Ο Εθνικός Σύλλογος Βόρειος Ήπειρος 1914 τίμησε την 102η επέτειο από την απελευθέρωση της Χιμάρας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (5 Νοεμβρίου 1912), στο Α'Νεκροταφείο Αθηνών. Την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 4:30 μ.μ. τελέστηκε τρισάγιο στο μνήμα του Ταγματάρχη Χωροφυλακής και Αρχηγού της Χειμάρρας Σπυρίδωνα Σπυρομήλιου, παρουσία δεκάδων μελών και φίλων του Συλλόγου.
Την επιμνημόσυνη δέηση διάβασε ο πατήρ Παναγιώτης Γκέζος, ο οποίος κατάγεται από την Χειμάρρα και ο οποίος, μετά το τρισάγιο, είπε τα εξής (περιληπτικά).« Στις 5 Νοεμβρίου, η Τουρκία αποχωρούσε από τα εδάφη που κρατούσε στα Βαλκάνια μετά 500 χρόνια και αυτό δημιούργησε προβλήματα οριοθέτησης συνόρων μεταξύ των Βαλκανικών κρατών. Η Αλβανία ήθελε να συμπεριλάβει στο κράτος της και την Χειμάρρα, η οποία, σημειωτέον, ήταν όλα αυτά τα χρόνια μόνο φόρου υποτελής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και είχε δική της κυβέρνηση από ντόπιους δημογέροντες.
Ο Σπύρος Σπυρομήλιος οργάνωσε μία νικηφόρα μάχη στο Πήλιουρι, ενάντια στους Αλβανούς, τους απώθησε και ύψωσε Ελληνική σημαία στην Χειμάρρα για να μάθουν όλοι και ειδικά στην Ευρώπη ότι «η Χειμάρρα είναι Ελληνική και να μην την μπερδεύουν με τους Αλβανούς», που απεκαλούντο και «Τουρκαλβανοί», λὀγω της κοινής θρησκείας (μουσουλμάνοι) και αγαστής συνεργασίας με τους Τούρκους.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις τότε, έφεραν τους κυβερνήτες της Ελλάδος σε δίλημμα να διαλέξουν ή την Βόρειο Ήπειρο, ή τα Δωδεκάνησα. Τελικά, επελέγησαν τα Δωδεκάνησα, αλλά η Βόρειος Ήπειρος, μαζί με την Χειμάρρα κατάφεραν να κερδίσουν την αυτονομία τους, οι όροι της οποίας όμως δεν εφαρμόσθηκαν γιατί δεν τις βοήθησε κανείς και έτσι οι Αλβανοί επέβαλαν την δική τους κυριαρχία».
Στην συνέχεια, ο δημοσιογράφος κ. Θεόδωρος Ασβεστόπουλος διάβασε το Ιστορικό της Απελευθέρωσης της Χειμάρρας, το οποίο έχει ως εξής (ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΆ).
Στις 5 Οκτωβρίου 1912 η Ελλάδα συμμαχώντας με τα χριστιανικά κράτη της βαλκανικής χερσονήσου (Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Σερβία) κήρυξε τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως «Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος» (1912-΄13). Οι Έλληνες ξεκινούν τον ιερό αγώνα για την απελευθέρωση των αλύτρωτων αδερφών σε Μακεδονία και Ήπειρο από τη μεθόριο της Θεσσαλίας, στο Σαραντάπορο και στις 26 Οκτωβρίου απελευθερώνουν τη Θεσσαλονίκη.
Η Ήπειρος είναι δευτερεύον μέτωπο στα επιτελικά σχέδια αλλά ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αντιλαμβάνεται αμέσως την στρατηγική, πολιτική και πολεμική σκοπιμότητα της προώθησης όσο το δυνατόν περισσότερο στα βορειοδυτικά άκρα των εθνικών μας διεκδικήσεων.
Η κυβέρνηση Βενιζέλου είχε επιλέξει ήδη, με την έκρηξη του πολέμου, τρεις αξιωματικούς, τον Tαγματάρχη Χωροφυλακής Σπύρο Σπυρομήλιο και τους Τσόντο και Μάνο που στάλθηκαν στο ηπειρωτικό μέτωπο για να προετοιμάσουν με σώματα προσκόπων την επιχείρηση.
