Schwabιανή Κυβερνοαλητεία: Διάβασα το βιβλίο του Klaus Schwab "Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση", οπότε δεν είναι ανάγκη να το διαβάσετε

7 Ιανουαρίου 2023 | Lily | Διαβάστε το εδώ 

 

Μετάφραση: Απολλόδωρος

 

Από την αλλαγή του αιώνα, βρισκόμαστε εν μέσω της "Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης", σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF). Ο Klaus Schwab, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Φόρουμ, την περιγράφει ως μια τεχνική επανάσταση που συνοδεύεται από τίποτα λιγότερο από μια δραματική μεταμόρφωση του ανθρώπινου πολιτισμού, η οποία "θα επηρεάσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και συνεργαζόμαστε μεταξύ μας". Ο μετασχηματισμός αυτός θα εγκαινιάσει ένα εντελώς "νέο κεφάλαιο στην ανθρώπινη ανάπτυξη". 

 

Η διαθεσιμότητα και η συγχώνευση νέων, "αρκετά εκπληκτικών τεχνολογιών", σύμφωνα με τον Klaus Schwab, είναι ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αυτό, υποστηρίζει, θα οδηγήσει τελικά "στη θόλωση των ορίων μεταξύ του φυσικού, του ψηφιακού και του βιολογικού τομέα". Αυτό αφορά κυρίως την εφαρμογή της βιο- και νευροτεχνολογίας, των εμφυτεύσιμων τεχνολογιών και του Διαδικτύου των Σωμάτων (IoB). 

 

Πρόκειται για τεχνολογίες που ασχολούνται λιγότερο με το ανθρώπινο περιβάλλον και περισσότερο με τον μετασχηματισμό του ίδιου του ανθρώπου, έχοντας μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην ύπαρξη και την ταυτότητά του. Με την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση -σύμφωνα με τον Klaus Schwab- βρισκόμαστε αντιμέτωποι με "μια μεταμόρφωση του ανθρώπινου όντος που όμοιά της δεν έχουμε ξανασυναντήσει". 

 

Η ΕΚΜΗΧΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
 

Ο Schwab είναι φανερό ότι δύσκολα μπορεί να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του για τις επικείμενες τεχνολογικές ανακαλύψεις και τη μηχανοποίηση του ανθρώπου που προβλέπει. Προβλέπει ότι οι άνθρωποι θα αρχίσουν σύντομα να "ενσωματώνουν τις ψηφιακές τεχνολογίες στο σώμα τους". Η νέα τεχνολογία μπορεί να "γίνει στην πραγματικότητα μέρος μας" κατά τη διαδικασία. Αυτό, υποστηρίζει, θα θολώσει τη διάκριση μεταξύ τεχνολογιών και ζωντανών όντων. Χτίζει το τεχνοκρατικό του ιδεώδες ενός νέου ανθρώπου, παραπέμποντας στη μεταφορά του "cyborg", και προβλέπει ότι στο μέλλον θα υπάρξουν "παράξενα υβρίδια ψηφιακής και αναλογικής ζωής που θα επαναπροσδιορίσουν την ίδια μας την ύπαρξη". 

 

Οι δηλώσεις του Schwab μιλούν για το παραδοσιακό όνειρο ενός νέου, πιο ιδανικού ανθρώπου. Πρόκειται για ένα όνειρο που έχει μακρά παράδοση. Δεν είναι κάτι καινούργιο ή ιδιαίτερο. Ένα ευρύ φάσμα διανοουμένων συχνά φιλοδοξούσε για ένα πιο τέλειο ανθρώπινο ον, παραμένοντας παράλληλα βέβαιοι για την ατέρμονη ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Αυτή η πεποίθηση για την ανάπτυξη συνοδευόταν μερικές φορές από μια ακλόνητη πίστη στις επιστημονικές προόδους και, αργότερα, στις δυνατότητες που συνδέονται με την ευρεία εφαρμογή της τεχνολογίας. 

