10 Οκτωβρίου 2025

Η Εφημερίς του 1873 δεν ήταν απλά μια εφημερίδα αλλά η πρώτη καθημερινή φωνή της Αθήνας που έβγαλε πρωθυπουργούς και λογοτέχνες.

Γράφει ο Γρηγόρης Κεντητός
 
Η Εφημερίς εμφανίστηκε στην Αθήνα την 1η Οκτωβρίου 1873. Ήταν η πρώτη καθημερινή πολιτική εφημερίδα του νέου κράτους. 
 
Την ίδρυσε ο Δημήτριος Κορομηλάς, γιος γνωστού τυπογράφου, που έφερε στην Ελλάδα τις πιο σύγχρονες μηχανές. Στο τυπογραφείο δούλευε ο Γερμανός Κάρολος Μάισνερ, που έδινε ακρίβεια στην παραγωγή. Τα τρία πρώτα φύλλα μοιράστηκαν δωρεάν στην Αθήνα για να συστηθεί στο κοινό. Από την πρώτη στιγμή το στίγμα της ήταν διαφορετικό, με επίκεντρο τις ειδήσεις και όχι τις γνώμες. 
 
Η τιμή του φύλλου ήταν μόλις πέντε λεπτά. Η ετήσια συνδρομή στην Αθήνα κόστιζε δεκατρείς δραχμές. 
 
Η ύλη της εφημερίδας ήταν πρωτοποριακή. Στις σελίδες της έβρισκες πρακτικά της Βουλής, τηλεγραφήματα πολιτικά και εμπορικά, δελτίο Χρηματιστηρίου, αστυνομικές και δικαστικές ειδήσεις. Υπήρχε μετεωρολογικό δελτίο, πρόγραμμα θεάτρων και πολλές μικρές αγγελίες. Οι Αθηναίοι ήξεραν ότι στις δέκα το πρωί θα έβρισκαν στο περίπτερο την εικόνα της ημέρας. Για την εποχή αυτή η συστηματική ενημέρωση ήταν αληθινή επανάσταση. 
 
Το 1874 η Εφημερίς μπήκε στο κέντρο των πολιτικών συγκρούσεων. Χτύπησε τον Δημήτριο Βούλγαρη και κάλυψε το σκάνδαλο των σιμωνιακών. Τότε άρχισε να εκδίδει και απογευματινό φύλλο, αφού η ύλη δεν χωρούσε στο πρωινό. Οι δίκες γέμιζαν τη μία έκδοση και τα υπόλοιπα θέματα την άλλη. Έτσι η εφημερίδα κέρδισε φήμη και δύναμη. 
 
Στην αρχή αρχισυντάκτης ήταν ο Ιωάννης Καμπούρογλου. Λίγο αργότερα αποχώρησε λόγω διαφωνιών και έβγαλε τη Νέα Εφημερίδα. Η Εφημερίς όμως συνέχισε να μεγαλώνει. 
 
Το 1886 αποχώρησε ο Δημήτριος Κορομηλάς και ανέλαβε ο αδελφός του Λάμπρος. Μαζί του ο Αριστομένης Βαλέτας ως αρχισυντάκτης. Στήριξαν τον Χαρίλαο Τρικούπη και μετά πέρασαν στο στρατόπεδο του αντιπάλου του. Το 1888 ανέλαβε ο Αριστείδης Ρούκης με αρχισυντάκτη τον Αγησίλαο Γιαννόπουλο. Τότε εμφανίστηκε ο υπότιτλος «το αρχαιότατον των εν Ελλάδι ημερησίων φύλλων» και τα γραφεία μεταφέρθηκαν στην Κολοκοτρώνη 15. 
 
Το 1901 η λειτουργία της σταμάτησε. Το 1912 όμως επέστρεψε δυναμικά με τον Γεώργιο Κορομηλά. 
 
Το 1915 ανέλαβε ο Χ. Δ. Κορομηλάς και αρχισυντάκτης έγινε ο Γ. Οικονομόπουλος. Στην τελευταία της περίοδο την διεύθυνε ο Ηλίας Παπαπαύλου. Έφτασε μέχρι το 1922 όταν έβαλε οριστικό τέλος στην πορεία της. Τότε η ετήσια συνδρομή στην Αθήνα ήταν 75 δραχμές και στο εξωτερικό 125. Η Εφημερίς είχε ολοκληρώσει έναν κύκλο σχεδόν μισού αιώνα. 
 
Η εφημερίδα έγινε σπουδαίο βήμα για τη λογοτεχνία. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης εργαζόταν εκεί με μισθό εκατό φράγκα τον μήνα και το 1887 δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα. Ο Κωστής Παλαμάς, ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης και ο Ανδρέας Καρκαβίτσας έγραψαν επίσης στις σελίδες της. Ο Μπάμπης Άννινος υπέγραφε τα χρονογραφήματα με τίτλο «Πινακίδες». Η Εφημερίς έγινε φυτώριο ταλέντων που σημάδεψαν την Ελλάδα. 
 
Από τους συνεργάτες της έντεκα έγιναν υπουργοί και έξι πρωθυπουργοί. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει τη δύναμη που είχε. Η Εφημερίς έφτιαχνε πολιτικούς όπως έφτιαχνε και λογοτέχνες. 
 
Στις σελίδες της βρήκαν θέση και θεατρικά έργα. Ο ίδιος ο Κορομηλάς δημοσίευε σε συνέχειες τα έργα του, όπως τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας. Η ενημέρωση συνδυάστηκε με την τέχνη και η Εφημερίς έγινε κάτι παραπάνω από εφημερίδα. Ήταν μια σκηνή όπου πολιτική, λογοτεχνία και θέατρο συναντιόνταν. Η παρακαταθήκη της έμεινε ζωντανή. 
 
Σήμερα τα πρωτότυπα φύλλα φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και στο ΕΛΙΑ. Είναι μάρτυρες μιας άλλης εποχής. Χωρίς την Εφημερίδα αυτή η ιστορία του ελληνικού Τύπου θα ήταν φτωχότερη.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 7:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.