14 Οκτωβρίου 2025

“Κίρκη”: Η μασκώτ του θωρηκτού “Αβέρωφ”.

Γράφει ο Παναγιώτης Τριπόντικας 
 
Υπάρχει κάτι άυλο και αδιάφθορο που μοιράζονται όλα τα πλοία: μια αύρα, ένα ήθος, μια προσωπικότητα. Κάτι που δεν αποτυπώνεται σε τεχνικές οδηγίες ή σε ναυτολόγια, αλλά στους διαδρόμους της μνήμης όσων ταξίδεψαν μαζί του. Για το Θωρηκτό ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ, αυτό το «κάτι» έχει όνομα: Κίρκη.  
 
Η Κίρκη δεν ήταν αξιωματικός ούτε ναύτης. Ήταν μια κατσικούλα. Μικρή, άγρια και τραχιά στην αρχή, ένα δώρο των Θασίων προς το πλήρωμα του ΑΒΕΡΩΦ, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης μετά την απελευθέρωση του νησιού. 
 
Ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης την εμπιστεύθηκε στον Ύπαρχο του πλοίου, τον κύριο Βούλγαρη. Εκείνος, με χιούμορ και στοργή, την ονόμασε Κίρκη, από τη μυθική μάγισσα του Ομήρου που μάγεψε τους συντρόφους του Οδυσσέα. Και γεννήθηκε ένας άλλος θαλασσινός θρύλος. 
 
Δεν πρόκειται για προφορική παράδοση αλλά για καταγεγραμμένο περιστατικό από τον πολεμικό ανταποκριτή Κωνσταντίνο Φαλτάιτς, που επιβιβάστηκε στο ΑΒΕΡΩΦ κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Στο βιβλίο του «Ανέκδοτα του Ναυάρχου Κουντουριώτη», αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο στην Κίρκη – όχι ως αξιοπερίεργο, αλλά ως κομμάτι της καθημερινότητας του πλοίου, με επίδραση στο ηθικό των ανδρών. 
 
Η Κίρκη εξημερώθηκε γρήγορα. Έγινε η χαρά του καταστρώματος, η αγαπημένη όλων – από τον ανώτατο αξιωματικό έως τον πιο ταπεινό ναύτη. Όπως γράφει ο Φαλτάιτς, ήταν από τα πρώτα που έδειχναν στους επισκέπτες του πλοίου, μαζί με τα όπλα και τον εξοπλισμό. Σε μια εποχή όπου ο πόλεμος δεν άφηνε χώρο για τρυφερότητα, η Κίρκη θύμιζε στους ναύτες τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Υπενθύμιζε καθημερινά πως η δύναμη δεν αποκλείει τη λεπτότητα και πως η πειθαρχία δεν αποκλείει την αγάπη. 
 
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Όπως κάθε ζωντανός χαρακτήρας της Ιστορίας, η Κίρκη άφησε το αποτύπωμά της. Ένας ταπεινός ναύτης από την Κέα, γνωστός με το παρατσούκλι «Κουμπάρος», είχε αναλάβει τη φροντίδα της. Μέσα από την καθημερινή ρουτίνα, ο Κουμπάρος μεταμορφώθηκε – από κουρασμένος βαστάζος, σε τρυφερό φροντιστή της Κίρκης. Ελεύθερος από τα βάρη του, άνθισε στον καθαρό αέρα του καταστρώματος. Οι συνάδελφοί του, φυσικά, δεν άφησαν αυτή την αλλαγή ασχολίαστη: τον φώναζαν «Κουραμπιέ», ίσως γιατί ο άλλοτε τραχύς ναύτης είχε γλυκάνει φροντίζοντας την κατσικούλα. 
 
Η παλιά Κίρκη του Ομήρου είχε μεταμορφώσει ανθρώπους σε γουρούνια· η Κίρκη του ΑΒΕΡΩΦ μεταμόρφωσε τη ναυτική καθημερινότητα – από την αυστηρότητα του καθήκοντος στη λάμψη της ευαισθησίας. Και τι επίτευγμα! Σ’ ένα μικρόκοσμο πειθαρχίας, τάξης και ρουτίνας, κέρδισε μια θέση στις καρδιές όλων – χωρίς ποτέ να δώσει διαταγή. 
 
Σήμερα η Κίρκη δεν είναι θρύλος. Είναι καταγραφή, μνήμη, σύμβολο. Δεν καταχωρείται ίσως στο επίσημο ημερολόγιο του πλοίου, αλλά ζει στα γραπτά του Φαλτάιτς, στις αφηγήσεις των ναυτών και – πάνω απ’ όλα – στο ίδιο το πλοίο. Στις ξεναγήσεις και τις φωτογραφίες του πλωτού μουσείου, η απουσία της εντείνει την παρουσία της. Γιατί η Κίρκη δεν ήταν ποτέ απλώς μια μασκότ. Ήταν ένας δεσμός, μια βεβαιότητα, και τελικά, μια μορφή θαλασσινής σοφίας. 
 
Το θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ είναι πολλά πράγματα: σύμβολο νίκης, εθνικής υπερηφάνειας, τεχνολογικό θαύμα της εποχής του. Είναι όμως και κάτι ακόμα: καθρέφτης των ανθρώπων που το υπηρέτησαν – με στολή, με υπερηφάνεια, με ψυχή. Και μέσα στον καθρέφτη, βρίσκεται και η Κίρκη. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.