Επετειολόγιο ΕΟΚΑ. (μηνός Μαϊου)

Επετειολόγιο ΕΟΚΑ. (μηνός Μαϊου)

Επιμέλεια από Ομάδα Εργασίας και Έρευνας του συγγραφέα Α. Αντωνά.

 

ΜΑΪΟΣ. Πολύ ενδιαφέρον σήμερα το επετειολόγιο με άγνωστες πτυχές του απελευθερωτικού αγώνα 55-59. Κατόπιν επιθυμίας αναγνωστών μας επανερχόμαστε και θα αναδημοσιεύουμε μηνιαία εμπλουτισμένο το Επετειολόγιο ΕΟΚΑ 55-59.

 

*1/5/1958

Ο εκ των πολιτικών καταδίκων Πολ. Γιωρκάτζης καταφέρνει να αποδράσει για 3η φορά από τις Κεντρικές Φυλακές.

*7/5/1957

Στα δάση της Πάφου αναζητείται ο Διγενής από 6.000 Αγγλους στρατιώτες και με βοήθεια ελικοπτέρων. 

*9/5/1956

Απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές οι αγωνιστές Μιχαλάκης Καραολής 22 ετών από το Παλαιχώρι, με την κατηγορία ότι εφόνευσε αστυνομικό στη Λευκωσία και Ανδρέας Δημητρίου, 23 ετών από Αγ. Μάμα με την κατηγορία οτι επυροβόλησε και ετραυμάτισε Άγγλον στην Αμμόχωστο.

17/5/1956

Εφονεύθη από τους Άγγλους και ΤΚ επικουρικούς στη Πόλη Χρυσοχούς, κατα τη διάρκεια κατ οίκον περιορισμού ο Κυριάκος Δημητριαδης 45 ετών από τη Πόλη Χρυσοχούς. 

19/4/1956

Εφονεύθη στην Αμμόχωστο, απο θραύσματα βόμβας που ερρίφθη κατά “ΤΚ δυνάμεων ασφαλείας”, ο Θεόδωρος Κωνσταντίνου 55 ετών από τα Γέναγρα 

19/4/1958

Εφονεύθη στην Αμμόχωστο από θραύσματα χειροβομβίδων που ερρίφθησαν κατα στρατιωτικού οχήματος, ο Φίλιππος Νίκου, 7 ετών από την Αμμόχωστο. 

24/5/1956 Βιαιοπραγίες, βανδαλισμοί και καταστροφές από ΤΚ στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο 

*25/5/1956

Στη Λάρνακα, στο προαύλιο του Αγίου Λαζάρου, Τ/Κ εξτρεμιστές επιτίθενται σε συγκεντρωμένους ΕΚ προς εκκλησιασμό. Μετά το πρώτο ξάφνιασμα … οι Τ/Κ εξτρεμιστές τρέπονται σε φυγή μετά από ξυλοδαρμό τους από … γυναικόπαιδα …. 

29/5/1956

Εφονεύθησαν από τ/κ ενώ μετέβαιναν στη Λευκωσία με αυτοκίνητο ο Κων/νος Καλού 34 ετών και Πιερής Παντελή 45 ετών από την Άσσια 

29/5/1956

Εφονεύθη από τ/κ στην Ομορφίτα ο Χρήστος Σαλίδης 48 ετών από τη Λευκωσία. 

30/5/1956 Εφονεύθη από τους Άγγλους και ΤΚ επικουρικούς στο Κτήμα – Πάφος κατά τη διάρκεια κατ οίκον περιορισμού ο Παναγιώτης Διομήδους 30 ετών από τα Κελοκέδαρα. *Όπου Τ/Κ = Τουρκοκύπριοι

 

Κύρια γεγονότα….

Αποσπασματικά. 

 

*Πολύκαρπος Γιωρκάτζης. Στον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη (ο Χουντίνι της ΕΟΚΑ) που δολοφονήθηκε στις 15 Μαρτίου 1970 από παρακρατικούς «έλληνες» με άνωθεν εντολή, οι Άγγλοι έδωσαν το παρατσούκλι «Χουντίνι», για τις τρεις αποδράσεις του, που κατόρθωσε να πραγματοποιήσει. 

