Την δεκαετία του 70 που βρισκόμουν στα εφηβικά μου χρόνια τα καλοκαίρια κυρίως αγόραζα ή έβρισκα από άλλους και διάβαζα το εβδομαδιαίο περιοδικό Μπλέκ. Το περιοδικό ήταν εικονογραφημένο και είχε περιεχόμενο τον αγώνα του Αμερικανού κυνηγού Μπλέκ ο οποίος μαζί με έναν κύριο Καθηγητή και ένα παιδί τον Ρόντυ αγωνιζόντουσαν ενάντια στους Άγγλους, δηλαδή το περιοδικό αναφερόταν στον αγώνα για την ανεξαρτητοποίηση των ΗΠΑ από την Αγγλία στα τέλη του 18ου αιώνα.
Αυτό που δεν ήξερα βέβαια ήταν ότι κάθε εβδομάδα στην Αθήνα μια μικρή ομάδα ανθρώπων οι οποίοι ήσαν έμπειροι σκιτσογράφοι ετοίμαζαν τα παραμύθια που περίμενα με ανυπομονησία να διαβάσω κάθε εβδομάδα. Και ακόμα δεν ήξερα ότι κάθε εβδομάδα πάνω από 140.000 έφηβοι όπως κι εγώ έκαμναν το ίδιο. Ανυπομονούσαν να διαβάσουν τα κατορθώματα του φανταστικού ήρωα Μπλέκ που έκαμνε στον πόλεμο για την ανεξαρτησία των ΗΠΑ. Το ερώτημα είναι γιατί οι σκιτσογράφοι και εκδότες του περιοδικού Μπλέκ δεν ασχολήθηκαν με τα πραγματικά κατορθώματα των ηρώων του 1821 για την ανεξαρτησία της Ελλάδας;
Και βέβαια δεν ήταν μόνο το περιοδικό Μπλέκ. Δυστυχώς πολλά άλλα περιοδικά φρόντισαν να γαλουχήσουν τα ελληνόπουλα στην εφηβική τους ηλικία με το ίδιο περιεχόμενο. Κάπτεν Μίκι, Ζαγκόρ, Όμπραξ, Ποπάυ, Σεραφίνο … Τα πιο πολλά από τα περιοδικά είχαν περιεχόμενο τον ίδιο πόλεμο των ΗΠΑ. Έ όχι κι όλα. Μη ξεχνάμε τα γουέστερν και τον πόλεμο με τους Ινδιάνους. Εδώ κι αν δεν έκαναν θραύση στα νιάτα της Ελλάδας. Τις δεκαετίες του 70 και του 80 περισσότερο διάβαζαν οι Έλληνες έφηβοι για τους πιστολέρο της άγριας δύσης παρά για την όμορφη και ηρωική ιστορία της Ελλάδας!
«Μικρός Σερίφης». Βασικός του ήρωας ο Τζιμ Άνταμς, ένας νεαρός σερίφης, με συντροφιά την αγαπημένη του Ντιάνα, ο Μεξικανός γκαφατζής Πεπίτο και ο μικρός Ινδιάνος Τσιπιρίπο. Ήξερα φίλους μου που είχαν ολόκληρες κούτες από τον Μικρό Σερίφη και μετά από παρακάλια μου έδιναν και μένα να διαβάζω μερικά. Ήταν βλέπετε και ακριβούτσικα για το χαρτζιλίκι που είχαμε. Τα πλουσιόπαιδα είχαν κούτες από όλα τα περιοδικά και πόσο τους ζηλεύαμε δε λέγεται. Χαρούμενοι οι εκδότες από τις εισπράξεις κυκλοφόρησαν και το περιοδικό «Μικρός Καουμπόυ» με παρόμοιο περιεχόμενο.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχάσουμε το περιοδικό σταθμός που ταυτίστηκε με τα κόμικς και είναι ο Μίκυ Μάους, «πατέρας» του οποίου είναι ο Γουόλτ Ντίσνεϊ. Το σκηνικό και εδώ αφορά τις ΗΠΑ. Δεν ξέχασαν και τα κορίτσια. Η «Μανίνα» και η «Κατερίνα» έφταναν να πουλάνε 150.000 τεύχη κάθε εβδομάδα. Έχουν που έχουν τα κορίτσια μια τάση προς την ελαφρομυαλιά, με τα περιοδικά αυτά έφευγαν εντελώς από την πραγματικότητα της ζωής. «Φύλαγε τα αγόρια σου από την σαρκική επιθυμία και τα κορίτσια σου από την ελαφρομυαλιά» συμβουλεύει τους γονείς ο μεγάλος Παιδαγωγός Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Βέβαια κυκλοφορούσαν και κόμικς με αισχρότητες στα οποία οι σκιτσογράφοι έδειχναν το μεγάλο τους ταλέντο, αλλά ας τα αφήσουμε αυτά. Την δεκαετία του 90 σταμάτησαν να είναι δημοφιλή τα κόμικς επειδή η τεχνολογία προσέφερε πλέον μεγαλύτερη απόλαυση με τις βιντεοκασέτες κι έτσι σταδιακά σταμάτησε η κυκλοφορία τους. Ήδη οι οθόνες πρόβαλαν πλέον το πρότυπο της Barbie και η ζωή συνεχίζεται …
Οι σκιτσογράφοι και όλοι αυτοί που καλλιέργησαν το τάλαντο που τους έδωσε ο Θεός για να ταΐζουν με παραμύθια τους έφηβους της Ελλάδας θα δώσουν μια μέρα λόγο στον Θεό για τις πράξεις τους. Το θέμα δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι η αδιαφορία και η άγνοια των Ελλήνων γονέων αυτές τις δεκαετίες για την πνευματική τροφή που παίρνουν τα παιδιά τους. Ευτυχώς κυκλοφόρησαν και κάποια «κλασικά εικονογραφημένα» ποιότητας όπως «η Αντιγόνη» του Σοφοκλή αλλά δεν μπορούσαν με τίποτα να συγκριθούν με τους αριθμούς του «Μπλέκ» και της «Κατερίνας».
Δεν υπήρχαν ηρωικά γεγονότα στην ελληνική ιστορία να προβληθούν στους εφήβους με ελκυστικό τρόπο, όπως έγινε με τα κόμικς, και έπρεπε τα ελληνόπουλα να τρέφονται με τα παραμύθια των ΗΠΑ ; Δεν υπήρχαν τόσοι όμορφοι βίοι αγίων, όπως της αγίας Παρασκευής, της αγίας Αικατερίνης, να προβληθούν στα κορίτσια της Ελλάδας με ένα ελκυστικό τρόπο και έπρεπε οι αυριανές μητέρες της Ελλάδας να τρέφονται με τις ανοησίες της «Μανίνας» και της «Κατερίνας» και σήμερα με τις φαντασίες της Barbie;
Ας το ομολογήσουμε όλοι μας, ότι είμαστε αδιάφοροι για τα παιδιά μας. Το μόνο που θέλουμε είναι να μας αφήνουν ήσυχους. Έρχονται γονείς στο Λύκειο και δεν ξέρουν ούτε τι κατεύθυνση είναι τα παιδιά τους, ούτε τι γλώσσα έχουν επιλέξει, δεν ξέρουν τίποτα. Όταν δηλώνουμε στο Λύκειο ποιες ώρες θα δεχόμαστε γονείς γελάμε οι καθηγητές επειδή ξέρουμε ότι ελάχιστοι γονείς θα έρθουν να ρωτήσουν για τα παιδιά τους. Κάμνουν κατάληψη του Λυκείου οι μαθητές και κανείς γονιός δεν έχει τα κότσια να πει στο παιδί του «πάνε στο μάθημα εσύ, θα αγωνιστώ εγώ για τα αιτήματά σου». Πώς να έχει τα κότσια να το πει, αφού δεν θα αγωνιστεί;
Και όμως, ότι πολυτιμότερο έχουμε είναι τα παιδιά μας. «Αυτά είναι τα χρυσά αγάλματα του σπιτιού σου» λέει ο μεγάλος Χρυσόστομος. Γιατί απορούμε όταν βλέπουμε πόση βία και αγριότητα ασκούν οι έφηβοι σε συνομηλίκους τους ; Ήθη της Αμερικής τους ταΐζουμε τόσα χρόνια, ήθη της Αμερικής απολαμβάνουμε.
ΣΧΟΛΙΟ
Θεωρώ ότι τα κώμιξ παραμένουν ελκυστικά για τα παιδιά και παρά το ότι και σήμερα κυκλοφορούν πολλά κώμιξ με διάφορα θέματα, πολλά εκ των οποίων ουσιαστικά προωθούν την νεοταξική ατζέντα, ωστόσο έχουμε βρει στην αγορά και κάποια εντελώς διαφορετικά που προωθούν την πίστη μας και τον ελληνισμό μας...
Φυσικά είναι υπό διωγμών αλλά υπάρχουν και σαν γονείς οφείλουμε να τα βρούμε για τα παιδιά μας...
Ειδικά τα Κλασσικά Εικονογραφημένα έχουν πάρα πολλά αφιερώματα στην Ελληνική μας ιστορία και Μυθολογία.
Ενδεικτικά.
Κύριε Παπαδόπουλε
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπήρξα φανατικός αναγνώστης των κόμικ που αναφέρετε (πλην των κοριτσίστικων Μανίνα - Κατερίνα και του Ζαγκόρ) και διαφωνώ με την προσέγγισή σας, αλλά φυσικά στη δημοκρατία όλες οι απόψεις είναι σεβαστές. Κατά τη γνώμη μου μεγάλο μέρος των σκέψεών σας βασίζονται σε ορισμένα εσφαλμένα δεδομένα:
α. Τα κόμικ που αναφέρετε, δεν τα έφτιαχναν σκιτσογράφοι στην Αθήνα, αλλά ήταν ιταλικά κόμικ που εκδίδονταν και μεταφράζονταν στην Ελλάδα κατόπιν σχετικής άδειας. Επομένως, δεν είναι ορθή η σκέψη ότι οι Έλληνες σκιτσογράφοι - συγγραφείς οφείλουν να λογοδοτήσουν, διότι δεν έδιναν στα ελληνόπουλα κόμικ βασισμένα στην ελληνική ιστορία ή μυθολογία.
β. Η κριτική σας εστιάζει στις δεκαετίες 60, 70, 80 και 90. Τότε κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα κόμικ προέλευσης αμερικανικής, ιταλικής και γαλλικής ή βελγικής. Συστηματική έκδοση ελληνικών κόμικ δεν υπήρχε, παρά μόνο τα τεύχη των κλασικών εικονογραφημένων που έχετε αναρτήσει, οι κωμωδίες του Αριστοφάνη και βεβαίως ο Αρκάς. Οι λόγοι πρέπει να ήταν οικονομικοί ή ενδεχομένως η έλλειψη ικανού ανθρώπινου δυναμικού.
γ. Μου έκανε εντύπωση ότι εστιάσατε την κριτική σας σε αθώους χαρακτήρες κόμικ (μεταξύ άλλων Σεραφίνο, Ποπάυ, ξεχάσατε τον Τιραμόλα) ή στην παρέα του Μίκυ και του Ντόναλντ, ή σε χαρακτήρες δράσης με χαμηλή βία (Όμπραξ, Κάπταιν Μίκι, ξεχάσατε τον Κάπταιν Μαρκ), αλλά αφήσατε απ' έξω τον Κόναν τον Βάρβαρο που ήταν ένα αρκετά βίαιο περιοδικό και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να διαβάζεται μόνο από ενήλικες.
δ. Τα τελευταία δέκα χρόνια γίνεται προσπάθεια δημιουργίας ποιοτικών ελληνικών κόμικ με θεματολογία σχετική με την ελληνική ιστορία (1821, Σουλιώτες, Διγενής) ή λογοτεχνία (πχ Ερωτόκριτος), αλλά υπάρχει πλέον ανταγωνισμός από τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα και τους πιο εντυπωσιακούς χαρακτήρες της Marvel και της DC. Κατά τη γνώμη μου θα ήταν σήμερα πιο εποικοδομητική μια κριτική που θα αναφέρεται στην επικράτηση αυτών των σούπερ ηρώων και όχι μια κριτική σε κόμικ που έχουν πάψει από δεκαετίες να υπάρχουν και σε μικρό βαθμό επανεκδίδονται σήμερα από τις εκδόσεις ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ κυρίως για τους νοσταλγούς των 40+ σε ηλικία.
ε. Ο Μικρός Σερίφης, ο Μικρός Αρχηγός και ο Μικρός Καουμπόυ ΔΕΝ ήταν κόμικ, αλλά περιοδικά Ελλήνων συγγραφέων με ιστορίες σε μορφή διηγήματος, όπως ήταν παλαιότερα ο Μικρός Ήρως. Οι χαρακτήρες ήταν στην υπηρεσία του νόμου και έφερναν σε πέρας τις αποστολές με εξυπνάδα και ικανότητες και όχι με την ανεξέλεγκτη βία που χρησιμοποιούσαν οι ήρωες των Αμερικανών συγγραφέων. Και φυσικά δεν κυνηγούσαν Ινδιάνους. Αναμφίβολα ήταν ένας θεμιτός τρόπος να αγαπήσουν οι νέοι το διάβασμα και να εξελιχθούν στην ανάγνωση βιβλίων.
στ. Τα ως άνω τρία περιοδικά δεν ήταν ακριβά, αλλά το αντίθετο, ήταν από τα πλέον φθηνά, διότι είχαν κυρίως κείμενο και ελάχιστες εικόνες. Ο Μικρός Σερίφης κόστιζε μόλις 40 δρχ, όταν τα εικονογραφημένα περιοδικά είχαν ενδεχομένως και τριπλάσια τιμή.
ζ. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος ότι θα ήταν σκόπιμο να μεταφερθούν σε κόμικ οι βίοι των Αγίων ή αν ήταν σωστό που εκδόθηκαν αυτοί που έχετε αναρτήσει, διότι περιέχουν δυστυχώς πολλή βία, βασανισμούς, αποκεφαλισμούς κλπ που δεν θα έκαναν καλό στα παιδιά με τη μορφή εικόνας και θα τα αποπροσανατόλιζαν από τα χριστιανικά μηνύματα.
η. Η εισαγωγή φανταστικών ηρώων από την εποχή της Αμερικανικής Επανάστασης κατά τη γνώμη μου δεν είναι κακή, διότι δίνει το ερέθισμα στα παιδιά να ψάξουν και να μάθουν και για το γεγονός αυτό, το οποίο είναι πολύ σημαντικό, αφού οδήγησε στη δημιουργία της πρώτης ομοσπονδιακής δημοκρατίας, χάρη στην καθοδήγηση των πεφωτισμένων ηγετών της (Τζέφερσον, Φραγκλίνου κλπ) και με προσθήκη την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων πριν αυτό συμβεί στη Γαλλία, με μόνο σοβαρό μειονέκτημα (κατά τη γνώμη μου) τη μη κατάργηση της δουλείας. Για την ελληνική επανάσταση ούτως ή άλλως τα παιδιά μαθαίνουν πολλά στο σχολείο και ακούνε κάθε χρόνο στις σχετικές εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου.
Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ, αλλά νομίζω ότι αυτά ήταν τα βασικά. Ελπίζω ότι θα βρείτε τις παρατηρήσεις αυτές χρήσιμες για κάποια μελλοντική δημοσίευσή σας.
Με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Συνοδινός
Ενα εξαιρετικά ενδιαφέρον σχόλιο στο οποιο τεκμηριωμενα παραθέτετε την άποψη σας με την οποια κατα το πλείστον συμφωνω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο άρθρο έχει ενα συγκεκριμένο σκεπτικο με το οποίο δύσκολα θα διαφωνουσε κανεις, ομως ειναι γεγονός πως όσοι μεγαλωσαμε διαβαζοντας κάποια άλλα κομιξ εκείνης της εποχής, δεν πάθαμε αυτό που παθαίνουν τα σημερινα παιδια στα οποια γινεται από ένα μεγαλο μερος των κωμιξ, κανονικη πλυση εγκεφάλου...
Προσωπικα αγαπητε μου κ Συνοδινέ ημουν λάτρης του ΑΓΟΡΙ και θυμαμαι ακομα τον Ελ Ζαμπάτο...
Διαβαζα Μικρο Ηρωα που αληθινα επροκειτο περισσοτερο για βιβλιαρακι παρα κωμιξ...
Επισης ημουν και ειμαι λατρης του Αστεριξ, Λουκυ Λουκ (στον οποιο με ενοχλησε η εξαφάνιση του τσιγαρου) αλλα και του ΤΕΝ ΤΕΝ....
Δυστυχως η νεοταξικη λαιλαπα εχει χτυπησει για τα καλα τον χώρο των κωμιξ όπως και σχεδόν όλους τους υπολοιπους χώρους Τέχνης, Αθλητισμου, παιδείας, πολιτισμου κλπ...
Με τρόπο απαραδεκτο προσπαθουν να αλλοιωσουν και οσα είχαμε τοτε εμεις (κωμιξ και βιβλια), αλλα και όσα υπαρχουν σημερα (παιδικες εκπομπες, καρτουν, βιντεοπαιχνιδια κλπ...)
Σας ευχαριστω πολυ για το σχολιο που συμπληρωνει το άρθρο με μια διαφορετικη οπτικη
Σας ευχαριστώ και γω με τη σειρά μου που αφιερώσατε χρόνο για να μου απαντήσετε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕν τω μεταξύ δεν έχω ξεκαθαρίσει αν τελικά το άρθρο ήταν όλο δικό σας
ή μόνο το ΣΧΟΛΙΟ, διότι το ίδιο άρθρο έχει αναρτηθεί στο blog του κυρίου Παπαδόπουλου
ximikos (1ο ΓΕΛ Γιαννιτσών) και σας έγραψα θεωρώντας ότι απευθύνομαι στον συντάκτη.
Παρόμοιο κείμενο έστειλα και στον κο Παπαδόπουλο (ακόμη δεν έχει εγκριθεί προς ανάρτηση).
Αν και δεν είμαι ειδικός, νομίζω ότι τα παιδιά σήμερα "κινδυνεύουν" περισσότερο από την ανεξέλεγκτη χρήση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών σε κινητά και pc και φυσικά από τα social media, όπου δέχονται ανεξέλεγκτες επιδράσεις και εκτίθενται σε τεράστιους κινδύνους.
Η χρήση των κόμιξ ως εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού μέσου συμπληρωματικά σε άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες θα ήταν πολλαπλά ωφέλιμη (απομάκρυνση από τις οθόνες, παροχή ερεθισμάτων για αναζητήσεις και συζητήσεις ή ακόμη και για καλλιτεχνική δημιουργία), πάντα με μια προσπάθεια να περιορίζεται κατά το δυνατόν η γραφική βία, η οποία ας αφήνεται για τα κόμιξ των ενηλίκων.
Το αρθρο ειναι του κ. Παπαδοπουλου. Δικο μου ειναι μονο το σχολιο στο τελος.
Διαγραφή