Αριστοφάνης: 'Νεφέλαι" στ. 1380-1385 ΣΤΡΕΨΙΑΔΗΣ: [...]
καὶ πῶς δικαίως; ὅστις, ὦν αίσχυντέ, σ᾽ ἐξέθρεψα,
αἰσθανόμενός σου πάντα τραυλίζοντος, ὅ τι νοοίης.
εἰ μέν γε βρῦν εἴποις, ἐγὼ γνοὺς ἂν πιεῖν ἐπέσχον·
μαμμᾶν δ᾽ ἂν αἰτήσαντος ἧκόν σοι φέρων ἂν ἄρτον·
κακκᾶν δ᾽ ἂν οὐκ ἔφθης φράσας, κἀγὼ λαβὼν θύραζε
ἐξέφερον ἂν καὶ προὐσχόμην σε...
αἰσθανόμενός σου πάντα τραυλίζοντος, ὅ τι νοοίης.
εἰ μέν γε βρῦν εἴποις, ἐγὼ γνοὺς ἂν πιεῖν ἐπέσχον·
μαμμᾶν δ᾽ ἂν αἰτήσαντος ἧκόν σοι φέρων ἂν ἄρτον·
κακκᾶν δ᾽ ἂν οὐκ ἔφθης φράσας, κἀγὼ λαβὼν θύραζε
ἐξέφερον ἂν καὶ προὐσχόμην σε...
"Αδιάντροπε, που σ’ έχω αναστημένο, που όντας τραύλιζες μωρό, μάντευα τι ζητούσες. Έλεγες βρυν (μπρουν) κι’ έτρεχα ευθύς νεράκι να σού φέρω, έλεγες μαμμάν (μαμ) κι’ έτρεχα ευθύς ψωμάκι να σού φέρω και μόλις έλεγες κακκάν (κακά) σε άρπαζα και από την πόρτα έξω πετιόμουνα και εκεί σε βάσταγα να τα κάνεις" (απόδοση Κώστα Βάρναλη. Το αρχαίο κείμενο στο 1ο σχόλιο).
Η πιο εύκολη κίνηση για να αποφύγουν να λερώσει το σπίτι από τα "αναγκαία" τού μωρού, ήταν αυτή που περιγράφει ο Αριστοφάνης. Να το τρέξουν έξω από την πόρτα τους . Όμως στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχε μια πιο ιδανική και πιο οικολογική λύση, χρήσιμη και για την "εκπαίδευση τουαλέτας". Η "αμίς" και επί το υποκοριστικό της, το αμίδιον. Ένα πήλινο κάθισμα, καρεκλάκι, ειδικά διαμορφωμένο γι΄αυτή την ειδική χρήση.
Απεικόνισή του βλέπουμε και σε αρχαία αγγεία.
Ο πρόδρομος του γκιογκιό (Παντού βλέπω να αναφέρεται ως "γιογιό", συγχεόμενο και με το παιδικό παιχνίδι. Νομίζω όμως ότι πιο σωστή είναι η λέξη που χρησιμοποιούμε και στη Σάμο: Γκιογκιό, γκιογκειό, gιουgειό, αgειό, αγγειο, αγγείο).
Στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας, στη Στοά του Αττάλου, ανακαλύφθηκε ένα πήλινο "γκιογκιό" μια "αμίς", καρεκλάκι του 6ου αιώνα π.Χ. Μάλιστα είναι διακοσμημένο με μελανόμορφη απεικόνιση, μοναδικό στα παγκόσμια αρχαιολογικά χρονικά άλλων πολιτισμών.
Ίσως και από το γεγονός ότι τα πήλινα ήταν κρύα και σκληρά για τα τρυφερά οπίσθια και πόδια και δεν τα συμπαθούσαν τα μωρά,, τα περισσότερα θα πρέπει να ήταν ξύλινα. Οπότε δεν άντεξαν στο χρόνο. Αυτό λοιπόν το πήλινο που βρέθηκε, φαίνεται για να ξεγελάει το μωρό, να φοβάται και να "επισκέπτεται" την αμίδα του.
 |
| Φωτογραφία της δεκαετίας του ’50 που δείχνει παιδί να κάθεται στο αγγείο, μετά την αποκατάστασή του. |
Έτσι φέρει κόσμημα κάπως κακότεχνο: με ανθέμιο (παλμέτα) στο κέντρο κάτω από την οπή, ανάμεσα σε δύο αντωπά φοβερά ζώα: ένα λιοντάρι και μια Σειρήνα με ανοιχτά τα στόματά τους.
- Τόπος παραγωγής: Αθήνα - δεν αποδίδεται ο ζωγράφος- Χρονολογείται στην αρχαϊκή περίοδο, περ. 580-550 π.Χ. Στο Μουσείο Αρχαίας Αγοράς, αριθμός απογραφής: Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Π 18010.
Venetia Georgiou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.