15 Ιανουαρίου σήμερα, και είναι ευκαιρία να δούμε τα πρωτοσέλιδα των κυπριακών εφημερίδων του 1950, όταν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες της Κύπρου ψήφισαν μαζικά και καθολικά υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, στο δημοψήφισμα που οργάνωσε η Εθναρχία, αφού οι αποικιακές αρχές αρνούνταν να παραχωρήσουν την αυτοδιάθεση στον κυπριακό λαό ώστε να διαπιστωθεί η θέλησή του για το πολιτικό του μέλλον.
Πιο εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο είναι αυτό του “Νέου Δημοκράτη”, της κομματικής εφημερίδας του ΑΚΕΛ, του φύλλου με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Κύπρο, όπως δηλώνεται στην προμετωπίδα του. Στο πρωτοσέλιδο δημοσιεύονται δύο σκίτσα για την Ένωση, με φόντο ελληνικές σημαίες και ένα στίχο από τον εθνικό ύμνο και το σύνθημα “Ένωση”. Επίσης, δημοσιεύονται δύο άρθρα του Κώστα Παρτασίδη και του Μίνου Περδίου. Υπέρτιτλος “Μαύρο στον ιμπεριαλισμό – Άσπρο στην εθνική μας αποκατάσταση”.
Από τον χώρο της οργανωμένης Δεξιάς της εποχής, η μεγαλύτερη εφημερίδα ήταν το “Έθνος”, του ηγέτη του ΚΕΚ, Θεμιστοκλή Δέρβη. Ο υπέρτιτλος καλεί: “Έλληνες και Ελληνίδες! Ψηφίσατε σήμερον την ένωσιν” και του πρωτοσέλιδου δεσπόζει ένα σκίτσο “εκλεκτού Κυπρίου καλλιτέχνου” με την “ψυχή της Κύπρου να φτερουγίζει προς την Ελλάδα”. Τα ενυπόγραφα άρθρα ανήκουν στους φιλόλογους Φρίξο Βράχα και Μιχαήλ Παπαχαραλάμπους.
Η εγκυρότερη και σοβαρότερη εφημερίδα της εποχής, η “Ελευθερία”, επιλέγει να προβάλει τον ρόλο της Εθναρχίας στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Ο υπέρτιτλος τονίζει ότι “Η Εθναρχία Κύπρου προεκήρυξε τον ενωτικόν δημοψήφισμα” και στο πρωτοσέλιδο δημοσιεύεται φωτογραφία του “εθνομάρτυρος Αρχιεπισκόπου” Μακαρίου Β΄. (Η λέξη εθνομάρτυς παραπέμπει στην 15ετή εξορία του Μακαρίου από την Κύπρο, το 1931-1946.)
Μια άλλη καθημερινή εφημερίδα της Λευκωσίας το 1950 ήταν ο “Νέος Κυπριακός Φύλαξ” που ξεκίνησε την έκδοσή του το 1906, όπως και η “Ελευθερία”. Διευθυντής του φύλλου από το 1921 και την εξορία του Νικ. Καταλάνου ήταν ο Κωνσταντίνος Α. Κωνσταντινίδης (ΚΑΚ). Εδώ το ύφος στους τίτλους είναι πιο συναισθηματικό, με τις φράσεις “δουλωμένη Κύπρος”, “ιερή κραυγή” και “Σε γνωρίζω από την όψι”. Στη φωτογραφία, επιλέγεται ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, που υποδέχθηκε τους Βρετανούς στη Λευκωσία, το 1878.
Η αρχαιοτέρα εφημερίς της εποχής ήταν η εβδομαδιαία “Φωνή της Κύπρου”, της Λευκωσίας. με διευθυντή της για δεκαετίες, τον Κύριλλο Κ. Παυλίδη. Εδώ (φ. 14-1-1950) το σκίτσο του Γλάδστονος παραπέμπει επίσης στο 1878 και στην προηγηθείσα ένωση της Επτανήσου, το 1864, για την οποία υπάρχει και σχετικό σχόλιο (“Το τελευταίον στάδιον του εθνικού μας αγώνος πανομοιότυπον προς εκείνο της αδελφής μας Επτανήσου”). Η εφημερίδα διατηρεί ακόμη, στη δεκαετία του 1950 το ύφος και τη σελιδοποίηση του 1900 με ελαφρώς μεγαλύτερους τους τίτλους.
Μια άλλη εβδομαδιαία εφημερίδα της Λευκωσίας ήταν ο “Ανεξάρτητος”, όργανο από το 1947 του θνησιγενούς ΕΑΣ, φύλλο προσκείμενο στην Αριστερά, με μεγάλη κυκλοφορία στις αρχές της δεκαετίας του 1940 και διευθυντή τον Λύσανδρο Τσιμίλλη. Κεντρική θέση στο πρωτοσέλιδο (φ. 12-1-1950) έχει η διακήρυξη για το δημοψήφισμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ. Ξεχωρίζει, επίσης, η ανακοίνωση του αθλητικού σωματείου “Ομόνοια” Λευκωσίας, για το δημοψήφισμα, με την υπόσχεση ότι “δεν θα υποστείλει τη σημαία του εθνικού αγώνα” για “την Ένωσή μας με την μητέρα Ελλάδα”.
Τελευταίο, το πρωτοσέλιδο του εβδομαδιαίου “Παρατηρητή” της Λεμεσού (φ. 14-1-1950), του Πάνου Φασουλιώτη, ο οποίος στα νιάτα του υπήρξε από τους πρώτους υποστηρικτές των σοσιαλιστικών ιδεών στην Κύπρο, Μαζί με τη φωτογραφία της Αθήνας και της Ακρόπολης, “πρωτεύουσας του Κράτους και της αθανάτου Φυλής”, δημοσιεύεται ένα μικρό άρθρο με τίτλο “Υπακοή σε μίαν και μόνον φωνήν”. Ο Φασουλιώτης είναι βέβαιος ότι ολόκληρος ο κυπριακός λαός θα ψηφίσει υπέρ της ένωσης, “πλην μιας, άνευ σπουδαίας σημασίας αποφύσεως – ολιγαρίθμων Τούρκων – της σκοτεινής επιδρομικής περιόδου της Σουλτανικής κυριαρχίας και μερικών εποίκων και ξένων”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.