Εργάστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. Διετέλεσε μέλος της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας.
«Η ελληνική και η κινεζική είναι οι μοναδικές ομιλούσες γλώσσες ακόμη και σήμερα, των οποίων η ύπαρξη είναι γνωστή εδώ και 3.500 χρόνια. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αν κρίνουμε από την επίδραση που άσκησαν σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, η ελληνική είναι η πρώτη γλώσσα του κόσμου».
Η διαπίστωση ανήκει στον καθηγητή, το βιβλίο του οποίου «Ιστορία της ελληνικής γλώσσας» των εκδόσεων Παπαδήμα παρουσιάστηκε πριν από λίγα χρόνια σε εκδήλωση στην ΕΣΗΕΑ.
Μέλος της Ισπανικής Βασιλικής Ακαδημίας με πολυάριθμα βιβλία για την ελληνική γλώσσα και τη λογοτεχνία στο ενεργητικό του, καθώς και για την ινδοευρωπαϊκή και γενική γλωσσολογία, και τιμημένος με το Βραβείο Ωνάση για το Ελληνοϊσπανικό λεξικό που διευθύνει, ο κ. Αδράδος, παρών στην εκδήλωση και ο ίδιος, μίλησε για την συνεισφορά των δύο αυτών βιβλίων στην ιστορία της γλώσσας μας.
«Η άμεση ή έμμεση επίδραση του αλφαβήτου της ελληνικής, του λεξιλογίου της, του συντακτικού της και της λογοτεχνίας της ήταν και είναι τεράστια» γράφει ο κ. Αδράδος στον πρόλογο του βιβλίου του, μια επίδραση που, όπως λέει, είχε αποτέλεσμα «οι δικές μας γλώσσες να είναι σήμερα ένα είδος ημιελληνικών ή κρυπτοελληνικών»! Η ίδια η ιστορία είναι αυτή που επιβεβαιώνει τον ισπανό καθηγητή και σε αυτήν καταφεύγει και ο ίδιος στο βιβλίο του, επισημαίνοντας πάντως ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να γραφτεί μια ιστορία της ελληνικής γλώσσας. Μιας «παράξενης ιστορίας διαιρέσεων και ενοποιήσεων», όπως έλεγε.
Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη: Στο πρώτο μελετάται η ελληνική γλώσσα, αρχίζοντας από την ινδοευρωπαϊκή και την κοινή ελληνική, για να καταλήξει στην αττική, τη νέα γλώσσα που έγινε με τη σειρά της κοινή. Στο δεύτερο αναλύεται η ιστορία αυτής της κοινής με τις παραλλαγές της από την ελληνιστική εποχή ως σήμερα, μέσω της ρωμαϊκής και της βυζαντινής εποχής. Και βέβαια παρουσιάζονται η σχέση της με τις άλλες γλώσσες, η επίδρασή της σε αυτές και ο ρόλος της ως γλώσσας της Ανατολικής Ρωμαϊκής -και αργότερα Βυζαντινής- Αυτοκρατορίας και, τελικά, ως γλώσσας του νέου ελληνικού κράτους.
«Τα στοιχεία της ελληνικής είναι παρόντα σε όλες τις γλώσσες» καταλήγει ο κ. Αδράδος, για να επισημάνει ότι ακόμη και οι περίοδοι της ήττας ήταν προσωρινές, αφού τελικώς η ελληνική γλώσσα αναβίωνε πάντα με δυναμισμό.
Τι είπαν οι ξένοι διανοούμενοι για την Ελληνική γλώσσα
Ντε Γρόοτ (Ολλανδός καθηγητής Ομηρικών κειμένων στο πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ)
«Η Ελληνική γλώσσα έχει συνέχεια και σε μαθαίνει να είσαι αδέσποτος και να έχεις μια δόξα, δηλαδή μια γνώμη. Στην γλώσσα αυτή δεν υπάρχει ορθοδοξία. Έτσι ακόμη και αν το εκπαιδευτικό σύστημα θέλει ανθρώπους νομοταγείς – σε ένα καλούπι – το πνεύμα των αρχαίων κειμένων και η γλώσσα σε μαθαίνουν να είσαι αφεντικό.»
Τζέιμς Τζόυς (Διάσημος Ιρλανδός συγγραφέας, 1882-1941)
«Σχεδόν φοβάμαι να αγγίξω την Οδύσσεια, τόσο καταπιεστικά αφόρητη είναι η ομορφιά.»
Ο σπουδαίος Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ είχε δηλώσει:
«Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνο αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα.»
Ο μεγάλος Γάλλος διαφωτιστής Βολτέρος είχε πει
«Είθε η Ελληνική γλώσσα να γίνει κοινή όλων των λαών.»
Ο Γάλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Σορβόνης Κάρολος Φωριέλ είπε
«Η Ελληνική έχει ομοιογένεια σαν την Γερμανική, είναι όμως πιο πλούσια από αυτήν. Έχει την σαφήνεια της Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη από την Ιταλική και πολύ πιο αρμονική από την Ισπανική. Έχει δηλαδή ότι χρειάζεται για να θεωρηθεί η ωραιότερη γλώσσα της Ευρώπης.»
Η Μαριάννα Μακ Ντόναλντ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας και επικεφαλής του TLG δήλωσε
«Η γνώση της Ελληνικής είναι απαραίτητο θεμέλιο υψηλής πολιτιστικής καλλιέργειας.»
Η τυφλή Αμερικανίδα συγγραφέας Έλεν Κέλλερ είχε πει
«Αν το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο, τότε η Ελληνική γλώσσα είναι το βιολί του ανθρώπινου στοχασμού.»
Ιωάννης Γκαίτε (Ο μεγαλύτερος ποιητής της Γερμανίας, 1749-1832)
«Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η Ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στη νύχτα.»
Διάλογος του Γκαίτε με τους μαθητές του:
- Δάσκαλε τι να διαβάσουμε για να γίνουμε σοφοί όπως εσύ;
- Τους Έλληνες κλασικούς.
- Και όταν τελειώσουμε τους Έλληνες κλασικούς τι να διαβάσουμε;
- Πάλι τους Έλληνες κλασικούς.
Γεώργιος Μπερνάρ Σω (Μεγάλος Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας, 1856-1950)
«Αν στη βιβλιοθήκη του σπιτιού σας δεν έχετε τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, τότε μένετε σε ένα σπίτι δίχως φως.»
Μάρκος Τύλλιος Κικέρων (Ο επιφανέστερος άνδρας της αρχαίας Ρώμης, 106-43 π.Χ.)
«Εάν οι θεοί μιλούν, τότε σίγουρα χρησιμοποιούν τη γλώσσα των Ελλήνων.»
Χάμφρεϋ Κίττο (Άγγλος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, 1968)
«Είναι στη φύση της Ελληνικής γλώσσας να είναι καθαρή, ακριβής και περίπλοκη. Η ασάφεια και η έλλειψη άμεσης ενοράσεως που χαρακτηρίζει μερικές φορές τα Αγγλικά και τα Γερμανικά, είναι εντελώς ξένες προς την Ελληνική γλώσσα.»
Ιρίνα Κοβάλεβα (Σύγχρονη Ρωσίδα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, 1995)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι όμορφη σαν τον ουρανό με τα άστρα.»
R. H. Robins (Σύγχρονος Άγγλος γλωσσολόγος, καθηγητής στο πανεπιστήμιου του Λονδίνου)
«Φυσικά δεν είναι μόνο στη γλωσσολογία όπου οι Έλληνες υπήρξαν πρωτοπόροι για την Ευρώπη. Στο σύνολό της η πνευματική ζωή της Ευρώπης ανάγεται στο έργο των Ελλήνων στοχαστών. Ακόμα και σήμερα επιστρέφουμε αδιάκοπα στην Ελληνική κληρονομιά για να βρούμε ερεθίσματα και ενθάρρυνση.»
Φρειδερίκος Σαγκρέδο (Βάσκος καθηγητής γλωσσολογίας – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας της Βασκανίας)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι η καλύτερη κληρονομιά που έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος για την ανέλιξη του εγκεφάλου του. Απέναντι στην Ελληνική όλες, και επιμένω όλες οι γλώσσες είναι ανεπαρκείς.»
«Η αρχαία Ελληνική γλώσσα πρέπει να γίνει η δεύτερη γλώσσα όλων των Ευρωπαίων, ειδικά των καλλιεργημένων ατόμων.» «Η Ελληνική γλώσσα είναι από ουσία θεϊκή.»
Ερρίκος Σλήμαν (Διάσημος ερασιτέχνης αρχαιολόγος, 1822-1890)
«Επιθυμούσα πάντα με πάθος να μάθω Ελληνικά. Δεν το είχα κάνει γιατί φοβόμουν πως η βαθιά γοητεία αυτής της υπέροχης γλώσσας θα με απορροφούσε τόσο πολύ που θα με απομάκρυνε από τις άλλες μου δραστηριότητες.» (Ο Σλήμαν μίλαγε άψογα 18 γλώσσες. Για 2 χρόνια δεν έκανε τίποτα άλλο από το το να μελετάει τα 2 έπη του Ομήρου).
Ίμπν Χαλντούν (Ο μεγαλύτερος Άραβας ιστορικός)
«Που είναι η γραμματεία των Ασσυρίων, των Χαλδαίων, των Αιγυπτίων; Όλη η ανθρωπότητα έχει κληρονομήσει την γραμματεία των Ελλήνων μόνον.»
Will Durant (Αμερικανός ιστορικός και φιλόσοφος, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Columbia)
«Το αλφάβητον μας προήλθε εξ Ελλάδος δια της Κύμης και της Ρώμης. Η Γλώσσα μας βρίθει Ελληνικών λέξεων. Η επιστήμη μας σφυρηλάτησε μιαν διεθνή γλώσσα δια των Ελληνικών όρων. Η γραμματική μας και η ρητορική μας, ακόμα και η στίξης και η διαίρεσης εις παραγράφους… είναι Ελληνικές εφευρέσεις. Τα λογοτεχνικά μας είδη είναι Ελληνικά – το λυρικό, η ωδή, το ειδύλλιον, το μυθιστόρημα, η πραγματεία, η προσφώνησις, η βιογραφία, η ιστορία και προ πάντων το όραμα. Και όλες σχεδόν αυτές οι λέξεις είναι Ελληνικές.»
Ζακλίν Ντε Ρομιγύ (Σύγχρονη Γαλλίδα Ακαδημαϊκός και συγγραφεύς)
«Η αρχαία Ελλάδα μας προσφέρει μια γλώσσα, για την οποία θα πω ότι είναι οικουμενική.»
«Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει Ελληνικά, επειδή η Ελληνική γλώσσα μας βοηθάει πρώτα από όλα να καταλάβουμε την δική μας γλώσσα.»
Μπρούνο Σνέλ (Διαπρεπής καθηγητής του Πανεπιστημίου του Αμβούργου)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι το παρελθόν των Ευρωπαίων.»
Φρανγκίσκος Λιγκόρα (Σύγχρονος Ιταλός καθηγητής Πανεπιστημίου και Πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας προς διάδοσή του πολιτισμού)
«Έλληνες να είστε περήφανοι που μιλάτε την Ελληνική γλώσσα ζωντανή και μητέρα όλων των άλλων γλωσσών. Μην την παραμελείτε, αφού αυτή είναι ένα από τα λίγα αγαθά που μας έχουν απομείνει και ταυτόχρονα το διαβατήριό σας για τον παγκόσμιο πολιτισμό.»
Ο. Βαντρούσκα (Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης)
«Για έναν Ιάπωνα ή Τούρκο, όλες οι Ευρωπαϊκές γλώσσες δεν φαίνονται ως ξεχωριστές, αλλά ως διάλεκτοι μιας και της αυτής γλώσσας, της Ελληνικής.»
Peter Jones (Διδάκτωρ – καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο οποίος συνέταξε μαθήματα αρχαίων Ελληνικών προς το αναγνωστικό κοινό, για δημοσίευση στην εφημερίδα «Daily Telegraph»)
«Οι Έλληνες της Αθήνας του 5ου και του 4ου αιώνος είχαν φθάσει την γλώσσα σε τέτοιο σημείο, ώστε με αυτήν να εξερευνούν ιδέες όπως η δημοκρατία και οι απαρχές του σύμπαντος, έννοιες όπως το θείο και το δίκαιο. Είναι μια θαυμάσια και εξαιρετική γλώσσα.»
Gilbert Murray (Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης)
«Η Ελληνική είναι η τελειότερη γλώσσα. Συχνά διαπιστώνει κανείς ότι μια σκέψη μπορεί να διατυπωθεί με άνεση και χάρη στην Ελληνική, ενώ γίνεται δύσκολη και βαριά στην Λατινική, Αγγλική, Γαλλική ή Γερμανική. Είναι η τελειότερη γλώσσα, επειδή εκφράζει τις σκέψεις τελειοτέρων ανθρώπων.»
Max Von Laye (Βραβείον Νόμπελ Φυσικής)
«Οφείλω χάριτας στην θεία πρόνοια, διότι ευδόκησε να διδαχθώ τα αρχαία Ελληνικά, που με βοήθησαν να διεισδύσω βαθύτερα στο νόημα των θετικών επιστημών.»
E, Norden (Μεγάλος Γερμανός φιλόλογος)
«Εκτός από την Κινεζική και την Ιαπωνική, όλες οι άλλες γλώσσες διαμορφώθηκαν κάτω από την επίδραση της Ελληνικής, από την οποία πήραν, εκτός από πλήθος λέξεων, τους κανόνες και την γραμματική.»
Martin Heidegger (Γερμανός φιλόσοφος, από τους κυριότερους εκπροσώπους του υπαρξισμού του 20ου αιώνος)
«Η αρχαία Ελληνική γλώσσα ανήκει στα πρότυπα, μέσα από τα οποία προβάλλουν οι πνευματικές δυνάμεις της δημιουργικής μεγαλοφυΐας, διότι αναφορικά προς τις δυνατότητες που παρέχει στην σκέψη, είναι η πιο ισχυρή και συνάμα η πιο πνευματώδης από όλες τις γλώσσες του κόσμου.»
David Crystal (Γνωστός Άγγλος καθηγητής, συγγραφεύς της εγκυκλοπαίδειας του Cambridge για την Αγγλική)
«Είναι εκπληκτικό να βλέπεις πόσο στηριζόμαστε ακόμη στην Ελληνική, για να μιλήσουμε για οντότητες και γεγονότα που βρίσκονται στην καρδιά της σύγχρονης ζωής.»
Μάικλ Βέντρις (Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε την Γραμμική γραφή Β’)
«Η αρχαία Ελληνική Γλώσσα ήτο και είναι ανωτέρα όλων των παλαιοτέρων και νεοτέρων γλωσσών.»
R.H. Robins (Γλωσσολόγος και συγγραφεύς)
«Ο Ελληνικός θρίαμβος στον πνευματικό πολιτισμό είναι ότι έδωσε τόσα πολλά σε τόσους πολλούς τομείς […]. Τα επιτεύγματά τους στον τομέα της γλωσσολογίας όπου ήταν εξαιρετικά δυνατοί, δηλαδή στην θεωρία της γραμματικής και στην γραμματική περιγραφή της γλώσσας, είναι τόσο ισχυρά, ώστε να αξίζει να μελετηθούν και να αντέχουν στην κριτική. Επίσης είναι τέτοια που να εμπνέουν την ευγνωμοσύνη και τον θαυμασμό μας.»
Luis José Navarro (Αντιπρόεδρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ευρωκλάσσικα» της Ε.Ένωσης)
«Η Ελληνική γλώσσα για μένα είναι σαν κοσμογονία. Δεν είναι απλώς μια γλώσσα…»
Juan Jose Puhana Arza (Βάσκος Ελληνιστής και πολιτικός)
«Οφείλουμε να διακηρύξουμε ότι δεν έχει υπάρξει στον κόσμο μία γλώσσα η οποία να δύναται να συγκριθεί με την κλασσική Ελληνική.»
D’Eichtal (Γάλλος συγγραφεύς)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι μία γλώσσα η οποία διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά, όλες τις προϋποθέσεις μιας γλώσσης διεθνούς… εγγίζει αυτές τις ίδιες τις απαρχές του πολιτισμού… η οποία όχι μόνον δεν υπήρξε ξένη προς ουδεμία από τις μεγάλες εκδηλώσεις του ανθρωπίνου πνεύματος, στην θρησκεία, στην πολιτική, στα γράμματα, στις τέχνες, στις επιστήμες, αλλά υπήρξε και το πρώτο εργαλείο, – προς ανίχνευση όλων αυτών – τρόπον τινά η μήτρα… Γλώσσα λογική και συγχρόνως ευφωνική, ανάμεσα σε όλες τις άλλες…»
Theodore F. Brunner (Ιδρυτής του TLG και διευθυντής του μέχρι το 1997)
«Σε όποιον απορεί γιατί ξοδεύτηκαν τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής, απαντούμε: Μα πρόκειται για την γλώσσα των προγόνων μας και η επαφή με αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας.»
Ζακ Λάνγκ (Γάλλος Υπουργός Παιδείας)
«Θα ήθελα να δω να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά, με τον ίδιο ζήλο που επιδεικνύουμε εμείς, και στα Ελληνικά σχολεία.»
Νικηφόρος Βρεττάκος: Ἡ Ἑλληνικὴ γλώσσα.
ΑπάντησηΔιαγραφή(Η μήτρα όλων των γλωσσών.... εκτός από την βάρβαρη τουρκική γλώσσα. Όταν οι ΕΛΛΗΝΕΣ είχαν πολιτισμό οι τουρκομογγόλοι σε σπηλιές ζούσαν και σε δέντρα και με άναρθρες κραυγές επικοινωνούσαν, όπως και η σημερινή τους γλώσσα καταμαρτυρεί .... Δικό μας)
Ὅταν κάποτε φύγω ἀπὸ τοῦτο τὸ φῶς
θὰ ἑλιχθῶ πρὸς τὰ πάνω ὅπως ἕνα
ρυακάκι ποὺ μουρμουρίζει.
Κι ἂν τυχὸν κάπου ἀνάμεσα
στοὺς γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω ἀγγέλους, θὰ τοὺς
μιλήσω ἑλληνικά, ἐπειδὴ
δὲν ξέρουνε γλῶσσες. Μιλᾶνε
μεταξὺ τους μὲ μουσική.
Και ο ...
Φρίντριχ Νίτσε: Περί Ελλήνων
Nietzsche_1882Μ’ ΣΕ ένα μεγάλο λαό, μεγαλοφυή, συμβαίνει ό,τι και με τον άνθρωπο τον μεγαλοφυή. Και οι παραμικρότερες εκδηλώσεις τη ζωής, έχουν το σημάδι της μεγαλοφυΐας.
Οι Έλληνες είναι όπως και η μεγαλοφυΐα: Απλοί. Γι’ αυτό είναι διδάσκαλοι αθάνατοι. Οι θεσμοί τους, τα δημιουργήματά τους, φέρνουν τη σφραγίδα της απλότητας, τόσο, που συχνά μένει κανείς εκστατικός, βλέποντας ως τι σημείο είναι μοναδικοί σ’ αυτή τους την απλότητα. Και, παραδόξως, είν’ εξίσου τόσο «βαθείς», όσο και απλοί. Μολοντούτο, σπάνια μας αποκαλύπτουν τα βάθη της σοφίας και της γνώσης τους…
Ανάμεσα στον μεγάλο άνθρωπο της διάνοιας, τον Αριστοτέλη, και στα ήθη και την τέχνη των Ελλήνων, υπάρχει άβυσσος τεράστια, έτσι που ο καθείς από εμάς φαίνεται ρηχός και άτονος, συγκρινόμενος με το απροσμέτρητο μεγαλείο του ελληνικού ενστίκτου. Είναι μια απ’ τις μεγαλύτερες αρετές των Ελλήνων το να μην θέλουν να μεταπλάσουν σε διανόημα ό,τι καλύτερο κλείνουν μέσα τους. Μ’ άλλα λόγια, είναι «αφελείς»· είναι μια λέξη που συνοψίζει την απλότητα και το βάθος. Έχουνε μέσα τους κάτι από το έργο της τέχνης. Ο κόσμος μπορεί να είναι όσο θέλει σκοτεινός, όμως αρκεί να παρεμβάλλουμε ένα κομμάτι ελληνικής ζωής για να φωτιστεί αμέσως άπλετα…
Θα προσπαθήσουμε να διδαχτούμε από τους Έλληνες και θα διδάξουμε με οδηγό τα παραδείγματά τους. Αυτό θα είναι το έργο μας…
Άλλοι λαοί έχουν αγίους. Οι Έλληνες έχουν και Αγίους και σοφούς.
Αλώστε λοιπόν και την Ελλάδα και την Κύπρο Ιούδες άσπονδοι σύμμαχοι μέσω της παλλακίδας σας επ αμοιβή Τουρκίας και θα παραμείνετε υποτελείς των βαρβάρων ψυχή τε και σώματι μέχρι να εξαφανιστείτε από προσώπου γης σαν έθνη και σαν λαοί....
Σημειώστε για τους ΕΛΛΗΝΕΣ οτι
«Όχι τα κλαριά να μας κόψετε, όχι τα δένδρα, όχι τα σπίτια που μας έκαψετε, μήτε πέτρα απάνω στην πέτρα να μη μείνει, εμείς δεν προσκυνάμε. Μόνο ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε. Και μην ελπίζετε πως τη γη μας θα την κάνετε δική σας, βγάλτε’ το από το νου σας». Θ. Κολοκοτρώνης
Α.Α.