Λόγος στη Θεόσωμη Ταφή του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού (μέρος Α)

Λόγος στη Θεόσωμη Ταφή του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού,
και στον Ιωσήφ από την Αριμαθαία, και στην κατάβαση του Κυρίου στον άδη που έγινε με τρόπο θαυμαστό μετά το σωτήριο πάθος Του.

 

Α΄. Τι ’ναι τούτο; Σιωπή βαθειά σήμερα στη γη. Σιωπή βαθειά και ησυχία βαθειά. Σιωπή βαθειά, γιατί ο Βασιλιάς κοιμάται. Η γη φοβήθηκε και ησύχασε, γιατί ο Θεός με το σώμα κοιμήθηκε κι εκείνους που αιώνες κοιμόνταν ανέστησε. Ο Θεός με το σώμα πέθανε και ο άδης τρόμαξε. Ο Θεός για λίγο κοιμήθηκε κι αυτούς που βρίσκονταν στον άδη ξύπνησε.

 

Β΄. Πού είναι τώρα πια, παράνομοι, οι πριν από λίγο ταραχές και οι φωνές και οι θόρυβοι ενάντια στο Χριστό; Πού είναι οι στρατιώτες και τ’ αποσπάσματα και οι φάλαγγες και τα όπλα και τα δόρατα; Πού είναι οι βασιλείς κι οι ιερείς κι οι δικαστές οι καταδικασμένοι; Πού είναι οι δαυλοί και τα μαχαίρια και τ’ ανάκατα ξεφωνητά; Πού είναι οι όχλοι και η λύσσα και η άξεστη φρουρά; Στ’ αλήθεια, ναι, (χάθηκαν). Γιατί, ναι, στ’ αλήθεια οι όχλοι έκαναν σχέδια ανόητα[1] και μάταια· ανόητα, οπωσδήποτε όμως και μάταια. Έπεσαν με ορμή πάνω στ’ αγκωνάρι, το Χριστό,[2] μα οι ίδιοι συντρίφτηκαν. Ρίχτηκαν με μανία πάνω στη στέρεη πέτρα, μα τα κύματά τους διαλύθηκαν σ’ αφρούς. Χτύπησαν πάνω στ’ ανίκητο αμόνι, κι ο ίδιοι κατατσακίστηκαν. Ύψωσαν πάνω στο ξύλο (του Σταυρού) την πέτρα της ζωής, κι αυτή κύλησε και τους θανάτωσε. Έδεσαν τον πανίσχυρο Σαμψών, τον Ήλιο Θεό, Αυτός όμως λύνοντας τα πανάρχαια δεσμά, τους εχθρούς και τους παράνομους εξόντωσε.[3] Έδυσε ο Θεός, ο Ήλιος Χριστός, κάτω απ’ τη γη και τύλιξε τους Ιουδαίους με πηχτό σκοτάδι. 

 

Γ΄. Σήμερα σώζονται αυτοί που ζουν πάνω στη γη κι εκείνοι που αιώνες τώρα βρίσκονται κάτω απ’ τη γη. Σήμερα σώζεται όλος ο κόσμος, και ο ορατός και ο αόρατος. Διπλή είναι σήμερα η παρουσία του Κυρίου, διπλή η σωτηρία, διπλή η φιλανθρωπία, διπλή η κατάβαση μαζί και συγκατάβαση, διπλή η επίσκεψη στους ανθρώπους. Από τον ουρανό στη γη κι από τη γη στα κάτω απ’ τη γη κατεβαίνει ο Χριστός. Οι πύλες του άδη ανοίγονται. Όσοι κοιμάστε απ’ τους πανάρχαιους αιώνες, χαρείτε! Όσοι βρίσκεστε στο σκοτάδι, στον τόπο που τον σκιάζει ο θάνατος, υποδεχτείτε το δυνατό Φως![4] Ανάμεσα στους δούλους έρχεται ο Κύριος. Ανάμεσα στους νεκρούς ο Θεός. Ανάμεσα στους θνητούς η ζωή. Ανάμεσα στους ενόχους ο αθώος. Ανάμεσα στους βυθισμένους στο σκοτάδι το ανέσπερο Φως. Ανάμεσα στους αιχμαλώτους ο ελευθερωτής. Ανάμεσα σ’ αυτούς που βρίσκονται στα καταχθόνια, Εκείνος που βρίσκεται πάνω απ’ τους ουρανούς. Ο Χριστός ήρθε στη γη, το πιστέψαμε. Ο Χριστός κατέβηκε στους νεκρούς. Ας κατεβούμε μαζί Του. Ας δούμε και τα μυστήρια που έγιναν εκεί. Ας γνωρίσουμε του κρυμμένου Θεού τα κρυμμένα κάτω απ’ τη γη θαυμαστά έργα. Ας μάθουμε, πώς φανερώθηκε το κήρυγμα και στους κατοίκους του άδη. 