 

Ο νέος άνθρωπος της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, από την άλλη πλευρά, διαφέρει ριζικά από τις προηγούμενες ιδέες για τον άνθρωπο που δημιούργησε ο Φρίντριχ Νίτσε ή ακόμη και ο Καρλ Μαρξ, για παράδειγμα. Τα ηθικά ιδεώδη, η δομή του χαρακτήρα και οι κοινωνικές συνθήκες έχουν αντικατασταθεί από την τεχνολογία. Οι άνθρωποι υποτίθεται ότι προοδεύουν απλώς μέσω της επιτυχούς εφαρμογής των νέων τεχνολογιών και όχι μέσω της εκπαίδευσης, της ανατροφής, της πρακτικής εμπειρίας ή της επαναστατικής δράσης. Σύμφωνα με τη δηλωμένη πρόθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, ο άνθρωπος που θα προκύψει από τη μελλοντική οικονομική μετάβαση θα είναι κατά κύριο λόγο το αποτέλεσμα της νέας τεχνολογίας. Αυτό το υπερανθρωπιστικό μελλοντικό όραμα επιδιώκει την τελειοποίηση και περαιτέρω τελειοποίηση του ανθρώπου μέσω της εφαρμογής νέων τεχνολογικών διαδικασιών και τεχνολογικών παρεμβάσεων στο σώμα του. Προωθεί μια ελιτίστικη και καταπιεστική τεχνοκρατική εικόνα του ανθρώπου, οι επιπτώσεις της οποίας δεν μπορούν καν να εκτιμηθούν αυτή τη στιγμή. 

 

ΝΕΥΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
 

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η νευροτεχνολογία βρίσκεται στην καρδιά της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Εξάλλου, παρέχουν "μοναδικές γνώσεις - όχι μόνο για το πώς ο εγκέφαλος αλληλεπιδρά με το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά και για νέους τρόπους να βιώνει κανείς τη ζωή". Θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στην "προώθηση της βιομηχανίας της μηχανοποίησης του ανθρώπινου σώματος", αντιμετωπίζοντας διάφορες νευρολογικές ασθένειες και φυσικούς περιορισμούς. 

 

Δεν είναι ασυνήθιστο ο στρατός να παρέχει την απαιτούμενη χρηματοδότηση για νευροτεχνολογίες και άλλες έρευνες αιχμής. Εκεί, αρχικά τοποθετούνται στο "αμυντικό πλαίσιο" και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματά τους. Ως αποτέλεσμα, ο ανθρώπινος εγκέφαλος -ιδιαίτερα "στη συνοριακή περιοχή του πολέμου και της ασφάλειας"- βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Σύμφωνα με τον Schwab, η διέλευση ενός εθνικού συνόρου μπορεί να χρειαστεί στο μέλλον μια ολοκληρωμένη σάρωση εγκεφάλου για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος ασφάλειας ενός ατόμου. 

 

Οι εργοδότες θα ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τη χρήση νευροτεχνολογιών για την ενίσχυση της απόδοσης, καθώς και για την αξιολόγηση των υποψηφίων για εργασία και την παρακολούθηση του προσωπικού. Η χρήση της βιομετρικής τεχνολογίας στο χώρο εργασίας, καθώς και η παρακολούθηση μέσω της αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID), μπορεί να οδηγήσει στο μέλλον "τους εργοδότες να παρακολουθούν άμεσα ή έμμεσα τους εγκεφάλους των εργαζομένων". Η αυξημένη χρήση συσκευών παρακολούθησης του εγκεφάλου είναι επίσης στον ορίζοντα για τον τομέα του λιανικού εμπορίου. Αυτό θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να διακρίνουν τις βασικές τάσεις λήψης αποφάσεων των καταναλωτών και να ενθαρρύνουν ευκολότερα τους καταναλωτές να συμπεριφέρονται με τον επιθυμητό τρόπο. 

 

Βασικά, οι νευροτεχνολογίες αποδεικνύονται ιδανικές για τον επηρεασμό της συνειδητοποίησης και της σκέψης των ανθρώπων. Επιπλέον, η εν λόγω τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην αποκωδικοποίηση ιδεών, στην επιδιόρθωση "λαθών" στον εγκέφαλο και στην "ενίσχυση" της λειτουργίας του. Σε μια κοινωνία που καθοδηγείται από αλγορίθμους και πανταχού παρούσα συλλογή δεδομένων, η πρόσβαση ακόμη και στις πιο προσωπικές σκέψεις ενός ατόμου δεν μπορεί να αποκλειστεί. 

