Του Πέτρου Παπαπολυβίου*
Η ΕΛΔΥΚ και, ιδιαίτερα, οι λόχοι που κράτησαν την αμυντική γραμμή στις φονικές μάχες της δεύτερης φάσης της εισβολής παρέμειναν συντεταγμένοι και οργανωμένοι, και επειδή οι Ελδυκάριοι ήταν σαφώς καλύτερα εκπαιδευμένοι από το μέσο επίπεδο των μονάδων της Εθνοφρουράς, αλλά και γιατί ουσιαστικά δεν είχαν καμιάν απολύτως άλλη επιλογή από το να μείνουν στις γραμμές τους και να πολεμήσουν ή να πεθάνουν…
Παράλληλα, από τις πιο τραγικές ιστορίες των μεμονωμένων στρατιωτών, ειδικότερα των πεσόντων ή αγνοουμένων, τόσο της ΕΦ όσο και της ΕΛΔΥΚ, είναι όσων κανονικά θα απολύονταν από τον στρατό το Σάββατο 20 Ιουλίου 1974, αλλά το πραξικόπημα και η εισβολή όχι μόνο ανέτρεψε τα όνειρά τους αλλά έκοψε και το νήμα της ζωής τους.
Για τους περισσότερους από τους άνδρες της ΕΛΔΥΚ τα γεγονότα εξελίχθηκαν ακόμη πιο αλλοπρόσαλλα.
Στις 19 Ιουλίου 1974, είχαν φτάσει στο λιμάνι της Αμμοχώστου με το αρματαγωγό «Λέσβος», με μετάθεση, περίπου 450 Ελδυκάριοι της 107 ΕΣΣΟ («σειράς»), που αντικατέστησαν ισάριθμους συναδέλφους τους, της 103 σειράς.
Η αντικατάσταση θα γινόταν λίγες μέρες προηγουμένως (στις 15 Ιουλίου), αλλά η εκδήλωση του πραξικοπήματος είχε καθηλώσει το πλοίο στη Ρόδο μέχρι να δοθεί το πράσινο φως για τον απόπλου του.
Οι μεν νεοφερμένοι άνδρες μεταφέρθηκαν τις απογευματινές ώρες της ίδιας μέρας στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, όπου το επόμενο πρωινό, τις αυγινές ώρες της 20ής Ιουλίου, χωρίς καν να προλάβουν να καταλάβουν πού βρίσκονταν, θα ζούσαν τον χειρότερο εφιάλτη της ζωής τους, καθώς δέχθηκαν τον ανηλεή βομβαρδισμό των τουρκικών πολεμικών αεροπλάνων.
Στο «Λέσβος», οι άνδρες της 103 σειράς ταξίδευαν αμέριμνοι για την Ελλάδα, πλάθοντας όνειρα για το πού θα περνούσαν τις επόμενές τους βδομάδες και τη ζωή του πολίτη, όταν η τουρκική εισβολή έστρεψε το αρματαγωγό προς την Κύπρο.
Τις μεταμεσημβρινές ώρες της 20ής Ιουλίου αποβιβάστηκαν ξανά στο νησί, στην Πάφο αυτήν τη φορά, όπου το «Λέσβος», με πρωτοβουλία του κυβερνήτη του Ελευθέριου Χανδρινού, με τα πυροβόλα του άνοιξε πυρ εναντίον του τουρκοκυπριακού τομέα της πόλης, συντελώντας καταλυτικά στην πτώση του.
Μάλιστα φεύγοντας από την Πάφο το Λέσβος με πρωτοβουλία του Χανδρινού κατευθύνθηκε νότια προς Αίγυπτο αντί δυτικά προς Ρόδο, με αποτέλεσμα η Τουρκική Αεροπορία που το έψαχνε να το βυθίσει, πληροφορούμενη από τους Τουρκοκύπριους της Πάφου ότι επρόκειτο όχι για ένα αρματαγωγό αλλά για ολόκληρο στόλο ελληνικών πολεμικών πλοίων, να πλήξει καίρια 3 τουρκικά αντιτορπιλικά εκ των οποίων ένα, το Κοτζάτεπε το βύθισε!!!
Η αυτόβουλη δράση του πλωτάρχη Χανδρινού και η επιχείρηση «Νίκη», με τη μοιραία πτήση των Νοράτλας το βράδυ της 21ης προς 22α Ιουλίου, ήταν το σύνολο της πολεμικής βοήθειας που πρόσφερε η Ελλάδα στην Κύπρο στις δύο φάσεις της τουρκικής εισβολής.
Η δράση του «Λέσβος» προκάλεσε τον συναγερμό στο τουρκικό επιτελείο, που τελικά οδήγησε στο φιάσκο με την καταβύθιση του αντιτορπιλικού «Κοτζάτεπε», που έπλεε προς την Κύπρο, από τουρκικά αεροπλάνα.
Οι 450 άνδρες της 103 σειράς, αφού αποβιβάστηκαν στην Πάφο, μέσω ενός περιπετειώδους δρομολογίου, από το Τρόοδος, έφτασαν ξανά στη Λευκωσία, όπου αντίκρισαν το βομβαρδισμένο στρατόπεδό τους.
Πολέμησαν μαζί με τους υπόλοιπους άνδρες της μονάδας και πήραν μέρος στη «μάχη της ΕΛΔΥΚ», στις 14-16 Αυγούστου, μιαν από τις πιο επικές μάχες στην ιστορία του ελληνικού στρατού, σε έναν πόλεμο που για το ελληνικό κράτος δεν έγινε ποτέ…
Όσοι επέζησαν, επέστρεψαν ατμοπλοϊκώς στην Ελλάδα, την 1η Δεκεμβρίου 1974. Αποβιβάστηκαν στο λιμάνι των Κεχριών, στην Κόρινθο.
Οι μόνοι εκπρόσωποι της ελληνικής πολιτείας που τους υποδέχθηκαν ήταν οι υπάλληλοι του τοπικού τελωνείου, που δοκίμασαν να κάνουν έλεγχο στα σακίδια των ανδρών για αφορολόγητα τσιγάρα (!), εξαγριώνοντάς τους…
Σε μια άλλη αίθουσα, στο Λουτράκι, τους περίμεναν οι αποσκευές τους, που τις είχαν αφήσει στις 20 Ιουλίου στο «Λέσβος».
Αρκετές από αυτές είχαν κόκκινη ένδειξη: σημάδι ότι οι κάτοχοί τους δεν θα επέστρεφαν ποτέ από την Κύπρο… Ας τους μνημονεύουμε.
*Αναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
Πηγή: philenews.com
Δείτε ένα μεγάλο αφιέρωμα στους νεκρούς της ΕΛΔΥΚ ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.