Σκέψεις για την παιδεία μας - Το Φινλανδικό σύστημα

Kαλημέρα Σχολείο - Καλημέρα Θλίψη
Το σχολείο της χαμένης νιότης...
Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Ανοιξαν τα σχολεία. Για κάποιους ένα ευχάριστο και μοναδικό γεγονός, για τους περισσότερους θλιβερό. Σε μια μακρινή χώρα, στη Φινλανδία, που εδώ και μια δεκαετία οι μαθητές της βγαίνουν πρώτοι σε όλες τις διεθνείς αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ(οι δικοί μας τελευταίοι), γιορτάζουν τις μέρες αυτές. Γιορτάζουν, γιατί μετά από δύο μήνες διακοπών βρέθηκαν ξανά με τους συμμαθητές και δασκάλους φίλους τους, στη μικρή κοινότητα του σχολείου τους. Στη Φινλανδία, στα πολυθέσια και ολοήμερα σχολεία θα βρεις παιδιά από 8 μηνών μέχρι 16 ετών. Όταν εργάζονται και οι δύο γονείς μπορούν να αφήσουν το 8 μηνών και άνω παιδί τους στο σχολείο μαζί με τα μεγαλύτερα αδερφάκια του. Στη μικρή κοινότητα του σχολείου θα βρεις παιδιά με ειδικές ανάγκες, αφού, σκοπίμως, δεν υπάρχουν ειδικά ιδρυματικά-σχολεία. Θα βρεις βρέφη, να μαθαίνουν από μικρά να συνυπάρχουν με μεγάλους και αναπήρους, όπως στην κοινωνία των μεγάλων, καλλιεργώντας το αίσθημα της ευθύνης και της αλληλεγγύης των μεγάλων παιδιών προς τα μικρότερα και προς τα διαφορετικά.

Στη Φινλανδία γιορτάζουν, γιατί θα βρεθούν πάλι σε σχολεία με σύγχρονα
εργαστήρια και αμφιθέατρα, με κλειστά γυμναστήρια και πισίνες, με ειδικές αίθουσες χαλάρωσης και σάουνας, με εστιατόρια με το δωρεάν φαγητό και το σημαντικότερο, γιατί θα μάθουν και θα δημιουργήσουν γνώση με τους δασκάλους φίλους τους, παίζοντας, συζητώντας και μελετώντας διάφορα βιβλία και όχι ένα υποχρεωτικό σε κάθε μάθημα, όπως στην Ελλάδα. (Οι δάσκαλοί μας, ακόμη και να
θέλουν να πάρουν πρωτοβουλίες δημιουργικής μάθησης δεν μπορούν.
Είναι υποχρεωμένοι να δουλέψουν με συγκεκριμένα βιβλία με έναν στόχο: «να βγει όπως-όπως η ύλη», αποστηθισμένη βεβαίως).

Τα παιδιά στη Φινλανδία, στις πρώτες έξι τάξεις, κάνουν συχνά τεστ, όχι
όμως για να βαθμολογηθούν (να τιμωρηθούν όπως τα ελληνόπουλα)αλλά για να διαπιστωθούν οι αδυναμίες τους ώστε να τους παρασχεθεί εξατομικευμένη ενισχυτική διδασκαλία. Η φιλοσοφία τους είναι, «η βαθμολογία αποθαρρύνει και ωθεί ακόμη περισσότερο στην άρνηση μάθησης τον κακό μαθητή, ενώ επιβραβεύει τον καλό μαθητή, που έτσι κι αλλιώς δεν χρειάζεται την επιβράβευση». Τα παιδιά στη Φινλανδία μπορούν ήδη από τις πρώτες τάξεις, να επιλέξουν ακόμη και το ημερήσιο πρόγραμμά τους. Ένα παιδί της δευτέρας δημοτικού, μπορεί μια ημέρα να επισκεφτεί κάποιο μάθημα της τρίτης ή ακόμη και της πρώτης, αν νομίζει πως αυτό χρειάζεται περισσότερο. Τα παιδιά στη Φινλανδία αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, που το εκπαιδευτικό τους σύστημα είναι ανάμεσα σε εκείνο των πρώτων πέντε στον κόσμο, όπως στην Ιαπωνία, Κορέα και Καναδά, όταν έχουν τεστ στα μαθηματικά, φυσική, χημεία, ακόμη και στη γλώσσα τους, επιτρέπεται να έχουν μαζί τους βοήθημα (βιβλίο με τους μαθηματικούς, φυσικούς, χημικούς τύπους και λεξικό γλώσσας).

Οι παιδαγωγοί τους δεν έχουν κανένα λόγο να απαιτήσουν από τα παιδιά
να μάθουν απ έξω πράγματα, που μετά από μερικές εβδομάδες δε θα θυμούνται.
Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να μάθουν τα παιδιά τους να σκέπτονται λογικά, με κριτική αναλυτική σκέψη, κατανοώντας περίπλοκα νοήματα και αλληλοσυσχετισμούς.
Με λίγα λόγια, τους ενδιαφέρει να αγαπήσουν τα παιδιά τη μάθηση και το βιβλίο για να συνεχίσουν να μαθαίνουν μόνα τους. Με το ζόρι δε μαθαίνει κανείς. Με το ζόρι μπορείς μόνο να αποστηθίσεις ξένη γνώση, για λίγο καιρό.

Οταν το απόγευμα, μετά την ενισχυτική διδασκαλία, οι φινλανδοί μαθητές
πάνε στο σπίτι, αφήνουν τη σάκα με τα βιβλία στο σχολείο. Ολη η υπόλοιπη ημέρα τους ανήκει. Χαίρονται την παιδικότητά τους. Τεστ για το σπίτι απαγορεύονται.
Η λέξη φροντιστήριο δεν υπάρχει ούτε στο λεξικό τους. Είναι πρώτα στην Ευρώπη στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων και τελευταία σε τηλεθέαση. Τα ελληνόπουλα τρέχουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο σαν κουρδιστά πορτοκάλια. Το μόνο που τους μένει μετά, είναι να καθίσουν εξαντλημένα μπροστά στην τηλεόραση μέχρι να τους πάρει ο ύπνος. Σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου δε βλέπεις παιδιά με τσάντες να κυκλοφορούν μέχρι τα μεσάνυχτα τρέχοντας σαν τον Βέγγο να προλάβουν το επόμενο μάθημα αποστήθισης, προς μεγάλη ικανοποίηση των φροντιστηρίων.

Είναι δυνατόν αυτά τα τραύματα της χαμένης παιδικότητας να μην έχουν βαθιές και μακροχρόνιες ψυχικές συνέπειες;

Τα περισσότερα ελληνόπουλα πάνε άκεφα σε άθλια δημόσια σχολεία, που
μοιάζουν σαν γκαράζ αυτοκινήτων. Θα συναντήσουν δασκάλους, στην πλειονότητά τους σκυθρωπούς και δίχως όρεξη, που από τότε που τελείωσαν τις σπουδές τους δεν έχουν ανοίξει βιβλίο. Θα συναντήσουν δασκάλους, για τους οποίους η λέξη εξατομικευμένη προσέγγιση μαθητή με ιδιαίτερα προβλήματα, υπάρχει μόνο στα λεξικά. Θα πρέπει να αποστηθίσουν κακογραμμένα βιβλία πάνω στα οποία θα εξεταστούν. Οποιος έχει την καλύτερη μνήμη ή τις καλύτερες τεχνικές αποστήθισης , όχι απαραίτητα και το καλύτερο μυαλό, θα επιβραβευθεί.
Οι κακοί μαθητές θα τιμωρηθούν και θα σπρωχθούν στη μαθησιακή άρνηση. Η μαθητική διαρροή στη χώρα μας, σε κάποιες περιοχές ξεπερνά το 30% , ενώ στη Φινλανδία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η απάντηση της υπουργού παιδείας τους είναι: «είμαστε μια μικρή χώρα και δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε ούτε έναν μαθητή».

