Μια
νέα απόπειρα χρονολόγησης των Ομηρικών Επών, η ακριβέστερη μέχρι
στιγμής, συγκρίνει τα φυσικά φαινόμενα που περιγράφονται στα έπη με
αστρονομικά φαινόμενα, και ελέγχει την ιστορική αλήθεια της αφήγησης.
Αποτέλεσμα, ο εντοπισμός ημερομηνιών για συμβάντα που αποτυπώνονται στα
έπη, και μια νέα αντίληψη για την ιστορικότητά τους, η οποία φιλοδοξεί
να παρέμβει στο Ομηρικό ζήτημα.
«Πιστεύουμε
ότι ο μύθος εξυφαίνεται γύρω από πραγματικά γεγονότα», λέει ευθέως η κ.
Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα, καθηγήτρια Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών. Η ίδια μαζί με διεπιστημονική ομάδα, η οποία και έκανε σχετικές
δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, πιστεύουν ότι μερικά από
τα γεγονότα που περιγράφονται συνέβησαν στ’ αλήθεια και αποδεικνύουν ότι
τα φυσικά φαινόμενα που αναφέρονται συμπίπτουν με τον χρόνο της
αφήγησής τους.
«Ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη στις 25
Οκτωβρίου 1207 π.Χ. Πέντε μέρες αργότερα έγινε έκλειψη ηλίου σε ποσοστό
75%, η οποία σκέπασε το Ιόνιο Πέλαγος και τότε συνέβη και η
μνηστηροφονία», λέει η κ. Παπαδήμα, διευκρινίζοντας ότι η πεποίθηση για
την αλήθεια του συμβάντος είναι προσωπική. Η έκλειψη ηλίου όπως και
μερικά από τα γεγονότα που αναφέρονται αποδείχθηκαν με χάρτες της NASA,
οι οποίοι περιγράφουν τα προβλέψιμα φυσικά φαινόμενα από το 4500 π.Χ.
έως το 10.000 μ.Χ.
«Από το 1300 π.Χ. ώς το 1130, που είναι τα
χρόνια στα οποία τοποθετούνται τα δύο έπη, έγιναν 14 εκλείψεις ηλίου.
Ορατές στο Ιόνιο ήταν μόνο πέντε και δύο από αυτές είχαν ποσοστό
απόκρυψης του ηλίου 2%, επομένως δεν έγιναν αντιληπτές. Αλλη μία έγινε
με τη Δύση του ηλίου, επομένως μας αφορούν μόνο δύο» εξηγεί η κ.
Παπαδήμα. Μια ολική έκλειψη ηλίου έγινε το 1143, δηλαδή πολύ κοντά στην
παρακμή των Μυκηναϊκών κέντρων και γι’ αυτό αποκλείσθηκε από τους
επιστήμονες. Η δεύτερη όμως έγινε στις 30 Οκτωβρίου του 1207, από τις
δυόμισι το μεσημέρι ώς τις πέντε και μισή το απόγευμα και αυτή θεωρούν
ότι αποτυπώνεται στην Οδύσσεια.
Στη ραψωδία Υ, λίγο πριν από το φονικό, ο
Ομηρος βάζει τον Θεοκλύμενο τον «θεοδιωματάρη», όπως τον αποκαλεί ο
Καζαντζάκης στη μετάφραση, να λέει στους μνηστήρες: «Σαν τι κακό σας
δέρνει, δύστυχοι, κι έχουν ζωστεί με νύχτα και οι κεφαλές σας και τα
πρόσωπα και χαμηλά τα γόνα; Κι άναψε σύθρηνο, και γέμισαν τα μάγουλά σας
δάκρυα, και ραντισμένοι οι τοίχοι μ’ αίματα και τα ώρια μεσοδόκια·
ίσκιους πλημμύρισε κι η αυλόπορτα, κι η αυλή πλημμύρισε ίσκιους, που
ξεκινούν στα μαύρα Τρίσκοτα να κατεβούν, κι ο γήλιος από τα ουράνια
εχάθη, κι άπλωσε βαριά καταχνιά ολούθε!».
«Πρόκειται για μια
περιγραφή της έκλειψης η οποία έκρυβε τα 3/4 του ηλιακού δίσκου» λέει η
κ. Παπαδήμα. «Η ημερομηνία της έκλειψης, 30 Οκτωβρίου 1207 π.Χ., είναι
σε απόλυτη συμφωνία με τις ομηρικές περιγραφές για τις καιρικές
συνθήκες, τη φθινοπωρινή αγροτική ζωή και τη μεσημεριανή ώρα δολοφονίας
των μνηστήρων», σύμφωνα με την κ. Παπαδήμα.
