Συνταγογραφούμενα παιχνίδια

Γράφει ο +Vassilis Anastasiadis 

Μια από τις πιο επιτυχημένες εφαρμογές σε κινητά και ταμπλέτες, είναι τα διάφορα παιχνίδια που υπόσχονται να "εκπαιδεύσουν" το μυαλό μας και να αυξήσουν την νοητική μας ικανότητα. Παραδείγματα τέτοιων παιχνιδιών είναι το Lumosity, BrainHQ, Peak, Elevate και άλλα. Συνήθως, τα παιχνίδια αυτά, βασίζονται σε δραστηριότητες οι οποίες επαναλαμβάνονται με ολοένα αυξανόμενο βαθμό δυσκολίας. 

Οι μέχρι τώρα έρευνες, όμως, δεν έχουν καταφέρει να βρουν κάποιον συνδετικό κρίκο μεταξύ των παιχνιδιών αυτών και της αύξησης της νοητικής μας ικανότητας. Το 2014 μάλιστα, ένα γκρουπ διακεκριμένων επιστημόνων υπέγραψε μια ανοιχτή επιστολή στην οποία κατέκρινε όλες αυτές τις εφαρμογές. Το 2016, μια από τις πιο γνωστές εφαρμογές, το Lumosity, κλήθηκε να πληρώσει ένα υπέρογκο πρόστιμο (περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια) για ανυπόστατους ισχυρισμούς γύρω από τις ιατρικές και θεραπευτικές ιδιότητες της εφαρμογής. 

Υπάρχουν, όμως, ερευνητικά ινστιτούτα που έχουν βαλθεί να αποδείξουν ότι τέτοιου είδους εφαρμογές μπορούν να έχουν θεραπευτικές ιδιότητες και το εργαστήριο Neuroscape του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια είναι από τους πρωτεργάτες του "κινήματος" αυτού. 

Ο Adam Gazzaley ηγείται του εργαστηρίου αυτού και τα τελευταία 12 χρόνια, ο ίδιος και η ομάδα του έχουν ξοδέψει αμέτρητες ώρες αναπτύσσοντας εφαρμογές (παιχνίδια) οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις (υπέρ-κινητικότητα, αυτισμό, κατάθλιψη, νόσο Αλτσχάιμερ, κλπ.). Το Neuroscape ασχολείται κυρίως με την έρευνα γύρω από την συγκέντρωση και την ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού να μείνει συγκεντρωμένο σε μια δραστηριότητα. Ασθένειες οι οποίες επηρεάζουν αυτό το κομμάτι του εγκεφάλου μας δεν έχουν θεραπεία η οποία να μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα, χωρίς σημαντικές παρενέργειες. 

Ο Gazzaley και η ομάδα του πιστεύουν ότι αν η θεραπεία προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες του ασθενούς και μετατραπεί σε μια προσωπική και καθηλωτική εμπειρία, η οποία συνδυάζει φυσικές και νοητικές δραστηριότητες, τότε θα έχει πολύ πιο θετικά αποτελέσματα. Τα παιχνίδια που έχουν αναπτύξει κάνουν ακριβώς αυτό. 

Όλα τα παιχνίδια που έχουν δημιουργήσει κάνουν χρήση συμβατικών τεχνολογιών, όπως Apple iPads, Oculus Rifts για αναπαραγωγή εικονικών περιβάλλοντων, Samsung VR για αναπαραγωγή φορητών τρισδιάστατων και καθηλωτικών περιβάλλοντων, κλπ.

Η πραγματική πρόκληση που αντιμετωπίζουν, όμως, δεν είναι η ανάπτυξη των παιχνιδιών αυτών, αλλά, η διαδικασία ελέγχουν και πιστοποίησης τους. Προκειμένου να μπορέσουν να κατατάξουν τα παιχνίδια αυτά στην κατηγορία των φαρμάκων, πρέπει να περάσουν τους ιδιαίτερα απαιτητικούς ελέγχους του Αμερικανικού Οργανισμού Φαρμάκων και να πάρουν την πολυπόθητη έγκριση. Εδώ, έρχεται να βοηθήσει η Akili! Η Akili είναι μια τεχνολογική εταιρία με έδρα την Βοστόνη, η οποία συνεργάζεται πολύ στενά με το εργαστήριο Neuroscape και έχει σαν μοναδικό σκοπό της να βοηθήσει στην πιστοποίηση των παιχνιδιών της ομάδας του Gazzaley. 

Η Akili έχει αναλάβει να ολοκληρώσει όλες τις κλινικές δοκιμές που απαιτούνται και να καταγράψει και επεξεργαστεί όλα τα δεδομένα προκειμένου να πάρει την σφραγίδα έγκρισης του Οργανισμού Φαρμάκων των Η.Π.Α. Σύμφωνα με τον συν-ιδρυτή και Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρίας, Matt Omernick, η διαδικασία είναι μακροχρόνια, επίπονη και απαιτεί τη συλλογή μεγάλου αριθμού δεδομένων και αποδείξεων. Παρόλα αυτά, ο ίδιος και η Akili έχουν καταφέρει να περάσουν στην τρίτη φάση κλινικών δοκιμών και ελπίζουν ότι θα είναι σε θέση να καταθέσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στις αρχές του 2018! 

Το Neuroscape και η Akili δεν είναι τα μόνα παραδείγματα εργαστηρίων που προσπαθούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Η Ubisoft, γνωστή σε όλους μας από τα βιντεοπαιχνίδια Tom Clancy, Assassin's Creed, The Prince of Persia, κλπ., σε συνεργασία με την εταιρία Amblyo Tech, έχει αρχίσει την ανάπτυξη δυο παιχνιδιών που έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν ασθενείς που πάσχουν από αμβλυωπία. Η αμβλυωπία επηρεάζει την όραση στο ένα από τα δυο μάτια και προσβάλλει παιδιά και ενήλικες. Μάλιστα, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει ολική απώλεια όρασης. Δυστυχώς, οι μέχρι τώρα θεραπείες παίρνουν χρόνο και δημιουργούν προβλήματα κοινωνικής ένταξης μιας και απαιτούν την τοποθέτηση καλύμματος στο ένα από τα δυο μάτια. 

Τα υπό-ανάπτυξη παιχνίδια, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως πρωτοπόρα και καινοτόμα, ονομάζονται Dig Rush και Monster Burner, στοχεύουν κυρίως τις παιδικές ηλικίες και κάνουν χρήση μιας τεχνολογίας που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει ασθενείς που πάσχουν από την συγκεκριμένη πάθηση. Οι Ubisoft και Amblyo Tech έχουν ήδη κάνει αίτηση (από τον Μάρτιο) στον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων προκειμένου να πάρουν έγκριση και περιμένουν τα αποτελέσματα, με ιδιαίτερη ανυπομονησία. Είναι σχεδόν δεδομένο, άλλωστε, ότι μια επιτυχής αίτηση θα ανοίξει τον δρόμο για την μελέτη και ανάπτυξη πολλών παιχνιδιών με ιατρικές προεκτάσεις και θα δημιουργήσει μια νέα αγορά στην φαρμακευτική βιομηχανία, αυτή των "ψηφιακών φαρμάκων"! 

Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό το πώς έχουν πλέον "θολώσει" οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ της βιομηχανίας παιχνιδιών και της ιατρικής βιομηχανίας. Είναι ενθαρρυντικό να παρακολουθούμε τις προσπάθειες των επιστημόνων να πάρουν κάτι, το οποίο υπόσχεται ώρες διασκέδασης και ξενοιασιάς και να το μετατρέπουν σε ένα «φάρμακο» το οποίο μπορεί να θεραπεύσει ασθενείς που, μέχρι τώρα, δεν είχαν να ελπίζουν σε βελτίωση της ζωής τους. Ο Matt Omernick, μάλιστα, πριν βοηθήσει στην ίδρυση της Akili, ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής στην Lucas Arts games, μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών στον κόσμο (όλα τα παιχνίδια Star Wars είναι δημιουργία της Lucas Arts Games)! Αυτό θα πει επαγγελματικός προσανατολισμός..! 

+Vassilis Anastasiadis

yannidakis.net