Πρώτη Απόδραση 19.1.1956, από τα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς. 

Δεύτερη Απόδραση 31.8.1956, από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.

Τρίτη Απόδραση 1.5.1958, από τις Κεντρικές Φυλακές. 

 

Η πλέον αιματηρή, περιπετειώδης αλλά επιτυχής απόδραση ήταν από το Γ. Νοσοκομείο το 1958, Η παράτολμη επιχείρηση χρειαζόταν πραγματικά θαρραλέα άτομα να την πραγματοποιήσουν. Κι αυτά υπήρχαν. Ήταν τα παλικάρια της ΕΟΚΑ, που γνώριζαν πολύ καλά πόσο άκρως επικίνδυνο εγχείρημά ήταν. Δεν δίστασαν όμως να το αποτολμήσουν. Μόνο με το αταλάντευτο θάρρος και τη μεγάλη πίστη στον ιερό σκοπό της απελευθέρωσης της πατρίδας, ρίχτηκαν ατρόμητοι στη φωτιά. Μόνο θεία τύχη αγαθή λειτούργησε ώστε να μην αυξηθεί ο αριθμός των θυμάτων. Η αποστολή ξεκίνησε από το σπίτι του Στέλιου Παναγίδη, αφού είχαν ειδοποιηθεί από τον αγωνιστή Γιώργου Ταλιαδώρο, νοσοκόμο στο Νοσοκομείο. Η ομάδα μεταφέρθηκε στο χώρο του Νοσοκομείου με ένα αυτοκίνητο μάρκας Χάτσον που οδηγούσε ο ιδιοκτήτης του Νεοπτόλεμος Λεφτής. Ηγείτο ο Νίκος Σαμψών με συναγωνιστές τους Σπύρο Κυριάκου, Ιωνά Νικολάου, Κυριάκο Κολοκάσης και την η Ελένη Χριστοφορίδου. Από τις σφαίρες σκοτώθηκε ένας νοσοκόμος ο Κυριάκος Κυριακίδης, ο Ιωνάς Νικολάου, ο Κυριάκος Κολοκάσης και ο Άγγλος λοχίας Ντέμον. Αρκετοί άλλοι Άγγλοι στρατιώτες και Τούρκοι επικουρικοί οι οποίοι κρύφτηκαν τραυματίσθηκαν …

 

*Η πανωλεθρία των ‘Αγγλων όταν κυνηγούσαν τον Διγενή και τους αγωνιστές του… 

Μετά την μεγάλη απώλεια των Άγγλων στο βουνό, η βρετανική διοίκηση έσπευσε να αποδώσει το συμβάν σε αντιπερισπασμό και σε ακόμα «μία άνανδρη ενέργεια των Κύπριων τρομοκρατών». «Δασική πυρκαγιά στο όρος του Τροόδους όπου διεξάγεται επιχείρηση εναντίον του Συνταγματάρχη Γρίβα και άλλων τρομοκρατών, σημειώθηκε την προηγούμενη Κυριακή και πολλοί στρατιώτες μας παγιδεύτηκαν. Ήταν ακόμα μια πράξη κατάφωρου αντιπερισπασμού, την ώρα που οι δυνάμεις μας μάχονταν για την εκρίζωση των τρομοκρατών…» Και εδώ οι περισσότεροι Άγγλοι σκοτώθηκαν από πυρά της ομάδας Διγενή. (Γ. Αυξεντίου, Ρ. Κυριακίδη κ.ά.) Ο βρετανικός στρατός είχε και άλλες απώλειες και στη μάχη της 17ης Ιουνίου, καθώς άλλοι 18 είχαν τραυματιστεί βαριά, άλλοι από την πυρκαγιά και άλλοι από τα πυρά των ανταρτών της ΕΟΚΑ. Μία εβδομάδα πριν, άλλοι 5 Άγγλοι στρατιώτες είχαν σκοτωθεί από τις σφαίρες των αγωνιστών του στρατηγού Γρίβα. Η επιχείρηση για τον εντοπισμό του Γρίβα στα βουνά του Τρόοδους, ήταν άλλη μια αποτυχημένη προσπάθεια των αποικιοκρατών για την εξάρθρωση της οργάνωσης ήταν ακόμα μια ατυχής ενέργεια για να ρίξουν το ηθικό των Κυπρίων που μάχονταν για την απελευθέρωση. Μέχρι το 1959, οι Άγγλοι λόγω των σοβαρών απωλειών τους, είχαν *επικηρύξει πολλούς αγωνιστές με μεγάλα ποσά και κυρίως τον στρατηγό Γρίβα. Αλλά ουδέν κατάφεραν, παρ΄ όλον ότι με τον εχθρό «συνεργάστηκαν» πολλοί Κύπριοι *δοσίλογοι που από την αρχή του αγώνα πρόδιδαν, ωστόσο οι προσπάθειες των Άγγλων έπεφταν στο κενό, αφού εκτός από κάποιες συλλήψεις, ο πυρήνας της οργάνωσης είχε παραμείνει αδιάσπαστος.

 

*Δέκα χιλιάδες λίρες για το κεφάλι του Γρίβα». Το μυθικό ποσό τότε με το οποίο οι Άγγλοι επικήρυξαν τον Διγενή. Αυτός επικήρυξε τον Χάρντινγκ…

 

*Οι πλείστοι προδότες εκτελέσθηκαν από ΕΟΚΑ και όσοι τυχόν γλύτωσαν με την βοήθεια των Άγγλων διέφυγαν στο Λονδίνο …

 

*Η θυσία των Καραολή και Δημητρίου Ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου υπήρξαν οι πρώτοι αγωνιστές του Κυπριακού Αγώνα που καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν από τους άγγλους δυνάστες.

 

Ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου υπήρξαν οι πρώτοι αγωνιστές του Κυπριακού Αγώνα που καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν από τους άγγλους δυνάστες. Ο Μιχαλάκης Καραολής γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιοχώρι Πιτσιλιάς και ήταν το τέταρτο παιδί του Σάββα και της Παναγιώτας Καραολή. Αποφοίτησε από την Αγγλική Σχολή Λευκωσίας και διορίστηκε δημόσιος υπάλληλος. Παράλληλα, ασχολήθηκε με τον στίβο ως αθλητής του ΑΠΟΕΛ. Εντάχθηκε από τους πρώτους στην ΕΟΚΑ και πήρε μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα με την ομάδα του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη. Στις 28 Αυγούστου 1955, μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου σκότωσαν τον αστυνόμο προδότη Ηρόδοτο Πουλλή, την ώρα που παρακολουθούσε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ. Σημειώνεται ότι οι οπαδοί του ΑΚΕΛ, ήταν αυτοί που παρεμπόδισαν τον Καραολή να διαφύγει ρίχνοντας το ποδήλατο διαφυγής του στα πόδια του. Παρ΄ όλα αυτά ο Καραολής σαν πρωταθλητής στίβου του ΑΠΟΕΛ κατόρθωσε να διαφύγει και αυτός. Με βάση τον αριθμό εγγραφής του ποδηλάτου και τις περιγραφές των Ακελικών συνελήφθη και τον οδήγησαν στην αγχόνη … 

 

Ο Παναγιώτου διέφυγε, ενώ ο Καραολής συνελήφθη αργότερα σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις και φυλακίστηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. Στις 28 Οκτωβρίου καταδικάσθηκε σε θάνατο, παρότι η σφαίρα που σκότωσε τον ελληνοκύπριο αστυνομικό προέρχοταν από το όπλο του Παναγιώτου. Οι Αγγλοι δεν του συγχώρησαν ότι κατά τη διάρκεια της ανάκρισης δεν είχε αποκαλύψει τους συναγωνιστές του. Ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στον Άγιο Μάμα Λεμεσού και καταγόταν από πάμπτωχη πολυμελή οικογένεια. Φοίτησε για τρία χρόνια στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αμμοχώστου και στη συνέχεια έπιασε δουλειά σε κατάστημα εκρηκτικών και κυνηγετικών ειδών. Από μικρός αναμίχθηκε στον συνδικαλισμό και διετέλεσε γραμματέας της Συντεχνίας Αχθοφόρων. Νεαρός αγωνιστής της ΕΟΚΑ, πρωτοστάτησε στην αρπαγή οπλισμού από τις κατοχικές αρχές της Αμμοχώστου. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες σχεδόν μόνο με κυνηγετικά. Στις 22 Νοεμβρίου 1955 κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σίντνεϊ Τέιλορ. Συνελήφθη και καταδικάσθηκε σε θάνατο. 

 

Στις 10 Μαΐου 1956, ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας. Η γενναία στάση τους μπροστά στους δημίους τους και το γεγονός της θανάτωσής τους προκάλεσαν παγκόσμια αντίδραση και κατακραυγή. Την προηγούμενη μέρα (9 Μαΐου 1956) στην Αθήνα, 4 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών, που ζητούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. 

 

Προς τιμήν των δύο ηρώων, πολλοί δρόμοι στην Ελλάδα και την Κύπρο φέρουν το όνομά τους. Ο μαρτυρικός τους θάνατος θα στιγματίζει για πάντα τους Βρετανούς, αυτούς που τους κατέδωσαν και πρόδωσαν αλλά και αυτούς τους ηγέτες «έλληνες», που δήλωναν ότι «Η ΕΛΛΑΣ ΑΝΑΠΝΈΕΙ ΜΕ ΔΥΟ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ. ΤΟΝ ΜΕΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ, ΤΟΝ ΔΕ ΑΓΓΛΙΚΟ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΤΕΘΕΙΜΈΝΗ ΝΑ ΠΑΘΕΙ ΑΣΦΥΞΙΑ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ …»

 

Παρένθεση.

 

*Στην μητέρα πατρίδα ο αδελφός Ελληνικός λαός ξεσηκώνεται ….

Δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων αδελφών τότε σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας παλλαϊκά διαδήλωσαν, για τον απαγχονισμό των εθνομαρτύρων.

 

Αθήνα, πλατεία Ομονοίας, 9-10 Μαΐου 1956. Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την επικείμενη εκτέλεση από τις βρετανικές αρχές Κύπρου των Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου καταλήγει σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Αποτέλεσμα έξι πολίτες νεκροί και 193 πολίτες και αστυνομικοί τραυματισμένοι.

 

Το αιματοβαμμένο συλλαλητήριο στην Αθήνα για τον απαγχονισμό των Κύπριων αγωνιστών Καραολή και Δημητρίου από τους Βρετανούς. Η αντιπολίτευση κατήγγειλε την κυβέρνηση Καραμανλή.

 

9 Μαΐου 1956. Χιλιάδες Αθηναίοι συγκεντρώθηκαν στο συλλαλητήριο στην πλατεία Ομονοίας. Διαδήλωναν υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα και υπέρ των ηρώων του ΕΟΚΑ, Μιχάλη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου που θα εκτελούνταν την επόμενη ημέρα, στις 10 Μαΐου 1956, από τη βρετανική κυβέρνηση. Ανάμεσα στα πλακάτ που κρατούσαν οι διαδηλωτές, ξεχώριζαν τα αντιβρετανικά συνθήματα: “Γκάνκστερ Χάρτινγκ, θα πεθάνεις”, “Κύπρος- ‘Ενωσις”, “Αμερικανοί, είναι η τελευταία σας ευκαιρία”, “Ο ΟΗΕ είναι το τελευταίο ειρηνικό μας όπλο”, “Όλοι Έλληνες είμεθα ΕΟΚΑ”.

 

Ήταν μια περίοδος ιδιαίτερα τεταμένη για τις δύο χώρες. Η ΕΟΚΑ αγωνιζόταν για την απελευθέρωση της Κύπρου από τους Βρετανούς. Για να επιταχύνει τη διάλυση της οργάνωσης, η Βρετανία έστειλε στην Κύπρο τον σκληρό κυβερνήτη Τζον Χάρτινγκ με χιλιάδες στρατού, ο οποίος πήρε μια σειρά από απάνθρωπα μέτρα κατά του κυπριακού λαού. Παράλληλα, αποφασίστηκε η εκτέλεση δια απαγχονισμού των Κύπριων αγωνιστών Καραολή και Δημητρίου. Ολόκληρη η Κύπρος βρισκόταν σε πρωτοφανή αναβρασμό και κινητοποίηση.

 

Οι κινητοποιήσεις

 

Τόσο στη Λευκωσία όσο και την Αθήνα πραγματοποιούνταν κινητοποιήσεις και ογκώδεις διαδηλώσεις κατά των Βρετανών. Στις 9 Μαΐου, χιλιάδες Έλληνες υπό την Πανελλήνια Επιτροπή Ενώσεως Κύπρου (ΠΕΕΚ) βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν υπέρ των αγωνιστών που θα εκτελούνταν και να φωνάξουν για μια ακόμα φορά το αίτημα τους για Ένωση με την Κύπρο.

 

Ωστόσο, το ειρηνικό συλλαλητήριο γρήγορα εξελίχτηκε σε πεδίο μάχης που είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις διαδηλωτές και ένας αστυνομικός και να τραυματιστούν συνολικά 265 άτομα. Από τους 265 τραυματίες οι περισσότεροι χτυπήθηκαν από σφαίρες αστυνομικών.

 

Το αιματοκύλισμα στο κέντρο της Αθήνας. 

 

Ο κόσμος ήταν συγκεντρωμένος στην πλατεία Ομονοίας και φώναζε συνθήματα για την Κύπρο. Κατά τις 4 το μεσημέρι, αφότου τελείωσε η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δωρόθεου, προέδρου της ΠΕΕΚ, χιλιάδες διαδηλωτές κινήθηκαν προς τις οδούς Σταδίου και Πανεπιστημίου με σκοπό να φτάσουν έξω από τη βρετανική πρεσβεία στο Κολωνάκι. Όταν έφτασαν στην οδό Πεσμαζόγλου συνάντησαν ισχυρή αστυνομική δύναμη. 

 

Οι αστυνομικοί είχαν εντολή να εμποδίσουν τους διαδηλωτές να πλησιάσουν τις ξένες πρεσβείες. Στη συμβολή των οδών Σταδίου και Πεσμαζόγλου, οι διαδηλωτές ανακόπηκαν από τους αστυνομικούς και ακολούθησαν ισχυρές συγκρούσεις μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών.Οι διαδηλωτές επιτέθηκαν στους αστυνομικούς με καδρόνια και πλακάτ που κρατούσαν και οι αστυνομικοί τους χτυπούσαν με τα γκλομπ. Οι εκατέρωθεν επιθέσεις έγιναν ακόμα πιο βίαιες όταν οι διαδηλωτές άρπαξαν τούβλα από τη τράπεζα, που ήταν υπό κατασκευή, στην οδό Πεσμαζόγλου και τα πέταξαν προς τους αστυνομικούς, τραυματίζοντας τον Διευθυντή της Αστυνομίας. 

 

Προς στιγμήν, οι διαδηλωτές κατάφεραν να ξεφύγουν από την αστυνομία και κατευθύνθηκαν στα γραφεία της Αμερικάνικης Υπηρεσίας Πληροφοριών, τα οποία και κατέστρεψαν. Η απάντηση της αστυνομίας ήταν άμεση, τραυματίζοντας πολλούς διαδηλωτές και πυροβολώντας προς το μέρος τους. Κανείς δεν πίστευε ότι οι σφαίρες ήταν πραγματικές, καθώς οι περισσότεροι θεώρησαν ότι ήταν πυροβολισμοί εκφοβισμού. 