Η διεπιστημονική
ομάδα που ερευνά τα έπη αποτελείται από τους καθηγητές Σ.
Παπαμαρινόπουλο, Π. Πρέκα-Παπαδήμα, επίκουρη καθηγήτρια Αστροφυσικής στο
ΕΚΠΑ και τους ερευνητές Π. Αντωνόπουλο, Φυσικό και ερασιτέχνη
αστρονόμο, Π. Μητροπέτρο, φιλόλογο και εκπαιδευτικό, Ε. Μητροπέτρου,
φιλόλογο και αρχαιολόγο, Α. Τσιρώνη, επίσης φιλόλογο-αρχαιολόγο και Γ.
Σαραντίτη, συγγραφέα, ηλεκτρ. μηχανικό.
«Υπάρχει ιστορικός πυρήνας στον μύθο»
Το
βασανιστικό ερώτημα είναι αν τα γεγονότα που περιγράφονται στα έπη
είναι μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Την απάντηση για την κ. Πρέκα-Παπαδήμα
τη δίνει ο Πλούταρχος, ο οποίος εξηγεί ότι Φυσική Επιστήμη, Θεολογία και
Μυθολογία ταυτίζονται στην Αρχαία Ελλάδα. «Το φαινόμενο στην Οδύσσεια
το δημιουργεί η Αθηνά και στην Ιλιάδα ο Απόλλωνας. Πιστεύουμε ότι
υπάρχει ιστορικός πυρήνας στον μύθο», λέει η ίδια.
Προς
επίρρωσιν, αναφέρει την εμφάνιση μιας βροχής πεφταστεριών που
περιγράφεται ως εξής: «Ως άρα οι ειπόντι επέπτατο δεξιός όρνις, κίρκος,
Απόλλωνος ταχύς άγγελος· εν δε πόδεσσι τίλλε πέλειαν έχων, κατά δε πτερά
χεύεν έραζε μεσσηγύς νηός τε και αυτού Τηλεμάχοιο».
«Το γεράκι
που περιγράφει ο Ομηρος, το οποίο είναι αδύνατον να είδε με λεπτομέρεια
μέσα στο σκοτάδι, και μάλιστα από μακριά, τοποθετείται στη θέση που
βρίσκεται ο αστερισμός Κόρακας. Βρίσκεται ανατολικά (δεξιά το βλέπει)
και είναι αγγελιοφόρος του Απόλλωνα, σύμφωνα με τον Ερατοσθένη. Στα
πόδια του –δηλαδή αντιδιαμετρικά από τον Κόρακα– βρίσκεται το σμήνος των
πλειάδων (πελειάδες στα αρχαιοελληνικά, που σημαίνει αγριοπεριστέρες),
που βρίσκονται στον αστερισμό του Ταύρου. Από εκεί λέει ότι πέφτουν
πούπουλα, δηλαδή αστέρια, μια ποιητική περιγραφή του ουρανού και της
πορείας του ταξιδιού», εξηγεί η ίδια.
Ανατρέχοντας στους χάρτες
της NASA, οι επιστήμονες βρήκαν ότι πράγματι υπήρξε βροχή διαττόντων
αστέρων στις 28 Οκτωβρίου, ημέρα της επιστροφής του Τηλέμαχου από το
ταξίδι στην Πύλο και τη Σπάρτη. Ο Κόρακας, όμως, είναι απεσταλμένος του
Απόλλωνα και καλός οιωνός για τον Τηλέμαχο, που αναζητάει τον πατέρα
του. Η 30ή Οκτωβρίου ήταν ημέρα της γιορτής του Απόλλωνα, κατά την οποία
μάλιστα λάμβανε χώρα εκατόμβη (θυσία εκατό βοδιών), πράγμα που σημαίνει
ότι όλο το νησί είχε πάει να την παρακολουθήσει. Οι μνηστήρες βρέθηκαν
στην τέλεια παγίδα και φονεύθηκαν με τη βοήθεια των δύο θεών, της Αθηνάς
και του Απόλλωνα. Κατά τους επιστήμονες, δύο τόσο σημαντικές ειδήσεις,
όπως η δολοφονία όλων των διαδόχων στην Ιθάκη και η έκλειψη, δεν μπορεί
παρά να διαδόθηκαν ταχύτατα σε όλη την Ελλάδα ως ένα εξαιρετικά
σημαντικό γεγονός.
http://www.kathimerini.gr/
το είδαμε ΕΔΩ
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου