Του Νίκου Λυγερού*
Τα στίγματα της ασχετοσύνης
Ενώ υπάρχουν όχι μόνο σοβαρές ενδείξεις, αλλά δεδομένα ουσιαστικά ότι
προχωράμε σταθερά και δυναμικά πάνω στο θέμα της ελληνικής ΑΟΖ και
ειδικά της θέσπισής της, βρίσκουμε ακόμα άτομα που όχι μόνο δεν ξέρουν
τίποτα για τις εξελίξεις, αλλά εκτιμούν επιπλέον ότι δεν έχει γίνει
κάτι το σημαντικό και προσπαθούν να περάσουν μηνύματα του παρελθόντος
που δεν έχουν καμία προοπτική. Επειδή μερικοί θεωρούν ότι δεν πρέπει να
πάρουν τα εύσημα άλλοι, επιχειρούν να δείξουν ότι υπάρχει άλλη
κινητικότητα. Έτσι ακούμε τώρα και για το θέμα των συντεταγμένων της
υφαλοκρηπίδας, δίχως ν' ακούμε ότι είναι θεωρητικά και πρακτικά για την
Ελλάδα ταυτόσημες με τις συντεταγμένες της ΑΟΖ. Φαίνεται ότι αυτά τα
πρόσωπα όχι μόνο δεν έχουν διαβάσει το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά
επιπλέον είναι ανίκανοι να υπολογίσουν τα στίγματα με ακρίβεια, διότι
δεν κατέχουν ακόμη τα διαγράμματα Voronoi. Το πιο σημαντικό είναι όμως
βέβαια ότι έχουν ξεχάσει απολύτως ότι δεν μπορείς να δώσεις επίσημα
στίγματα, αν δεν υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης. Η μόνη εξαίρεση που
προβλέπεται αφορά κράτη που βρίσκονται σε μια απόσταση μεγαλύτερη από τα
400 ΝΜ, για να μην υπάρχει επικάλυψη των σχετικών ζωνών. Για την Ελλάδα
όμως αυτή η εξαίρεση δεν ισχύει, αφού κανένα από τα επόμενα κράτη
Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτος, Κύπρος και Τουρκία δεν πληροί αυτήν
την ιδιότητα. Κατά συνέπεια, οι συντεταγμένες δεν μπορούν να δοθούν
δίχως τις απαιτούμενες συμφωνίες όποιο και να είναι το θέμα δηλαδή να
αφορά την υφαλοκρηπίδα ή την ΑΟΖ. Έχουμε να κάνουμε λοιπόν πάλι με μια
τεχνητή ασχετοσύνη που δεν αφορά την πατρίδα μας. Τόσα χρόνια ο Θεόδωρος
Καρυώτης προσπαθεί να ενημερώσει τους πάντες για το θέμα της ελληνικής
ΑΟΖ και αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν άτομα που δεν
έχουν καταλάβει τίποτα από τα μαθήματά του λες και δεν έχει κανένα ρόλο
πάνω σε αυτό το εθνικό θέμα. Και δεν νομίζουμε ότι μπορεί κανείς να τον
κατηγορήσει για τις διδακτικές του ικανότητες. Συνεπώς θεωρούμε ότι
μερικοί δεν θέλουν ν' ακούσουν τίποτα το ουσιαστικό περί ΑΟΖ και δεν
επιτρέπουν στον εαυτό τους να εξελιχθούν. Απλώς τώρα πρέπει να
καταλάβουν ότι, θέλουν δεν θέλουν, η ελληνική ΑΟΖ γίνεται ανεξαρτήτως
από το ρόλο τους. Θα ήταν λοιπόν καλό να ενημερωθούν επιτέλους και να
προχωρήσουμε δυναμικά όλοι μας προς αυτήν την κατεύθυνση, δίχως να
καθυστερούμε άλλο, γιατί κάθε άσχετος με το θέμα θέλει να πει και τα
δικά του. Η Ελλάδα έχει ανάγκη την ΑΟΖ της κι αποτελεί ένα έγκλημα η
όποια καθυστέρηση διότι η ιστορία δεν περιμένει και οι εξελίξεις
υπάρχουν ήδη. Κι όταν θα είναι ξεκάθαρο για όλους το τι βρίσκεται
τουλάχιστον σ' ένα μέρος της ελληνικής ΑΟΖ λόγω των σεισμικών ερευνών
της νορβηγικής εταιρείας PGS, θα μπορέσουμε να μιλάμε για συγκεκριμένα
πράγματα δίχως να χάνουμε χρόνο με τάσεις ηττοπάθειας, κατάθλιψης ή
ραγιαδισμού. Θα έχουμε τα δεδομένα που θα δείχνουν ακριβώς ποια θα
πρέπει να είναι η πορεία μας σε αυτό το σπουδαίο θέμα, κι ελπίζουμε ότι
θα σταματήσουν οι φωνές της ασχετοσύνης, για να περάσουμε στα επόμενα
στάδια που είναι τόσο σημαντικά για την πατρίδα μας. Πέρασε η ώρα της
παραδοσιακής καθυστέρησης τώρα ακολουθούμε αυτά που προωθούν ο Σόλωνας
Κασσίνης, ο Ηλίας Κονοφάγος κι ο Αντώνης Φώσκολος.