Γιατί αλήθεια συμβαίνουν όλα αυτά τα τραγικά, στο σημαντικότερο τομέα
μιας χώρας όπως είναι η παιδεία, από την οποία εξαρτώνται όλα τα άλλα; Γιατί βασανίζουμε δίχως λόγο ότι πολυτιμότερο έχουμε, τα παιδιά μας; Γιατί, ενώ πληρώνουμε τα περισσότερα λεφτά στον κόσμο για την παιδεία (στην παραπαιδεία των φροντιστηρίων), έχουμε μια τόσο άθλια δημόσια παιδεία;

Την απάντηση μας την έδωσε πριν λίγες ημέρες ο κος Βουλγαράκης:
«υπάρχουν βουλευτές που τα δίδακτρα που πληρώνουν για τα παιδιά τους στα ιδιωτικά σχολεία είναι περισσότερα από τα εισοδήματα που δηλώνουν στο πόθεν έσχες»!!!

Κυβερνώντες και εξουσιάζοντες, που στέλνουν τα παιδιά τους σε πανάκριβα
ιδιωτικά σχολεία, δεν έχουν κανένα λόγο να δώσουν λεφτά στη δημόσια παιδεία, όπως δεν έχουν κανένα λόγο να δώσουν λεφτά για τη δημόσια υγεία αφού αν χρειαστεί, οι ίδιοι και τα παιδιά τους θα πάνε στο Memorial. Αυτή είναι ημοναδική εξήγηση και καμία άλλη για τα άθλια δημόσια σχολεία μας. Όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες προς βλάκες!

Στη Φινλανδία, ο γιος του πρωθυπουργού, του προέδρου της ΝΟΚΙΑ, του
θυρωρού της πολυκατοικίας και του χασάπη της γειτονιάς πάνε στο ίδιο δημόσιο σχολείο. Γι αυτό και έχουν κάθε λόγο να δίνουν τα διπλάσια ακριβώς λεφτά από εμάς, γύρω στο 7% του ΑΕΠ, για την παιδεία τους. «Βάση της εκπαίδευσής μας είναι η ισότητα όλων στο σχολείο», λέει η υπουργός τους. Οι φινλανδοί αγαπούν την πατρίδα τους, όχι ακροδεξιά και θεωρητικά σαν μια αφηρημένη ιδέα, αλλά σαν ζωντανό οργανισμό. Γι αυτούς πατρίδα είναι πάνω απ' όλα ο λαός τους, οι άνθρωποί τους, τα παιδιά τους.

Σχόλιο μου
Πραγματικά προκειται για την ημερα με την νύκτα. Η διαφορές των εκπαιδευτικών συστηματων των 2 χωρών, της Φιλανδίας και την Ελλάδας ειναι τεράστιες.
Εγω ομως εχω μια άλλη απάντηση στο κρισιμο ερώτημα "Γιατί αλήθεια συμβαίνουν όλα αυτά τα τραγικά".
Ειμαι σίγουρος οτι στην Ελλάδα υπάρχει υπουλο σχέδιο καταστροφής των παιδιών μας. Το μεσον ειναι η παιδεία και το μισος που πρέπει να αναπτυξουν τα παιδιά για αυτήν. Ο σκοπός ειναι τα παιδια να μεινουν "κενα" γνώσεων και αρχών, χωρις κριτική σκέψη ωστε να ειναι ευαλωτα σε οποιεσδήποτε ξενοφερτες καταστρεπτικές ιδεολογίες. Πραγμα το οποίο βλέπουμε να συμβαίνει ήδη. Η καταστροφή της νεολάιας μας ειναι σε εξελιξη.
Δεν με νοιάζει ποιος ειναι ο εχθρος, εσωτερικός ή εξωτερικός, (σιγουρα ειναι αρκετοί οι πεμπτοφαλαγγιτες εντος των συνόρων), με νοιάζει το αποτέλεσμα και το επιδιωκόμενο. Σιγουρα ολα τα μεγαλα κόμματα, αλλα και τα μικρότερα, σιγονταρουν και ανεχονται την καταστροφή συτή.
Αν δεν ξυπνήσουμε ως Ελληνες, ως λαός τα πράγματα θα οδηγηθούμε με μαθηματική ακριβεια σε αλλοτροίωση και εθνική εξαφάνιση.
Δεν το περίμενα αλλα το θεμα αυτό (κατα την γνώμη μου) εχει αμεση σχέση με το προ ολιγων ημερων δημοσιευμένο θεμα "Πολεμοι Ιστορίας" που μπορείτε να βρείτε
εδω.

Χωρις να θέλω σε καμια περίπτωση να κάνω τον συνηγορο του κ. Πιστοφίδη, ουτε και τον πραγματικά καταθλιπτικών Φινλανδων, πιστεύω οτι η Ελλαδα σαν χώρα δεν εχει να ζηλεψει τιποτα απο την Φινλανδία, και φυσικά ουτε ο λαός μας, ποσο μαλιστα τα παιδιά μας.
Αν καποιοι απο τα λεγόμενα του κ. Πιστοφίδη βγαζουν συμπεράσματα του τύπου "οι Φιλανδοί ειναι καλυτεροι απο μας", ή "Η Φιλανδία ειναι παραδεισος και η Ελλάδα κόλαση" ή "τα Φιλανδόπουλα ειναι εξυπνα και τα Ελληνοπουλα βλαμένα" ειναι βαθιά νυχτωμενοι.
Το συμπέρασμα που βγάζω εγώ ειναι οτι μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια ειναι σε εξελιξη (εκτός αν θελει καποιος άλλος να την πει ανικανότητα) διαφόρων εκπαιδευτικών, κρατικών, πολιτικών και άλλων παραγόντων με κατεύθυνση την παντελή αμορφωσιά των παιδιών μας.
Στο κείμενο περιγραφονται ενεργειες και προκυπτουν μεθοδοι, με λιγα λογια βρισκουμε ιδέες που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στο εκπαιδευτικό μας συστημα (κι οχι απαραίτητα πλήρης αντιγραφή του συστήματος) και να δημιουργήσουν αυριανούς Ελληνες πολίτες που και με την μεσογειακή ιδιοσυγκρασία τους θα ειναι πολύ καλυτεροι απο τους καταθλιπτικούς Σκανδιναβούς.
Γιατι το κρατος να μην διαθεσει κι εδω μεγαλυτερα κονδυλια για την παιδεία; Θελει να ταϊσει άλλους; Γιατι το εκπαιδευτικό συστημα να στηρίζεται στα Φροντιστήρια;
Γιατι τα παιδιά να μισουν την μορφωση; Γιατι οι πλούσιοι να πηγαινουν στα ιδιωτικά και οι υπόλοιποι Ελληνες στα υποβαθμισμένα δημόσια; Γιατι τα πανεπιστήμια να βγαζουν στρατιές ανεργων;
Κι εμεις και τα παιδιά μας περάσαμε απο τα δημόσια σχολεια και ξερουμε πολυ καλα τι συμβαίνει εκει. Οι καθηγητές που αγαπουν αυτο που κανουν ειναι δακτυλοδεικτούμενοι απο μαθητές, γονεις και συναδελφους. Και ειναι σταγονες στον ωκεανό. Εγω προσωπικά απο τα μαθητικά μου χρόνια θυμαμαι 2-3 απο τους δεκαδες που διδαξαν διαφορα.
Ολοι θα εχουμε παρατηρήσει οτι εμεις οι 40αρηδες εχουμε καλύτερη παιδεια απο τους σημερινούς νέους. Αυτο μας λεει οτι κατι χειροτερεύει απο χρονο σε χρόνο. Τι συμβαίνει; Ανεξαρτητα απο οτι θεωρεί ο καθενας για την αιτιά το θεμα ειναι η λύση. Μπορει εγω να θεωρώ οτι προκειται για εχθρική ενεργεια υποκινούμενη απο ανομους ανθελληνικούς κύκλους (οσο λιακοπουλικό κι αν ακουγεται). Μπορει καποιοι αλλοι να θεωρούν οτι απλώς το κρατος αδιαφορεί, οτι οι καθηγητές φταινε, οτι φταινε τα κομματα, οτι φταιμε ολοι οι Ελληνες ή οτι τελοσπάντων φταιει ο ιμπεριαλισμός των Αμερικανων, η παγκοσμιοποίηση, οι Εβραίοι, οι μασωνοι κλπ
Η ουσιά ειναι θα αντιδράσουμε ή θα αφήσουμε να ερθει η προδιαγεγραμμενη καταστροφή; Θα αλλάξει κατι για το καλο των παιδιών μας και κατ' επέκταση για το εθνος μας;
Πιστεύω οτι το θεμα της Παιδείας ειναι εφαμιλλο με καθε αλλο εθνικό μας προβλημα.

Share