«Εγκληματικό αριστούργημα!» (η καταστροφή της Σμύρνης)

από το περιοδικό: “Ζωή του Παιδιού” 

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ

 

26 Αυγούστου 1922. Μια μέρα εφιαλτική για τη Σμύρνη. Ο στρατός κι οι διοικητικοί υπάλληλοι μπήκαν στα καράβια την προηγούμενη, κι έφυγαν για την Ελλάδα… 

 

Σ’ αυτές τις τραγικές ώρες, ένας μονάχα αγρυπνάει στη θέση του. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος. Οι ξένοι πρόξενοι του πρότειναν να εγκαταλείψει κι αυτός τη θέση του, γιατί κινδυνεύει η ζωή του από στιγμή σε στιγμή. 

 

Ο καθολικός επίσκοπος τούχει εξασφαλίσει και θέση σε ξένο καράβι. Μα ο Μητροπολίτης δεν ξεχνάει την ευθύνη του, την αποστολή του, ιδιαίτερα σ’ αυτές τις κρίσιμες ώρες. 

Γι’ αυτό και τους απαντάει: «Παράδοση του ελληνικού κλήρου, αλλά και καθήκον του καλού ποιμένα είναι να μένεις με το ποίμνιό του». 

 

Και συνεχίζει το έργο του ανάμεσα στα φοβισμένα πλήθη του λαού του. Τους δίνει κουράγιο με την πίστη και την αγάπη του. Ότι τρόφιμα έχουν απομείνει, τους τα μοιράζει. 

 

Και την άλλη μέρα πρωί -πρωί, χλωμός από την αγρύπνια και τη νηστεία, παίρνει το δρόμο για την εκκλησιά. Χιλιάδες πιστοί τον ακολουθούν. Όλοι προσεύχονται… 

 

Η μέρα φτάνει στο γέρμα της. Το σκοτάδι τύλιξε την μαρτυρική πόλη κι οι καρδιές βάρυναν πιο πολύ από το φόβο. Τούρκοι στρατιώτες τότε παίρνουν τον Μητροπολίτη και τον φέρνουν μπροστά στον Τούρκο πασά. 

 

«Δεν θα σε κρίνω εγώ», του λέει αδιάντροπα εκείνος. «Θα σε κρίνει ο λαός μου». Και τον παραδίδει στο μανιασμένο τουρκικό όχλο. 

 

Το μαρτύριό του ήταν φοβερό. Όλη η μανία κι η θηριωδία, λες και ξέσπασε πάνω στον Ιεράρχη. Κι εκείνος αγέρωχος, περήφανος, σαν γνήσιος Χριστιανός και φλογερός πατριώτης, δε λυγίζει. 

 

Μα ούτε κι αγανακτεί. Καρτερικά, μεγαλόψυχα μιμείται κι εδώ το μεγάλο Αρχηγό κι εμπνευστή του, το Χριστό. Έτσι υπέροχα σφράγισε με το αίμα του μια ζωή γεμάτη αγώνες και θυσίες. 

 

Έτσι προστέθηκε ένας ακόμα μάρτυρας στην αναρίθμητη φάλαγγα των κληρικών, που πρόσφεραν τη ζωή τους ολοκαύτωμα μέσα στο διάβα των αιώνων, για τα ιδανικά της θρησκείας και της πατρίδας. 

 

Τέτοιοι μαρτυρικοί ήρωες δεν πεθαίνουν. Ζουν για πάντα στην ψυχή του Γένους, για να θυμίζουν το βαρύ του χρέος. Κι όσοι τολμούν να βεβηλώνουν τη μνήμη τους είναι σωστοί προδότες… Ας το ξέρουν. 

 

Μα το μανιασμένο πλήθος δε χόρτασε ούτε με τη θυσία του Μητροπολίτη. Η αιμοβόρα ψυχή του διψάει και γι’ άλλο αθώο αίμα. Ξεχύνεται λοιπόν στις συνοικίες. Παραβιάζει σπίτια. Λεηλατεί, σκοτώνει, σκορπίζει παντού το θάνατο. 

 

Κι όλο τούτο το απερίγραπτο έγκλημα, το συμπληρώνουν στις 30 Αυγούστου τη νύχτα με τη φωτιά. Η πόλη παραδίδεται στις φλόγες ως τις 3 του Σεπτέμβρη. 

 

Εκεί που υψώνονταν οι εκκλησιές, τα σχολειά, τα μεγαλόπρεπα κτίρια, τώρα ερείπια και στάχτη. 46 εκκλησιές, 5.000 καταστήματα, 55.000 σπίτια σωριάστηκαν κάτω σωροί άμορφοι. 

 

Τ ‘ ανθρώπινα θύματα πάνω από 50.000. Από τους 450 ιερείς, οι 37 βρήκαν θάνατο μαρτυρικό. Χιλιάδες οι Ελληνίδες αιχμάλωτες. 

 

Μέσα σε τούτη την κόλαση, όσοι απόμειναν ζωντανοί, τρέχουν στους δρόμους έξαλλοι. Πάνε προς την παραλία. Μα παντού τους παραμονεύει το βόλι και το σπαθί. Πάνω στην απελπισία τους, ρίχνονται στη θάλασσα. 

 

Άλλοι καταφεύγουν στο νεκροταφείο. Τα μνήματα κάνουν για σπίτι τους. Ανοίγουν οι γέροντες τα μαυσωλεία και κρύβουν μέσα τις κοπέλλες και τις μανάδες με τα βρέφη τους. 

 

Οι μάνες για να γλιτώσουν τα κορίτσια απ’ την ατίμωση, παίρνουν την τραγική απόφση να πνίξουν τα βρέφη που κλαίνε. Όταν οι γέροι ανοίγουν τις ταφόπετρες, βρίσκουν τις πιο πολλές γυναίκες λιπόθυμες. Βρίσκουν και αθώα μωρά νεκρά. 

 

Τι φρίκη! 30.000 γυναικόπαιδα και γέροι έμεινα εκεί, ανάμεσα στα μνήματα για 17 μερόνυχτα. 

 

«Εγκληματικό αριστούργημα» χαρακτηρίζεται η πυρπόληση της Σμύρνης! Και θεατές του, οι «σύμμαχοι» Ευρωπαίοι! 

 

32 μεγάλα ξένα πολεμικά παρακολουθούσαν όλη αυτή την τραγωδία αμέτοχα! Έτσι, που αναρωτιέται κανείς, ποιούς βαραίνει περισσότερο η ευθύνη. Τους απολίτιστους κι άξεστους ασιάτες ή τους«πολιτισμένους» της Ευρώπης, που ανέχονται κάτω απ’ τα μάτια τους, τέτοια κακουργήματα… 

 

Στις 4 Οκτωβρίου Αφρικανός ανταποκριτής έγραφε: «Όσοι από μας παρακολουθήσαμε πάνω από 250.000 πρόσφυγες να φεύγουν απ’ την κατεστραμμένη Σμύρνη, νομίσαμε πως βρισκόμαστε σε κόλαση!» 

 

Κι ο γενικός Πρόξενος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Έφυγα απ’ τη Σμύρνη κι αισθανόμουνα ντροπή, γιατί ανήκα στο ανθρώπινο γένος!» 

 

Έτσι 1.500.00 πρόσφυγες απ’ τη Μ.Ασία, αφίνοντας πίσω τους την πατρική γη, τους νεκρούς τους, – 500.000 υπολογίζονται νεκροί κι εξαφανισθέντες -, φτάνουν στη μάνα Ελλάδα. 

 

Κι εκείνη ανοίγει στοργικά την αγκαλιά της. Κι όσο της είναι μπορετό, τους βοηθάει για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους. 

* 

 

Έχουν περάσει από τότε πάνω από 94 χρόνια. Κι οι πρόσφυγες αδερφοί μας της Μ.Ασίας δούλεψαν σκληρά εδώ, για να ξαναστήσουν τα σπιτικά τους. Κι έτσι εργατικοί και φιλοπρόοδοι που ήταν πρόκοψαν. 

Κι όμως στα βάθη της ψυχής τους, πάντα μένει άσβεστος ένας πόθος. 

 

Διαβάστε τον, όπως τον ζωντανεύει ο Γ.Αθανασιάδης Νόβας στο ποίημα: 

 

«Το καράβι της ελπίδας» 

 

«Όλα τα χάσαμε, όλα! 

Και μόνο φόρτωσε

το πιο στενό καράβι 

την ώρα του χαμού 

φόρτωνε την ελπίδα 

του ξαναγυρισμού! 

 

Έλα χρυσό καράβι, 

έλα ξεφόρτωσε! 

Δος μας το θησαυρό σου 

κι άνοιξε τα πανιά 

ολόισα για τη Σμύρνη 

και τα Μουδανιά!» 

 

Ποιός Έλληνας πατριώτης δε λαχταράει να σημάνει η ώρα, που τ’ αγιασμένα ελληνικά χώματα της Μ.Ασίας θα ξαναδοθούν εκεί που ανήκουν. 

 

Στη μάνα τους Ελλάδα…

 

Αντιγραφή για το «σπιτάκι της Μέλιας» 

Ζωή του Παιδιού

Δεκαπενθήμερο Χριστιανικό περιοδικό

έτος 33ον, αρ. φυλ. 706

Αθήναι, 2 Σεπτεμβρίου 1978 

 

ΑΝΤΕΧΟΥΜΕ