Η γεωστρατηγική της ΑΟΖ
Όταν η Τουρκία δηλώνει ότι θα ανακηρύξει και αυτή ΑΟΖ, έχουμε τους
δικούς μας φοβικούς που αναρωτιούνται τι θα κάνουμε. Το γελοίο του
ερωτήματος προέρχεται από την απλή απάντηση που δίνει όχι η Ελλάδα, αλλά
το ίδιο Δίκαιο της Θάλασσας. Ανακήρυξη μπορεί να γίνει από ένα κράτος,
το οποίο έχει υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας. Κατά συνέπεια αν η
Τουρκία θέλει όντως να θεσπίσει την ΑΟΖ της και είναι όντως δικαίωμά
της, και μάλιστα μονομερώς, όπως το προβλέπει η διαδικασία, πρέπει
πρώτα να υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας και πιο συγκεκριμένα να κάνει
προσάρτηση σε αυτό, αν θέλει να διεκδικήσει οτιδήποτε στο ΔΔΔ. Αυτή η
κίνηση όχι μόνο δεν θα προκαλέσει κανένα Casus Belli από την Ελλάδα,
αλλά θα είμαστε και ευχαριστημένοι, διότι θα είναι μια έμμεση δικαίωση
των θέσεων μας. Αυτή λοιπόν η φοβία δεν έχει καμία σχέση με την
πραγματικότητα. Από την άλλη πλευρά όταν η Τουρκία δηλώνει οικόπεδα το
2009 και ξανά το 2012, κανένας δεν αναρωτιέται με ποιο δικαίωμα καταπατά
τη δική μας θεωρητική ΑΟΖ. Και η απάντηση είναι πολύ απλή. Διότι η
Ελλάδα δεν έχει θεσπίσει ΑΟΖ και δεν δηλώνει ούτε καν διεκδικεί ένα
δικαίωμα που προέρχεται απλώς και άμεσα από το Δίκαιο της Θάλασσας. Σε
κάθε περίπτωση λοιπόν η απάντηση σε όλα αυτά τα θεωρητικά ερωτήματα
είναι απλή και λέγεται: θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ. Βέβαια αυτό είναι
μόνο και μόνο το πρώτο βήμα της όλης διαδικασίας της αξιοποίησης της
ΑΟΖ. Η γεωστρατηγική της ΑΟΖ λειτουργεί ως μια κινητήρια δύναμη σε όλο
το πλαίσιο του Ελληνισμού και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Και θα ήταν
καλό να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι η Τουρκία ήταν ενάντια στην ΑΟΖ,
πριν καν υπάρξει η έννοια της ΑΟΖ, μέσω του Δικαίου της Θάλασσας. Και
έκανε τρομερές και μάταιες προσπάθειες για να περάσουν οι ιδέες της.
Όταν όμως κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς δίχως να θεσπίσει
την ΑΟΖ της βέβαια, αφού θα έπρεπε να είχε υπογράψει το Δίκαιο της
Θάλασσας, το οποίο αποφεύγει πάση θυσία, έκανε οριοθετήσεις μέσω της
μέσης γραμμής στην Μαύρη θάλασσα και κανένας δεν είπε τίποτα. Ενώ στην
ουσία είχε ήδη αποδειχτεί μία διπλωματική ήττα. Το ίδιο γίνεται και τώρα
με την Κύπρο που έχει θεσπίσει την ΑΟΖ της από το 2004 δίχως κανένα
ουσιαστικό πρόβλημα. Μάλιστα τώρα η Τουρκία φλερτάρει διπλωματικά με μία
χώρα που δεν υπάρχει επίσημα για την εθνική της πολιτική, λόγω του
μελλοντικού αγωγού φυσικού αερίου που θα περάσει από την Κύπρο, για να
τροφοδοτήσει όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εν συντομία, ακόμα και η Τουρκία,
ακόμα και με λεονταρισμούς για εσωτερική κατανάλωση καταλαβαίνει ότι η
ΑΟΖ δεν είναι πια μια ουτοπία, αλλά ένας αληθινός παράγοντας όχι μόνο
οικονομικός, αλλά και γεωστρατηγικός που έχει κατά συνέπεια γεωπολιτικές
προεκτάσεις. Ακόμα και να μην είχαμε καθόλου υδρογονάνθρακες και
μάλιστα με αποδεδειγμένο τρόπο, πάλι θα ήταν σημαντικό να θεσπίσουμε την
ΑΟΖ μας και μάλιστα να κάνουμε και όσες περισσότερες οριοθετήσεις
γίνονται. Συνοπτικά, αν η Τουρκία δεν θέλει να κάνει οριοθέτηση μαζί
μας, δεν μας απασχολεί καθόλου, θα το κάνουμε μόνο αν αλλάξει γνώμη.
