Του Κώστα Δούκα (*)
Ὁ θεσσαλικὸς κάμπος ἦταν κάποτε λιμνοθάλασσα καί... ξανάγινε "θάλασσα"! Ἐπὶ δεκάδες αἰώνων βρίσκεται σὲ χαμηλότερη στάθμη ἀπὸ τοὺς ποταμοὺς προκαλῶντας ἀκόμη καὶ τὸν Ξέρξη νὰ πνίξει τὴν Ἑλλάδα κλείνοντας τὶς διόδους ἀπορροῆς τῶν ὑδάτων.
Ἡ πολύνεκρη τραγωδία τοῦ θεσσαλικοῦ κάμπου καὶ οἱ ἀνυπολόγιστες ζημιὲς ποὺ ὑπέστη ὁ διατροφικὸς αὐτὸς πνεύμονας τῆς Ἑλλάδος, καθὼς καὶ οἱ σοβαρὲς πολιτικὲς ἐπιπτώσεις ποὺ θὰ ὑπάρξουν, ἐπιβάλλει μία ἱστορικὴ ἀναδρομὴ στὸ παρελθόν, ποὺ δείχνει πόσο εὐάλωτη εἶναι ἡ περιοχὴ αὐτή.
Ἂν οἱ κυβερνήσεις στὴν σύγχρονη ἐποχὴ ποὺ ζοῦμε ἀνέτρεχαν στὴν ἱστορία, θὰ ἔσπευδαν, μὲ τὴν βοήθεια τῆς τεχνολογίας, νὰ θωρακίσουν τὴν περιοχὴ μὲ σωστὰ ἀντιπλημμυρικὰ ἔργα καὶ ὄχι συγκυριακά, ὥστε νὰ ἐξουδετερωθεῖ κάθε κίνδυνος πλημμύρας ποὺ ἀπειλεῖ τὸν θεσσαλικὸ κάμπο ἐπὶ δεκάδες αἰώνων, ἐξ αἰτίας τοῦ γεγονότος ὅτι βρίσκεται σὲ χαμηλότερη στάθμη ἀπὸ τοὺς ποταμούς.
Ὁ Ἡρόδοτος λοιπὸν μᾶς πληροφορεῖ ὅτι κάποτε, πολλοὺς αἰῶνες πρὶν ἀπὸ αὐτόν, ὁ θεσσαλικὸς κάμπος ἦταν μία μεγάλη ἐνδοχωρικὴ λίμνη, ἡ ὁποία, ἐξ αἰτίας μεγάλου σεισμοῦ ἢ σεισμῶν ἀποστραγγίσθηκε διὰ τῆς κοιλάδας τῶν Τεμπῶν καὶ ἔχυσε τὰ νερά της στὸ Αἰγαῖο.
Χειροπιαστὴ ἀπόδειξη τοῦ γεωλογικοῦ τούτου φαινομένου εἶναι οἱ βράχοι τῶν Μετεώρων, οἱ ὅποιοι βρίθουν ἀπολιθωμένων ὀστράκων. Καθὼς λοιπὸν ἀποστραγγιζόταν ἡ λίμνη, δηλαδὴ ἔφθινε, ἐλαττωνόταν, ὀνομάσθηκε φθία καὶ ἀποτελοῦσε ἐπὶ ὁμηρικῆς ἐποχῆς τὸ βασίλειο τοῦ Πηλέως. Κατάλοιπο τῆς τεράστιας αὐτῆς ἐνδοχωρικὴς λίμνης εἶναι ἡ σημερινὴ λίμνη τῆς Κάρλας, ἡ ὁποία ἀνατροφοδοτεῖται καὶ μεγαλώνει.
Τὸ ὅλο γεωλογικὸ φαινόμενο συνδέεται μὲ τὴν καταβύθιση τῆς Αἰγηίδος ποὺ κατελάμβανε τὴν θέση τοῦ Αἰγαίου. Ἡ καταβύθιση ὁλοκληρώθηκε πρὶν ἀπὸ 10.000 χρόνια. Πολὺ ἀργότερα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁμήρου, τὴν περιοχὴ κατοίκησαν ἄλλα προελληνικὰ φῦλα, ποὺ ὅπως λέει ὃ πατέρας τῆς ἱστορίας ὀνομάστηκαν Θεσσαλοί, καθὼς ἄλλαξε τὸ ὄνομα τῆς Φθίας. Ἀλλὰ Θεσσαλία σημαίνει κατὰ τὸν Ἡρόδοτο θέση ἁλός, ἤτοι ἢ περιοχὴ ποὺ πρὶν ἦταν θάλασσα.
Ἡ Φθία ὡς ὄνομα διασώθηκε στὸν νομὸ Φθιώτιδος, ἢ ὅποια πλημμύρισε κι αὐτὴ ἀπὸ τὶς πρόσφατες νεροποντές. Ἀλλὰ καὶ στὸν καιρό μας οἱ πάσχοντες ἀπὸ φυματίωση λέγονταν φθισικοί, διότι ἔφθιναν ἀπὸ τὴν ἀρρώστια ἀπὸ τὴν ὅποια ἔπασχαν.
Τὴν ἀχίλλειο πτέρνα τοῦ θεσσαλικοῦ κάμπου γνώριζε καὶ ὃ Ξέρξης ὅταν ἦλθε στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ τὴν ἐξαφανίσει. Εἶχε σκεφθεῖ νὰ σφραγίσει τὶς φυσικὲς ἀπορροὲς τῶν ὑδάτων, ὥστε ἡ Θεσσαλία καὶ ἡ Φθιῶτις νὰ ξαναγίνουν θέσεις ἁλὸς καὶ νὰ πνίξουν τοὺς Ἕλληνες. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἔγινε ποτέ, ἄγνωστο γιὰ ποιό λόγο.
Καὶ ἰδοὺ σήμερα τὸ φαινόμενο τῆς πλημμύρας ἐπαναλαμβάνεται. Ἡ φύση "ἐκδικεῖται" μὲ γεωλογικοὺς ρυθμούς. Ὅμως οἱ σύγχρονες κυβερνήσεις, πάντοτε ἐπιμυθείς, ἐνῶ μποροῦσαν μὲ τὴν βοήθεια τῆς τεχνολογικῆς προόδου νὰ ἀποκλείσουν τέτοια ἐξαρθρωτικὰ καὶ πολύνεκρα πλημμυρικὰ φαινόμενα, ἀδιαφόρησαν καὶ περιμένουν τὴν τιμωρία τους ἀπὸ τὸν ὀργισμένο λαό.
Αντιμετώπιση
Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί το ολιστικό σχέδιο «θωράκισης» του Θεσσαλικού κάμπου από τα -μελλοντικά- καιρικά φαινόμενα, το οποίο και θα εκπονήσει ομάδα ειδικών από την Ολλανδία, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς της περιοχής.
Την συνέντευξη του Έλληνα διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας HVA International, Μιλτιάδη Γκουζούρη μπορείτε να την διαβάσετε στην ιστοσελίδα https://ecopress.gr/to-schedio-ton-ollandon-gia-ti-thorakis/.
Στα χέρια των συναρμόδιων υπουργών είναι στο μεταξύ το πρώτο πόρισμα/έκθεση ευρημάτων της Ολλανδικής εταιρίας HVA International, που εξειδικεύεται στη διαχείριση υδάτων και σε θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας. Αν επιθυμείτε να το δείτε, μπορείτε να το βρείτε στην διεύθυνση: https://docs.google.com/viewerng/viewer?url=https://www. government.gov.gr/wp-content/uploads/2023/11/HVA-Fact-Finding-Mission-Report-on-Thessaly-Post-Disaster-Remediation.pdf&hl=en.
Το προφίλ και τις δραστηριότητες της Ολλανδικής εταιρίας HVA International μπορείτε να το δείτε/διαβάσετε στην ιστοσελίδα https://www.hvainternational.com/.
Την 8η Σεπτεμβρίου 2023 ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε στους δημάρχους της Θεσσαλίας, μεταξύ άλλων: «Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται. Θα κινητοποιήσω και ό,τι ευρωπαϊκό πόρο υπάρχει για να μπορέσουμε να έχουμε πρόσθετη στήριξη, για να καλύψουμε πρώτα απ’ όλα τις ανάγκες σε αποζημιώσεις των νοικοκυριών. Θα ξεκινήσουν άμεσα οι καταγραφές των ζημιών – οικοσκευές και αποζημίωση των σπιτιών που έχουν καταστραφεί».
Μέχρι σήμερα (22/11/2023) δεν φαίνεται να έχει κάτι άλλο στο μυαλό του περί ολιστικής προσεγγίσεως στην αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Αντίστοιχα και στο πρώτο πόρισμα/έκθεση ευρημάτων της Ολλανδικής εταιρίας HVA International, υπάρχει η αναφορά ότι η ολιστική προσέγγιση/αντιμετώπιση έχει πολλαπλάσια μεγαλύτερο κόστος από αυτό των αποζημιώσεων.
Μένει να δούμε τί θα «περάσει» στις δύο τελευταίες συζητήσεις στην Βουλή για τις πυρκαγιές στον Έβρο και τις πλημμύρες στον Θεσσαλικό κάμπο.
22 Νοε. 2023
Κων-νος Παπανικολάου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.