Του ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ, Βρυξέλλες (Πρόκειται για αληθινή ιστορία που πρωτοδημοσιεύτηκε το 2018)
Από τη μέρα που η Λαλλού παντρεύτηκε τον Κυριάκο, δεν ήταν μόνο η αφοσιωμένη γυναίκα του. Ήταν κι ο υπάλληλός του στο σπαστήριο πέτρας για άμμο και χαλίκια, έξω από το χωριό στα ριζά του Πενταδάκτυλου. Υπάλληλος χωρίς πληρωμή ή άδεια.
Μαζί οι δυο έφευγαν νωρίς πρωί από το σπίτι με το φορτηγό και μαζί γύριζαν με τη δύση του ήλιου βουτηγμένοι στη σκόνη.
Πως βρήκαν χρόνο να αποκτήσουν 6 παιδιά, 4 αγόρια και 2 κορίτσια, ήταν το πείραγμα στα καφενεία και τις Κυριακές στα σπίτια. Κι όταν η Λαλλού έμεινε έγκυος τον Αντρέα, το αποσπόρι της, το χωριό βούιξε:
– Η Λαλλού έγκυος πάλι! Τώρα που θ΄ αρχίσει να παντρεύει παιδιά!
– Πώς τα καταφέρνει; Ρίχνοντας πέτρες με γυμνά χέρια στον σπαστήρα;
Η Λαλλού γελούσε σαν τ’ άκουε και φαινόταν το διάστημα ανάμεσα στα δυο της μπροστινά δόντια. Γέλιο κρυστάλλινο, όπως το νερό της πηγής του χωριού στα ριζά του Πενταδάκτυλου παραδίπλα στον σπαστήρα.
Ξαφνικά, όλα σκοτείνιασαν τον Ιούλη του 1974 με την τουρκική εισβολή κι η Λαλλού πήρε το δρόμο του ξεριζωμού χωρίς κλειδί του σπιτιού, αφού ήταν πάντα ορθάνοιχτο.
Ο γιος της Σάββας, ως Καταδρομέας πολέμησε στον Άγιο Ιλαρίωνα και αργότερα χάθηκε στην ακτή της Κερύνειας όπου κατέστρεψαν δύο τουρκικά άρματα, αλλά δεν υπήρχαν βλήματα για πολλά άλλα που ακολουθούσαν.
Ο χαμός του Σάββα τσάκισε την Λαλλού που φόρεσε τα μαύρα και δεν ξαναγέλασε. Το μαράζι την γέρασε νωρίς και έπληξε βαριά το μνημονικό της. Μόνο το Σάββα θυμόταν και καρτερούσε τον γυρισμό του.
Με τα χρόνια, τα υπόλοιπα αγόρια της έφυγαν ένα-ένα και έμειναν οι κόρες να την φροντίζουν με αγάπη στον Οίκο Ευγηρίας όπου την επισκεπτόταν 2-3 φορές το χρόνο ο βαφτιστικός της.
Παρά τα γηρατειά και την απώλεια μνήμης, ο βαφτιστικός της επέμενε σε κάθε του επίσκεψη να τον αναγνωρίσει. Στεκόταν στην πόρτα του δωματίου της μέχρι που εκείνη αναφωνούσε:
– Ο βαφτιστικός μου…
Και φαινόταν το κενό ανάμεσα στα δόντια της… Αλλά δεν γελούσε.
Εκείνη τη Μεγάλη Πέμπτη, ο βαφτιστικός στάθηκε στην πόρτα όπως άλλοτε και της φώναξε:
– Ποιος είμαι Λαλλού μου και ήρθα να σε δω;
– Ποιος είσαι μανά μου;
Ρώτησε εκείνη με φωνή που τρεμόσβηνε και με το βλέμμα της έριχνε ματιές προς το φως έξω από το παράθυρο.
– Ποιός είσαι;
Τον ξαναρώτησε ψιθυριστά, αλλά ο βαφτιστικός στεκόταν στην πόρτα ακίνητος.
Ξαφνικά τα μάτια της έλαμψαν:
– Σάββα μου, ήρθες γιε μου … Ήρθες!
Εκείνος δεν είπε λέξη. Έπεσε στα γόνατα και σύρθηκε με λυγμούς στα πόδια της, πήρε το τρεμάμενο χέρι της και το γλυκοφιλούσε.
Εκείνη του χάιδευε το κεφάλι και σιγοψιθύριζε, «Σάββα μου, γιε μου». Ο βαφτιστικός κοίταξε πάνω και είδε το κενό στα δόντια της, μα δεν είπε λέξη.
Παρακαλούσε μόνο να τον συγχωρέσει η Παναγία που δεν ομολόγησε πως δεν ήταν ο Σάββας. Ήταν και η Παναγία μάνα… Εκείνο το βράδυ, Μεγάλη Πέμπτη, θα άρπαζαν το γιο της.
Καλή Ανάσταση!
Συγκινητικό αφιέρωμα. Εύγε και στον συγγραφέα αγαπητό Κ. Μαυρίδη και στο koukfamily, που φιλοξενεί αυτά τα άρθρα προς αφύπνιση μνήμης και ιστορίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤιμής ένεκεν αφιερώνω και εγώ ένα τιμητικό πόνημα, για όλες τις αγαπημένες μας μάνες μεταξύ των οποίων και η δική μου χαροκαμένη μάνα.
ΣΤΙΣ ΜΑΝΕΣ ΤΩΝ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ
του Αντώνη Αντωνά.
Με Κεφαλαία.
ΜΕ ΠΟΝΟ ΤΟΥΣ ΓΙΟΥΣ ΠΕΡΙΜΕΝΑΝ,
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ, ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ.
ΑΚΟΥΜΠΙΣΜΕΝΕΣ ΞΑΓΡΥΠΝΕΣ,
ΟΙ ΠΟΝΕΜΕΝΕΣ ΜΑΝΕΣ,
ΣΤΗ ΚΑΓΚΕΛΕΝΙΑ ΕΞΩ ΠΟΡΤΑ,
ΜΕΣ΄ΤΑ ΛΙΟΠΥΡΙΑ, ΤΗΝ ΒΑΡΥΧΕΙΜΩΝΙΑ….
ΣΚΟΥΡΙΑΣΕ ΤΟ ΚΑΓΚΕΛΟ, ΛΥΓΙΣΕ Η ΠΟΡΤΑ,
ΤΟ ΣΚΟΥΡΙΑΣΑΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ,
Ο ΠΟΝΟΣ ΤΑ ΣΙΔΕΡΑ ΛΥΓΙΣΕ,
ΚΥΡΤΩΣΑΝ ΟΙ ΜΑΡΑΖΩΜΕΝΕΣ ΜΑΝΕΣ,
ΑΠ΄ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΩΝ ΣΠΛΑΧΝΩΝ ΤΟΥΣ.
ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΛΥΓΙΖΑΝ ΣΤΟΝ ΠΟΝΟ,
ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΤΟΥΣ ΕΔΙΝΑΝ,
ΚΑΙ ΑΝ ΓΟΝΑΤΟΥΣΑΝ ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ,
ΗΤΑΝ ΓΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΙΚΕΣΙΑ,
ΣΤΟΝ ΘΕΟ, ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ.
ΠΕΡΑΣΑΝ ΜΑΥΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΣΕΚΤΑ,
ΔΕΝ ΑΝΤΕΞΑΝ ΑΛΛΟ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΤΟΥΣ,
ΠΕΡΙΜΕΝΑΝ ΑΙΩΝΙΑ, ΣΤΕΡΕΨΑΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΟΥΣ,
ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ, Ν΄ΑΝΑΠΑΥΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΥΤΕΣ,
ΚΛΕΙΣΑΝ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΕ ΠΙΚΡΑ, ΕΦΥΓΑΝ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΤΟΥΣ,
ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΝΑ ΠΕΤΑΛΟΥΔΙΖΟΥΝ, ΓΥΡΩ, ΟΛΟΓΥΡΑ ΚΑΙ ΨΑΧΝΑΝ
ΤΟΥΣ ΛΕΒΕΝΤΕΣ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΡΙΖΩΜΈΝΟΥΣ ΒΡΑΧΟΥΣ,
ΠΟΥ ΑΝ ΚΑΙ ΗΞΕΡΑΝ ΟΤΙ ΟΙ ΜΥΡΙΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΘΑ ΠΕΡΝΟΥΣΑΝ,
ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΟΥΚ ΕΛΑΤΩ ΒΡΟΝΤΟΦΏΝΑΖΑΝ,
ΚΑΙ ΗΡΩΙΚΑ ΕΠΕΦΤΑΝ ΞΑΝΑ ΣΗΚΩΝΟΝΤΑΝ,
ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΑΝ ΜΕ ΠΕΙΣΜΑ ΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ.
ΤΙ ΨΑΧΝΕΤΕ ΠΟΝΕΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΤΗ ΓΗ;
ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ ΑΝΕΒΕΙΤΕ, ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΣΑΣ
ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΜΏΣΕΤΕ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ ΕΚΕΙ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ,
ΑΓΚΑΛΙΑΣΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΥΣ,
ΠΟΥ ΗΡΘΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ,
ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΜΕΝΑΝ,
ΝΑ ΣΜΙΞΟΥΝ ΞΑΝΑ, Ν΄ΑΝΑΠΑΥΘΟΥΝ
ΚΑΙ ΛΥΤΡΩΜΟ ΝΑ ΕΧΟΥΝ.
ΠΥΡΡΕΙΑ ΔΑΚΡΥΑ ΧΑΡΑΣ ΑΝΑΜΙΚΤΑ ΜΕ ΛΥΠΗ,
ΣΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΑ ΑΓΙΟΧΩΜΑΤΑ ΠΕΦΤΟΥΝ,
ΧΕΙΜΑΡΡΟΙ ΘΕ ΝΑ ΓΕΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ,
ΣΤΑ ΤΑΡΑΓΜΕΝΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΘΕ ΝΑ ΠΝΙΞΟΥΝ,
ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΝΤΑΔΑΚΤΥΛΟ ΣΤΑ ΤΑΡΤΑΡΑ ΘΑ ΡΙΞΟΥΝ.
ΑΣ ΑΝΑΠΑΥΣΕΙ Ο ΠΟΝΟΨΥΧΟΣ ΘΕΟΣ,
ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ, ΠΟΥ ΜΕ ΤΟΣΟ ΠΟΝΟ ΦΥΓΑΝ,
ΝΑ ΑΠΟΤΑΞΕΙ ΤΟ ΚΑΚΟ, ΤΗΝ ΛΥΠΗ ΤΗΝ ΑΝΕΙΠΩΤΗ
ΚΑΙ ΛΥΤΡΩΜΟ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΕΚΕΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΟΠΟΥ ΠΗΓΑΝ …
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΑΙΩΝΙΑ ΣΤΙΣ ΤΙΜΗΜΕΝΕΣ ΜΑΝΕΣ, ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΜΑΣ…
Ας περνούν όλοι και αποτίουν φόρο τιμής στο μνημείο της Μάνας των Αγνοουμένων και πεσόντων Ελλήνων της Κύπρου και Ελλαδιτών αδελφών, που βρίσκεται στον τύμβο της Μακεδονίτισσας.
Είναι το συμβολικό πρόσωπο της μαυροφορεμένης μάνας, η οποία έδωσε σιωπηλά το δικό της αγώνα, που συμπυκνώνεται συμβολικά το βάρος, που φέρουν η σύζυγος, η αδερφή, ο αδελφός, η κόρη, ο πατέρας, ο γιος και ο κάθε συγγενής, διερχόμενοι καθημερινά και καρτερικά την αγωνία και το μαρτύριο της αδιευκρίνιστης τύχης των προσφιλών τους προσώπων, ως αποτέλεσμα της προδοσίας και κυπριακής τραγωδίας του 1974.
ΤΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΓΡΑΨΩ ΟΥΚ ΗΜΠΟΡΩ, ΤΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΛΑΛΩ ΟΥΚ ΟΙΔΑ. Ο ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΚΟΤΙΖΕΤΑΙ, ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΣΤΕΡΕΥΕΙ ΚΑΙ Ο ΘΥΜΟΣ ΘΕΡΙΕΥΕΙ …. ΠΥΡΡΕΙΑ ΔΑΚΡΥΑ ΧΥΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΜΙΓΟΥΝ ΑΧΝΙΖΟΝΤΑ, ΜΕ ΤΑ ΑΙΜΑΤΟΒΡΕΚΤΑ ΧΩΜΑΤΑ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΣΚΕΠΑΣΑΝ ΤΟΥΣ ΤΙΜΗΜΕΝΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΕΛΛΑΔΙΤΕΣ.
Αυτά τα λίγα και άλλα μύρια, για την περήφανη Ελληνική Κύπρο, που όλοι την εγκατέλειψαν, την αγκαθοστεφανωμένη, χιλιοσταυρωμένη, αλλά και δαφνοστεφανομένη Ηρωίδα… Μ΄αθάνατο νερό ποτίστηκε, με αγιασμένο μύρο την αλοίψανε, μ΄ αγίασμα των «σκλαβωμένων» Αποστόλων Βαρνάβα και Ανδρέα την αγίασαν, με θεία κοινωνία την κοινώνησαν….
Είθε η Ανάσταση του Κυρίου ανάταση ψυχής και Λευτεριά να φέρει.... ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.
Α.Αντωνάς
Απόσπασμα από σχετικό άρθρο της Φανούλλας Αργυρού για τις ηρωίδες μάνες των πεσόντων και αγνοούμενων, που όσο ζούσαν όρθιες και με τιμή πολεμούσαν τους βαρβάρους...
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο οδόφραγμα του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, πλάι στην κατοικία του Έλληνα Πρέσβη στη Λευκωσία, γράφτηκε ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της νήσου Κύπρου, επί Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι Τούρκοι και οι συνοδοιπόροι τους θέλουν να τη σβήσουμε από τη μνήμη μας. Όμως, ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΞΜΕ.
Για χρόνια μετά το 1974 ο τόπος καθιερώθηκε για διαμαρτυρίες για το Κυπριακό. 17,000 βρεθήκαμε εκεί εναντίον των «Ιδεών Γκάλι». Μητέρες Αγνοουμένων με τις φωτογραφίες των συγγενών τους εκεί. Ήταν μια συστηματική, ομαδική, εβδομαδιαία διαφώτιση των ξένων για το δράμα των Αγνοουμένων μας, από μαυροφορεμένες Μητέρες με τη συμπαράσταση προσφυγικών σωματείων. Κάθε Σαββατοκύριακο οι Μητέρες εκεί. Με τις φωτογραφίες των παιδιών, συζύγων, αδελφών τους. Διαφωτίζοντας τους ξένους, τουρίστες, που έφθαναν εκεί με λεωφορεία για να περάσουν στα κατεχόμενα, για τις πραγματικότητες του Κυπριακού. Για τους βιασμούς, για τους 1619 αγνοούμενους, την συνεχιζόμενη εισβολή και κατοχή. Τις κλεμμένες μας περιουσίες. Που δεν γνώριζαν οι άνθρωποι. Διένεμαν διαφωτιστικά φυλλάδια σε διάφορες γλώσσες με το πραγματικό ιστορικό του Κυπριακού… ( Και σήμερα διάφοροι προσφυγικοί φορείς μιλούν, αλλά πράξεις μηδέν ... Γιατί δεν συνεχίζετε το ιερό έργο των μητέρων μας;)
Πολλοί ξένοι τότε όταν ενημερώνονταν και έρχονταν πρόσωπο με πρόσωπο με της Μανάδες, συγκινημένοι αρνούνταν να προχωρήσουν προς τα κλεμμένα μας.
(Τελικά ο αιμοσταγής Ντεκτάς κατάφερε και εκδίωξε τις μάνες από τα μετερίζια τους τα οδοφράγματα της ντροπής. Το 2003, ήλθε και το κτύπημα των μαυροφορεμένων Μητέρων. Τις απέκλεισε από το οδόφραγμα η ... Κυπριακή Δημοκρατία!!!! ΄Οπως ακριβώς ήθελε ο Ραούφ Ντενκτάς. Ενοχλούσε η παρουσία τους τόσο τους Τούρκους όσο και άλλους περιλαμβανομένων και δικών μας γιατί απέρριπταν και την ΔΔΟ βλέπετε. Τα γνωρίζετε όλα αυτά τα επαίσχυντα;)
Οι μαυροφορεμένες Μάνες των Αγνοουμένων έκαναν όσα δεν έκαναν κυπριακές κυβερνήσεις, με ανύπαρκτη διαφώτιση εντός και εκτός της Κύπρου για το δράμα της πατρίδας μας.
Ένα χρόνο πριν το δημοψήφισμα για το απαρτχάιντ βρετανο-τουρκικό «Σχέδιο Ανάν/Χάνει», στις 23 Απριλίου 2003 ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς αποφάσισε μονομερώς και άνοιξε το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία που τόσο τους ενοχλούσε ψυχικά και πρωτίστως οικονομικά! Για να ακολουθήσουν ανοίγματα και σε άλλα οδοφράγματα προς όφελος των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας. Δυστυχώς δίχως καμία άμεση και δραστική αντίσταση από την τότε κυβέρνηση Τάσου Παπαδόπουλου. Για να ανοίξουν και άλλα αμέσως μετά και κατά την διάρκεια άλλων Προέδρων διαχρονικά…
Η αναγκαστική επίδειξη ταυτότητας από τους Ελληνοκυπρίους προς τις κατοχικές Αρχές για να επισκεφθούν τα κατεχόμενα εδάφη, δεν αποτέλεσε αποτρεπτικό παράγοντα. Σύμφωνα με στοιχεία της εποχής, μόνο τις πρώτες 15 ημέρες 260 χιλιάδες Ε/κ επισκέφθηκαν τα κατεχόμενα. (αρκετοί για να επισκεφθούν και τιμήσουν τα πάτρια χώματα, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι για ντόλτσε βίτα και ψώνια και που μέχρι σήμερα αφήνουν τα αργύρια τους στο κατοχικό καθεστώς για στρατιωτικούς εξοπλισμούς του. Κάθε ευρώ και μια σφαίρα στην καρδιά της Κύπρου... Επισκέφθηκα μια φορά μόνο τα πάτρια μου κατεχόμενα χώματα. Ούτε ένα ευρώ δεν άφησα στους κατακτητές. Πήρα ένα σάντουιτς και νερό από το σπίτι μου.)
Σήμερα μια χορταριασμένη σκουριασμένη ταμπέλλα με φώτο αγνοουμένων, που χρησιμοποιούσαν οι μάνες μας είναι πεταμένη πλάι στον δρόμο για να φανερώνει την υποτέλεια μας και ασέβεια σ αυτές τις μακαριστές πλέον μάνες, αντί μνημείου και σε αυτό τον ιερό χώρο....
Μ.Ρ. Πρόσφυγας από κατεχόμενη Κερύνεια που θρήνησε στενούς συγγενείς και φίλους.