ΟΤΑΝ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΙΤΑΣΣΕΙ

Του Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­πο­τε­λεῖ τό πνευ­μα­τι­κό στέ­γα­στρο τῆς Ἑλ­λά­δος, ὑ­πό τήν προ­στα­τευ­τι­κή σκέ­πη τοῦ ὁ­ποί­ου δι­ε­φυ­λά­χθη ἀ­πό ἰ­σχυ­ρούς καύ­σω­νες καί κα­ταρ­ρα­κτώ­δεις ὑ­ε­τούς ἡ ζω­ή καί ἡ ἀ­κε­ραι­ό­τη­τα τοῦ Ἔθνους μας.

Αὐ­τή ἀ­πε­κά­λυ­ψε στούς Ἕλ­λη­νες «ὅν, ἀ­γνο­οῦ­ντες, ηὐ­σέ­βουν», συ­νε­τέ­λε­σε στή δι­α­μόρ­φω­ση τοῦ ὑ­περ­χι­λι­ε­τοῦς Βυ­ζα­ντι­νοῦ Πο­λι­τι­σμοῦ, ὑ­πῆρ­ξε ἡ μό­νη κα­τα­φυ­γή καί τό μό­νο στή­ρι­γμα στούς ζο­φε­ρούς χρό­νους τῆς δου­λεί­ας, ἐ­νέ­πνευ­σε καί εὐ­λό­γη­σε τόν ἱ­ε­ρό ἀ­γῶ­να τῆς πα­λιγ­γε­νε­σί­ας.

Αὐ­τή εἶ­ναι ὁ κα­τ’ ἐ­ξο­χήν πα­ρά­γων ἑ­νό­τη­τας τοῦ ἐ­λευ­θέ­ρου Ἑλ­λη­νι­κοῦ Κρά­τους, ὁ βα­σι­κώ­τε­ρος φο­ρέ­ας κοι­νω­νι­κῆς-φι­λαν­θρω­πι­κῆς δι­α­κο­νί­ας, ἡ ἀ­νε­ξά­ντλη­τη πη­γή ἐ­μπνεύ­σε­ως τῆς τέ­χνης, τό στα­θε­ρό θε­μέ­λι­ο τῶν ἀν­θρω­πι­στι­κῶν δι­α­τά­ξε­ων τῆς δι­και­ο­σύ­νης, ἡ κα­θο­ρι­στι­κή συ­νερ­γά­τι­δα στό ἔρ­γο τῆς Ἐ­θνι­κῆς μας Παι­δεί­ας.

Μέ αὐ­τά τά δε­δο­μέ­να ἐ­πι­θυ­μοῦ­με νά κα­τα­θέ­σου­με ὡς πνευ­μα­τι­κοί τα­γοί τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Λα­οῦ ἀλ­λά καί ὡς ἐ­λεύ­θε­ροι Ἕλ­λη­νες πο­λί­τες τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Δη­μο­κρα­τί­ας τίς σκέ­ψεις μας καί τίς θέ­σεις μας ἐ­πί τῶν ση­μεί­ων τά ὁποῖα ἐσχάτως τίθενται δημοσίως.

Καί οἱ θέ­σεις αὐ­τές θά στη­ρί­ζον­ται στήν ἱ­στο­ρι­κή μας ἐ­μπει­ρί­α ἀλ­λά καί στό σε­βα­σμό τῶν ἀρ­χῶν καί τῶν ἀ­ξι­ῶν τῆς συ­ντρι­πτι­κῆς πλει­ο­ψη­φί­ας τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Λα­οῦ, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶναι ἡ πη­γή κά­θε ἐ­ξου­σί­ας στό πο­λί­τευ­μα τῆς Χώ­ρας μας.

Τό Ἔ­θνος, ἀ­πό τῆς συ­στά­σε­ως τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Κρά­τους, στήν ἀρ­χή ὅ­λων τῶν Συν­ταγ­μά­των του ἐ­πι­κα­λεῖ­ται τό ὄ­νο­μα τῆς Ἁ­γί­ας καί ὁ­μο­ου­σί­ου καί ἀ­δι­αι­ρέ­του Τριά­δος.

Συγ­κε­κρι­μέ­να στό πρῶ­το Σύν­ταγ­μα τοῦ Ἀ­γῶ­να, ἐ­κεῖ­νο τῆς Ἐ­πι­δαύ­ρου τήν 1η Ἰ­α­νου­α­ρί­ου 1822, προ­τάσ­σε­ται ἡ φρά­ση «ἐν ὀ­νό­μα­τι τῆς Ἁ­γί­ας καί Ἀ­δι­αι­ρέ­του Τριά­δος», ὅ­πως συμ­βαί­νει καί στά ἄλ­λα δύ­ο Συν­τάγ­μα­τα τοῦ Ἀ­γῶ­να, καί ἀ­κο­λου­θεῖ ὡς προ­οί­μιο ἡ διακήρυ­ξη ὅ­τι «τό Ἑλ­λη­νι­κόν Ἔ­θνος .­.. κη­ρύτ­τει .­.. ἐ­νώ­πιον Θε­οῦ καί ἀν­θρώ­πων τήν πο­λι­τι­κήν αὐ­τοῦ ὕ­παρ­ξιν καί ἀ­νε­ξαρ­τη­σί­αν».

Ὁ­ρί­ζε­ται, μά­λι­στα, ὅ­τι «ὅ­σοι αὐ­τό­χθο­νες κά­τοι­κοι τῆς Ἐ­πι­κρα­τεί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος πι­στεύ­ουν εἰς Χρι­στόν, εἰ­σίν Ἕλ­λη­νες, καί ἀ­πο­λαμ­βά­νου­σιν ἄ­νευ τι­νός δι­α­φο­ρᾶς ὅ­λων τῶν πο­λι­τι­κῶν δι­και­ω­μά­των», ἐ­νῶ στό ἀναθεωρη­θέν Σύν­ταγ­μα τῆς Ἐ­θνο­συ­νε­λεύ­σε­ως τοῦ Ἄ­στρους (29.3.1823) ὁ­ρί­ζε­ται ὅ­τι «ὁ­μοί­ως Ἕλ­λη­νές εἰ­σί .­.. ὅ­σοι ἔ­ξω­θεν ἐλ­θό­ντες καί τήν ἑλ­λη­νι­κήν φω­νήν πά­τρι­ον ἔ­χο­ντες καί εἰς Χρι­στόν πι­στεύ­ο­ντες .­.­.­».

Ἀ­να­λό­γως ρυ­θμί­ζε­ται τό ζή­τη­μα καί στό Σύ­ντα­γμα τῆς Τροι­ζή­νας (1.5.1827). Καί αὐ­τή ἀ­κό­μη ἡ εὐ­ερ­γε­τι­κή γι­ά τήν Ἑλ­λά­δα Συν­θή­κη τοῦ Λον­δί­νου (6.7.1827) ἀρ­χί­ζει μέ τή φρά­ση «ἐν ὀ­νό­μα­τι τῆς Ἁ­γί­ας καί Ἀ­δι­αι­ρέ­του Τρι­ά­δος».

Στό ἴ­δι­ο πλαί­σι­ο ἐ­κι­νή­θη τό­σο ὁ Θε­ό­φι­λος Κα­ΐ­ρης ὁ ὁ­ποῖ­ος ὑ­πε­δέχ­θη τόν Κυ­βερ­νή­τη Ἰ­ω­άν­νη Κα­πο­δί­στρι­α θέ­το­ντας ὡς ἐ­πι­κε­φα­λί­δα τῆς προ­σφω­νή­σε­ώς του τήν φρά­ση ἀ­πό τό βι­βλί­ο τῶν «Κρι­τῶν» «οὐκ ἄρ­ξω ἐ­γώ, οὐκ ἄρ­ξει ὁ υἱ­ός μου ἐν ὑ­μῖν. Κύ­ρι­ος ἄρ­ξει ὑ­μῶν, Κύ­ρι­ος κυ­βερ­νή­σει ὑ­μᾶς», ὅ­σο καί ὁ ἴδιος ὁ Κυ­βερ­νή­της Ἰ­ω­άν­νης Κα­πο­δί­στρι­ας, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἄρ­χι­σε τό δι­άγ­γελ­μά του πρός τόν Ἑλ­λη­νι­κό Λα­ό μέ τήν φρά­ση «ἐ­άν ὁ Θε­ός με­θ’ ἡ­μῶν, οὐ­δείς κα­θ’ ἡ­μῶν».

Ἡ ἐ­πί­κλη­ση αὐ­τή δέν εἶ­ναι ἔκ­φρα­ση στε­νῆς θρη­σκευ­τι­κῆς ὁ­μο­λο­γί­ας, ἀλ­λά δι­α­πί­στω­ση μι­ᾶς ἱ­στο­ρι­κῆς πρα­γμα­τι­κό­τη­τος, τῆς δι­α­σώ­σε­ως ὑ­πό τῆς Ἁ­γί­ας Τρι­ά­δος τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ καί τῆς ἐκ­πλη­ρώ­σε­ως μέ τήν δύ­να­μή Της μέ­σῳ τῶν αἰ­ώ­νων τῶν ὑ­πέ­ρο­χων πο­λι­τι­στι­κῶν πτή­σε­ων.

Συ­νε­πῶς μέ τήν ἐ­πί­κλη­ση αὐ­τή στήν ἀρ­χή τοῦ Συ­ντά­γμα­τος, τό Ἑλ­λη­νι­κό Ἔ­θνος δι­α­κη­ρύτ­τει τήν εὐ­γνω­μο­σύ­νη του στόν ἐν Τρι­ά­δι Θε­ό καί θέ­τει ὑ­πό τήν σκέ­πη καί προ­στα­σί­α Του τόν Κα­τα­στα­τι­κό Χάρ­τη του, γι­ά νά συ­νε­χί­σει ἔ­τσι τήν ἐκ­πλή­ρω­ση τῆς ἱ­στο­ρι­κῆς του ἀ­πο­στο­λῆς.

Ἴ­σως κά­ποι­οι θε­λή­σουν νά ἀ­πα­λεί­ψουν μι­ά τέ­τοι­α ἐ­πί­κλη­ση, γι­α­τί θά τήν θε­ω­ρή­σουν τά­χα ὀ­πι­σθο­δρο­μι­κή.

Πρέ­πει, ὅ­μως, νά ἀ­να­λο­γι­σθοῦ­με ὅ­τι ἡ Θεί­α Πρό­νοι­α ἀ­πό ὅ­λα τά Ἔ­θνη ἐ­πέ­λε­ξε τό Ἑλ­λη­νι­κό γι­ά τήν ἐκπλήρω­ση τῆς ση­μα­ντι­κώ­τε­ρης ἀ­πο­στο­λῆς, δη­λα­δή τήν ἐ­μπέ­δω­ση καί τή δι­ά­δο­ση τῆς Χρι­στι­α­νι­κῆς Ἀ­λή­θει­ας.

Πρέ­πει, μά­λι­στα, νά λά­βου­με ὑ­π’ ὄ­ψη μας ὅ­τι ἡ ἐ­πί­κλη­ση αὐ­τή ὑ­πάρ­χει στήν ἀρ­χή Συ­ντα­γμά­των Ἐθνῶν τῶν ὁ­ποί­ων ἡ σχε­τι­κή πα­ρά­δο­ση δέν μπο­ρεῖ νά συ­γκρι­θεῖ μέ ἐ­κεί­νη τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Ἔ­θνους.

Ἐ­πί πα­ρα­δεί­γμα­τι τό Σύ­ντα­γμα τῆς Ἰρ­λαν­δί­ας τῆς 29.12.1937 ὅ­πως ἀ­να­θε­ω­ρή­θη­κε τήν 7.12.1972 ἀρ­χί­ζει μέ τήν ἑ­ξῆς θαυ­μά­σι­α ἐ­πί­κλη­ση: «Εἰς τό ὄ­νο­μα τῆς Ἁ­γί­ας Τρι­ά­δος ἐκ τῆς ὁ­ποί­ας πη­γά­ζει κά­θε ἐ­ξου­σί­α καί εἰς τήν ὁ­ποί­αν ὡς ἔ­σχα­τον τέ­λος ἡ­μῶν πρέ­πει νά ἀ­να­φέ­ρε­ται κά­θε πρᾶ­ξις ἀν­θρώ­πων καί Κρα­τῶν.

Ἡ­μεῖς, ὁ Λα­ός τῆς Ἰρ­λαν­δί­ας ἀ­να­γνω­ρί­ζο­ντες τα­πει­νο­φρό­νως ὅ­λας μας τάς ὑ­πο­χρε­ώ­σεις εἰς τόν Κύ­ρι­ον ἡ­μῶν Ἰησοῦν Χρι­στόν, ὁ Ὁ­ποῖ­ος συ­μπα­ρε­στά­θη εἰς τούς Πα­τέ­ρας μας εἰς τάς δο­κι­μα­σί­ας αἰ­ώ­νων, ἐνθυμούμενοι δέ εὐ­γνω­μό­νως τόν ἡ­ρω­ι­κόν καί ἀ­νέν­δο­τον ἀ­γῶ­νά τους δι­ά τήν ἐ­πα­νά­κτη­σιν τῆς δι­καί­ας ἀ­νε­ξαρ­τη­σί­ας τοῦ ἔ­θνους μας .­.. θε­σμο­θε­τοῦ­μεν καί δί­δο­μεν εἰς τόν ἑ­αυ­τόν μας τό ἀ­κό­λου­θον Σύ­ντα­γμα».

Σ’ αὐτές τίς θέσεις προ­στί­θε­νται οἱ ἀ­να­ρί­θμη­τες φω­νές τῶν ἡ­ρώ­ων καί τῶν μαρ­τύ­ρων τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καί τοῦ Ἔ­θνους μας, τῶν Με­γά­λων Πα­τέ­ρων καί Δι­δα­σκά­λων τοῦ Γέ­νους καί ὅ­λων ἐ­κεί­νων οἱ ὁ­ποῖ­οι συ­νέ­θε­σαν τήν με­γα­λει­ώ­δη ἐ­πο­ποι­ί­α τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ καί ὡς ὄρ­γα­να τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος δι­ε­μόρ­φω­σαν τόν πο­λυ­τι­μώ­τε­ρο θη­σαυ­ρό τῆς ἀν­θρω­πό­τη­τας, τήν ἑλ­λη­νορ­θό­δο­ξη πα­ρά­δο­ση.

Γι’ αὐ­τό ἀ­πό τίς ἀ­πο­φά­σεις πού θά λη­φθοῦν «Κρι­ταί θά μᾶς δι­κά­σουν οἱ ἀ­γέν­νη­τοι καί οἱ νε­κροί». Ἐ­μεῖς θέ­λου­με τό Ἔ­θνος μας νά προ­ο­δεύ­ει, τό λα­ό μας νά εἶ­ναι ἑ­νω­μέ­νος, τήν Ἐκ­κλη­σί­α νά δέ­χε­ται τόν σε­βα­σμό τῶν ἄλ­λων, ὅ­πως καί ἐ­κεί­νη σέ­βε­ται καί στη­ρί­ζει ὅ­λους.

«Τοῦ­το οὖν λέ­γω καί μαρ­τύ­ρο­μαι ἐν Κυ­ρίῳ, μη­κέ­τι ὑ­μᾶς πε­ρι­πα­τεῖν, κα­θώς καί τά λοι­πά ἔ­θνη πε­ρι­πα­τεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοός αὐτῶν, ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ, ὄντες ἀπηλλοτριωμένοι τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ, διά τήν ἄγνοιαν τήν οὖσαν ἐν αὐτοῖς, διά τήν πώρωσιν τῆς καρδίας αὐτῶν» (Ἐφεσ. δ΄ 17)

πηγή