Δεν είναι ένας δεν είναι δύο εκείνοι που πρωτοπόρησαν, αγωνίσθηκαν στους αγώνες του Έθνους, επροεκινδύνευσαν, διέθεσαν όλο το υλικό και ψυχικό τους, είναι και άλλοι που θυσίασαν και αυτή τη ζωή τους.
Κατά κανόνα οι πρωτοπόροι αυτοί και διακεκριμένοι αγωνιστές μετά την απελευθέρωση του Έθνους, άλλοι πέθαναν νηστικοί και άλλοι άστεγοι στην ψάθα.
Ένας από αυτούς είναι και ο πρωτοπόρος της Φιλικής Εταιρίας, ένας από τους τρεις ιδρυτές της, ο Εμμανουήλ Ξάνθος, ο οποίος όχι μόνον πέθανε πένης χωρίς οβολόν για την κηδεία του, αλλά βρήκε και τραγικόν θάνατον καταπατηθείς και πού; Μέσα στο Κοινοβούλιον, μέσα στο Τέμενος της Βουλής.
Την άθλια κατάσταση στην οποία περιήλθεν ο Ξάνθος και τον τραγικόν του θάνατον, μας παρουσιάζει ο Φιλήμων με λίγες λέξεις που έγραψε στην εφημερίδα «Αιών»: «Ποίον δεν θέλει καταλάβει η δεινοτέρα λύπη όταν ακούσει ότι ο Ξάνθος ζει στην Ελλάδα δι’ ελέους; Ποίαν φεύγει καταισχύνην αγνωμοσύνης η πατρίς εις τοιαύτας σκληρότητος εικόνας ζώσας;»
Αφήνουμε την άλλην πικρία που δοκίμασε κατά τα ελληνικά οιωθότα, ότι κατηγορήθηκε για σπατάλη της περιουσίας της Φιλικής Εταιρίας και με αυτές τις λίγες λέξεις κατάπιε και αυτήν την πικρίαν εκφράζων το πικρόν του παράπονον και την άμετρη λύπην του: «Και τούτο μόνον έλειπε προς συμπλήρωσιν των ποικριών μου, το να κατηγορούμαι ως σπάταλος της περιουσίας της Φιλικής Εταιρίας, που και εγώ κατέβαλα το κατά δύναμιν, το παν ό,τι είχον συνεισέφερον και εμαυτόν πολλάκις και εις μόχθους και εις μόσχους υπέβαλον…».
Αλλά δεν ήταν μόνον η οδύνη της φτώχειας και η πικρία της συκοφαντίας που δοκίμασε ο Πάτμιος εθνεγέρτης Φιλικός Ξάνθος, που τη συμβολή του στον Αγώνα κατέγραψε η Ιστορία με χρυσά γράμματα και η προφορά του ονόματός του προξενεί και σήμερα και πάντοτε δέος και σεβασμόν και χρέος ευγνωμοσύνης προς εκείνον κάθε ζώντος και κάθε επερχομένου Έλληνα. Ο Πάτμιος αγωνιστής που γεννήθηκε το 1772, του επεφύλλασσε η μοίρα σε βαθύ γήρας, σε ηλικία ογδόντα ετών, να έχει και τραγικόν τέλος, να πέσει θύμα του βουλευτηρίου. Και να πώς κατά τα ιστορούμενα.
Είναι νύχτα της 27ης Νοεμβρίου 1852 και το «Βουλευτικόν», όπως απεκαλείτο τότε η Βουλή, συνεδρίαζε. Επέκειτο η ψήφιση κάποιου νομοσχεδίου που είχε ενδιαφέρον. Όπως ήτο επόμενον η συζήτηση ήταν υπέρ το δεόν ζωηρή, ο γερο – Ξάνθος έκαμε το χέρι του ασπίδα του αυτιού του, να ακούσει τις αγορεύσεις των αντιπροσώπων του Έθνους. Σε κάποια στιγμή τον αγορητή βουλευτή διέκοψε κάποιος άλλος βουλευτής και τότε δεν άργησε το Βουλευτικόν να γίνει Κοινοβούλιον κατά τα ελληνικά οιωθότα.
Από όλες τις πλευρές και όλα τα πολιτικά κόμματα ακούγονταν λόγοι σκληροί και προκλητικοί και κατέληξαν, όπως ήτο επόμενον σε πολιτική διαμάχη, όχι λόγοις αλλά έργοις. Όταν εξηντλήθη η φαρέτρα των λόγων και ύβρεων, έγινε χρήση και της μαγγούρας. Οι μαγγούρες σηκώνονταν ψηλά, σχημάτιζαν κύκλους και έπεφταν αλύπητα σε κορμιά και κεφάλια και σε ό,τι βρισκόταν μπροστά στην τροχιά τους.
Μάτην ο Πρόεδρος της Βουλής χτυπούσε δαιμονιωδώς τον κώδωνα επικαλούμενος ησυχία και συμβουλεύων να κρατηθεί σε υψηλό επίπεδο η συζήτηση. Τα θεωρεία ήταν γεμάτα εκείνο το βράδυ, δεν άργησαν όμως οι θεατές των θεωρείων να μιμηθούν τους βουλευτές και αφού άλλοι εγιουχάιζαν και άλλοι ενεθάρρυναν τους βουλευτάς της μερίδος στην οποίαν ανήκον, ήλθαν και μεταξύ τους στα χέρια και ο αγώνας έγινε διμέτωπος και τότε ήταν το μεγαλύτερο πανδαιμόνιον.
Μάτην τώρα ο Πρόεδρος εστρέφετο και προς τα θεωρεία φωνάζων με στεντώρια τη φωνή «ησυχία παρακαλώ, θα διατάξω την εκκένωσιν των θεωρείων. Θεωρεία τώρα και βουλευτικά έδρανα είχαν γίνει πεδία μάχης.
Μια τέτοια ατμόσφαιρα κοινοβουλίου δεν ήταν γνώριμη στον Ξάνθο, είδε ένα χώρο και έναν κόσμο γεμάτον από εμπάθεια, προσωπικές φιλοδοξίες και ιδιοτέλειες και έμεινε απορημένος κοιτάζοντας ένα θέαμα απρόσμενο και διηρωτάτο, τέτοιοι είναι άραγε οι αντιπρόσωποι του Έθνους και γι’ αυτούς έγιναν τόσες θυσίες;
Εν μέσω τέτοιου πανδαιμονίου και στην απελπισία του ο Πρόεδρος διατάσσει την εκκένωση των θεωρείων. Οι κλητήρες εισέβαλαν στα θεωρεία και με μαστίγια στα χέρια μαστίγωναν το πλήθος, που μόνον τότε έτρεξε για να σωθεί. Ανάμεσα όμως σ’ αυτό το πλήθος ήταν και ένα γεροντάκι, που ήθελε να παρακολουθήσει πώς διαλέγονται οι ελεύθεροι αντιπρόσωποι, γιατί τους σκλάβους τους ήξερε και ο σεβάσμιος αυτός γέρων ήταν ο Εμμανουήλ Ξάνθος.
Επεχείρησε και αυτός σιγά σιγά με το βάρος των ογδόντα χρόνων να κατέβει τις σκάλες και να φύγει. Μέσα σ’ αυτό το πανδαιμόνιο, με σπρωξίδια διέσχισε τους διαδρόμους και έφθασε στο κεφαλόσκαλο. Εκεί άξαφνα δέχθηκε μια σπρωξιά, έχασε την ισορροπία του και άρχισε να κατρακυλάει στις σκάλες και κατέληξε στο λιθόστρωτο ισόγειο, αλλά πώς; κατατσακισμένος χέρια, πόδια, κεφάλι και καταματωμένος.
Από τους θεατές κανένας δεν σκέφθηκε να τον βοηθήσει και οι κλητήρες προ τοιούτου θεάματος σήκωσαν αναίσθητον τον γέροντα, φώναξαν μια άμαξα και τον οδήγησαν στο Νοσοκομείο. Εκεί, άνοιξε για λίγο τα μάτια του και οι γιατροί έσπευσαν για να ρωτήσουν το όνομά του. Και τότε, μόλις ακούστηκε μια αδύνατη φωνή να τους αποκρίνεται «Εμμανουήλ Ξάνθος» έπεσε σε βαθύ κόμμα.
Γιατροί και Νοσοκόμοι τάχασαν, τέτοιο θύμα είχε η αποψινή συνεδρίαση της Βουλής, τον ιδρυτή της Φιλικής Εταιρίας; Οι γιατροί έβαλαν τα δυνατά τους να τον σώσουν, μα ο Ξάνθος ώδευε προς τον ανεπίστροφο δρόμο… Σε κάποια στιγμή, από εκείνες που αγγελίζονται οι μελλοθάνατοι, άνοιξε τα μάτια του και πρόφερε με σβηστή φωνή: «Θεέ μου, συγχώρεσέ με».
Την άλλη μέρα το πρωί ξεψύχησε ο Ξάνθος, παίρνοντας μαζί του μια θλιβερή εικόνα του Βουλευτικού, που οι βουλευτές του ξυλοκοπούνταν σαν να μάχονταν σε ελληνοτουρκικό πόλεμο. Ύστερα από την τραγική αυτή μοίρα η Πολιτεία φιλοτιμήθηκε και τον έθαψε δημοσία δαπάνη, γιατί δεν είχε ούτε τα έξοδα ταφής.
Αυτή είναι η μοίρα των Αγωνιστών, τόση η δική μας αδιαφορία και η αβελτηρία της Πολιτείας. Ο Ξάνθος μας συγχώρεσε, ο Θεός όμως ίσως όχι, γιατί είμαστε αδιόρθωτοι και ασυγχώρητοι…
Ευρυτανικά Χρονικά
Τριμηνιαίο Πολιτιστικό Περιοδικό για την προβολή της Ευρυτανίας
Χρόνος 10ος – Απρίλιος – Μάιος 2011
Εικόνα από: Pinterest
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.