Διότι για την πλευρά της δεν θα αλλάξει τίποτα, κι εμείς θα αξιοποιούμε
την ΑΟΖ μας μέσω του Ιονίου και Νότια της Κρήτης, όπου βρίσκονται τα
μεγαλύτερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Κυπριακή ΑΟΖ και διαπραγματεύσεις
Μέσω του πλαισίου της κυπριακής ΑΟΖ, υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα στις
διαπραγματεύσεις με τις πετρελαϊκές εταιρείες. Πιο συγκεκριμένα
βρισκόμαστε στην τελική φάση του δεύτερου γύρου αδειοδότησης. Και οι
διαπραγματεύσεις αφορούν τα οικόπεδα 2, 3, 9, 10, 11. Έχει ενδιαφέρον
και για τα ελληνικά δεδομένα, ότι η κυπριακή διαπραγματευτική ομάδα
είναι ικανή να παλέψει σκληρά σε αυτό το επίπεδο, ενώ ο καθένας μας θα
είχε την εντύπωση ότι ένα μικρό κράτος δεν μπορεί να συνομιλεί ισότιμα
με τέτοιου τύπου εταιρειών. Βέβαια ο καθένας μας ξεχνά ότι είναι το
μικρό κράτος που είναι ιδιοκτήτης των οικοπέδων και οι εταιρείες
βρίσκονται σε ένα ανταγωνιστικό πεδίο μεταξύ τους. Σε αυτήν την
περίπτωση έχουμε δυο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά την ιταλο-κορεάτικη
κοινοπραξία και σχετίζεται πρωτίστως με τα οικόπεδα 2 και 3, αλλά τώρα
και το οικόπεδο 9 που αφορούσε αρχικά τη γαλλορωσική κοινοπραξία. Η
εξέλιξη παρουσιάζεται ως θετική, αφού τα οικόπεδα 2 και 3 επικοινωνούν
και στην ουσία με αυτήν την διπλή ανάθεση σβήνεται το εσωτερικό τους
όριο. Επίσης το οικόπεδο 9 που είναι από τα πιο πλούσια σύμφωνα με τις
εκτιμήσεις της αναλογικής γεωλογίας, επικοινωνεί και αυτό με το οικόπεδο
2, πράγμα το οποίο επιτρέπει να έχουμε ένα ενιαίο πεδίο δράσης 9-2-3
από την ίδια κοινοπραξία. Με άλλα λόγια έχουμε μια τοπολογική συνέχεια, η
οποία ξέρουμε πόσο σημαντική είναι σε τέτοιου τύπου υποθέσεων. Η
δεύτερη κατηγορία αφορά την γαλλική εταιρεία και σχετίζεται πρωτίστως με
το οικόπεδο 11. Τώρα όμως η πρόσφατη διαπραγμάτευση αφορά και το
οικόπεδο 10, το οποίο εφάπτεται στο οικόπεδο 11. Με άλλα λόγια αν
συνοψίσουμε τις όλες διαδικασίες και τις συνδυάσουμε με τα δεδομένα του
οικοπέδου 12, όπου ερευνά αμερικανική Εταιρεία, τότε καταλαβαίνουμε ότι η
μεγάλη εικόνα έχει ως εξής: Τα οικόπεδα 10-11 εφάπτονται στο οικόπεδο
12 το οποίο αγγίζει στο οικόπεδο 9 το σύμπλεγμα 9-2-3 κατά συνέπεια
έχουμε μια ακολουθία του τύπου 10-11-12-9-2-3, η οποία εφάπτεται πάνω σε
όλες τις ΑΟΖ με τις οποίες έχει υπογράψει μια συμφωνία η Κύπρος, δηλαδή
με τις ΑΟΖ Αιγύπτου, του Ισραήλ και του Λιβάνου, πράγμα το οποίο
αποτελεί μια αμφίδρομη ενίσχυση και μάλιστα σε διπλό επίπεδο. Θα ήταν
καλό αυτές οι κινήσεις να γίνουν κατανοητές και στον ελλαδικό χώρο, για
να μην έχουμε να ακούμε πια αυτές τις φοβίες που καταντούν να γίνονται
κουραστικές, αφού μας αναγκάζουν να επαναλαμβάνουμε όχι πια
επιχειρήματα αλλά ιστορικά δεδομένα που έχουν αλλάξει ριζικά την όλη
πορεία της Κύπρου λόγω της ανάπτυξης του στρατηγικού σχεδιασμού που
άρχισε με τη θέσπιση της Κυπριακής ΑΟΖ. Αντί λοιπόν να αναρωτιόμαστε πώς
θα είναι το μέλλον, αρκεί να μελετήσουμε τα δεδομένα που υπάρχουν πια
στην Κύπρο και δεν είναι πια ούτε εκτιμήσεις ούτε ουτοπίες για τον
Ελληνισμό. Επίσης όταν είμαστε ενημερωμένοι μπορούμε να βοηθήσουμε κι
εμείς στην πορεία των εξελίξεων κι όχι απλώς να περιμένουμε μέσα στην
άγνοια ποια θα είναι τα αποτελέσματα που είναι ήδη γνωστά από άλλους.
* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου