Το Nερό είναι η ίδια η Ζωή και όχι προϊόν: H υπόθεση κατά της Ιδιωτικοποίησης

Η εταιρική κλοπή ενός ανθρώπινου δικαιώματος και ο αγώνας για την επιβίωσή μας - Πώς η πώληση του πολυτιμότερου πόρου μας έγινε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας - Σταματώντας την κλοπή των κοινών μας αγαθών και τη γενοκτονία που προκαλεί

 

Γράφει ο Απολλόδωρος

 

Το νερό είναι η πηγή κάθε ζωής. Είναι ένα δώρο της φύσης, που πέφτει ως βροχή και ρέει στα ποτάμια, συντηρώντας κάθε ζωντανό ον σε αυτόν τον πλανήτη χωρίς κόστος ή όρους. Δεν ανήκει σε κανέναν και πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλους. Ωστόσο, σε όλο τον κόσμο, επιμένει μια επικίνδυνη ιδέα: ότι αυτό το ζωτικό κοινό αγαθό πρέπει να παραδοθεί σε ιδιωτικές εταιρείες για να διαχειριστεί με σκοπό το κέρδος. Αυτό δεν είναι απλώς ένα λάθος πολιτικής, είναι μια θεμελιώδης προδοσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μια άμεση απειλή για τη συλλογική μας επιβίωση.

 

Τα επιχειρήματα υπέρ της ιδιωτικοποίησης συχνά φορούν τη μάσκα της αποτελεσματικότητας και της επένδυσης. Αλλά πίσω από αυτή τη μάσκα κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Εδώ είναι ο λόγος για τον οποίο η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι μια καταστροφική αποτυχία στην πράξη και ένα έγκλημα γενοκτονίας κατ’ αρχήν.

 

1. Η Χυδαία και Απόλυτη Παραβίαση ενός Θεμελιώδους Ανθρώπινου Δικαιώματος

 

Τα Ηνωμένα Έθνη αναγνωρίζουν ρητά το νερό και την αποχέτευση ως ανθρώπινα δικαιώματα. Η ιδιωτικοποίηση συντρίβει αυτή την αρχή, μετατρέποντας ένα καθολικό δικαίωμα σε εμπορεύσιμο αγαθό. Όταν το νερό αντιμετωπίζεται ως αναψυκτικό ή πολυτελές αγαθό, παύει να είναι δικαίωμα και γίνεται προνόμιο που προορίζεται μόνο για όσους μπορούν να το πληρώσουν.

 

2. Η Εγγενής Σύγκρουση: Κίνητρο Κέρδους Έναντι Θεμελιώδους Ανθρώπινης Ανάγκης

 

Η πρωταρχική νομική υποχρέωση μιας εταιρείας είναι να αποφέρει τη μέγιστη απόδοση στους μετόχους της. Η ανθρώπινη ανάγκη είναι, στην καλύτερη περίπτωση, δευτερεύον ζήτημα. Αυτό δημιουργεί μια ασυμβίβαστη σύγκρουση. Το ίδιο διοικητικό συμβούλιο που αποφασίζει να αυξήσει τις τιμές για να αυξήσει τα μερίσματα, κάνει τη συνειδητή επιλογή να καταστήσει το νερό απρόσιτο για τους πιο ευάλωτους.

 

3. Η Αναπόφευκτη Αύξηση των Τιμών

 

Τι κάνετε όταν η εταιρεία που ελέγχει τη μοναδική πηγή νερού σας τριπλασιάζει τον λογαριασμό; Πληρώνετε. Το νερό είναι το πιο ανελαστικό αγαθό που υπάρχει — η ζωή είναι αδύνατη χωρίς αυτό. Τα ιδιωτικά μονοπώλια εκμεταλλεύονται αυτή την πραγματικότητα, οδηγώντας σε έλλειψη νερού, όπου οι οικογένειες αναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της ενυδάτωσης των παιδιών τους και της εξασφάλισης τροφής.

 

4. Ο Μύθος της Σπανιότητας και η Πραγματικότητα της Αφθονίας

 

Η φύση παρέχει νερό σε αφθονία και δωρεάν. Η πρόκληση ήταν πάντα η δίκαιη και βιώσιμη διανομή. Η ιδιωτικοποίηση αναδιαμορφώνει αυτή την πρόκληση ως πρόβλημα «ανάκτησης κόστους», δικαιολογώντας διεστραμμένα την εμπορευματοποίηση μιας φυσικής αφθονίας και οδηγώντας στην υπερβολική εξόρυξη και ρύπανση των ίδιων των πηγών στις οποίες βασιζόμαστε.

 

5. Συστημική Παραμέληση και Καταρρέουσα Υποδομή

 

Για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, οι ιδιωτικοί φορείς αναβάλλουν συστηματικά τη συντήρηση και την αναβάθμιση των υποδομών. Το κοινό μένει με ένα σύστημα σε παρακμή, που μαστίζεται από καταστροφικές διαρροές και διακοπές στην παροχή υπηρεσιών, ενώ οι εταιρείες αποσπούν τα έσοδα που θα έπρεπε να έχουν επανεπενδυθεί στην ζωτική αρτηρία της κοινότητας.

 

6. Η Απώλεια του Δημοκρατικού Ελέγχου

 

Όταν το νερό είναι δημόσιο, οι πολίτες έχουν φωνή. Μπορούν να υποβάλλουν αιτήματα στους τοπικούς εκπροσώπους τους, να παρευρίσκονται στις δημοτικές συνελεύσεις και να ψηφίζουν για την αλλαγή. Όταν μια μακρινή πολυεθνική εταιρεία κατέχει τη σύμβαση, η λογοδοσία εξαφανίζεται. Οι αποφάσεις σχετικά με την παροχή νερού λαμβάνονται σε αίθουσες συνεδριάσεων χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ευημερία της κοινότητάς σας.

 

7. Η Θανατηφόρα Πράξη της Αποσύνδεσης

 

Η πιο οδυνηρή συνέπεια της ιδιωτικοποίησης είναι η πολιτική αποσύνδεσης για μη πληρωμή. Η διακοπή της παροχής νερού σε ένα νοικοκυριό δεν είναι όπως η αποσύνδεση της καλωδιακής τηλεόρασης. Είναι μια άμεση επίθεση στην υγεία, την υγιεινή και την αξιοπρέπεια. Είναι μια καταδίκη σε ασθένεια και, τελικά, μια πράξη που μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.

 

8. Η Εταιρικοποίηση της Ίδιας της Ζωής

 

Το να επιτρέπεται η ιδιοκτησία και η πώληση της πηγής της ζωής σημαίνει να ξεπερνάμε ένα ηθικό όριο. Σημαίνει ότι τίποτα δεν είναι ιερό, ότι κάθε στοιχείο της ύπαρξής μας μπορεί να συσκευαστεί, να τιμολογηθεί και να πωληθεί στον πλειοδότη. Αυτό διαφθείρει τη σχέση μας με τον φυσικό κόσμο και μεταξύ μας.

 

9. Ληστρικές Συμβάσεις και Δημόσιος Κίνδυνος

 

Οι κυβερνήσεις που πλέον δεν διακρίνονται από ιδιωτικές εταιρείες ιδίως μετά την εισαγωγή του δούρειου ίππου άλωσης των δημοσίων αγαθών και ακούει στο όνομα ΣΔIΤ (Σύμπραξη Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα) συχνά “παρασύρονται” από “υποσχέσεις” για τεράστιες προκαταβολές και λειτουργική αποδοτικότητα. Οι συμβάσεις που προκύπτουν είναι γνωστές για την πολυπλοκότητα και την αδιαφάνεια τους και έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν την εταιρεία από κινδύνους, ενώ παράλληλα εγγυώνται τα κέρδη της. Το κοινό αναπόφευκτα επιβαρύνεται με το κόστος όταν αυτές οι «αποδοτικότητες» δεν υλοποιούνται.

 

10. Η Διάβρωση της Κοινότητας

 

Το νερό είναι το απόλυτο κοινό αγαθό — ένας κοινός πόρος που ενώνει τις κοινότητες. Η ιδιωτικοποίηση περιορίζει αυτό το κοινό αγαθό, αντικαθιστώντας τη συλλογική διαχείριση με μεμονωμένες, ατομικές συναλλαγές. Καταστρέφει το κοινωνικό συμβόλαιο, λέγοντάς μας ότι δεν είμαστε μια κοινότητα υπεύθυνη ο ένας για τον άλλον, αλλά απλώς μια αγορά ανταγωνιστικών καταναλωτών.

 

Ένα Ιστορικό Αποτυχιών και μια Κατηγορία για Γενοκτονία

 

Η ιστορία είναι ο απόλυτος κριτής και η ετυμηγορία της για την ιδιωτικοποίηση του νερού είναι σαφής. Από τον πόλεμο του νερού στην Cochabamba της Βολιβίας, όπου οι πολίτες εξεγέρθηκαν ενάντια στην εκτίναξη των τιμών, μέχρι την ανθρωπογενή καταστροφή της δημόσιας υγείας στο Flint του Michigan, η ιστορία είναι η ίδια: αθετημένες υποσχέσεις, εταιρική κακοδιαχείριση και ανθρώπινο πόνο.

 

Αυτό το μοτίβο είναι τόσο συνεπές που ένα παγκόσμιο κίνημα «επαναδημοτικοποίησης» βλέπει πόλεις σε όλο τον κόσμο να επαναφέρουν τα συστήματα ύδρευσης τους σε δημόσια χέρια.

 

Πρέπει, ωστόσο, να προχωρήσουμε πέρα από το να το αποκαλούμε απλώς «αποτυχία». Όταν ένα σύστημα έχει σχεδιαστεί για να αρνείται στους ανθρώπους την πρόσβαση στην ουσία χωρίς την οποία δεν μπορούν να ζήσουν, και όταν αυτή η άρνηση οδηγεί προβλέψιμα σε θάνατο από αφυδάτωση ή ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του νερού μεταξύ των φτωχών και των περιθωριοποιημένων, παύει να είναι οικονομική πολιτική. Γίνεται μια μορφή οικονομικής βίας. Είναι μια σκόπιμη, συστημική πράξη που μπορεί να χαρακτηριστεί ως έγκλημα γενοκτονίας.

 

Το νερό δεν ανήκει στις κυβερνήσεις για να το πουλήσουν, ούτε στις εταιρείες για να το κατέχουν. Είναι ένα ιερό αγαθό, που παρέχεται από τη φύση σε όλους. Η ιδιωτικοποίησή του σημαίνει πόλεμο κατά της ίδιας της ζωής. Καθήκον μας είναι να υπερασπιστούμε αυτό το κοινό αγαθό, να δηλώσουμε κατηγορηματικά ότι το νερό είναι ζωή και η ζωή δεν είναι προς πώληση.

 

Πηγές:

• United Nations. (2010). The Human Right to Water and Sanitation. https://www.un.org/waterforlifedecade/human_right_to_water.shtml
• Food & Water Watch. (2021). The Failure of Private Water. https://www.foodandwaterwatch.org/2016/06/29/the-failure-of-private-water/
• The Guardian. (2016). Water bills: the high cost of a privatised service. https://www.theguardian.com/money/2016/mar/05/water-bills-high-cost-privatised-service
• Barlow, M. (2009). Blue Covenant: The Global Water Crisis and the Coming Battle for the Right to Water. New Press.
• The New York Times. (2023). America’s Failing Water Systems, Explained. https://www.nytimes.com/article/water-system-infrastructure-crisis.html
• Corporate Accountability. (2020). The False Solution of Privatization. https://www.corporateaccountability.org/resources/false-solution-privatization/
• The UN Special Rapporteur on the human rights to safe drinking water and sanitation has condemned disconnections. https://www.ohchr.org/en/statements/2020/04/story-behind-statement-water-shutoffs
• Shiva, V. (2002). Water Wars: Privatization, Pollution, and Profit. South End Press.
• Transnational Institute. (2020). Why Public-Partnerships (PPPs) Don’t Work. https://www.tni.org/en/publication/why-public-private-partnerships-dont-work
• Bollier, D. (2014). Think Like a Commoner: A Short Introduction to the Life of the Commons. New Society Publishers.
• on Cochabamba: PBS. (2010). Leasing the Rain. https://www.pbs.org/frontlineworld/stories/bolivia/
• on Flint: NPR. (2021). The Flint Water Crisis: A Timeline. https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/04/20/465545378/lead-laced-water-in-flint-a-step-by-step-look-at-the-makings-of-a-crisis
• Transnational Institute. (2020). The Future is Public: The Case for Public Ownership. https://www.tni.org/en/publication/the-future-is-public  

πηγή