 

ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΑ ΜΩΡΑ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
 

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ θεωρεί επίσης ότι οι βιοτεχνολογίες έχουν μεγάλες δυνατότητες για την αυξανόμενη μηχανοποίηση των ανθρώπων. Παρέχουν κρίσιμα εργαλεία και τεχνικές για τη ριζική αναδιαμόρφωση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση. Οι πρόσφατες πρόοδοι στη βιολογία, ιδίως στη γενετική, ήταν αξιοσημείωτες. Για παράδειγμα, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην επεξεργασία γονιδίων. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Yatsen στο Guangzhou παρουσίασαν τον Απρίλιο του 2015 την πρώτη επιστημονική δημοσίευση στον κόσμο σχετικά με την τροποποίηση του DNA ανθρώπινων εμβρύων. Ως αποτέλεσμα, είναι πλέον δυνατή η "ακριβής τροποποίηση του DNA ακόμη και σε ζωντανά έμβρυα". Όλα αυτά, εξήγησε ο Schwab, "σημαίνουν ότι στο μέλλον θα μπορούν να γεννηθούν σχεδιασμένα μωρά με εξαιρετικά χαρακτηριστικά ή ανθεκτικότητα σε ασθένειες". 

 

Το Φόρουμ βλέπει λοιπόν ως επόμενο λογικό βήμα την ευρεία εφαρμογή της συνθετικής βιολογίας, η οποία οδηγεί στην παραγωγή σχεδιασμένων πλασμάτων. Αυτό θα οδηγήσει τελικά την ανθρωπότητα σε "μια εντελώς νέα εποχή μεταβολικής μηχανικής και συνθετικής βιολογίας". Αυτό θα πρέπει να επιτρέψει σε κάποιον να δημιουργήσει οργανισμούς για τον εαυτό του. "Θα μπορούν να προσαρμοστούν με τη συγγραφή του DNA τους. Τελικά, δεν πρόκειται για τίποτα λιγότερο από την παρέμβαση στον γενετικό κώδικα των μελλοντικών γενεών", σύμφωνα με τον Schwab. 

 

ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
 

Η τεχνολογία των υπολογιστών δεν θα φοριέται ή δεν θα μεταφέρεται πλέον στο σώμα (wearables), αλλά θα εμφυτεύεται απευθείας στο ανθρώπινο σώμα με εμφυτεύσιμες τεχνολογίες. Αυτό θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της επικοινωνίας καθώς και στην αναγνώριση των ανθρώπων και την παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους, εκτός από τις ιατρικές ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό, ο Klaus Schwab αναφέρεται σε "ενεργά εμφυτεύσιμα μικροτσίπ που διαπερνούν τον επιδερμικό φραγμό του σώματός μας και δημιουργούν συναρπαστικές εναλλακτικές λύσεις". Αυτές κυμαίνονται από "δυνατότητες μεγιστοποίησης και ενίσχυσης των ανθρώπινων δυνατοτήτων" έως "ολοκληρωμένα θεραπευτικά συστήματα" (human enhancement). Οι μικροί υπολογιστές θα ενσωματώνονται με αυτόν τον τρόπο στο ανθρώπινο σώμα και "σταδιακά θα γίνουν ένα φυσικό κομμάτι μας". Πρόκειται, λοιπόν, για ένα ζήτημα τεχνολογικής παρέμβασης στο σώμα, η οποία ουσιαστικά θα οδηγήσει στη συγχώνευση ανθρώπου και μηχανής. Ο στόχος είναι να καταστεί δυνατή η καθαρά τεχνολογική περαιτέρω ανάπτυξη και βελτιστοποίηση του ανθρώπου, η οποία θα πρέπει να συμβάλει στην αύξηση των επιδόσεων. 

 

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ συζητά στις δημοσιεύσεις του εδώ και αρκετούς μήνες για το Διαδίκτυο των Σωμάτων (Internet of Bodies - IoB). Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν προαναγγείλει τη νέα εποχή του IoB. Η περίοδος αυτή διακρίνεται από έναν απαράμιλλο αριθμό δικτυωμένων συσκευών και αισθητήρων που μπορούν να συνδεθούν στο ανθρώπινο σώμα (μη επεμβατικά), να εμφυτευθούν ή να εισαχθούν με άλλο τρόπο στο σώμα (επεμβατικά). Στις επεμβατικές τεχνολογίες περιλαμβάνονται τα ψηφιακά χάπια, η πρώτη χρήση των οποίων επετράπη στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2017. Διαθέτουν μικροσκοπικούς αισθητήρες που συνδέονται με ένα φάρμακο, ενεργοποιούνται στο στομάχι του ασθενούς και παρέχουν δεδομένα. 

 

Το Διαδίκτυο των Σωμάτων καθιστά θεμελιωδώς δυνατή τη δημιουργία τεράστιων ποσοτήτων βιομετρικών και συμπεριφορικών δεδομένων. Το ανθρώπινο σώμα θα μετατραπεί σε ένα είδος "τεχνολογικής πλατφόρμας" ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Ωστόσο, δεν θα είναι όλοι σε θέση να πληρώσουν την ενίοτε απαγορευτικά δαπανηρή τεχνική βελτιστοποίηση των σωματικών και νοητικών διαδικασιών τους, γεγονός που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε πρόσθετες διακρίσεις εις βάρος συγκεκριμένων ομάδων και, ως εκ τούτου, σε διεύρυνση του ήδη υπάρχοντος κοινωνικού χάσματος της κοινωνίας. Σε αυτή την περίπτωση, "είναι πιθανό να αναπτυχθεί ένα χάσμα μεταξύ όλων εκείνων που βελτιώνουν τεχνικά το σώμα τους και εκείνων που μένουν πίσω", σύμφωνα με τον Schwab. 

 

ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΧΩΡΙΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 

Η Γη βρίσκεται σήμερα "στα πρόθυρα σημαντικών διαρθρωτικών μετασχηματισμών", συνεχίζει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Ως αποτέλεσμα, ο πλανήτης είναι πιο πολωμένος "μεταξύ εκείνων που αγκαλιάζουν την αλλαγή και εκείνων που της αντιστέκονται". Η προκύπτουσα "οντολογική ανισότητα διαχωρίζει εκείνους που είναι πρόθυμοι και ικανοί να προσαρμοστούν από εκείνους που αρνούνται να προσαρμοστούν", καθορίζοντας έτσι ποιος θα πετύχει και ποιος θα χάσει σε αυτή τη διαδικασία. Ενώ οι νικητές θα κερδίσουν από "ορισμένες μορφές ριζικής ανθρώπινης βελτιστοποίησης", όπως η γενετική μηχανική, οι "χαμένοι" δεν θα -είμαι τόσο λυπημένος! Οι προκύπτουσες εντάσεις προωθούν τη δημιουργία "ταξικών συγκρούσεων και άλλων διαφωνιών που δεν μοιάζουν με τίποτα από όσα έχουμε γνωρίσει ποτέ". Ως αποτέλεσμα, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος "μεγαλύτερου κατακερματισμού, αποκλεισμού και κοινωνικής αστάθειας σε έναν υπερσυνδεδεμένο κόσμο αυξανόμενης ανισότητας". Ο Klaus Schwab σίγουρα διάβασε το Cyberpunk του. 

 

Το 2016 ο Schwab έγραψε ότι υπάρχει "έλλειψη μιας συνεκτικής, αισιόδοξης και ενιαίας αφήγησης που να αναδεικνύει τις προοπτικές και τις προκλήσεις της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης". Ωστόσο, πιστεύει ότι η ύπαρξη μιας τέτοιας αφήγησης θα ήταν απαραίτητη, αν πρόκειται να ενθαρρυνθούν διάφοροι άνθρωποι και κοινότητες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον καθορισμό της, αποφεύγοντας παράλληλα "μια ευρεία κοινωνική αντίδραση κατά των βασικών αλλαγών". Υπό τέτοιες συνθήκες, οι σημερινές δυνατότητες της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης δεν μπορούν να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και σε βάθος. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολιτικοί στερούνται την απαραίτητη ηγεσία και την επίγνωση των αλλαγών που συντελούνται. Επιπλέον, "η απαιτούμενη θεσμική ρυθμιστική δομή είναι είτε ανεπαρκής είτε ανύπαρκτη". Αχά, ευχαριστώ τον Κλάους. Και ποιος σου είπε πάλι ότι υποτίθεται ότι πρέπει να σκεφτείς αυτό το αφήγημα.

 

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΣΟΚ ΚΑΙ "ΕΥΚΑΙΡΙΑ" ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ COVID-19 

 

Με το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού και τους συνακόλουθους περιορισμούς στη δημόσια ζωή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της κοινωνίας βρήκε την "ώθηση" του, όπως γράφουν οι Klaus Schwab και Thierry Malleret στο βιβλίο τους "Covid-19: The Great Reset", το οποίο σας έχω αναλύσει εδώ: 

 

Ως αποτέλεσμα, θεωρούν την πανδημία ως ένα "θεμελιώδες σημείο καμπής" στην παγκόσμια ανάπτυξη. Υποστηρίζουν ότι έχει επιτέλους έρθει η ώρα για μια αλλαγή παραδείγματος. Τις επόμενες δεκαετίες, "μπορεί να αναπτυχθεί ένας νέος κόσμος με μια νέα κανονικότητα". 

 

Οι διοργανωτές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ θεωρούν την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του κοροναϊού ως μια μοναδική ευκαιρία για να πραγματοποιηθεί μια "Μεγάλη Επαναφορά" της καπιταλιστικής οικονομικής τάξης. Τους απασχολεί η παγκόσμια εφαρμογή εκτεταμένων οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα οδηγήσουν σε μια θεμελιώδη ανατροπή ολόκληρου του προηγούμενου οικονομικού συστήματος και τρόπου ζωής. Βασίζονται σε ενισχυμένο συγκεντρωτισμό με έντονα αυταρχικά στοιχεία στα μέτρα που σκοπεύουν να εφαρμόσουν για να οικοδομήσουν την τεχνοκρατική τους ατζέντα. Μέσα σε ένα παγκόσμιο ρυθμιστικό πλαίσιο (παγκόσμια διακυβέρνηση), ""κληροδοτημένοι" δρώντες πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους ως στοιχεία ενός παγκοσμίως διακλαδισμένου συστήματος εξουσίας που μπορεί να επιτύχει μόνο μέσω όλο και πιο συνεργατικών μορφών εμπλοκής". 

 

Όσον αφορά την παγκόσμια "καταστροφή" που προκάλεσε η πανδημία, οι Schwab και Malleret πιστεύουν ότι ακριβώς οι βαθιές, υπαρξιακές κρίσεις είναι αυτές που "φέρουν την υπόσχεση για αλλαγή". Έχουν μάλιστα το θράσος να λένε ότι η πανδημία της Κορόνας μοιάζει με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από άποψη μετασχηματιστικής δύναμης, διότι "και οι δύο έχουν τη δυνατότητα μιας μετασχηματιστικής κρίσης άγνωστων μέχρι πρότινος διαστάσεων". Όπως ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε "θεμελιώδη μετασχηματισμό της παγκόσμιας τάξης και της παγκόσμιας οικονομίας", έτσι και σήμερα έχει φτάσει η "στιγμή για μια αλλαγή παραδείγματος". Η πανδημία επιτάχυνε αυτόν τον μετασχηματισμό δρώντας ως καταλύτης για τεχνολογικές αλλαγές που είχαν ήδη αρχίσει πριν από την κρίση, συνεχίζει ο Schwab. 

 

Η θέση για τη στενή σχέση μεταξύ μιας κρίσης και μιας μεταγενέστερης κοινωνικής αλλαγής χρονολογείται από τον οικονομολόγο Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος πέθανε το 2006 και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους των τελευταίων δεκαετιών. 

 

"Μόνο μια κρίση, πραγματική ή αντιληπτή, οδηγεί σε ουσιαστική αλλαγή. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια σε μια τέτοια κρίση καθορίζεται από τις ιδέες που κυκλοφορούν". - Μίλτον Φρίντμαν 

 

Αυτή η ομιλία του Friedman αναφέρεται από τη Naomi Klein ως η βασική στρατηγική ιδεολογία που θα γινόταν ένα είδος άσματος για το κίνημά του: το δόγμα του σοκ. Ισχυρίζεται ότι η στρατηγική αυτή συνεπάγεται "τη χρήση περιόδων κοινοτικής τραυματικής εμπειρίας για να εξαναγκάσει σε δραματικές κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές". Να πώς λειτουργεί το δόγμα του σοκ: 

 

Μια αρχική καταστροφή σοκάρει σχεδόν ολόκληρη την κοινωνία, μαλακώνοντάς την για τους μετασχηματισμούς που θα ακολουθήσουν. "Οι σοκαρισμένοι πολιτισμοί συχνά αποδέχονται πράγματα που διαφορετικά θα απέρριπταν σθεναρά. Οι εταιρείες και οι πολιτικοί θα εκμεταλλευτούν το φόβο και τον αποπροσανατολισμό των ανθρώπων ως αποτέλεσμα του "σοκ" για να επιβάλουν μια οικονομική θεραπεία σοκ. Για να εφαρμοστεί αυτό χωρίς περιορισμούς απαιτείται ένα σοβαρό συλλογικό τραύμα που είτε αναστέλλει προσωρινά είτε σταματά εντελώς τις δημοκρατικές δραστηριότητες". Αυτό απαιτεί αυταρχικές ρυθμίσεις και την εστιασμένη ανάπτυξη των ρυθμιστικών υπηρεσιών του κράτους. 

 

Ένα έγγραφο στρατηγικής του υπουργικού συμβουλίου για τον περιορισμό του COVID-19, αρχικά εμπιστευτικό, υιοθετεί και εφαρμόζει τη στρατηγική σοκ του Friedman. Η μελέτη συντάχθηκε από μια ομάδα ακαδημαϊκών, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν οικονομολόγοι, και είναι πιθανό να επηρέασε την απόφαση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να επιβάλει τα λουκέτα, τα οποία περιόρισαν την οικονομία και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Αντί να παρουσιάσουν στα άτομα πραγματικές πληροφορίες και να τα εκπαιδεύσουν για να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη και να αμβλύνουν τις υπάρχουσες ανησυχίες, οι επιστήμονες ακολούθησαν μια εντελώς διαφορετική στρατηγική. Έτσι, υποστηρίζουν ανοιχτά μια πολιτική της οποίας σκοπός πρέπει να είναι η πρόκληση τρόμου στο μυαλό των ανθρώπων μέσω ενός "επιθυμητού αποτελέσματος σοκ". 

 

Ο Schwab και ο Malleret είδαν το σοκαριστικό αποτέλεσμα μιας κρίσης στους ανθρώπους ως μια θαυμάσια ευκαιρία για την πραγματοποίηση κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Η πανδημία Corona, για παράδειγμα, είναι "ένα τεράστιο σοκ" που "φέρνει μαζί του την αμήχανη βεβαιότητα ότι θα έχει τόσο απροσδόκητες όσο και εξαιρετικές επιπτώσεις". Παρά τη δυσκολία των επερχόμενων αλλαγών, ο Schwab πιστεύει ότι η πανδημία θα επιταχύνει μια συστημική μετάβαση που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη πριν από την κρίση. Σε αυτές περιλαμβάνονται η "αυξανόμενη τεχνολογική ισχύς" και η ταχεία αυτοματοποίηση. Για πολλά άτομα, αυτό σημαίνει ότι η τεχνολογικοποίηση της ζωής τους θα επιταχυνθεί γρήγορα, με αποτέλεσμα "η ζωή όπως την ήξεραν μέχρι τώρα να διαλύεται από τις ραφές με ανησυχητική ταχύτητα". Ταυτόχρονα, όμως, "η τεχνολογικοποίηση της ζωής προσφέρει μια ευκαιρία, και αυτό είναι και το πραγματικό νόημα της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης". 

 

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ - ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ
 

Στον απόηχο της κρίσης της Corona, οι εκπρόσωποι και οι υποστηρικτές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ βλέπουν μια μοναδική ευκαιρία να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη μηχανοποίηση του ανθρώπου, καθώς και την αλλαγή του συστήματος που προβλέπουν και θεωρούν απαραίτητη, με επιταχυνόμενο και μη βίαιο τρόπο παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Schwab, ο προβλεπόμενος δραστικός μετασχηματισμός του συστήματος απαιτεί τη συνεχή προσαρμογή των ανθρώπων στις αλλαγές που συντελούνται. Ωστόσο, δεν είναι σαφές "πώς η συνεχής ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη ζωή μας θα επηρεάσει την ιδέα της ταυτότητάς μας και αν θα βλάψει βασικές ανθρώπινες ικανότητες, όπως ο αυτοαναστοχασμός, η ενσυναίσθηση και η συμπάθεια". 

 

Επιπλέον, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν έναν πραγματικό κίνδυνο να συνδυάσουν τις τεχνολογίες για να υπονομεύσουν τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις ομάδες πολιτών που απαιτούν διαφάνεια στην κυβερνητική και οικονομική δραστηριότητα. Τέλος, ο περιορισμός της ανεξαρτησίας και της λειτουργίας αυτών των οργανώσεων μέσω νόμων και άλλων μέτρων μειώνει περαιτέρω το χώρο για την κοινωνία των πολιτών. Ως αποτέλεσμα, τα μέσα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης επιτρέπουν "νέους τύπους επιτήρησης και νέες δυνατότητες ελέγχου που λειτουργούν αντίθετα προς τις υγιείς, ανοικτές κοινότητες". Επιπλέον, καθώς ο ψηφιακός κόσμος αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε, η πανδημία Corona βελτίωσε τις επιλογές ανθρώπινης παρατήρησης και ελέγχου. 

 

Σε αυτό το πλαίσιο, η "ανίχνευση επαφών", η οποία υποτίθεται ότι ήταν κρίσιμη για την αντιμετώπιση του COVID-19, φαίνεται ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο για να μετατραπεί σε "διευκολυντή της μαζικής επιτήρησης". 

 

Οι εταιρείες, ειδικότερα, ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για την παρακολούθηση της υγείας των υπαλλήλων τους. Ως αποτέλεσμα, είναι λογικό να αναμένεται αυξημένη επιτήρηση των εξαρτημένων εργαζομένων στο μέλλον. Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στις ανησυχίες για την υγεία και την ασφάλειά τους. Σύμφωνα με τους Schwab και Malleret, τα τεχνικά εργαλεία επιτήρησης πιθανότατα θα παραμείνουν σε ισχύ ακόμη και μετά την πανδημία. Αυτό είναι προφανές, γράφουν, διότι "οι εργοδότες δεν έχουν κανένα λόγο να αφαιρέσουν ένα σύστημα παρακολούθησης από τη στιγμή που έχει εγκατασταθεί, ειδικά αν ένα από τα έμμεσα οφέλη της παρακολούθησης είναι ο έλεγχος της παραγωγικότητας των εργαζομένων". 

 

Οι τεχνικές λύσεις που εφαρμόζονται για τον περιορισμό μιας πανδημίας, από την άλλη πλευρά, είναι επίσης ιδανικές για την επέκταση ενός κράτους επιτήρησης. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως τεχνολογία πολιτικής επιτήρησης, επιτρέποντας μεγαλύτερο ανθρώπινο έλεγχο καθώς και πρόσθετες τακτικές εξαναγκασμού. Οι Schwab και Malleret υποστηρίζουν στο βιβλίο τους ακόμη και "ένα παγκόσμιο δίκτυο επιτήρησης". Σύμφωνα με τους ίδιους, "μόλις απελευθερωθεί", "το τζίνι της τεχνικής παρακολούθησης" δεν θα "μπει ξανά στο μπουκάλι" στη μετα-πανδημική περίοδο και έτσι θα είναι μαζί με τις κοινότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ζήτω! 

 

ΠΑΡΑΚΜΗ, ΧΑΟΣ ΚΑΙ ΔΥΣΤΟΠΙΑ
 

Και οι δύο συγγραφείς προβλέπουν επίσης ότι "ο αριθμός εκείνων που είναι άνεργοι, ανήσυχοι, δυσαρεστημένοι, αγανακτισμένοι, αδιάθετοι και πεινασμένοι σήμερα (θα) αυξηθεί σημαντικά" μετά την πανδημία. Σημειώνουν επίσης ότι "δύο τύποι ανθρώπων" θα αντιμετωπίσουν μια "ιδιαίτερα ζοφερή κατάσταση απασχόλησης": "οι νέοι που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας που μαστίζεται από την πανδημία και οι εργαζόμενοι που μπορεί να εκτοπιστούν από τις μηχανές". 

 

Θα υπάρξουν επίσης προσωπικές τραγωδίες, καθώς και το μίσος και η απελπισία ανθρώπων από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Η εμφάνιση κοινωνικής αναταραχής πρέπει επομένως να θεωρηθεί ως μία από τις σοβαρότερες απειλές, με μια τέτοια εξέλιξη -κατά τη γνώμη τους- να "δημιουργεί ακόμη και κοινωνική κατάρρευση και πολιτική κατάρρευση" σε ακραίες καταστάσεις. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι οι προοπτικές εξάλειψης των σημερινών ανισοτήτων "είναι απίθανες χωρίς να συνοδεύονται από σοβαρές κοινωνικές αναταραχές". 

 

Σίγουρα, οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες είχαν χρησιμοποιήσει "όλο και πιο εξελιγμένες τεχνολογίες για την παρακολούθηση και τον περιστασιακό έλεγχο των πολιτών και των εργαζομένων" τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, οι δυνατότητες που προσφέρει η κρίση Corona θα μπορούσαν να έχουν σημαντικά μεγαλύτερη επίδραση στα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες, καθιστώντας την "καμπή στην ιστορία της επιτήρησης". Ένα τέτοιο σενάριο θα είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αυταρχικών τάσεων και περισσότερη καταστολή. Ίσως κάποια άτομα ανακαλύψουν σύντομα ότι "η χώρα τους έχει ξαφνικά μετατραπεί σε ένα μέρος όπου δεν θέλουν πλέον να ζουν", όπως δικαίως ανησυχούν οι Schwab και Malleret. 

 

Συνολικά, "όλα εξαρτώνται από τα άτομα και τις αξίες", συνοψίζει ο Klaus Schwab. Γι' αυτό πρέπει να είναι εφικτή η δημιουργία ενός μέλλοντος που αξίζει να ζει κανείς, διότι "στη χειρότερη, απάνθρωπη μορφή της, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση έχει σίγουρα την ικανότητα να μετατρέπει τους ανθρώπους σε μηχανές χωρίς καρδιά ή ψυχή", λέει ο Schwab. Επιπλέον, δεν υπήρξε ποτέ άλλη στιγμή "που να έφτασε με περισσότερες υποσχέσεις, αλλά και με τόσο τεράστια διαφαινόμενη καταστροφή". Ως αποτέλεσμα, η ουτοπία της τεχνολογικής τελειότητας της ανθρωπότητας μπορεί να οδηγήσει νωρίτερα από ό,τι προβλέπεται σε μια δυστοπική κοινωνία που δεν προσφέρει κανένα μέλλον που να αξίζει να ζήσουν οι άνθρωποι. 

 

Η λαχτάρα για ένα νέο, σχεδιασμένο ανθρώπινο ον δεν προέκυψε τυχαία, αλλά μάλλον ως αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης ιστορικής εξέλιξης. Ωστόσο, μια τέτοια ανάπτυξη δεν είναι προκαθορισμένη ούτε απαραίτητα επιβεβλημένη για την ανθρωπότητα. Κατά συνέπεια, είναι διορθώσιμη. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να την αποδεχτεί ως μοίρα. Μας έχουν προειδοποιήσει! 

 

---

Δικτυογραφία:
Schwabian Cyberpunk: I read Klaus Schwab’s book “The Fourth Industrial Revolution”, so you don’t have to
https://truthtalk.uk/2023/schwabian-cyberpunk-i-read-klaus-schwabs-book-the-fourth-industrial-revolution-so-you-dont-have-to/