 

Δ΄. Τι έγινε λοιπόν; Με την εμφάνισή Του στον άδη ο Θεός τους έσωσε όλους χωρίς εξαίρεση; Όχι, βέβαια, αλλά κι εκεί όσους πίστεψαν. Χθες φανερώθηκε η σωτηρία, σήμερα η εξουσία· χθες η αδυναμία, σήμερα η κυριαρχία· χθες η ανθρώπινη φύση, σήμερα η θεϊκή. Χθες Τον χτυπούσαν, σήμερα χτυπάει την κατοικία του άδη με την αστραπή της θεότητος· χθες Τον έδεναν, σήμερα σφιχτοδένει τον τύραννο (διάβολο) με άλυτα δεσμά· χθες Τον καταδίκαζαν, σήμερα χαρίζει ελευθερία στους καταδίκους· χθες ο υπηρέτες του Πιλάτου Τον περιγελούσαν, σήμερα οι πορτάρηδες του άδη Τον είδαν κι έφριξαν. 

 

Ε΄. Άκουσε όμως το πάθος του Χριστού, που ξεπερνάει τη δύναμη του λόγου. Άκουσε και ύμνησε. Άκουσε και δόξασε. Άκουσε και κήρυξε του Θεού τα μεγάλα θαύματα – πώς ο (μωσαϊκός) νόμος υποχωρεί, πώς η χάρη ανθίζει, πώς οι τύποι ξεπερνιούνται, πώς η αλήθεια διαλαλείται, πώς οι σκιές διαβαίνουν, πώς ο Ήλιος γεμίζει την οικουμένη, πώς η Παλαιά Διαθήκη γερνάει, πώς η Καινή επισφραγίζεται, πώς τα παλιά πέρασαν και τα καινούργια ξεπρόβαλαν.[5] 

 

ΣΤ΄. Δύο λαοί βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα τον καιρό του πάθους του Χριστού, ο ιουδαϊκός και ο ειδωλολατρικός, δύο βασιλείς, ο Πιλάτος και ο Ηρώδης, και δύο αρχιερείς, ο Άννας και ο Καϊάφας, για να γιορταστούν μαζί τα δύο Πάσχα, το εβραϊκό, που έπαυε, και το χριστιανικό, που άρχιζε. Δύο θυσίες γίνονταν το ίδιο δειλινό, αφού και δύο σωτηρίες συντελούνταν, των ζωντανών δηλαδή και των νεκρών. Από τη μια οι Ιουδαίοι έδεναν τον θείο Αμνό για να Τον σφάξουν,[6] κι από την άλλη οι ειδωλολάτρες γνώριζαν το Θεό σαρκωμένο. Οι πρώτοι είχαν γυρισμένα τα μάτια τους στη σκιά, ενώ οι δεύτεροι πρόστρεχαν στον Ήλιο Θεό. Οι πρώτοι, δένοντας το Χριστό, Τον έδιωχναν, ενώ οι δεύτεροι Τον υποδέχονταν πρόθυμα. Οι πρώτοι πρόσφεραν θυσία ζώου, ενώ οι δεύτεροι πρόσφεραν θυσία το σώμα του σαρκωμένου Θεού. Και (γιορτάζοντας το Πάσχα) οι Ιουδαίοι ξαναθυμόντουσαν τη διάβασή τους από την Αίγυπτο, ενώ οι ειδωλολάτρες προμηνούσαν τη λύτρωση απ’ την πλάνη. 

 

Ζ΄. Κι αυτά πού γίνονταν; Στη Σιών, την πόλη του μεγάλου Βασιλιά.[7] Εκεί πραγματοποίησε τη σωτηρία μας, καταμεσίς της γης,[8] ο Ιησούς, ο Υιός του Θεού, που φανερώθηκε ανάμεσα σε δυο ζώα, (το βόδι και το γαϊδούρι),[9] ανάμεσα στον Πατέρα και το Πνεύμα, τις δυο ζωντανές Υπάρξεις. Αυτός είναι που γίνεται γνωστός σαν ζωή, απ’ τη ζωή γεννημένος και της ζωής χορηγός. Αυτός είναι που γεννιέται στη φάτνη ανάμεσα σ’ αγγέλους και ανθρώπους. Αυτός είναι που βρίσκεται ανάμεσα στους δυο λαούς (και τους ενώνει) σαν αγκωνάρι.[10] Αυτός είναι που προφητεύεται μέσ’ από το νόμο και τους προφήτες. Αυτός είναι που εμφανίζεται ανάμεσα στο Μωυσή και τον Ηλία πάνω στο όρος (Θαβώρ).[11] Αυτός είναι που, ανάμεσα στους δυο ληστές, αναγνωρίζεται σαν Θεός απ’ τον ευγνώμονα ληστή.[12] Αυτός είναι που, ανάμεσα στην τωρινή και τη μελλοντική ζωή, κάθεται σαν Κριτής αιώνιος. Αυτός είναι που παρουσιάζεται σήμερα ανάμεσα στους ζωντανούς και τους νεκρούς, χαρίζοντας διπλή ζωή και σωτηρία· διπλή, ξαναλέω, ζωή, διπλή γέννηση μαζί και αναγέννηση. Άκου, λοιπόν, της διπλής γεννήσεως του Χριστού τα γεγονότα και χειροκρότησε τα θαύματα. 

 

Η΄. Άγγελος έφερε στη Μαρία την ευχάριστη είδηση της γεννήσεως του Χριστού από τη μήτρα της·[13] άγγελος έφερε και στη Μαγδαληνή Μαρία το χαρμόσυνο άγγελμα της φρικτής αναγεννήσεώς Του από τον τάφο.[14] Νύχτα ο Χριστός στη Βηθλεέμ γεννιέται·[15] νύχτα πάλι στη Σιών απ’ τους νεκρούς ξαναγεννιέται. Πέτρινη σπηλιά είναι ο τόπος, όπου ο Χριστός γεννιέται· πέτρινη πάλι σπηλιά είναι ο τόπος, όπου ο Χριστός ξαναγεννιέται.[16] Σπάργανα στη γέννηση καταδέχεται·[17] με σπάργανα κι εδώ τυλίγεται.[18] Σμύρνα δέχεται, όταν γεννιέται·[19] σμύρνα και αλόη καταδέχεται και όταν ενταφιάζεται.[20] Εκεί ο Ιωσήφ άντρας της Μαρίας ονομάζεται, αν και δεν ήταν άντρας της·[21] εδώ ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία κηδευτής της ζωής μας αναδείχνεται.[22] Στη Βηθλεέμ και σε φάτνη γεννιέται·[23] αλλά και στον τάφο σαν σε φάτνη ξαναγεννιέται. Πρώτοι απ’ όλους ποιμένες αναγγέλλουν το χαρμόσυνο μήνυμα της γεννήσεως του Χριστού·[24] αλλά και πρώτοι απ’ όλους ποιμένες, του Χριστού οι μαθητές, αναγγέλλουν την ευχάριστη είδηση της αναγεννήσεώς Του απ’ τους νεκρούς.[25] Εκεί ο άγγελος φώναξε στην παρθένο: «Χαίρε!»·[26] εδώ ο Άγγελος της μεγάλης βουλής (του Θεού),[27] ο Χριστός, έκραξε στις γυναίκες: «Χαίρετε!».[28] 

 

Στην πρώτη Του γέννηση ο Χριστός, ύστερ’ από σαράντα μέρες, μπήκε στην επίγεια Ιερουσαλήμ, στο ναό, και πρόσφερε σαν πρωτότοκος στο Θεό ένα ζευγάρι τρυγόνια·[29] αλλά και στην αναγέννησή Του απ’ τους νεκρούς, ύστερ’ από σαράντα μέρες,[30] ανέβηκε στην ουράνια Ιερουσαλήμ, που (σαν Θεός) δεν την είχε αποχωριστεί, στα πραγματικά Άγια των Αγίων,[31] σαν άφθαρτος πρωταναστημένος απ’ τους νεκρούς,[32] και πρόσφερε στο Θεό και Πατέρα, σαν δυο πάναγνα τρυγόνια, τη δική μας ψυχή και τη δική μας σάρκα. Και εκεί με τρόπο απερίγραπτο Τον υποδέχτηκε στους κόλπους Του, σαν άλλος Συμεών στην αγκαλιά του, ο Παλαιός των ημερών[33] Θεός και Πατέρας. Αν όμως τούτα τ’ ακούς σαν μύθους και δεν τα πιστεύεις, σε κατηγορούν οι απαραβίαστες σφραγίδες του δεσποτικού μνήματος της αναγεννήσεως του Χριστού.[34] Γιατί, όπως ο Χριστός γεννήθηκε από Παρθένο, αφήνοντας σφραγισμένες τις κλειδαριές της παρθενίας, που τις έχουν φυσιολογικά όλες οι γυναίκες και τις ανοίγει η μητρότητα, έτσι ακριβώς ο Χριστός και αναγεννήθηκε από τους νεκρούς, χωρίς ν’ ανοίξουν οι σφραγίδες του τάφου. Αλλά πώς και πότε και από ποιους ενταφιάζεται ο Χριστός, η ζωή; Ας ακούσουμε τι λένε τα ιερά γράμματα.

 

Θ΄. «Κατά το σούρουπο», λέει (η Γραφή), «ήρθε ένας άνθρωπος πλούσιος, που τον έλεγαν Ιωσήφ. Αυτός τόλμησε να παρουσιαστεί στον Πιλάτο και να του ζητήσει το σώμα του Ιησού».[35] Παρουσιάστηκε θνητός σε θνητό, ζητώντας να παραλάβει το Θεό των θνητών! Ζητάει ο πηλός απ’ τον πηλό να πάρει των όλων τον Πλάστη! Ζητάει το χορτάρι απ’ το χορτάρι να πάρει την ουράνια φωτιά! Ζητάει η σταγόνα η τιποτένια από σταγόνα τιποτένια να πάρει τον ωκεανό! Ποιος το είδε, ποιος τ’ άκουσε ποτέ; Άνθρωπος σε άνθρωπο χαρίζει των ανθρώπων το Δημιουργό! Άδικος σε δίκαιο υπόσχεται να προσφέρει τον Κανόνα και το Νόμο! Δικαστής άδικος το Δικαστή των δικαστών σαν κατάδικο επιτρέπει να θάψουν!

 

συνεχίζεται στο Β μέρος

Άγιος Επιφάνιος Κύπρου, Λόγος εις την Θεόσωμον Ταφήν του Κυρίου, Γ΄ έκδ., Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός, 2007 

 

Παραπομπές (Α μέρους)

 

[1] Πρβλ. Ψαλμ. 2:1. Πράξ. 4:25.
[2] Πρβλ. Ησ. 8:14· 28:16. Ψαλμ. 117:22. Ρωμ. 9:32-33. Α΄ Πετρ. 2:6. Λουκ. 20:17-18.
[3] Πρβλ. Κριτ. 16:4-31
[4] Πρβλ. Ματθ. 4:16. Ησ. 9:2. Λουκ. 1:79.
[5] Πρβλ. Β΄ Κορ. 5:17.
[6] Πρβλ. Ησ. 53:7. Πραξ. 8:32.
[7] Πρβλ. Ψαλμ. 47:2. Ματθ. 5:35.
[8] Ψαλμ. 73:12.
[9] Πρβλ. Αββακ. 3:2.
[10] Βλ. παραπάνω σημ. 2.
[11] Ματθ. 17:3. Μαρκ. 9:4. Λουκ. 9:30.
[12] Μάρκ. 15:27. Λουκ. 23:32-33· 39:43. Ματθ. 27:38. Ιω. 19:18.
[13] Λουκ. 1:26-38.
[14] Ματθ. 28:1-7. Μάρκ. 16:1-8. Λουκ. 24:1-10. Ιω. 20:1-18.
[15] Ματθ. 2:1. Λουκ. 2:1-7.
[16] Μάρκ. 15:46. Ματθ. 27:60.
[17] Λουκ. 2:7.
[18] Ματθ. 27:59. Μάρκ. 15:46. Λουκ. 23:53. Ιω. 19:40.
[19] Ματθ. 2:11.
[20] Ιω. 19:39.
[21] Ματθ. 1:16.
[22] Ιω. 19:38. Ματθ.27:57-58. Μάρκ. 15:42-45. Λουκ. 23:50-53.
[23] Λουκ. 2:7, 12, 16.
[24] Λουκ. 2:8-11.
[25] Ματθ. 28:16-20. Μάρκ. 16:12-14. Λουκ. 24:12-53. Ιω. 20:19-29.
[26] Λουκ. 1:28.
[27] Ησ. 9:6.
[28] Ματθ. 28:9.
[29] Λουκ. 2:22-39.
[30] Πράξ. 1:3.
[31] Πρβλ. Εξ. 26:31-34. Εβρ. 9:3.
[32] Πρβλ. Κολ. 1:18.
[33] Δαν. 7:9.
[34] Ματθ. 27:66.
[35] Πρβλ. Ματθ. 27:57-58. Μάρκ. 15:42-43. Λουκ. 23:50-52. Ιω. 19:38.

 

πηγή