Μιλώντας στο AlphaNewsLive ο ιστορικός Αντρέας Κάρυος, εξιστόρησε τα γεγονότα της 5ης Ιουνίου 1958, στην πλατεία της κοινότητας Αυγόρου, τη θυσία της 32χρονης πολύτεκνης μητέρας και τη σημασία της για την απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.
«Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη είχε κι αυτή το δικό της μερίδιο στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Μάλιστα στο περιβόλι που είχε με τον σύζυγό της στο Αυγόρου είχε κρησφύγετο και εκεί πρόσφερε φιλοξενία και έκρυβε καταζητούμενα πρόσωπα της οργάνωσης.»
Ο Δρ. Αντρέας Κάρυος εξηγεί ότι κάτι τέτοιο εγκυμονούσε μεγάλους κινδύνους καθώς μεταξύ των μέτρων καταστολής που είχαν επιβάλει οι Βρετανοί, αν εντοπίζονταν καταζητούμενοι σε σπίτι, τότε η οικία έπρεπε να ανατιναχθεί. Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη έκρυβε μέλη της ΕΟΚΑ μέχρι τις 5 Ιουλίου του 1958, όταν ήταν η μάχη της πλατείας στην κοινότητα Αυγόρου, όπου βρήκε τραγικό θάνατο.
 |
| Ο σύζυγος και τα παιδιά της Λουκίας Παπαγεωργίου μετά τον θάνατο της μητέρας τους |
Το χρονικό της μάχης της πλατείας
Όπως αναφέρει ο κ. Κάρυος, στις 4 Ιουλίου 1958, η ΕΟΚΑ τοποθέτησε στο κέντρο του χωριού συνθήματα τα οποία εξέφραζαν τις πολιτικές απόψεις της οργάνωσης. Οι Βρετανοί στρατιώτες του Συντάγματος των Βασιλικών Φρουρών κατέβασαν αυτά τα συνθήματα, όμως την επόμενη μέρα στις 05/07/1958 ανέβασε νέο σύνθημα η ΕΟΚΑ, ξανά στην πλατεία του Αυγόρου και οι Βρετανοί στρατιώτες στρατιώτες επανήλθαν, συνέλαβαν ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι και το έσπρωχναν να ανέβει σε μια σκάλα για να κατεβάσει τα συνθήματα. Το αγόρι αρνήθηκε και τότε οι Βρετανοί άρχισαν να το ξυλοκοπούν.
Τότε θαμώνες από τα γύρω καφενεία και παριστάμενες γυναίκες που είδαν το το σήμα του επεισοδίου παρενέβησαν και προσπάθησαν να πάρουν το αγόρι από τα χέρια των Βρετανών. Ακολούθησε συμπλοκή στην οποία οι στρατιώτες έκαναν χρήση των υποκόπανων και των ροπάλων τους. Οι χωρικοί ανταπάντησαν εκσφενδονίζοντας πέτρες, ενώ χτύπησαν και οι καμπάνες της εκκλησίας, σημάδι για να συγκεντρωθούν επιπλέον κάτοικοι της κοινότητας, κυρίως γυναίκες, διότι οι άντρες έλειπαν στις εργασίες τους.
Σημειώνεται ότι στην κοινότητα Αυγόρου υπήρχε ένα οργανωμένο γυναικείο τμήμα, υπό τη μορφή κλιμακίων διότι ο τοπικός υπεύθυνος εκείνη την περίοδο, Ανδρέας Κάρυος είχε δώσει εντολές να δημιουργηθούν οργανωμένα τμήματα γυναικών για να βρίσκονται στην υπηρεσία της οργάνωσης και να παρεμβαίνουν σε τέτοιου είδους περιστατικά.
Έτσι, με το σήμα της καμπάνας, άρχισε να πυκνώνει ο κόσμος, ιδίως οι γυναίκες στην περιοχή της Πλατείας. Κατέφθασαν όμως και στρατιωτικές ενισχύσεις, με τη βρετανική δύναμη να ανέρχεται περίπου στους 50-100 στρατιώτες στο Αυγόρου, οι οποίοι μάλιστα υποστηρίζονταν και από τεθωρακισμένα οχήματα.
Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη, έκανε μπάνιο ένα από τα παιδιά της όταν άκουσε για τα γεγονότα και μετέβη στο συμβάν για να δει συνέβη και δεν σκέφτηκε, δεν δίστασε και συμμετείχε στη συμπλοκή.
Τα γεγονότα πήραν τέτοια δυναμική που εξελίχθηκαν σε συμπλοκή, σε πραγματική οδομαχία, η οποία είχε ιδιαίτερη ένταση, μέχρι που οι στρατιώτες από τα τεθωρακισμένα οχήματα άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους. Αδιακρίτως ερρίφθησαν περίπου 200 σφαίρες.
Από τις σφαίρες σκοτώθηκε η Λουκία Λαουτάρη Παπαγεωργίου. Ήταν πολύτεκνη, μητέρα 6 παιδιών και έγκυος στο έβδομο παιδί της. Επίσης σκοτώθηκε και ο Παναγής Ζαχαρίας. Πολύτεκνος, πατέρας 5 τέκνων, ο οποίος και εκείνος βοηθούσε την οργάνωση. Το προηγούμενο διάστημα, στο περιβόλι του φιλοξενούσε καταζητούμενους. Στο σπίτι του διατηρούσε κρύπτη όπου είχε τοποθετήσει πολύγραφο για την εκτύπωση φυλλαδίων της ΕΟΚΑ, προκηρύξεων δηλαδή που διανέμονταν στα γύρω χωριά.
Ήταν τόση η ένταση της συμπλοκής που σύμφωνα με μαρτυρίες της περιόδου, ο χώρος έμοιαζε με βομβαρδισμένο τοπίο, υπήρχαν πάρα πολλές πέτρες από το λιθοβολισμό στρατιωτών, σπασμένα γυαλιά από μπουκάλια, τρύπες από σφαίρες και αίματα.
Τα αντίποινα
Επιβλήθηκε κέρφιου στο Αυγόρου λόγω της συμπεριφοράς των κατοίκων. Όσοι ήταν εντός του Αυγόρου, υποχρεώθηκαν να μείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους, ενώ όσοι απουσίαζαν στους αγρούς και επέστρεφαν στο χωριό εκείνη τη μέρα παρεμποδίζονταν από τους Βρετανούς από του να εισέλθουν και εξαναγκάζονταν να στέκονται με τα χέρια ψηλά κάτω από τον καυτό ήλιο.
Είχαμε και αντίποινα από την πλευρά της ΕΟΚΑ, εφόσον λίγες μέρες αργότερα είχαμε τον θανάσιμο τραυματισμό δύο Βρετανών στρατιωτών στην Αμμόχωστο, σε μια προσπάθεια εκδίκησης του θανάτου των δύο Αυγοριτών. Μέλη της οργάνωσης στην Αμμόχωστο προέβησαν στην επίθεση και στο θανάσιμο τραυματισμό δύο Βρετανών στρατιωτών, γεγονός που οδήγησε στην επιβολή κέρφιου στην Αμμόχωστο και στις έρευνες που ακολούθησαν είχαμε και την απόφαση των βρετανικών αρχών να προβούν σε ανατίναξη του οικήματος της Ανόρθωσης, με την αιτιολογία ότι εντόπισαν εκρηκτικά στην χώρους του οικήματος.
Πλήθος κόσμου παρευρέθει στην κηδεία της Λυκίας Λαουτάρη Παπαγεωργίου και του Παναγή Ζαχαρία, υπό το βλέμμα ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων.
ΑΙΩΝΙΑ ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΗΡΩΙΔΩΝ ΜΑΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ, ΓΕΝΝΗΣΑΝ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ.
Α.Α.
«Απομνημονεύματα» του Γ. Γρίβα-Διγενή: «Αι γυναίκες απεδείχθησαν πολύ έμπιστοι και παραδόξως ολιγώτερον φλύαροι ή οι άνδρες εις την εκπλήρωσιν της αποστολής των, καθώς επίσης και περισσότερον καρτερικαί εις τα βασανιστήρια των Άγγλων. Ουδεμία γυνή εξ εκείνων, τας οποίας επέλεξα και εχρησιμοποίησα εις εμπιστευτικάς αποστολάς, επρόδωσε ή εφλυάρησε ή απεκάλυψέ τι κατόπιν βασάνων υπό της αγγλικής ιεράς εξετάσεως.»
ΑπάντησηΔιαγραφήΕάν συνυπολογιστούν τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν οι αγωνίστριες που συνελήφθηκαν, ορισμένες από τις οποίες είχαν σημαντικό ρόλο στην ΕΟΚΑ, αλλά και το κυρίαρχο στερεότυπο της «γυναικείας φλυαρίας» στηδεκαετία του 1950 –τουλάχιστον-, μπορεί να συνειδητοποιηθεί το ειδικό βάρος του παραπάνω αποσπάσματος.
Και βέβαια, ή γυναικεία προσφορά δεν περιορίζεται στα στελέχη. Είναι η πολύτεκνη μάνα Λουκία Λαουτάρη-Παπαγεωργίου που δολοφονήθηκε απότον βρετανικό στρατό, όταν προσπάθησε να προστατέψει ένα παιδί στο Αυγόρου που έγραφε συνθήματα υπέρ της ΕΟΚΑ. Είναι οι μαθήτριες των σχολείων που πετροβολούσαν τα μέλη των «Δυνάμεων Ασφαλείας», οι μητέρες, οι σύζυγοι και οι αδελφές των ηρώων, οι γυναίκες που φιλοξένησαν καταζητούμενους αγωνιστές και αντάρτες στα σπίτια τους αψηφώντας τουςκινδύνους: την ανατίναξη του σπιτιού τους… Η Δέσποινα Κ. και η Δέσποινα Χ. από τον Άγιο Θεόδωρο Αγρού, που επισκέπτονταν τακτικά τους αντάρτες της Παπούτσας μέσα στην παγωνιά και στο σκοτάδι, για να τους φιλέψουν με σπιτικό φαγητό και να τους πλύνουν τα ρούχα. Οι χήρες των «ανωνύμων» αγωνιστών, που συνέχισαν τιςπικρές ζωές τους δουλεύοντας διπλά για να μεγαλώσουν τα ορφανά τους στα κακοτράχαλα βουνά και στα δημόσια έργα. Η Νίτσα Χατζηγεωργίου, για όσα υπέφερε στα χέρια των βασανιστών της και για όσα αφέθηκε να αντιμετωπίσει μόνη της στα χρόνια που ακολούθησαν. Η Βασιλού και η Κλαίρη, που παντρεύτηκαν μυστικά και εσπευσμένα τουςαγαπημένους τους, επειδή τους «κάλεσε η πατρίδα». Ακόμη και εκείνα τα κοριτσόπουλα – οι εφηβικοί έρωτες των μελλοθανάτων αγωνιστών τηςαγχόνης – που δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν τιςπροκαταλήψεις της εποχής και δεν βρήκαν το σθένος να αποχαιρετίσουν τους ήρωές τους στις Κεντρικές Φυλακές…
Μαρία Ρ.