29 Ιουνίου 2011

Δεδομένα, ερμηνείες και σκέψεις.

Tου Νίκου Λυγερού*

Αν και φαινομενικά τα δεδομένα αποτελούν το σταθερότερο στοιχείο της γνώσης, στην πραγματικότητα η ερμηνεία τους έχει μεγαλύτερη αξία. Η σταθερότητα από μόνη της δεν είναι αναγκαστικά θετική διότι δεν είναι εξ ορισμού δυναμική και όντως δεν μπορεί να διαμορφώσει άμεσα το περιβάλλον της. Άρα σε μια πρώτη φάση, η αμφισβήτηση των δεδομένων είναι αναγκαία για να προκαλέσει τον προβληματισμό που θα παράγει μια νέα ερμηνεία. Μπορεί η αμφισβήτηση να είναι επιφανειακά τουλάχιστον αρνητική και κριτική. Όμως αυτές οι ιδιότητες δεν είναι η ουσία της διότι σημασία δεν έχει να μαθαίνεις μα να καταλαβαίνεις. Έτσι, η αμφισβήτηση των δεδομένων αναγκάζοντας το στοχαστή να αναθεωρήσει τις σκέψεις του, δίνει το ερέθισμα της δημιουργίας.

Σ’ έναν πιο θεωρητικό τομέα, η επιτυχία μιας θεωρίας παράγει μια δεδομένη σκέψη που με το χρόνο δύσκολα αμφισβητείται. Η δυσκολία προέρχεται εξ αρχής από τη μη ύπαρξη προβλήματος. Έτσι το ευρύ και σταθερό πεδίο μιας θεωρίας δημιουργεί την αίσθηση του δεδομένου. Ενώ στις επιστήμες με το κριτήριο του Popper ξέρουμε ότι μια θεωρία δεν μπορεί να επαληθευτεί. Το μόνο που μπορούμε να αποδείξουμε είναι τα λάθη της. Άρα και στην εκπαίδευση τίποτα δεν είναι δεδομένο. Κάθε συμπέρασμα πρέπει να βασίζεται πάνω σε στοιχεία που έχουμε αμφισβητήσει διότι δεν υπάρχει τέλεια θεωρία της πραγματικότητας. Με άλλα λόγια, η θεωρία δεν περιέχει στη δομή της όλες τις περιπτώσεις. Η γνώση της μη ύπαρξης της τέλειας γνώσης, αν και απλοϊκά εμφανίζεται ως αρνητική, προσφέρει την ελευθερία της σκέψης στον στοχαστή. Δεν υπάρχει απόλυτο σύστημα κι έτσι η δομή της σκέψης δεν μπορεί να είναι ένας κλειστός κόσμος και τα νοητικά σχήματα είναι απαραίτητα δυναμικά. Σ’ αυτό το καινούργιο γνωστικό πλαίσιο, τίποτα δεν είναι δεδομένο.

Παραδείγματος χάριν, η κατασκευή των κορυφών ενός τετραγώνου θεωρείται απλή, δεν είναι όμως απλοϊκή, διότι αν δεν διευκρινίσουμε το πλαίσιο, η απλότητα δεν υπολογίζεται εύκολα. Το θεώρημα του Mohr-Mascheroni που αποτελείται από την ισοδυναμία κατασκευής σχημάτων με χάρακα και διαβήτη και μόνο με διαβήτη, δίνει μια πολυπλοκότερη έννοια στην απλότητα της κατασκευής. Διότι αν το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο, η μέθοδος είναι ουσιαστικά διαφορετική. Η δυσκολία της κατασκευής δεν είναι ανεξάρτητη από το εργαλείο.

Υπάρχει όμως και μια πιο ακραία κατάσταση όταν το ίδιο το εργαλείο είναι και αυτό ένα γνωστικό στοιχείο ή πιο απλά ακόμα η ίδια η σκέψη. Τότε πώς προσδιορίζεται η έννοια του δεδομένου και της απλότητας; Και τι γίνεται όταν το εργαλείο είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής; Διότι η ίδια η δυναμική του εργαλείου έρχεται σε αντίφαση με τη σταθερότητα του δεδομένου. Και βλέπουμε ήδη ότι οι έρευνες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης προσφέρουν καινούργιες ερμηνείες ακόμα και για τη φυσιολογική νοημοσύνη για να μην πούμε την ανθρώπινη.

Το ζευγάρι μαθητής-δάσκαλος δεν πρέπει πια να είναι βασισμένο πάνω στα κλασικά δεδομένα εφόσον όλα είναι αμφισβητήσιμα. Η μελέτη της γνώσης πρέπει να γίνεται σ’ ένα δυναμικό πλαίσιο στο οποίο τα δύο στοιχεία του ζευγαριού έχουν ένα ρόλο να παίξουν. Και μόνο η δημιουργία του σωκρατικού λόγου προσφέρει τις κατάλληλες συνθήκες για μια βαθιά κατανόηση των προβλημάτων. Διότι η εκπαίδευση δεν είναι μόνο μάθημα, όπως και η έρευνα δεν είναι μόνο κουλτούρα. Και οι δύο είναι γνωστικές εργασίες. Δίχως την αποτελεσματική χρήση της νοημοσύνης, και οι δύο χάνουν την έννοιά τους και δεν αποτελούν πια πεδία σκέψης. Το ζευγάρι δεν είναι ένα συμβατικό και κοινωνικό αντικείμενο. Είναι μια εμπλουτισμένη ανθρώπινη σχέση που λειτουργεί διαχρονικά.

πηγή

* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:55 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.