Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 19 Μαΐου 2020
Το ότι ορισμένα πράγματα μας φαίνονται περίεργα ή ανεξήγητα, οφείλεται σε συγκεκριμένους λόγους.
Πρώτον, στο ότι λείπουν δεδομένα στην ανάλυσή μας, δηλαδή στην αντίληψη της πραγματικότητας.
Δεύτερον, στο ότι ακόμα και όταν έχουμε τα δεδομένα, δεν έχουμε επαρκείς γνώσεις για να προχωρήσουμε στην εξήγηση.
Τρίτον, στο ότι ακόμα και αν έχουμε δεδομένα και γνώσεις, δεν κάνουμε ορθή αξιολόγηση της πιθανότητας να συμβεί κάτι, και εξακολουθεί να μας φαίνεται αδύνατο να συμβεί κάτι που ήταν απλώς λίγο πιθανό. Δηλαδή, μπερδεύουμε το απίθανο με το αδύνατο.
Και, κυρίως, στο ότι σε όλα τα παραπάνω στάδια θόλωσης και αδυναμίας ερμηνείας της πραγματικότητας, συμβάλλουν διάφορες εγγενείς προκαταλήψεις του ανθρώπινου εγκεφάλου. Δηλαδή, οι τρόποι με τους οποίους έχουμε εφοδιαστεί να σκεφτόμαστε για την άμυνά μας από διάφορους κινδύνους, μοιραία επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης μας σε όλα τα ερεθίσματα που δεχόμαστε και όχι μόνο σε όσα είναι εν δυνάμει επικίνδυνα.
Ας δώσω ένα παράδειγμα. Νομίζω ότι είναι συχνό και καθημερινό φαινόμενο σε όλους μας, να βλέπουμε μία εικόνα γύρω μας, αλλά στιγμιαία να νομίζουμε ότι μοιάζει με κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που είναι. Μάλιστα, αντιδρούμε ενσικτωδώς σε αυτό το άλλο, πριν καταφέρουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά δεν ήταν αυτό που «είδαμε» αρχικά.
Αυτή η εγκεφαλική λειτουργία υπάρχει μέσα μας για να μας προστατεύει από κινδύνους. Καλύτερα να θεωρήσουμε απειλητική μία αθώα σκιά, και να τρέξουμε να κρυφτούμε σαν να επρόκειτο για άγριο ζώο, παρά να διακινδυνέψουμε να καθυστερήσουμε να αντιδράσουμε μία φορά όταν πραγματικά δούμε ένα άγριο ζώο έτοιμο να μας ορμήξει ενώ νομίζαμε ότι ήταν μία αθώα σκιά. Καλύτερα μία φορά παραπάνω να πούμε «ουφ, δεν ήταν τίποτα», παρά μία φορά παραπάνω να μην προλάβουμε. Έτσι είμαστε κατασκευασμένοι.
Η αστραπιαία ταχύτητα αντίδρασης, ιδιαίτερα ευάλωτη σε τέτοιου είδους λάθη, συνδέεται με την αυτόματη ένταξη ενός γεγονότος σε μία προκατασκευασμένη θεωρία που έχουμε ήδη στο νου μας, όταν λαμβάνουμε μία καινούργια πληροφορία. Δεν μπορεί αυτή η σύνδεση να τεκμηριωθεί σε ένα τόσο σύντομο άρθρο, οπότε καταφεύγω στην ενδεικτική αναφορά της.
Πιστεύω δηλαδή ότι η εγγενής ανθρώπινη τάση για εξαγωγή βεβιασμένων συμπερασμάτων δεν είναι παράγωγο μόνο της προσπάθειας να βελτιστοποιηθεί η απόδοση της μνήμης (επειδή ένα αφήγημα το θυμόμαστε ευκολότερα από αυτόνομες και ασύνδετες πληροφορίες), αλλά είναι παράγωγο και της πρώτης γραμμής άμυνάς μας σε πιθανούς κινδύνους.
Βεβαίως, ο άνθρωπος απολαμβάνει δωρεές πολλών αγαθών. Δεν αποτελεί έρμαιο αυτών των θεμελιωδών λειτουργιών του νου, ενίοτε εμφανιζόμενες ως αδυναμίες. Ο σκοπός της ωρίμανσης, της παιδείας, της μόρφωσης, της κοινωνικοποίησης και των πολυδιάστατων σχέσεων με το περιβάλλον και άλλους ανθρώπους, είναι να ενεργοποιήσει, να καλλιεργήσει και να αναπτύξει την διάθεση για να κάνει τον εποπλέον κόπο. Τον κόπο να μην αρκεσθεί στην πρώτη εντύπωση, να μην περιορισθεί στα όσα γνωρίζει μέχρι μία δεδομένη στιγμή, να μην ολοκληρώσει (να μην κλείσει) ποτέ την άποψή του. Αυτό το «ποτέ» φαντάζει βαρύ, όμως δεν είναι και τόσο βαρύ αν το καλοσκεφθούμε. Να αφήσει ανοιχτά παράθυρα για πράγματα και ερμηνείες που δεν γνωρίζει, ερμηνείες πιθανές που δεν αντιλαμβάνεται.
Ας κάνουμε μία αρχή: την επόμενη φορά που κάτι θα συναντήσουμε κάτι ανεξήγητο, να μη βιαστούμε να το ερμηνεύσουμε με βάση όσα ήδη γνωρίζουμε, διότι ίσως είναι ελλιπή, ούτε με βάση όσα ήδη πιστεύουμε, διότι ίσως είναι ανεπαρκή. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να έχει κενά που θα τα καλύψει μεταγενέστερη γνώση, ή ας εμπιστευθούμε την κρίση όσων βρίσκονται σήμερα ή μπορούν να βρεθούν στο μέλλον, σε καλύτερη θέση να το ερμηνεύσουν.
Πηγή – http://www.antibaro.gr/
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου