Η Ιατρική δεν ξεπετάχτηκε σαν μανιτάρι την εποχή του Ιπποκράτους, αλλά προ αμνημονεύτων χρόνων αναπτυσσόταν ολίγον κατ’ ολίγον από τους γιατρούς ειδήμονες και ερευνητές και υπήρχαν Ιατρικές Σχολές και προ του Ιπποκράτους. Οι πρώτες επιστήμες που αναπτύχθηκαν στα αρχαία χρόνια ήταν:
α/ Η Ιατρική για τον φόβο του θανάτου και
β/ Η Αστρονομία ένεκα θαυμασμού προς το θείον και για λόγους ναυσιπλοΐας την νύχτα με την βοήθεια των αστέρων.
Ο καθηγητής της Ιατρικής Γεώρ. Πριναρης στον Λόγο του επί της ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Αθηνών επί της βασιλείας Όθωνος το 1851 γράφει: «Κατά τον πολυμαθέστατον Σπρέγγελον(Christian Konrad Sprengel 1750 – 1816) μήτε εις την Αίγυπτον, μήτε εις την Ινδίαν, μήτε εις την Περσίαν, μήτε παρά Ρωμαίοις, μήτε εις την Παλαιστίνην, αλλά μόνον υπό τον ωραίον ουρανόν της Ελλάδος πρέπει να αναζητήσωμεν τα πρώτα ίχνη της λογικής και επιστημονικής σπουδής όλων των ανθρώπινων γνώσεων. Η ιδιάζουσα τοπογραφική θέσις της, περιεζωσμένη εκ θαλάσσης κολπουμενης πολλαχού και περιεχούσης πολλάς ευφροσύνους νήσους, και το ευάρεστον και γλυκύ κλίμα της, ενίσχυσαν την ανάπτυξιν του πνεύματος , της φαντασίας, και αισθητικής του καλού. Η ανατροφή, το εμπόριον και η μετά των ομόρων εθνών κοινωνία, και το είδος της κυβερνήσεως των Ελλήνων συνέτειναν ούκ ολίγον εις την τελειοποίησιν των διαφόρων επιστημών και μάλιστα της ιατρικής»
Και συνεχίζει ο καθηγητής και κοσμήτωρ της Ιατρικής Σχολής:
«Η συγκοινωνία δε τον φιλοσόφων ιατρών μετά των Ασκληπιάδων, η εν τοις πίναξι των ναών καταγραφή των νόσων και της θεραπείας αυτών και η αντιφιλοτιμία των διαφόρων ιατρικών σχολών, προπαρασκεύασαν βαθμηδόν και την ιατρική αναμόρφωσιν, ώστε οι Ασκληπιάδες ιερείς ηναγκάσθησαν να διαρρήξωσι τον πέπλον του μυστηρίου, να αποβάλλωσι τα γοητείας και τα αγυρτείας , και μάλιστα οι της Κώ και της Κνίδου. Οι έγγονοι του Νέβρου, ήγουν η γενιά τους Ιπποκράτους, διεκρίθησαν περί την τοιαύτην αναμόρφωσιν. Προσηλωμένοι ούτοι εις την πείραν και την παρατήρησιν, εκκαθαίροντες την επιστήμην από πάσης προλήψεως και απάτης, προς τούτοις δε και την φύσιν παρακολουθούντες πιστώς εις τε τα φαινόμενα και τας νωσώδεις εκβάσεις έδωκαν την μεγαλυτέραν ώθησιν, ώστε ο είς ταύτην την οικογένειαν ανήκων Ιπποκράτης ο Β’ ηδυνήθη ακολούθως την μέχρι της εποχής του ιατρικήν συνισταμένην εξ απλών γνώσεων εμπειρικών, να αναβιβάση εις επιστήμην και λογική πείραν»
Με το όνομα Ιπποκράτης αναφέρονται είκοσι τρεις εκ των οποίων επτά ήταν Ασκληπιάδες γιατροί Κώοι οι εξής:
1ος Ιπποκράτης ο Γνωσοδίκου πάππος του Μεγάλου Ιπποκράτη
2ος Ιπποκράτης ο Μέγας ο Ηρακλείδου
3ος Ιπποκράτης ο Θεσσάλου, κατά του οποίου νομίζουν ότι έγραψε ο ρήτωρ Αντιφών
4ος Ιπποκράτης ο Δράκοντος
5ος και 6ος Ιπποκράτης υιοί Θυμβραίου του Κώου
7ος Ιπποκράτης ο Πραξιάνακτος, Κώος γιατρός
Αλλά ο διασημότερος και σπουδαιότερος όλων είναι ο 2ος Ηρακλείδου ο Μέγας για τον οποίον οι σύγχρονοι του ουδεμίαν κάνουν μνεία εκτός από τον Πλάτωνα ο οποίος δύο φορές τον μνημονεύει στον διάλογο του Πρωταγόρα.
Κατά τον καθηγητή Πρινάρη μεγάλη αβεβαιότητα και αμφιβολία επικρατεί για την εποχή όπου έζησε ο Ιπποκράτης και για την γνησιότητα των έργων συγγραμμάτων και διατριβών του, τα οποία έχουν εκδοθεί. Πολλοί γιατροί μετά τον Ιπποκράτη συνέγραψαν βιβλία περί της Ιατρικής και ένεκα της αίγλης του Ιπποκράτους είπαν ότι ανήκουν στον Ιπποκράτη παρότι είναι διαφορετική η θεωρία και το λεξικό των βιβλίων τούτων. Ο Λίγκιος που έζησε στην Αλεξάνδρεια γράφει: «το μέν περί αερίων τόπων και υδάτων βιβλίον μας παριστάνει ευάρεστον τινά και ευκρινή συγγραφέα, τα δε Προγνωστικά και οι Αφορισμοί την συντομία και πολλάκις την ασάφειαν αγαπώντα, ο δε συγγράψας των Επιδημειών τα βιβλία είναι αξιόλογος παρατηρητής, όστις όμως αφήνει τους αρρώστους του να αποθάνωσι άνευ φαρμάκων….» Για αυτούς και άλλους λόγους ορισμένα βιβλία του Ιπποκράτους τα θεωρούν νώθα, γραμμένα από άλλους με χρησιμοποίηση του ονόματος του για λόγους εντυπωσιασμού;
Και όταν έρχονται οι ξένοι φιλόσοφοι και επαινούν την Ελλάδα, οι Έλληνες από κάποια συμπλέγματα κατηγορούν τους προγόνους μας.
Εκφράζει αμφιβολία ο καθηγητής Πρινάρης και θέτει τα εξής ζητήματα:
1/ Αν υπήρξε ποτέ ο Μέγας Ιπποκράτης και κατά ποίαν εποχήν όπου και τα περί της βιογραφίας του
2/ Αν συνέγραψε τα επ’ ονόματι του σωζόμενα βιβλία ή τινά μόνον ή ουδέν τούτων
3/Είναι Μέγας, διότι πρώτος τα διεσπαρμένας παμπληθεις του εμπειρισμού ιατρικάς γνώσεις συνέλέξατο και ανήγανε εις επιστήμην δογματικήν, ή και διότι κατέλιπεν εις τα συγγράμματα του θεωρίας γενικά και δόγματα τα οποία ως της φύσεως νόμους μέχρι της σήμερον πρέπει να θεωρήσουμε;
Ο γράφων ούτε γιατρός είμαι, αλλά μόνον στρατιωτικός με τον κοινό νου και επομένως δεν δύναμαι να τον κρίνω ή να τον επικρίνω για όσα γράφει για το Ιπποκράτη. Όταν όμως ένα πρόσωπο έχει επί αιώνες τεράστια γενική αποδοχή από την επιστήμη για το κολοσσιαίο έργο του κανείς δεν μπορεί να τον μειώσει και να τον χαρακτηρίσει «δογματιστή», χωρίς να δείξει κάποια εμπάθεια ή σκοπιμότητα για να μην θεωρηθεί «εθνικιστής» και μάλιστα ενώπιον του Βαυαρού βασιλιά Οθωνα. Πολύ περισσότερο να αμφισβητήσει την ύπαρξη του, γιατί ο ίδιος τον αναφέρει ως 2ον Μέγα Ιπποκράτη Ηρακλείδου. Το «κουσούρι» της δουλοπρέπειας έναντι των Ευρωπαίων και των ξένων , είναι παλαιό όσο και οι Περσικοί Πόλεμοι. Και μεταβιβάζεται από γενεά σε γενεά στους πολιτικούς μας και στον λεγόμενο «πνευματικό» κόσμο. «Εξ ιδίων λοιπόν τα βέλη» Αυτά που σκότωσαν το Σωκράτη, τον Καραϊσκάκη, τον Καποδίστρια και αρκετούς σοφούς της αρχαιότητας γιατί διέδιδαν «καινά δαιμόνια» στον κόσμο.
(16/10/25)
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΑΞΙΟ ΤΕΚΝΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Δεν θα ασχοληθώ με το ιατρικό έργο και με τα βιβλία του Μέγα Ιπποκράτη διότι είναι έργο των γιατρών. Όμως θα τονίσω τη μέγιστη προσφορά αυτού του γίγαντος γιατρού και φιλάνθρωπου στους Έλληνες ασθενείς και στους τοιούτους των γειτονικών χωρών. Προ παντός εκείνο που χαρακτηρίζει τον Ιπποκράτη είναι η αγάπη του για την πατρίδα. Αρνήθηκε να την πουλήσει έναντι αδράς αμοιβής που του πρότεινε ο Πέρσης βασιλιάς και άλλοι και με τα θαυμαστά έργα του την πρόβαλε στον τότε κόσμο. Σύμφωνα με την μαρτυρία του καθηγητή Γεωρ. Πρινάρη:
«Την δε σύμπασαν την Ελλάδα θεραπεύων εθαυμάσθη, ώστε και υπό Περδίκκα των Μακεδόνων βασιλέως φθισικού (φυματικού) νομισθέντος παρακληθέντα δημοσία προς αυτόν ελθείν μετ’ Ευρυφώντος, ος καθ’ ηλικίαν πρεσβύτερο ήν αυτού και σημεώσασθαι ψυχής είναι το πάθος» (Σε όλη την Ελλάδα θεραπεύων ασθενείς, προσκλήθηκε και από τον βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκκα τον οποίον νόμιζαν ότι πάσχει από φυματίωση, πήγε με τον Ευρυφώνα μεγαλύτερο του στην ηλικία και διέγνωσαν ότι πάσχει από ψυχική ασθένεια)
(Την ασθένεια θεράπευσε η παλλακίδα Ήρα μετά τον θάνατο του πατέρα του Αλεξάνδρου, η οποία ήταν φιλενάδα της παλλακίδος της δικής του. Αυτή πληροφορήθηκε το γεγονός της ασθένειας από την φίλη της και θεράπευσε το βασιλιά με τα θέλγητρα της. Και ο νοών νοείτω)
Προσκλήθηκε και από τους Αβδηρίτες να πάει εκεί για να θεραπεύσει τον Δημόκριτο πάσχοντα από μανία (ψυχικό νόσημα). Επειδή όμως όλη η πόλη έπασχε από λοιμό την θεράπευσε.
«Αλλά και εις την Ιλλυρίων και Παιόνων (Σκόπια) βαρβάρων γην λοιμού κατασκήψαντος, και δεομένων των εκεί βασιλέων προς αυτούς ελθείν, παρά των πρέσβεων τίνα ήν εκεί τα πολλά των πνευμάτων μαθών, εκείνους μεν απράκτους απεπεμψε συλλογισάμενος δε την νόσον επί την Αττικήν ήξειν, προειπών το γενησόμενον και των πόλεων και των μαθητών επεμελήθη»
(Προσκλήθηκε και από τους βαρβάρους Ιλλυριούς Παίονες να πάει εκεί και αφού έμαθε από τους πρέσβεις τα εκεί συμβαίνοντα εκείνους μεν άπρακτους έδιωξε αλλά σκεπτόμενος ότι η ασθένεια μπορεί να έρθει και στην Αττική έλαβε τα δέοντα υγειονομικά μέτρα τις πόλεις και τους μαθητές)
«Τοσούτον δε φιλέλλην υπήρξεν, ώστε της δόξης αυτοί μέχρι Περσών διαπύστου γενόμενης και δια τούτο και του Αρταξέρξου δια Ιστάνιδος του Ελλησποντίων Υπάρχου επί μεγάλαις δωρεαίς δεομένου προς αυτόν ελθείν , δια το σεμνόν και αφιλάργυρον και φιλοοικείον αρνήσασθαι, ως και τούτο δια της προς αυτόν επιστολής δηλούται»
(Υπήρξε α-φιλάργυρος, σεμνός και σφόδρα φιλέλλην, ώστε η δόξα του έφτασε μέχρι τους Πέρσες και γι’ αυτό ο Αρταξέρξης μέσω του Υπάρχου του Ελλησπόντου Ιστανιδος τον προσκάλεσε προς αυτόν να πάει, αλλά λόγω σεμνότητας αρνήσεως του χρήματος και αγάπης προς την πατρίδα αρνήθηκε, όπως εμφαίνεται στην προς αυτόν επιστολή)
Τιμήθηκε από τους Θεσσαλούς, τους Αργείους και τους Αθηναίους οι οποίοι τιμητικά τον μύησαν στα Ελευσίνια Μυστήρια και του παραχώρησαν το προνόμιο για δωρεάν σίτιση στο Πρυτανείο αυτού και των παιδιών του. Δεν έπαψε να διδάσκει την ιατρική τέχνη σύμφωνα με τον όρκο του, ο οποίος ισχύει μέχρι των ημερών μας τυπικά, γιατί στην ουσία τον έχουν παραβιάσει οι λίαν φιλάργυροι γιατροί με το φακελάκι και με το εμπόριο της υγείας.
Ο Ιστόμαχος τοποθετεί την γέννηση του στην Κω στην 80ή Ολυμπιάδα, περίπου στο 460 π, Χ γεγονός που επιβεβαιώνει και ο Σωρανός ο Κώος. Λένε ότι άφησε την τελευταία του πνοή στη Λάρισα υπέργηρος σε ηλικία 104 ετών την 106η Ολυμπιάδα η οποία συμπίπτει με τον καιρό που πέθανε και ο Δημόκριτος. Ετάφη μεταξύ Γυρτώνος και Λαρίσης αλλά δεν είναι γνωστός ο τάφος του .. Φημολογείται ότι τον έθαψαν με καπέλο στο κεφάλι, ενώ άλλοι λένε ότι ετάφη με επίσημη στολή και το παράσημο ευγενείας στο καπέλο ή στην στολή. Ήταν γιος του Ηρακλείδη και της Φαναρέτης 19ος στην διαδοχή μετά τον Ασκληπιό και 20ος από τον Ηρακλή και απέκτησε δύο παιδιά γιατρούς ασκληπιάδες.
Ο βιογράφος του Γραμματικός ο ψευτο-Σωρανός ερανίστηκε πληροφορίες από άλλους προ αυτού και έγραψε πολλά ψέματα αναφορικά με τον βίο του Ιπποκράτη.
Γνώρισε πολλά μέρη και επισκέφτηκε πόλεις της Μακεδονίας, Θράκης, Σκυθίας, στη Σμύρνη και στην Αθήνα σε νησιά του Αιγαίου πελάγους και ιδιαιτέρως έμεινε πολύ καιρό στην Θάσο και στη Θεσσαλία. Επισκέφθηκα τα σπουδαιότερα Ασκληπιεία, τα οποία είχαν τόσο πολλούς αρρώστους ώστε έμοιαζαν με αληθινά νοσοκομεία.
Πολλοί βασιλείς και ηγεμόνες της εποχής του έστειλαν προσκλήσεις να τον δεχθούν αλλά αυτός απέρριψε κάθε πρόσκληση των βαρβάρων και τις χρηματικές δωρεές που του υπόσχονταν για να τον δελεάσουν. Εσωσε και την πατρίδα του η οποία επρόκειτο να γίνει πολεμικός στόχος των Αθηναίων μετά την αποστασία της από την Αθηναική Συμμαχία, διότι αυτός ενήργησε σαν αυτόβουλος διαπραγματευτής. Οι περισσότεροι αναφέρουν ότι ο Ιπποκράτης πήγε στην Αθήνα όταν ξέσπασε ο μεγάλος λοιμός ο οποίος λένε ότι ξεκίνησε από την Αίγυπτο ή την Αβησσυνία κατά το πρώτο έτος του Πελοποννησιακού Πολέμου και θεράπευσε τη νόσο δια της πυράς. Αυτός ο φιλέλλην και φιλόπατρις γιατρός θεράπευσε όλη την Ελλάδα από τον λοιμό που είχε ξαπλωθεί σε πολλά νησιά και στα παράλια της γης των βαρβάρων και της Ελλάδας. Η νόσος λέγει ο Θουκυδίδης άρχισε από την Αθήνα και ξαπλώθηκε στην Λήμνο κ.α Αλλά την δόξα των μεγάλων ανδρών παρακολούθησε πάντα ο φθόνος και η συκοφαντία όπως συνέβη και στον Ιπποκράτη.
Τα επ’ ονόματι του Ιπποκράτους σωζόμενα συγγράμματα είναι 72 τον αριθμόν. Εξ αυτών φαίνεται εκτός από αυτά που ο Ιπποκράτης εξέδωσε, υπήρχαν και ανέκδοτα τα οποία εξέδωσαν οι γιοί του σύμφωνα με την ιατρική θεωρία του Ιπποκράτους. Αν φημίζεται για μέγας πρωτοπόρος της Ιατρικής είναι γιατί την εμπειρία πολλών αιώνων ανήγαγε σε επιστήμη. Και να σκεφτεί κανείς ότι τότε ίσχυαν θρησκευτικές απαγορεύσεις των νεκροτομών. Τα Ιπποκράτεια δόγματα και αξιώματα της γενικής νοσολογίας αυτού δεν μπορεί να τα ανατρέψει ο χρόνος και πάντα θα ισχύουν.
Και καταλήγει ο καθηγητής Γ.Πριναρης:
«Τοιούτον ισόθεον βίον έζησεν , ώ φίλτατοι νέοι, ο ομογενής ημών μέγας ανήρ και μέγας ιατρός Ιπποκράτης. Αν όλων των φωτισμένων εθνών οι ιατροί δεν έπαυσαν να τον σέβωνται, φυσικά εις την ελληνικήν σας ψυχήν και το σέβας πρέπει να είναι βαθύτερον και η προθυμία να τον μιμηθήτε θερμοτέρα» Τοσούτω δε μάλλον προτίθημι (εγώ) διότι ζώμεν εις τους κόλπους ελευθέρα πατρίδος υπό την κραταιά αιγίδα του φιλόμουσου και των επιστημών προστάτου ΟΘΩΝΟΣ του ΒΑΣΙΛΕΩΣ ημών.»
(18/10/25)
Πηγές: «ΠΕΡΙ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ» Λόγος εκφωνηθείς τη 20 του Μαΐου 1851 ΕΠΕΤΕΙΩΙ ΗΜΕΡΑΙ ΤΗΣ ΚΑΘΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΟΘΩΝΟΣ , ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΡΙΝΑΡΗ Καθηγητού της Γενικής Νοσολογίας και Υγιεινής και κατά το ενεστώς έτος, ΚΟΣΜΗΤΟΡΟΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
*Αμφικτύων ο Υποστράτηγος ε.α Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης
Συγγραφέας, Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
http://www.amphiktyon.blogspot.com (Το κύριο ιστολόγιο μου)
AMPHIKTYON.BLOGSPOT.COM (Στην Αγγλική γλώσσα)
ANCIENT OLYMPICS-ATHLETICS (Οι Ολυμπιακοί Αγώνες)
amphiktyon-poetry.blogspot.com (Η ποιητική συλλογή μου)
AMPHIKTYONBOOKS (Βιβλία, Μελέτες και διαχρονικά κείμενα)
https://amphiktyon.org (Η ατομική μου ιστοσελίδα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου