7 Οκτωβρίου 2025

Τύπος: Οι τελευταίοι των Μοϊκανών

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
 
Πριν μερικά χρόνια στο κέντρο της Κηφισιάς υπήρχαν δώδεκα περίπτερα που πουλούσαν εφημερίδες. Στις 5 Οκτωβρίου 2025 από αυτά μόνο πέντε εξακολουθούν να τις πουλάνε... Από τα υπόλοιπα επτά τα τρία έκλεισαν και τα τέσσερα λειτουργούν, αλλά δεν έχουν πλέον εφημερίδες. Ιδιοκτήτη περιπτέρου, που εξακολουθεί να πωλεί εφημερίδες και άλλα έντυπα, τον χαρακτήρισα ως έναν «από τους τελευταίους των Μοϊκανών» και τον συνεχάρην. Μου απάντησε ότι κακώς τον συγχαίρω, γιατί και αυτός σκέφτεται να σταματήσει να πουλάει εφημερίδες…
 
Έμεινα απορημένος και ο καλός περιπτεράς μου εξήγησε: 
«Χθες, Σάββατο, είχα είσπραξη από την πώληση των εφημερίδων 50 Ευρώ. Το ποσοστό που εισπράττω είναι 5%, δηλαδή ακαθάριστη είσπραξη 2,5 Ευρώ για τις εξής εργασίες μου: Να παραλάβω τις εφημερίδες, να τις μετρήσω, να ελέγξω αν το δελτίο αποστολής συμφωνεί με τις καταμετρηθείσες, και την επόμενη ημέρα να μετρήσω πόσες από αυτές έμειναν και να προσέξω να μην κάνω λάθος στην καταμέτρηση, γιατί αυτό θα σημάνει ότι τα 2,5 Ευρώ μπορούν να μειωθούν κατά 1,20 έως 1,5 Ευρώ... Επί πλέον, για τις τοποθετημένες εκτός περιπτέρου εφημερίδες πληρώνω και στον Δήμο… Πείτε μου αξίζει τον κόπο να ασχολούμαι;»
 
Αγόρασα τις εφημερίδες και έφυγα σκεπτικός. Έβλεπα έναν από τους τελευταίους που πωλούν εφημερίδες… Ήδη από την περιοχή που μένω, στην Κηφισιά, πρέπει να πάρω αυτοκίνητο για να αγοράσω ελληνική εφημερίδα. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για ξένες εφημερίδες και περιοδικά. Στην περιοχή δεν υπάρχει πλέον περίπτερο που να πωλεί ξένο Τύπο. Η κατάσταση μου θύμισε άλλα χρόνια, άλλες χώρες και άλλα καθεστώτα, που για να βρει κάποιος ξένο Τύπο έπρεπε να πάει στο περίπτερο του σιδηροδρομικού σταθμού, ή στο αεροδρόμιο…
 
Σκέφθηκα ότι τις Κυριακές οι πωλήσεις των εφημερίδων είναι περισσότερες από τις άλλες ημέρες της εβδομάδος και υπολογίζεται ότι φθάνουν τις 115.000 συνολικά πανελληνίως. Επί άνω των πέντε εκατομμυρίων Ελλήνων που είναι απόφοιτοι λυκείου και/ή πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι πωλήσεις είναι το 2,3% αυτών. Δηλαδή στους εκατό, κατά τεκμήριο, μορφωμένους Έλληνες μόνο οι δύο διαβάζουν εφημερίδες. Το ποσοστό είναι κάτω του 1% για τις πωλήσεις των καθημερινών εφημερίδων και τείνει στο μηδέν επί του συνολικού πληθυσμού... 
 
Με βάση τα δεδομένα αυτά ο γραπτός λόγος, όπως τον γνωρίζουμε, είναι καταδικασμένος σε θάνατο; Αν ναι, τότε τη μοίρα της εκδόσεως και πωλήσεως εφημερίδων θα ακολουθήσουν τα τυπογραφεία, οι εκδότες βιβλίων, τα βιβλιοπωλεία. Η εξέλιξη αυτή είναι προϊόν των εφαρμογών της ηλεκτρονικής και της επιβολής συγκεκριμένου τρόπου ζωής στον άνθρωπο. Αυτός πλέον θα προσεγγίζει τα κείμενα μέσω της τεχνητής νοημοσύνης και χωρίς κόπο του μυαλού του, σε λίγα λεπτά και σχετικά άκοπα θα λαμβάνει ταχύτατα και σε λίγες αράδες την «ουσία» - όπως την κατανοεί και την επιβάλλει το κατευθυνόμενο από τράπεζα σκέψης ρομπότ - είτε λογοτεχνικών κειμένων, είτε τεχνολογικών εγχειριδίων, είτε επιστημονικών συγγραμμάτων… Η γιγαντιαία εξέλιξη στον τρόπο σκέψης και επικοινωνίας και η άμεση επεξεργασμένη παγκόσμια πληροφόρηση είναι η διαφορά με την εφημερίδα που καθυστερεί μεν μιαν ημέρα, όμως, στην υγιή της μορφή, συνοδεύεται με σχόλια, πρόσθετες πληροφορίες ειδικών, απόψεις. 
 
Ανταγωνιστής της εφημερίδας είναι και η τηλεόραση, η οποία όμως, ως μέσο επικοινωνίας, επιδιώκει μαζί με την ενημέρωση, τον εντυπωσιασμό, ανάλογα δε με την αξιολόγηση της τηλεθέασης που γίνεται, πολλές φορές προβάλλει ως πρώτες ειδήσεις, αυτές του αστυνομικού δελτίου, σκάνδαλα – κυρίως επωνύμων - και άλλα άνευ γενικότερης σημασίας και χωρίς επιπτώσεις στην καθημερινότητα του πολίτη. Και αν υπάρχουν τηλεοπτικές πολιτικές συζητήσεις καταντούν σε συνθηματολογία και σε τηλεοπτική αντιπαλότητα… Βεβαίως, όπως σε κάθε κανόνα υπάρχουν οι εξαιρέσεις του, έτσι και στις ιστοσελίδες, στα μπλογκς, στους τηλεοπτικούς και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς υπάρχουν εξαιρέσεις, εκείνα δηλαδή τα ΜΜΕ, που μαζί με τις ειδήσεις, έχουν εποικοδομητικές εκπομπές και σχολιασμό της επικαιρότητας από εγκύρους δημοσιογράφους και σχετικούς με το θέμα επιστήμονες. Τα Μέσα Ενημέρωσης αυτά θεωρούνται από το σύστημα περιθωριακά, όμως στην ουσία σώζουν την αντικειμενική και ωφέλιμη πληροφόρηση του πολίτη. 
 
Ως προς την έκδοση εφημερίδας το ουσιώδες ερώτημα που τίθεται είναι πως αν πράγματι αποτελεί θετικό γεγονός για την κοινωνία, γιατί ελάχιστοι την διαβάζουν και βυθίζεται στην ανυπαρξία; Είναι γεγονός ότι εβλάβη σοβαρά η κυκλοφορία της από την επέλαση της τεχνολογίας και τον αγχώδη τρόπο ζωής, που αφήνει πολύ λίγο ελεύθερο χρόνο για διάβασμα και σκέψη πέραν των τρεχόντων ζητημάτων της οικογένειας, της εργασίας, κ.α., όμως το ερώτημα παραμένει. Όταν, με την καθιέρωση της τηλεοπτικής ενημέρωσης, άρχισε η κρίση στον Τύπο κάποιοι ιδιοκτήτες εφημερίδων δεν άντεξαν οικονομικά και έκλεισαν τις εφημερίδες που εξέδιδαν. Άλλοι προτίμησαν να τις πωλήσουν σε επιχειρηματίες, ή να μπουν στο σύστημα και να εξυπηρετούν τα συμφέροντά του για να επιβιώσουν. ΄Ετσι έγκυρες εφημερίδες έχασαν σημαντικό μέρος της αξιοπιστίας τους και προκάλεσαν στον δυνάμει αναγνώστη τους τον προβληματισμό γιατί να αγοράσει – τα άλλα ΜΜΕ είναι δωρεάν πλην της ΕΡΤ – την εφημερίδα, που θεωρεί ότι είναι στρατολογημένη και εξυπηρετεί συμφέροντα; 
 
Η αντικειμενικότητα της είδησης και ο έντιμος και τεκμηριωμένος σχολιασμός αποτελεί μιαν ελπίδα επιβίωσης εφημερίδων μέσα στο κλίμα της ηλεκτρονικής καταιγίδας και του ανταγωνισμού με τα άλλα ΜΜΕ. Όμως τίθεται και ένα άλλο ζήτημα: Για την επιβίωση των εφημερίδων ισχύει μόνο ο γενικός νόμος του φιλελευθερισμού, ότι πάσα ζημιογόνα επιχείρηση ή γίνεται κερδοφόρα, ή κλείνει, ή πρέπει να ενισχυθούν από το Κράτος με αντικειμενικό και έντιμο τρόπο, ώστε να επιβιώσουν, γιατί αποτελούν μέρος της δημοκρατικής διαδικασίας και της πολιτισμικής μας παράδοσης και επιβίωσης;
 
Αν δεν ενισχυθούν οι εφημερίδες, όποια και αν είναι η ποιότητά τους, και αν δεν βελτιωθεί η πολιτισμική κατάστασή μας, τότε θα έρθει η ώρα που, σαν συνέχεια του θανάτου τους, θα αναγκασθεί η Πολιτεία να αντιμετωπίσει το ακριβό κόστος λειτουργίας των λυρικών θεάτρων, των κινηματογραφικών αιθουσών, των αξιόλογων φεστιβαλικών παραστάσεων, των χορωδιών, των φιλαρμονικών... Γενικά ο πολιτισμός κοστίζει και με οικονομικά κριτήρια είναι ζημιογόνος. Θα τον καταργήσουμε; Η προοπτική αυτή οδηγεί κατ’ ευθείαν στον «Ρινόκερο» του Ιονέσκο...-



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.