Ο Σπυρομήλιος που καταγόταν από τη Χιμάρα, διατάχθηκε να μεταβεί στην Κέρκυρα όπου και παραβρέθηκε από τις αρχές Οκτωβρίου για να οργανώσει εθελοντικά σώματα συμπατριωτών του, να μεριμνήσει για το σταδιακό εξοπλισμό των Χιμαριωτών και να συνεννοηθεί με Αλβανούς μπέηδες της περιοχής για την ει δυνατόν εκούσια υποταγή τους στις ελληνικές δυνάμεις και την από κοινού εξέγερση κατά των Τούρκων. Παράλληλα διατάχθηκε ο Αρχηγός του Στρατού Ηπείρου να παράσχει στο Σπυρομήλιο κάθε δυνατή βοήθεια για την εκπλήρωση της αποστολής του.
Έτσι στις 3 Νοεμβρίου στην Κόπραινα Άρτας επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο «Αχελώος» 200 Κρήτες εθελοντές, με προορισμό την Κέρκυρα, για την άμεση ενίσχυση του σώματος εθελοντών του Σπυρομήλιου.
Την αυγή της 5ης Νοεμβρίου Χιμαριώτες, Κρήτες και άλλοι εθελοντές χωρίς να καθυστερήσουν επιβιβάστηκαν στα ατμόπλοια και απέπλευσαν από την Κέρκυρα με συνοδεία ατμομυοδρόμωνες (ποταμόπλοια).
Στις 7:30 το πρωί τα ελληνικά τμήματα υπό τον Ταγματάρχη Σπυρομήλιο,
Αποβιβάζονταν στα Σπήλια της Χιμάρας χωρίς να συναντήσουν αντίσταση.
Ο Σπυρομήλιος όρισε ένα τμήμα να κατευθυνθεί στον αυχένα Λογαρά, ένα δεύτερο (τους Κρήτες) το τοποθέτησε στη νότια είσοδο της πόλης, προς τον Πάνορμο και το τρίτο, οι Χιμαριώτες εθελοντές, ανέλαβε να καταλάβει το Διοικητήριο στο Κάστρο της Χιμάρας. Οι διαταγές του Ταγματάρχη ήταν να αποφευχθούν οι φόνοι για να προσεταιριστούν τα χωριά του Κουρβελεσίου.
Κατά την κίνηση τους προς το κέντρο της κωμοπόλεως οι Χιμαραίοι εθελοντές δέχθηκαν πυρά τουρκικού τμήματος οχυρωμένου στο κτίριο του Διοικητηρίου. Επακολούθησε συμπλοκή στην οποία πήραν μέρος και οι ένοπλοι κάτοικοι, με αποτέλεσμα εντός ολίγου να αποκλειστούν οι Τούρκοι στρατιώτες και δημόσιοι υπάλληλοι μέσα στο Διοικητήριο. Στο μεταξύ κατέφτασε και το τμήμα των Κρητών εθελοντών και τελικά μετά από σύγκρουση μίας περίπου ώρας οι Τούρκοι παραδόθηκαν.
Μετά την παράδοση της τουρκικής φρουράς ο Ταγματάρχης Σπύρος Σπυρομήλιος εισήλθε στο κάστρο της Χιμάρας επικεφαλής των άλλων εθελοντικών σωμάτων, υψώνοντας στο Διοικητήριο τη γαλανόλευκη σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και αγαλλίασης.
Στις 2 το μεσημέρι η Ελληνική Σημαία κυμάτιζε στο προπύργιο του Ελληνισμού μέσα σε ένα παραλήρημα χαράς και εθνικού ενθουσιασμού.
Η Χιμάρα ήταν ελεύθερη!
Αμέσως μετά ο Σπυρομήλιος με Προκήρυξη του κήρυξε τη Χιμάρα «ελευθέραν ως αναπόσπαστον τμήμα της μίας και αδιαίρετου μεγάλης Ελληνικής Πατρίδος».
Η ιστορική Προκήρυξη είχε ως εξής:
« Χειμαρριώται!
Καταλαμβάνων ἐν ὀνόματι τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων Γεωργίου τοῦ Α΄ καὶ τῆς Ἑλληνικής Κυβερνήσεως τὴν Έπαρχίαν Χειμάρρας, κηρύσσω αὐτήν ἐλευθέραν ὡς άναπόσπαστον τμῆμα τῆς μίας καὶ ἀδιαιρέτου μεγάλης Ἑλληνικής Πατρίδος. Πληροῦται οὓτω ὁ πόθος πολλῶν γενεῶν, αἳτινες ἐπότισαν τὴν γήν ταύτην μὲ τὸ αἷμα των καὶ προσέφερον εἰς τὴν πατρίδα τὰς μεγαλυτέρας τῶν θυσιῶν.
Φέρων μεταξύ ὑμών τὰ ἀγαθά τῆς ἐλευθερίας, τῆς νομίμου τάξεως καὶ ἱσοπολιτείας, τρέφω τὴν ἀδιάσειστον ἐλπίδα ὃτι λησμονοῦντες τὸ πικρόν παρελθόν θέλετε τηρήσει ἀπέναντι τῶν γειτόνων ὑμῶν Μουσουλμάνων τὴν ἀξιοπρεπή ἐκείνην στάσιν ἣν ὑπαγορεύουσιν οἱ νόμοι τοῦ Ἑλληνικού Κράτους καὶ τὰ αἰσθήματα λαοῦ ἀνδρείου καὶ εὐγενοῦς, ὡς ὑπῆρξε πάντοτε ὁ Ἑλληνικός λαός.
Ἡ ὑπερτάτη δύναμις ἣτις ἱθύνει τὰς τύχας τῆς ἀνθρωπότητος, ἐν τῆ άτελευτήτῳ αὐτῆς εύσπλαχνίᾳ ηὐδόκησεν ἳνα τεθῆ σήμερον τέρμα εἰς τὰ μακραίωνα ὑμῶν δεινά καὶ δωρήσῃ εἰς Ὑμᾶς ὃτι ἐπόθησαν ὃλοι οἱ γίγαντες ἐκεῖνοι, οἳτινες εἰς τὸν βωμόν τῆς πατρίδος προσέφεραν θυσίαν εὐπρόσδεκτον καὶ περικαλλή, τὴν πολύτιμον καὶ ἂληστον αὐτὼν ὓπαρξιν.
Ὁ Ἑλληνικός Στρατός φέρει πρὸς ὑμᾶς, οὐχί τὸν τρόμον τοῦ κατακτητοῦ, ἀλλά τὸ χάρμα τῆς ἐλευθερίας καὶ τὴν ἒνωσιν ὑμῶν μετά τῶν λοιπῶν μελῶν τῆς Ἑλληνικῆς οἰκογενείας, ἳνα τοῦ λοιποῦ μὲ τοὺς αὐτούς παλμούς καὶ ἀγάπην περιβάλλεται τὴν ταλαιπωρηθεῖσαν πατρίδα μας καὶ μὲ ἐνιαίαν ἐθνικήν ψυχήν δοξάσητε τὸν δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ πρὸ τοῦ ὁποίου σήμερον ἐν συντριβῆ καὶ ἱκεσίᾳ κλίνει εύγνωμονοῦσα καὶ γόνυ καὶ αὐχένα ὁλόκληρος ἡ Ἑλληνική φυλή.
Χειμαρριῶται! Μὲ τὴν ἀπόλυτον πεποίθησιν ὃτι καὶ τώρα, ὃπως πάντοτε, θὰ ταχθῆτε ὑπό τὴν ἱεράν σημαίαν τῆς Πατρίδος, συναγωνιζόμενοι μετ’ ἐμοῦ, τοῦ φυσικοῦ σας Ἀρχηγοῦ καὶ τῶν ὑπ’ ἐμέ γενναίων, θέλετε μετά γενναιότητος καὶ αὐταπαρνήσεως ὑπερασπισθῆ τὴν ἐλευθερίαν σας ἐναντίον παντός ἐχθροῦ, ἀναδεικνυόμενοι ἂξιοι ἀπόγονοι τῶν ἐν Ἀραχώβη, Μεσολογγίω, Πέτα καὶ λοιπά μέρη πεσόντων προγόνων σας.
Χειμάρρα, 5 – 11 – 1912, ὁ Ἀρχηγός Σπῦρος Σπυρομήλιος »
ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΥ
Στή Χειμάρρα βγαίνει ο ήλιος,άρχηγός ο Σπύρος Μήλιος.
Σπύρος Μήλιος στη Σπηλαία, μέ σταυρό καί μέ σημαιά.
Τά βαπόρια είχαν αράξει, βγάνανε στρατό με τάξη, την Τουρκία να υποτάξει.
Τά κανόνια βροχή βροντούσαν, τή Χειμάρρα χαιρετούσαν,
καί Τούρκους αιχμαλωτούσαν.
Παλληκάρια Χειμαριώτες, Κηπαριώτες, Πυλιουριώτες,
Βουνιώτες, Κουδεσιώτες, Δρυμαδιώτες, Παλασσιώτες.
Πολεμούν τά εφτά χωριά, πολεμούν σάν τά θεριά, νά σβήνουν τήν Τουρκιά
μέσ' τά χιόνια, μέσ'τά κρύα, γιά τη βάρδια δέν τούς μέλει τρία.
Νύχτα μέρα τό ντούφεκι, δέ λέει του χάρου παρέκει.
Πολεμάει το Δουκάτι, Μπόρσι -Τατ(ε) ζάτι,
τό Γκολέμι, τό Ζουλιάτι, τό Κούτσι, το Προγονάτι
Ραδήμα, Τραγκιασιντάτι, καί στρατός απ'τό Μπεράτι, χάθηκαν χωρίς τακάτι.
- Έλα πές μας ποιητά, Τί είδες στήν μάχη πού πήγες;
- Είδα όπλα.πολυβόλα, οί Τούρκοι πήρανε την φόλα.
Μάθετε παλληκαράδες, 'Αλβανοί καί Τουρκαλάδες,
είναι γιά νά τρών χαλβάδες καί μπουρέκια καί ντολμάδες.
Οί Τούρκοι γιά τά μπουρέκια, κι 'οί 'Ελληνες γιά τα ντουφέκια.
Πάνε-πάν' οί Τούρκοι, χάθηκαν μέ τον κιαμέτη, στό σα'ι'τάνη, στό λιανέτη.
Δώδεκα καί δεκατρία, τήν έθαψαν τήν Τουρκία, Μαυροβούνι καί Σερβία.
Μετά, τον λόγο πήρε ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΡΙΦΤΗΣ, ο οποίος είπε:
«Σας ευχαριστούμε που μας τιμήσατε, μόνο μία ευχή έχουμε, του χρόνου να είμαστε στην γενέτειρά μας και άς έχουμε όλοι την σημαία, όπως την είχε ο αρχηγός μας, στο κάστρο μας, και όχι μόνο εκεί, σε όλες τις αλύτρωτες πατρίδες».
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνου από τον Νίκο Κολίλα και η κραυγή ἉΘΑΝΑΤΟΣ» και μετά ο Εθνικός Ὑμνος με την κραυγή ΟΡΚΟΣ ΑΠΑΡΑΒΑΤΟΣ, ΕΝΩΣΙΣ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ.
Είναι όντως θλιβερό που ο οικογενειακός τάφος του ήρωα Σπύρου Σπυρομήλιου, στο Α’Νεκροταφείο Αθηνών, είναι ημιτελής και σχεδόν εγκαταλελειμμένος και άγνωστος στον πολύ κόσμο. Ο γνωστός αγωνιστής για τα δίκαια της Βορείου Ηπείρου, κ. Δημήτρης Περδίκης είπε σχετικά, τα εξής.
«Ο Σπυρομήλιος πεθαίνοντας άφησε όλα του τα χρήματα στο Ελληνικό Κράτος. Με τα χρήματά του έγινε το Μετοχικό Ταμείο Στρατού και η Γενική Τράπεζα, η οποία πουλήθηκε στους Γάλλους, για να την πάρει τώρα η Τράπεζα Πειραιώς. Καθήκον είναι του Γενικού Επιτελείου Στρατού ή του ΓΕΕΘΑ να τελειώσουν το μνημείο εδώ πέρα, σε αναγνώριση του τι έχει προσφέρει ο Σπυρομήλιος και σε μετρητά προς τον Ελληνικό Στρατό».
Επίσης, εκφράστηκε η επιθυμία το σπίτι του Σπυρομήλιου στην Χειμάρρα, που αυτήν την στιγμή καταρρέει, να αναστηλωθεί και να γίνει Μουσείο. Ελέχθησαν και άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να γίνουν προς τιμήν του στην Χειμάρρα, τη γενέτειρά του, αλλά για να πραγματοποιηθούν αυτά, προϋποθέτουν, πάνω από όλα, μία ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΧΕΙΜΑΡΡΑ!
ΘΩΜΑΪΣ ΠΑΡΙΑΝΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου