Ποια ήταν η ΕΟΚΑ; 1η Απριλίου 1955 ξεκινά ο απελευθερωτικός αγώνας της (μέρος 2ο)

συνέχεια απότ ο 1ο μέρος 

Ο οπλισμός της ΕΟΚΑ

Κατά την έναρξη του Αγώνα, ο οπλισμός της ΕΟΚΑ ήταν πολύ περιορισμένος. Χρησιμοποιήθηκαν τα όπλα, τα οποία είχαν φτάσει στην Κύπρο από την Ελλάδα τον Μάρτιο του 1954. Αργότερα έφτασαν άλλα όπλα με διάφορους τρόπους. Τη φροντίδα για την αποστολή όπλων στην Κύπρο από την Ελλάδα είχαν φίλοι και συνεργάτες του Διγενή στην Αθήνα. Μεγάλη ήταν η συμβολή του Κύπριου Ανδρέα Αζίνα. Οι δυσκολίες ήταν πάρα πολλές.

Μερικά όπλα έφταναν με πλοίο, που έκανε τη γραμμή Πειραιά -Λεμεσού. Στο πλοίο ταξίδευε κάθε φορά μέλος της ΕΟΚΑ, που είχε τη φροντίδα για τις βαλίτσες με τα όπλα, τα οποία προορίζονταν για την Οργάνωση. Για τη φόρτωση των Βαλιτσών στον Πειραιά και την παραλαβή τους στη Λεμεσό αναλάμβαναν υπάλληλοι και αχθοφόροι των δύο τελωνείων, οι οποίοι ήταν μυημένοι σε ειδικό σχέδιο. Οπλισμός ερχόταν και στην Πάφο μέσω ταχυδρομείου. Αργότερα έφταναν όπλα μέσα σε κυλίνδρους γκαζιού και με άλλους τρόπους.

Στις 22 Ιανουαρίου 1956, η ΕΟΚΑ ενίσχυσε τον οπλισμό της με 800 περίπου κυνηγετικά όπλα, που μέλη της είχαν αφαιρέσει από τους ιδιοκτήτες τους σ' ολόκληρη την Κύπρο.

Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο η ΕΟΚΑ ενισχύθηκε με όπλα και άλλο πολεμικό υλικό, ήταν η επιτόπια κατασκευή τους. Υπήρχαν ειδικά εργαστήρια γι' αυτό το σκοπό, που λειτουργούσαν στη Λευκωσία, στη Λεμεσό, στην Πάφο, στην Αμμόχωστο και σε μερικές κωμοπόλεις και χωριά. Τρία εργαστήρια στο Στρόβολο κατασκεύαζαν βόμβες, νάρκες και χειροβομβίδες. Στο βιομηχανικό εργαστήριο της Λευκωσίας κατασκευάζονταν απλοί πυροκροτητές, βόμβες ηλεκτρικές, εμπρηστικές και ασφυκτικές βρώμιου, νάρκες πιέσεως και ηλεκτρικές, Βροντώδης υδράργυρος και εκρηκτικά μίγματα διάφορα. 

Μερικοί αγωνιστές κατάφεραν και κατασκεύασαν όπλα με τα υπάρχοντα στην Κύπρο υλικά. Ο χημικός Νίκος Σέρβος (ψευδώνυμο: Φάουστ) και ο φαρμακοποιός Κώστας Οικονομίδης (ψευδώνυμο: Γεδεών), υπεύθυνοι εργαστηρίων, πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες. Η εφευρετικότητα και η αφοσίωση των μελών της ΕΟΚΑ στο σκοπό του Αγώνα εξουδετέρωναν τις υπάρχουσες ελλείψεις.

Τέλος πρέπει να αναφέρουμε ότι ο οπλισμός της Οργάνωσης εμπλουτιζόταν από επιθέσεις ομάδων της σε αστυνομικούς σταθμούς και στρατιωτικές αποθήκες.

Τα οικονομικά μέσα της ΕΟΚΑ

Για τους οικονομικούς πόρους, που η ΕΟΚΑ χρησιμοποίησε στον Αγώνα της, παίρνουμε τις πιο κάτω πληροφορίες από τον Αρχηγό Διγενή:

α) «Η Οργάνωση ηντλεί τους οικονομικούς πόρους της εκ των κάτωθι πηγών:

1. Εκ της Αρχιεπισκοπής Κύπρου.
2. Την 12.7. 1956 έλαβον επιστολήν του Έλληνος Προξένου εν Λευκωσία, ης η σχετική παράγραφος έχει ούτω: "ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ" σας στέλλει μήνυμα τιμής και θαυμασμού. Σας αποστέλλει χρηματικόν ποσόν, όπερ ευρίσκεται εις την διάθεσίν σας». (Υπό το ψευδώνυμο «Ευεργέτης» κρύβεται ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Αβέρωφ).

β) «Η Οργάνωσις παρ' ουδενός άλλου προσώπου έλαβε χρήματα, απαγόρευσα δε εις τους τομεάρχας και τα μέλη της Οργανώσεως δια κατηγορηματικών διαταγών να ενεργούν εράνους ή να δέχωνται χρήματα παρ' οιουδήποτε, δια φυλλαδίων δε τα οποία πολλάκις εκυκλοφόρησα ειδοποιήθη το κοινόν ότι η Οργάνωσις δεν ενεργεί εράνους ούτε δέχεται χρήματα προσφερόμενα παρ' ιδιωτών».

γ) «Προσωπικώς δεν διεχειρίσθην οιονδήποτε ποσόν, έστω και ευτελές, ούτε έλαβον παρ' οιουδήποτε χρήματα και αυτών δε των χρημάτων των προοριζομένων δια την προσωπικήν συντήρησίν μου η είσπραξις και διαχείρησις εγίνετο παρ' άλλων αγωνιστών, μεθ' ων διέμενα».

δ) «Υπολογίζω ότι η Οργάνωσις, από της ενάρξεως μέχρι πέρατος του αγώνος, εχρησιροποίησε δια τας ανάγκας της εν Κύπρω, ήτοι συντήρησίν των μαχητικών ομάδων, αγοράν οπλισμού και παντός είδους υλικού, συντήρησίν των οικογενειών καταζητουμενων μελών της, εχουσών ανάγκην Βοηθείας, το ποσόν των στερλινών 140.000 περίπου».

Στην οικονομική ενίσχυση του Αγώνα συνέβαλε και η Ιερά Μονή Κύκκου.

Ο πνευματικός ανεφοδιασμός των μελών της ΕΟΚΑ

Ο Διγενής πίστευε ότι στην πλάστιγγα της διεξαγωγής ενός απελευθερωτικού κινήματος δεν παίζουν ρόλο μόνο η αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου και τα όπλα που διαθέτει, αλλά και άλλοι αστάθμητοι παράγοντες, πρώτιστος των οποίων είναι η ψυχή των αγωνιστών. Γι' αυτό έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην εμψύχωση των μελών της ΕΟΚΑ, ώστε το ηθικό τους να κρατηθεί σε υψηλό επίπεδο. Όταν μάλιστα ο εκ των στελεχών της ΕΟΚΑ Αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Λευκωσιάτης (ψευδώνυμο: Γούναρης) του ζήτησε με επιστολή στις 6 Απριλίου 1956 να δημιουργηθεί Υπηρεσία Πνευματικού Ανεφοδιασμού στην Οργάνωση, ο Διγενής απάντησε καταφατικά σε λίγες μέρες.

Η ΕΟΚΑ κυκλοφορεί μυστικά δυο περιοδικά για τόνωση του ηθικού και εθνικού φρονήματος των νέων

Η ΕΟΚΑ έδινε πάντα σημασία όχι μόνο στη μαχητική αποστολή των μελών της και όλου του λαού, αλλά και στην τόνωση του ηθικού και εθνικού τους φρονήματος. Για τους νέους λήφθηκε ιδιαίτερη φροντίδα και κυκλοφορούσαν μυστικά δυο περιοδικά, το «Αγωγή των Νέων» για μαθητές των δημοτικών σχολείων και το «Εγερτήριον Σάλπισμα» για μαθητές της μέσης εκπαίδευσης. Το «Αγωγή των Νέων» κυκλοφόρησε από τις 16 Σεπτεμβρίου 1958 μέχρι τις 2 Μαρτίου 1959 (15 τεύχη) και το «Εγερτήριον Σάλπισμα» από τις 10 Οκτωβρίου 1957 μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 1959 (32 τεύχη). Τα περιοδικά αυτά με τα άρθρα τους, τα ποιήματα και τα τραγούδια, τα ιστορικά σημειώματα και τα σχόλια τους χαλύβδωναν τη θέληση των παιδιών και των εφήβων για συνέχιση του Αγώνα. Η ευθύνη για την έκδοση τους ανατέθηκε στην ΠΕΚΑ.

Αναφέρομε δειγματοληπτικά απόσπασμα από το άρθρο του 8ου τεύχους (24 Νοεμβρίου 1958) με τίτλο "Γιατί πήραμε τα όπλα»:

«Στρατιώτης της ειρήνης πρέπει να είναι κανείς όσο δεν προσβάλλεται η Ελευθερία και το Δίκαιο. Όταν όμως τα δύο αυτά αγαθά κινδυνεύουν, τότε η διατήρηση της ειρήνης είναι ανανδρία, αναξιοπρέπεια, αφιλοτιμία. Και ο Κυπριακός λαός αντίκρυσε τα δύο αυτά αγαθά να ποδοπατούνται βάναυσα από τους δυνάστες τους».

Από το «Εγερτήριον Σάλπισμα» αναφέρομε απόσπασμα από το κύριο άρθρο του 18ου τεύχους (15 Ιουλίου 1958) με τίτλο «Η εγκληματική συνωμοσία», που γράφτηκε για το βρετανικό σχέδιο, το οποίο από την 1η Οκτωβρίου επρόκειτο να επιβληθεί στον Κυπριακό λαό:

«Δύο ημέρας προτού καν ανακοινωθή το Βρετανικόν σχέδιον εις την Βουλήν των Κοινοτήτων ο περιβόητος Ζορλού εδήλωνε κατηγορηρατικώς με ύφος πέντε Ναπολεόντων, ότι η Κυβέρνησις απέρριψε το Βρετανικόν σχέδιον, διότι δεν παρείχε διαμελισμόν, ο οποίος είναι η μοναδική απαίτησις των Τούρκων. Μετά 3 εβδομάδας ο ίδιος Ζορλού εδήλωσε και πάλιν ότι η Τουρκική Κυβέρνησις αποδέχεται το σχέδιον, διότι αυτό οδηγεί προς τον διαμελισμόν. Αυτό και μόνον το γεγονός είναι αρκετόν να μας πληροφόρηση δια την φοβεράν πλεκτάνην, η οποία συνυφάνθη εις βάρος του Ελληνικού λαού. Ο Ζορλού έσπευσε να απόρριψη το σχέδιον, δια να ενθαρρυνθούν έτσι οι Έλληνες να το αποδεχθούν».

Πως αντικρούστηκε ο αγώνας της ΕΟΚΑ 

Η στάση του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ μετά τις εκρήξεις της 1ης Απριλίου

Ο Κυβερνήτης της Κύπρου Άρμιτεϊτζ ανησύχησε σοβαρά για την έναρξη δυναμικού Αγώνα από την ΕΟΚΑ προς απελευθέρωση της Κύπρου.

Επίσημη ανακοίνωση του Γραφείου Δημοσίων Πληροφοριών ανέφερε:

«Εις δήλωσιν γενομένην σήμερον εν Λευκωσία ο Κυβερνήτης της Κύπρου είπεν ότι πράξεις Βίας, αι οποίαι διεπράχθηκαν υπό δυναμιτιστών κατά τας πρώτας ώρας της 1ης Απριλίου, πρέπει να εξετασθούν μετά μεγαλυτέρας ανησυχίας υπ' εκείνων οι οποίοι είναι υπεύθυνοι, όχι μόνον δια την τήρησιν του νόμου και της τάξεως, αλλ' επίσης και δια την περιφρούρησιν ζωτικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων εν τη νήσω.
Η Α.Ε. ο Κυβερνήτης είπεν επίσης ότι θα ληφθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα δια την ανίχνευσιν και σύλληψιν των κακοποιών και ότι είναι Βέβαιος ότι ο Κυπριακός λαός, ο οποίος αποτελείται από σοβαρούς και νομοταγείς πολίτας, συμμερίζεται τον αποτροπιασμόν και την λύπην των αρχών δια τας τοιαύτας τρομοκρατικάς επιθέσεις και ούτε θα ενθαρρύνη ούτε θα συγχώρηση τοιαύτας. Η Α.Ε. ιδιαιτέρως απηύθυνεν έκκλησιν προς τον εγχώριον Τύπον, όστις εις το παρελθόν επέδειξε μετριοπάθειαν και λογικήν, όπως καταδικάση τας αχαλίνωτους αυτός πράξεις» 

Τουρκοκύπριοι αστυνομικοί συνεργάζονται με Αγγλους αξιωματικούς

Πώς είδαν τον Αγώνα της ΕΟΚΑ οι Τουρκοκύπριοι

Η έναρξη και η διεξαγωγή του απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ δεν βρήκαν σύμφωνους τους Τουρκοκύπριους. Μετά τα γεγονότα της 1ης Απριλίου 1955 ο Γραμματέας του Τουρκοκυπριακού Εθνικού Κόμματος Φαζίλ Κουτσιούκ καταδίκασε τη δράση της ΕΟΚΑ. Με τηλεγραφήματα προς το Βρετανό Υπουργό Αποικιών Λέννοξ Μπόυντ και προς τον Κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Ρόμπερτ Άρμιτεϊτζ εξέφρασε την ανησυχία του για τις δυναμιτιστικές επιθέσεις. Από τότε οι Τουρκοκύπριοι διακήρυτταν συνεχώς την αντίθεση τους προς το κίνημα της ΕΟΚΑ και συνεργάζονταν με τις κατοχικές δυνάμεις για την κατάπνιξη του.

Στις 30 Ιουνίου 1955, φυλλάδια στην τουρκική γλώσσα, τοιχοκολλημένα και μη, σε διάφορα μέρη της Λεμεσού, καλούσαν την τουρκική νεολαία να Βοηθήσει την τουρκική Οργάνωση ΚΙΤΕΜΠ, για να καταπολεμηθεί η ΕΟΚΑ και η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Η ΕΟΚΑ διαβεβαίωσε με φυλλάδιο της, που κυκλοφόρησε σε τουρκική γλώσσα τον Ιούλιο του 1955 στην τουρκική συνοικία της Λευκωσίας, ότι ο Αγώνας που διεξάγει δεν στρέφεται εναντίον των Τουρκοκυπρίων, αλλά εναντίον του Άγγλου κυριάρχου. Έλεγε το φυλλάδιο ξεκάθαρα:

«Αι προθέσεις μας έναντι των Τούρκων κατοίκων της νήσου είναι αγναί και φιλικαί. Αποβλέπομεν προς γνησίους φίλους και συμμάχους και, όσον εξαρτάται από ημάς, δεν θα δεχθώμεν να θιγή ουδέ κατ' ελάχιστον η αξιοπρέπεια, η ζωή, η τιμή και η περιουσία των».

Ο Νίκος Ζαχαριάδης, Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, αποκαλύπτει την ταυτότητα του Διγενή

Από την αρχή του Αγώνα οι Αγγλοι επιδίωξαν ν' ανακαλύψουν ποιος κρύβεται πίσω από το ψευδώνυμο Διγενής, που δήλωνε ότι είναι ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ. Την απορία τους έλυσε στις 24 Απριλίου 1955 ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας Νίκος Ζαχαριάδης, ο οποίος σε ομιλία του από το ραδιοφωνικό σταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα» ανέφερε ότι αρχηγός της ΕΟΚΑ είναι ο Κύπριος συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας. Από τότε μέχρι το τέλος του Αγώνα οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν κάθε μέσο για τη σύλληψη του, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Πρόσφεραν εκατοντάδες χιλιάδες λίρες, για να πάρουν πληροφορίες, που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του, αλλά δεν πέτυχαν το σκοπό τους.

Ο ραδιοσταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» συνέχισε με τις εκπομπές του να εκτοξεύει κατηγορίες εναντίον του απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ, του Διγενή και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Για τον Αρχιεπίσκοπο ανέφερε στις 26 Απριλίου 1955:

«Ο συνθηκολόγος και διασπαστής Μακάριος δεν ντράπηκε και στο Μπαντούγκ ακόμη, όπου πήγε να διεκδικήσει τάχα λευτεριά για την Κύπρο, να προσφέρει στρατηγικές βάσεις στους Άγγλους. Πρέπει να ξεσκεπάσουμε τους εθνοπροδότες, κάτω από όποια μάσκα κι αν παρουσιάζονται, κι έτσι να τους απομονώσουμε».

Οι εκπομπές του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας Αθηνών για τον Αγώνα

Το Ελληνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας των Αθηνών με πύρινες εκπομπές του ενίσχυε σημαντικά το εθνικό φρόνημα των αγωνιζομένων για την ελευθερία τους Κυπρίων. Η Βρετανική Κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε για τις εκπομπές αυτές του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας Αθηνών στις αρχές Απριλίου του 1955, με διάβημα του Πρέσβη της στην Αθήνα Σερ Τσάρλς Πήηκ προς την Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία απάντησε με τη διπλωματική της υπηρεσία.

Η εφημερίδα «Καθημερινή» των Αθηνών σχολίασε το βρετανικό διάβημα ως εξής:

«Ούτε ηθικήν ούτε ουσιαστικήν δικαιολογίαν έχει το διάβημα της Αγγλικής Κυβερνήσεως δια τας επί του Κυπριακού εκπομπάς του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών. Αφ' ης στιγμής η Ελλάς εχάραξε την γραμμήν που έκρινεν απαραίτητον να ακολουθήση, το θέμα της διαφωτίσεως ετέθη εκ των πραγμάτων εις την πρώτην γραμμήν. Αι εκπομπαί του Ραδιοφωνικού Σταθρού Αθηνών δεν κάμνουν τίποτε άλλο παρά να ερμηνεύουν τα επί του Κυπριακού αγώνος αισθήματα και τας σκέψεις του Ελληνικού λαού. Η Ελληνική Κυβέρνησις δεν ημπορεί να εμποδίση τον λαόν από του να κρίνη την Βρετανικήν πολιτικήν με το πηγαίον αισθητήριον έξω από τα πλαίσια της αυστηρής διπλωματίας. Είναι περίεργον, ότι οι φίλοι μας Άγγλοι, αντί να ψαύσουν το θέμα εις την φλέγουσαν βάσιν του και να σκεφθούν, ότι είναι καιρός να θέσουν τέρμα εις τας αφορμάς που προκαλούν την Ελληνοβρετανικήν έντασιν, ασχολούνται με λεπτορερείας, που είναι παρωνυχίδες έναντι της εκτάσεως του ζητήματος». 

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ συνεχιζεται - Η αντιμετώπιση του από τους Άγγλους

Μετά τις εκρήξεις της 1ης Απριλίου oι Αγγλικές Αρχές προσπαθούν με κάθε τρόπο να εξαρθρώσουν την ΕΟΚΑ, τα μέλη της οποίας αποκαλούν «τρομοκράτες». Κάνουν συλλήψεις, επιβάλλουν πρόστιμα ατομικά και ομαδικά, κατασκευάζουν κρατητήρια για πολιτικούς κρατουμένους, καταδικάζουν αγωνιστές σε πολυετείς φυλακίσεις, χρησιμοποιούν άφθονο χρήμα για διαφθορά συνειδήσεων, καταφεύγουν σε φρικτά Βασανιστήρια των συλλαμβανομένων, εφαρμόζουν το δι' αγχόνης θάνατο αγωνιστών.

Ο πόθος της ελευθερίας όμως δεν καταπνίγεται με την καταπίεση και την ωμή Βία. Γι' αυτό τα πιο πάνω μέτρα έφεραν αντίθετα αποτελέσματα. Δημιούργησαν μεγαλύτερο πείσμα στους αγωνιστές, οι οποίοι εκτελούν πολύ ριψοκίνδυνες και παράτολμες αποστολές. Και ο λαός, που ταλαιπωρείται από τους Άγγλους, υποστηρίζει την ΕΟΚΑ και συμπαρίσταται στον Αγώνα της.

Οκτώ Κύπριοι φοιτητές έρχονται από την Αθήνα στην Κύπρο και ενισχύουν τον Αγώνα της ΕΟΚΑ τον Μάιο του 1955

Στις αρχές Μαΐου του 1955, οκτώ Κύπριοι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκπαιδευμένοι για το επαναστατικό κίνημα της Κύπρου, διακόπτουν τις σπουδές τους, έρχονται στο νησί τους και προσφέρονται να συμμετάσχουν στον απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ. Χρησιμοποιήθηκαν από τον Διγενή ως τομεάρχες και ομαδάρχες. Οι υπηρεσίες που πρόσφεραν και οι οκτώ υπήρξαν πολυτιμότατες. Τα ονόματα των φοιτητών είναι:

1. Ρένος Κυριακίδης, Φυσικομαθηματικής Σχολής
2. Θάσος Σοφοκλέους, Φυσικομαθηματικής Σχολής
3. Φώτης Παπαφώτης, Θεολογικής Σχολής
4. Πέτρος Στυλιανού, Φιλοσοφικής Σχολής
5· Νίκος Αγγελίδης, Φιλοσοφικής Σχολής
6. Ανδρέας Νέστορος, Ιατρικής Σχολής
7· Ανδρέας Λαμπριανίδης, Θεολογικής Σχολής (μόλις πήρε το πτυχίο του)
8. Νίκος Σπανός, Φιλοσοφικής Σχολής (ήρθε τον Ιούνιο)

Τα πιο σημαντικά γεγονότα από τη δράση της ΕΟΚΑ κατά την περίοδο Μαίου - Σεπτεμβρίου 1955

1) Στις 24 Μαΐου, έγινε στη Λευκωσία η πρώτη οργανωμένη μαχητική διαδήλωση της μαθητικής νεολαίας της ΕΟΚΑ. Σ' αυτή πήραν μέρος 700 περίπου μαθητές και μαθήτριες, που λιθοβόλησαν την αστυνομία, η οποία αιφνιδιάστηκε και αναγκάστηκε να ζητήσει στρατιωτικές ενισχύσεις.

2) Στις 25 Μαΐου, τοποθετήθηκε ωρολογιακή Βόμβα από τον αγωνιστή Χαρίλαο Ξενοφώντος στο κινηματοθέατρο «Παλλάς» της Λευκωσίας, κάτω από το κάθισμα του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ. Η έκρηξη έγινε στις 11.10 μ.μ. και προξένησε μόνο υλικές ζημιές. Ο Κυβερνήτης είχε ήδη αποχωρήσει στις 11 μ.μ.
 
3) Στις 19 Ιουνίου, έγινε δυναμιτιστική ενέργεια εναντίον του αστυνομικού σταθμού Αγίου Δομετίου, με καλά αποτελέσματα. Την ίδια μέρα εξερράγη ωρολογιακή Βόμβα στο κεντρικό κτήριο της Αστυνομίας στη Λευκωσία, που δημιούργησε θύματα και μεγάλες υλικές ζημιές.
 
4) Κατά την περίοδο των πέντε αυτών μηνών του 1955, σ' όλες τις πόλεις της Κύπρου, γίνονταν εκρήξεις και επιθέσεις εναντίον αστυνομικών σταθμών ή στρατιωτικών περιπόλων ή σπιτιών Άγγλων στρατιωτικών. Χρησιμοποιήθηκαν μάλιστα και χειροβομβίδες επιτόπιου κατασκευής, για τις οποίες ο Αρχηγός της Αστυνομίας Ρόμπινς είπε ότι είναι πολύ επικίνδυνες και ότι για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν στην Κύπρο. Σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους στις 20 Ιουνίου, ανέφερε ότι για την ΕΟΚΑ δεν ξέρει τίποτε και «δεν βρίσκεται στα ίχνη της».

5) Στις 22 Ιουνίου, συνέβησαν τα δυο πιο κάτω γεγονότα:
α) Έγινε η πρώτη επίθεση από ανταρτική ομάδα της ΕΟΚΑ, με επικεφαλής τον τομεάρχη Πιτσιλιάς Ρένο Κυριακίδη, εναντίον του αστυνομικού σταθμού Αμιάντου. Η επιχείρηση άφησε νεκρό τον λοχία του σταθμού και έναν αστυνομικό τραυματισμένο. Οι άνδρες της ΕΟΚΑ πήραν από το σταθμό τέσσερα όπλα.
β) Η επιδείνωση της κατάστασης στην Κύπρο οδήγησε τη Βρετανική Αμυντική Συντονιστική Επιτροπή Μέσης Ανατολής να συνεδριάσει και να συζητήσει το θέμα στους στρατώνες Γούλσλεϋ, όπου στεγαζόταν το Αρχηγείο της Μέσης Ανατολής. Στη συνεδρία πήρε μέρος και ο Αρχιστράτηγος Σερ Τσαρλς Κήττλυ. Οι Αγγλοι εμπειρογνώμονες έμειναν κατάπληκτοι από τη δράση της ΕΟΚΑ.
 
6) Η δράση της ΕΟΚΑ εμψύχωσε τα μέλη της και ικανοποίησε πολύ τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ο οποίος στις 11 Ιουλίου έγραψε στον Διγενή: «Σας συγχαίρω. Η ΕΟΚΑ προσέφερεν εις τον Κυπριακών αγώνα απείρως περισσότερα από τον 75ετή χαρτοπόλεμον. Το όνομα ΔΙΓΕΝΗΣ είναι αίνιγμα δια τους Άγγλους και συγχρόνως θρύλος. Επέρασεν ήδη εις την απελευθερωτικήν ιστορίαν».
 
7) Στις 6 Αυγούστου, ο Κυβερνήτης νομοθέτησε τη σύσταση επικουρικής αστυνομίας, στην οποία εντάχθηκαν πολλοί Τουρκοκύπριοι. Στις 13 Αυγούστου, με άλλο νόμο, ο Κυβερνήτης καθόριζε επταετή φυλάκιση για όποιο μετέφερε όπλα.
 
8) Στις 3 Σεπτεμβρίου, μια ομάδα της ΕΟΚΑ με επικεφαλής τον Αντώνη Παπαδόπουλο, ύστερα από επίθεση της στον αστυνομικό σταθμό Παραλιμνίου και εξουδετέρωση των αστυνομικών, αποκόμισε όπλα και πυρομαχικά.
 
9) Οι Αγγλοι, για ν' αντιμετωπίσουν την κατάσταση στην Κύπρο, που δημιούργησε η ΕΟΚΑ 
με τη δράση της, μετέφεραν στρατιωτικές ενισχύσεις από τη Μάλτα και το Σουέζ. Από τη Μάλτα έφτασαν στις 10 και 11 Σεπτεμβρίου 1.500 κομμάντος. Από το Σουέζ ήρθε η πρώτη αποστολή στρατιωτικών στις 17 Σεπτεμβρίου και ακολούθησαν άλλες αποστολές, καθώς και άφθονο πολεμικό υλικό.
 
10) Στις 15 Σεπτεμβρίου, με διάταγμα του Κυβερνήτη η ΕΟΚΑ κηρύσσεται παράνομη Οργάνωση, γιατί «χρησιμοποιείται δια την προαγωγήν ταραχών και την διάθεσιν στάσεως εν τη αποικία».
 
11) Στις 17 Σεπτεμβρίου, συγκροτήθηκαν ογκώδεις διαδηλώσεις στην Πλατεία Μεταξά της Λευκωσίας (σήμερα Πλατεία Ελευθερίας). Οι διαδηλωτές έφεραν συνθήματα, ένα από τα οποία ήταν «Οι κομμάντος θα πάρουν μαθήματα». Ακολούθησε λιθοβολισμός στρατιωτικών αυτοκινήτων, ένα από τα οποία πυρπολήθηκε. Έπειτα οι διαδηλωτές πυρπόλησαν το οίκημα του Βρετανικού Ινστιτούτου. Τελικά η Αστυνομία διέλυσε τους διαδηλωτές με τη χρήση δακρυγόνων βομβών.
 
12) Στις 22 Σεπτεμβρίου, έγινε επίθεση από ομάδα μελών της ΕΟΚΑ Πιτσιλιάς στο μεταλλείο Μιτσερού. Αφαιρέθηκαν 1.500 ράβδοι δυναμίτιδας και 50 οκάδες πυραγωγού σχοινιού.

Πηγή - Βαρνάβας Ανδρέας - Ιστορία του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59

πηγή