέδριο αποφασίζει πως επειδή οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την ένωση των νησιών με την μητέρα Ελλάδα κηρύσσει την αυτονομία των νησιών με ονομασία «Αυτόνομος Πολιτεία του Αιγαίου» με σημαία κυανή με λευκό στην μέση σταυρό και έμβλημα τον Απόλλωνα Ήλιο, αποφασίζει την χρησιμοποίηση των γραμματοσήμων που ήδη βρίσκονται σε όλες τις «Λαϊκές Επιτροπές» και τα χρήματα από τις εισπράξεις να κατατίθενται στο κοινό ταμείο των νησιών. 

Την Τρίτη 5 Ιουνίου 1912, το απόγευμα το συνέδριο τερματίζει τις εργασίες του και αποστέλλεται στον στρατηγό Αμέλιο το ψήφισμα. Ο Αμέλιο το επιστρέφει ως μη αποδεκτό σχολιάζοντας όμως πως είναι διατυπωμένο με πολύ ωραία λόγια. Ζητεί δε από τον Ιταλό διοικητή Πάτμου περισσότερες πληροφορίες. Ο διοικητής αποστέλλει στην Μονή στρατιώτες οι οποίοι φθάνουν όταν πλέον το συνέδριο έχει τελειώσει και οι σύνεδροι αποχωρούν. Δύο σύνεδροι, οι Θεμιστοκλής Σοφούλης και Σταύρος Λιάτης ακολουθούν την φρουρά στην αστυνομία όπου δηλώνουν πως το συνέδριο δεν είχε επαναστατικό χαρακτήρα και πως το ψήφισμα δεν στρέφεται κατά της Ιταλίας και μετά από λίγο τους επιτρέπεται να αποχωρήσουν. 

Στην Ρώμη κάποιες μέρες πριν, διαδηλωτές έξω από τα ανάκτορα διαδήλωναν φωνάζοντας «Ζήτω η Ιταλική Ρόδος», κάποιοι συνδέουν με δηλώσεις και δημοσιεύματα τον βασιλικό οίκο της Σαβοΐας με τους Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου και τα ιταλικά δικαιώματα στο νησί.

Είχαν ξυπνήσει πλέον οι ιμπεριαλιστικές ορέξεις και πιέσεις και φυσικά οι οδηγίες της Ρώμης προς την στρατιωτική διοίκηση των νησιών ήσαν πλέον άλλες. Η κυκλοφορία των γραμματοσήμων δεν συνεχίστηκε. Οι Δωδεκανήσιοι θα έπρεπε να περιμένουν 36 ακόμα χρόνια για να δούνε το όνειρο της ένωσης με την μητέρα Ελλάδα να γίνεται πραγματικότητα. 

Το 1948 σε ανάμνηση της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου κυκλοφόρησε μια σειρά 23 γραμματοσήμων. Τρία από αυτά έχουν ως παράσταση το γραμματόσημο του 1912 με τον Απόλλωνα Ήλιο. 

Κάποιοι κατάλογοι αναφέρουν την σειρά του Κοινού Νησιωτών ως ανεπίσημη. Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι λανθασμένος και άστοχος. Ανεπίσημη ως προς τι; Ως προς την Ελλάδα δεν υφίσταται τέτοιο θέμα καθ’ ότι η Δωδεκάνησος τότε δεν ήταν τμήμα της ελληνικής επικράτειας. Η επίσημη Ελλάδα της εποχής εκείνης είχε βέβαια ανακατευθεί εγκρίνει, βοηθήσει και χρηματοδοτήσει το όλο εγχείρημα. Το σημαντικό όμως ήταν πως τα γραμματόσημα αυτά αναφέρονται και εγκρίνονται στην εθνοσυνέλευση, στο συνέδριο της Πάτμου όπου και γίνεται μνεία και στην διαχείριση των εσόδων από τα γραμματόσημα αυτά. 




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.