Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (1/7/2023) έχει ήδη περάσει μια εβδομάδα από το αποκαλούμενο ως «απόπειρα πραξικοπήματος της Wagner» έτσι όπως καταγράφηκαν τα γεγονότα στις 23 και 24 Ιουνίου στη Ρωσική Ομοσπονδία. Εάν ήταν ένας στρατιωτικός τακτικός ελιγμός, έχει ολοκληρωθεί. Εάν ήταν μια πραγματική απόπειρα πραξικοπήματος, έχει σαφώς αποτύχει και δεν πρόκειται να υπάρχει συνέχεια.
Γράφει ο Νίκος Γκλεζάκος*
Από τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε από τα διεθνή ΜΜΕ και από τους διάφορους αξιωματούχους, εντός αλλά και εκτός Ρωσίας, δείχνει ότι οι πλειοψηφία αυτών αιφνιδιάστηκαν, εξεπλάγησαν. Δεν περίμεναν κάτι τέτοιο, ή για την ακρίβεια ήταν το τελευταίο το οποίο περίμεναν. Όχι όλοι όμως !!! Μια περιορισμένη κοινότητα επιχειρησιακών παραγόντων αλλά και μια πιο περιορισμένη στρατηγικών, γεωπολιτικών και αμυντικών αναλυτών, έδειχνε να μην αιφνιδιάζεται. Ακόμα και στην χώρα μας υπήρχαν αναφορές από ειδικευμένα μέσα, τα οποία ασχολούνται επισταμένα και ενδελεχώς με διεθνής συγκρούσεις και ιδιαιτέρως αυτής της Ουκρανίας, που έκαναν λόγο για «κάτι που ετοιμαζόταν». Όπως φαίνεται στη φωτογραφία παρακάτω υπήρχαν αναφορές ήδη από τις 15 Ιουνίου με σαφή υπονοούμενα.
Δεν αποτελεί έκπληξη βέβαια το γεγονός ότι το μέσο στο οποίο γίνεται η αναφορά παραπάνω, είναι ένα κανάλι του Telegram (ClinkerCM). Έχει από καιρό επισημανθεί από διάφορους αναλυτές και think tanks, ότι η πλειοψηφία των καναλιών του telegram που διοχετεύουν πληροφορίες από την ρωσική πλευρά αναφορικά με τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, αποτελούν ένα δίκτυο επικοινωνίας ανοιχτών πηγών μεταξύ των διαχειριστών των καναλιών αυτών. Έχουν μάλιστα ιδιαίτερη επιδραστικότητα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, και δεν είναι στην πλειοψηφία τους απλά μέσα πληροφόρησης του κοινού. Δεν είναι τυχαίο ότι το Κέντρο Αριστείας Στρατηγικών Επικοινωνιών της Συμμαχίας (NATO StratCom COE) έχει προκηρύξει δυο διαγωνισμούς για την ανάλυση των περιεχομένων των καναλιών telegram.
Επανερχόμενοι στα γεγονότα, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι κάθε φορά που έχουμε ένα πολύ σημαντικό γεγονός, βλέπουμε το ίδιο μοτίβο ανάλυσης και εξήγησης του από τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Αλλά και στη συνέχεια μια αντιγραφή των ίδιων αναφορών και αναλύσεων από πιο εναλλακτικά μέσα. Υπάρχει μια μηχανή που παίρνει αμέσως μπροστά, αξιοποιώντας και όχι αξιολογώντας κάθε λογής φήμες και μερικές σκόρπιες πληροφορίες, και σε ένα περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας φτύνει αμέσως διατυπωμένα, έτοιμα αποτελέσματα, που ταιριάζουν στις ιδεολογικές προϋποθέσεις του καθενός. Οι πληροφορίες δεν αξιολογούνται με κανέναν αντικειμενικό ή τεχνικό τρόπο, αλλά αναγκάζονται να περάσουν από ένα γνωστικό φίλτρο που τους αποδίδει νόημα μόνο υπό το πρίσμα προκαθορισμένων συμπερασμάτων τα οποία ευνοούν ή επιβεβαιώνουν την συνολική τους αφήγηση.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση της «απόπειρας πραξικοπήματος από την Wagner» είχαμε απόψεις από το ότι «η Ρωσία καταρρέει» μέχρι του ότι «δεν συμβαίνει τίποτα, οι εικόνες είναι ψευδής κτλ». Σε όλο αυτό το φάσμα απόψεων βλέπουμε το ίδιο αναλυτικό σφάλμα το οποίο είναι και εύλογο να οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Οι πληροφορίες αναλύονται με μοναδικό στόχο την υποστήριξη και την προώθηση ενός προκαθορισμένου σκοπού, και στις δυο άκρες του διανύσματος.
Έχουμε λοιπόν τη δημιουργία της εικόνας ότι ο Εβγκένι Πριγκόζιν, ένας επιχειρηματίας εστίασης που μέχρι το 2022 αρνιόταν τη εμπλοκή του με την Wagner, τώρα ως επικεφαλής της τελευταίας, επιχειρούσε ένα πραξικόπημα εναντίων της πανίσχυρης ρωσικής πολιτικής ηγεσίας. Θεωρώντας ότι έχουν γίνει τόσες πολλές αναφορές στον Πριγκόζιν τον ίδιο, όσο και στην Wagner το τελευταίο διάστημα, που σχεδόν έχουν εξαντλήσει το θέμα της παρουσίασης τους, θα σταθούμε μόνο σε πτυχές κομβικές και σημαντικές. Ο Πριγκόζιν, έχοντας μεγαλώσει σε οικοτροφείο από το οποίο έφυγε με την ενηλικίωση του, στη συνέχεια φυλακίστηκε για αρκετά χρόνια κατηγορούμενος για ένα έγκλημα που και στην σοβιετική εποχή που φυλακίστηκε, αλλά και σήμερα απολαμβάνει το σεβασμό της παραβατικής κοινότητας στη Ρωσία και στις περισσότερες χώρες της ΚΑΚ. Ληστεία. Ο Πριγκόζιν είναι ήδη αρκετά σεβαστό πρόσωπο στην παραβατική κοινότητα όταν αποφυλακίζεται. Και ξεκινάει επιχειρήσεις… Κατασκευάζει και γίνεται ιδιοκτήτης του πρώτου καζίνο στην Αγία Πετρούπολη. Για όσους έχουν άποψη και ιδέα από Ρωσία των ΄90’s δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πω και να εξηγήσω κάτι παραπάνω. Νομίζω ότι αυτό είναι το plot point της «καριέρας» του που μετά απογειώνεται με τα γνωστά εστιατόρια και τις διασυνδέσεις που ακολουθούν. Ο Πριγκόζιν αναφέρεται πολλές φορές ως ολιγάρχης, διαχειρίζεται κυριολεκτικά μια αυτοκρατορία. Από μέσα ενημέρωσης στη Ρωσία και την Αμερική, μέχρι πετρελαιοπηγές στη Συρία και ορυχεία χρυσού στην Αφρική. Και φυσικά την περιβόητη πολεμική εταιρεία Wagner. Ένα εκπληκτικό μέγεθος, ομολογουμένως, για άνθρωπο χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση, όπως φαίνεται αναλυτικότερα και στις δυο επόμενες φωτογραφίες.
Στη Δύση είναι συχνό το φαινόμενο τώρα τελευταία να προκύπτουν ολιγάρχες χωρίς ανώτατες σπουδές. Έχουν θεωρητικά ανακαλύψει κάτι νέο ως προϊόν που έχει κατακλύσει την παγκόσμια αγορά. Ακόμα και αυτό όμως πολλές φορές αμφισβητείται ως μια πλαστή ιστορία. Ο Πριγκόζιν δεν ανακάλυψε τίποτα νέο. Η μόνη ίσως καινοτομία που μπορούμε να πούμε ότι έκανε, εάν όντως το έκανε ο ίδιος, είναι ο τρόπος λειτουργίας της ίδιας της Wagner. Δεν υπάρχουν πολλές ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες για τις οποίες να στήνουν αγάλματα οι ντόπιες κοινωνίες στις οποίες επιχειρούν. Αυτό έχει γίνει για τη Wagner τόσο στο Λουγκάνσκ όσο και στη Συρία, αλλά και σε χώρες τις Αφρικής. Έχει γίνει όμως και στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο τοπικός Σύνδεσμος Αποστράτων τοποθέτησε ένα άγαλμα προς τιμή τους, εντελώς συμβολικά στην Πλατεία Προλεταριακής Δικτατορίας. Όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες παρακάτω:
Άγαλμα της Βάγκνερ στο Λουγκάνσκ
Άγαλμα της Βάγκνερ στην Συρία
Αγάλματα της Βάγκνερ στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία
Άγαλμα της Βάγκνερ στην Αγία Πετρούπολη, από τον Τοπικό Σύνδεσμο Αποστράτων
Να σημειωθεί εδώ ότι ο όρος «μισθοφόρος» ή «μισθοφορική εταιρεία» αναφορικά με την Wagner είναι αδόκιμος. Μισθοφόρος είναι κάποιος που όντως πληρώνεται για τις υπηρεσίες του, αλλά που αργότερα μπορεί να πληρωθεί και να υπηρετήσει στην αντιμαχόμενη πλευρά ή πλευρές. Γενικά κάποιος που προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όποιον πλειοδοτεί. Κάτι τέτοιο δε συμβαίνει, και δεν θα συμβεί ποτέ, με βεβαιότητα, από την Wagner. Όπου επιχείρησε και επιχειρεί, προάγει και εξυπηρετεί τα Ρωσικά συμφέροντα. Επίσης όλα τα στελέχη σε όλους τους στρατούς είναι έμμισθα, δεν είναι όμως μισθοφόροι, σαφώς. Και όπως δήλωσε και ο κ. Λαβρώφ, για παράδειγμα, μετά τα γεγονότα στις 23-24 Ιουνίου, η Wagner θα συνεχίσει να επιχειρεί στην Αφρική.
Ο Πριγκόζιν έφτιαξε μια πολεμική εταιρεία με οριζόντια διοίκηση, με μοναδικό κριτήριο ιεραρχίας την παρασημοφόρηση. Που διοικείται από συμβούλιο διοικητών με αντίστοιχη ιεράρχηση παρασήμων, και στην οποία οι αρχηγοί των στοιχείων και των ομάδων επιλέγονται από όσους μετέχουν σε αυτά και δεν επιβάλλονται από την ιεραρχία. Εάν δεν την έφτιαξε αυτή τη δομή ο Πριγκόζιν, τότε την δημιούργησε ο φερόμενος ως επιχειρησιακός διοικητής της. Επειδή όμως ο τελευταίος χαρακτηρίζεται ως ακροδεξιός από πολλούς, ή είναι απίθανο να πρότεινε μια τέτοια δομή, αποτελεί ήδη μεγάλη απορία πως την υπηρετεί κιόλας, ή θα πρέπει να επανεξεταστούν οι πολιτικοί ορισμοί και χαρακτηρισμοί για την ρωσική πολιτική σκηνή και κοινωνία. Είναι γεγονός ότι και ο ίδιος ο Πριγκόζιν όπως και περισσότεροι από τους διοικητές και πολλοί από τους στρατιώτες της Wagner έχουν παρασημοφορηθεί τριπλά. Βάσει της ισχύουσας ρωσικής νομοθεσίας θα τιμηθούν με την ονοματοδοσία προς τιμή τους δημόσιοι χώροι, δρόμοι πλατείες κτλ. Πράγμα για το οποίο δεν θα συμβεί πιθανώς για την πλειοψηφία κάποιων επιτελικών του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας καθώς και για τα περισσότερα μέλη ενός πλήθους ρωσικών στρατιωτικών και μισθοφορικών εταιρειών που επιχειρούν ή επιχείρησαν στην Ουκρανία. Αναφέρουμε μερικές, ενδεικτικά, RSB, VEGA, ENOT, PATRIOT, MORAN (MSG), CONVOY, MAR, CENTER, ATK, ROTOK, ALPHA T, SHCHYT, RUSYCH, REDUT, WOLVES, COSSAKS, STORM Z…
Αξιωματούχοι δυτικών στρατιωτικών επιτελείων, μέσω ανωνυμίας αλλά και διαρροών κύκλων, αναφέρουν ότι η αποτελεσματικότητα της Wagner είναι συγκλονιστική. Ότι εάν είχαν χρησιμοποιηθεί τέτοιες μέθοδοι από αυτούς (δυτικούς) στο Αφγανιστάν, δε θα είχε δημιουργηθεί αυτό το χάος εκεί και στη Μέση Ανατολή. Η Wagner, στην Ουκρανία ως επί το πλείστων, ξέφυγε από τα καθήκοντα και τις επιχειρήσεις ενός κλασικού ιδιωτικού στρατεύματος (PMC). Εκτέλεσε μια σειρά εργασίες αυξημένης πολυπλοκότητας και κινδύνου, πέρα και έξω από τα παραδοσιακά καθήκοντα των PMC, όπως είναι η προστασία διπλωματικών αποστολών και λοιπών μη στρατιωτικών επιχειρήσεων. Εκτέλεσε επιθέσεις δια (εφόδου) πεδίου, ελέγχους βολών πυροβολικού, χειρίστηκε αεροπορικά μέσα όπως αεροπλάνα, έκανε χρήση συστημάτων αεράμυνας, εκτέλεσε καθήκοντα αναγνωρίσεως, συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών και δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια αξιοποιήθηκαν για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων κατά τη διάρκεια αποστολών. Αυτό δεν είναι λοιπόν, σαφώς, ένα απλό PMC. Δεν είναι λίγοι αυτοί που προχωρούν παραπέρα (όπως η ολλανδή Van den Ende) οι οποίοι συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω καθώς και τη διαφαινόμενη στενή σχέση με το Κρεμλίνο, μιλάνε για ένα «συνολικό εργαλείο» ισχύος.
Εάν στις 23-24 Ιουνίου είχαμε όντως μια προσπάθεια πραξικοπήματος, θα πρέπει αμέσως μετά να προσδιορίσουμε ποιος κέρδισε τελικά και ποιος έχασε. Εδώ παρουσιάζεται και το πρώτο κομμάτι αντιφάσεων στις αναλύσεις που δεν λαμβάνουν υπόψιν τους τα στοιχεία των πραγματικών γεγονότων. Στην περίπτωση της πραγματικής απόπειρας, μπορεί να κατάφερε να λήξει το γεγονός η ρωσική ηγεσία πολύ γρήγορα, στις πρώτες 24 ώρες, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι βγήκε νικήτρια ή έστω ωφελημένη από την διαδικασία αυτή, και να λάβουμε σοβαρά υπόψιν τα λεγόμενά του. Το κύρος της Ρωσίας και του στρατού της έχει λαβωθεί ανεπανόρθωτα σε αυτήν την περίπτωση, και του προέδρου Πούτιν αντίστοιχα.
Σε αυτή την περίπτωση σημαίνει ότι οποιαδήποτε ομάδα μπορεί να διαθέσει οπλισμό, έχει πιθανότητες να προκαλέσει την ηγεσία της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Δημιουργεί ένα πολύ κακό προηγούμενο και έκαναν πολύ άσχημα οι Ρωσικές Αρχές που άφησαν να εκφραστεί, έστω και 24 ώρες. Ακόμα και αν η Wagner είναι ότι καλύτερο διαθέτει η Ρωσία σε στρατιωτικό επίπεδο, που όντως είναι. Τι ελπίδες θα μπορούσε να έχει απέναντι στον καλύτερο ίσως στρατό αυτή τι στιγμή στον κόσμο, οποίος είναι και κινητοποιημένος ήδη λόγο Ουκρανίας; 25 χιλιάδες, ακόμα και αν είναι οι καλύτεροι των καλυτέρων, απέναντι σε 1,5 με 2 εκατομμύρια (το σύνολο σχεδόν των ενόπλων στη Ρωσία). Αυτό το γεγονός όπως φαντάζεστε το γνωρίζει καλύτερα από όλους το ίδιο το Συμβούλιο των Διοικητών της Wagner, στο όνομα του οποίου μίλησε ο Πριγκόζιν. Εάν λοιπόν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες για κάτι τέτοιο, εάν μπορούν λοιπόν να δημιουργηθούν φιλοδοξίες για κάτι τέτοιο όπως ένα πραξικόπημα, σε κάποιους. Τότε αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πράγμα. Ότι ο Ρωσικός Στρατός είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος, έχει πολλά κενά, δεν μπορεί να επιχειρήσει. Και το συμπέρασμα αυτό είναι αδιαμφησβήτητο γιατί θα το έχουν βγάλει όσοι επιχειρούσαν μαζί του. Εν προκειμένω οι μαχητές της Wagner. Δύσκολα λοιπόν να ισχύει το παραπάνω.
Προσέξτε το μοτίβο εξέλιξης των γεγονότων. Με αφορμή τον βομβαρδισμό ενός στρατοπέδου της Wagner, σύμφωνα μόνο με τα λεγόμενα του Πριγκόζιν, μιας και ουδέποτε δικό του μέσο ανάρτησε βίντεο από το αποτέλεσμα αυτού του χτυπήματος. Η Wagner ξεκίνησε το πρώτο ανακοινωμένο και από τα πριν διατυπωμένο πραξικόπημα στην στρατιωτική και γενικά κοινωνική Ιστορία. Αλήθεια κάτι θεωρίες, και οι εκφραστές τους, ότι η τουρκική απόπειρα του 2016 ήταν ψεύτικη επειδή «δεν γίνονται πραξικοπήματα τέτοια ώρα», τι έχουν να πουν για τα «πραξικοπήματα» με ανακοινωμένη την πρόθεση ενέργειας τους; Μέχρι εδώ λοιπόν, δεν υπάρχουν ούτε Ρωσικές Μυστικές Υπηρεσίες ούτε Ρωσικός Στρατός για να «σβήσουν» την προσπάθεια εκ τη γενέσει της. Θυμίζω ότι ο Πριγκόζιν κινείται στην Γραμμή Επαφής μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών, θα ήταν πολύ εύκολο ένα «ατύχημα», θα γινόταν ήρωας… όλα καλά. Εκτός εάν ο βομβαρδισμός που επικαλέστηκε ο Πριγκόζιν και αρνήθηκε το Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, ήταν όντως μια τέτοια προσπάθεια. Στη Γραμμή Επαφής είχε γίνει και παλιότερα προσπάθεια εξόντωσης του Πριγκόζιν από χτύπημα ουκρανικών πυραύλων στο Αρχηγείο της Wagner στο Ντόνετσκ. Δεδομένου ότι δεν ήταν ευρέως γνωστή η τοποθεσία και η χρήση της, προέκυψαν από τότε ερωτηματικά για την ικανότητα ή μη των Ουκρανικών Μυστικών Υπηρεσιών.
συνέχεια στο Β μέρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.