 

Οι διαδηλωτές φώναζαν “Αίσχος – Αίσχος” προς τους αστυνομικούς και τους πετούσαν ό,τι έβρισκαν στον δρόμο τους. Όταν ο πρώτος διαδηλωτής έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού επικράτησε πανικός και το πλήθος διαλύθηκε. Οι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς ξεχωριστές κατευθύνσεις. Το κέντρο της Αθήνας θύμιζε πεδίο μάχης καθώς δεκάδες τραυματίες και θύματα κείτονταν στους δρόμους. 

 

Συνολικά, εκείνη την ημέρα, σκοτώθηκαν τρεις διαδηλωτές και ένας αστυνομικός που άφησε την τελευταία του πνοή αργότερα, στο νοσοκομείο. Έχασαν τη ζωή τους ο 21χρονος Ιωάννης Κωσταντόπουλος, ο 23χρονος Φραγκίσκος Νικολάου, ο 28χρονος Ευάγγελος Γερόντης και ο αστυφύλακας Κώστας Γιαννακούρης.

 

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας “Ελευθερία”, 10 Μαΐου 1956. Η αστυνομία ενισχύθηκε από δυνάμεις της χωροφυλακής και του στρατού για να εμποδίσει τους διαδηλωτές να φτάσουν στις ξένες πρεσβείες.

 

“Η κυβέρνηση αίματος πρέπει να φύγει αμέσως” 

 

Η επόμενη μέρα βρήκε την Κύπρο να θρηνεί για τον απαγχονισμό των νεαρών αγωνιστών της και τον Τύπο της Ελλάδας να επιτίθεται στην κυβέρνηση επιρρίπτοντας τις ευθύνες για το αιματοκύλισμα της πορείας. Οι περισσότεροι κατηγορούσαν την κυβέρνηση Καραμανλή ότι διέταξε τη χρήση όπλων για να διαλυθεί διαδήλωση. Η αντιπολίτευση δήλωσε πως “η κυβέρνηση αίματος πρέπει να φύγει αμέσως” και καλούσε τον Καραμανλή σε άμεση παραίτηση. Με τη σειρά της, η αστυνομία ανέφερε πως οι αστυνομικοί δέχθηκαν πρώτοι πυροβολισμούς από δύο άτομα με πολιτικά ρούχα και στη συνέχεια άνοιξαν πυρ εναντίον των διαδηλωτών. 

 

Η κυβέρνηση Καραμανλή έριξε το φταίξιμο στους αναρχικούς, αναφέροντας σε ανακοίνωση: “Δυστυχώς την πατριωτικήν ταύτην εκδήλωση χιλιάδων λαού ημαύρωσαν αναρχικά στοιχεία. Εφαρμόζοντα την γνωστή εκ του παρελθόντος τακτικήν, με τραγικόν αποτέλεσμα την δημιουργίαν πολλών θυμάτων. Αι προθέσεις των είναι διαφανείς και βεβαιωμέναι. Κατόπιν τοιούτων εκδηλώσεων βίας, η κυβέρνησις δηλοί ότι είναι αποφασισμένη να επιβάλη κυρώσεις κατά των ενόχων και να πατάξη του λοιπού πάσαν αναρχικήν εκδήλωσιν, η οποία υπό το πρόσχημα του πατριωτισμού αποβλέπει ευθέως σε αντεθνικούς σκοπούς”. Το αιματοκύλισμα της 9ης Μαΐου 1956 ήταν άλλη μια μαύρη σελίδα που γράφτηκε στους δρόμους της πρωτεύουσας.

 

*Ολίγα ενδεικτικά από τα δεκάδες εγκλήματα των Τ/Κ εξτρεμιστών κατά των Ε/Κ κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα. (Α.Α.)

 

*Μέρες και πράξεις των εξτρεμιστών Τουρκοκύπριων της ΤΜΤ και των Γκρίζων Λύκων σε αγαστή συνεργασία με τους Άγγλους Κατακτητές κατα τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα ΕΟΚΑ 55-59 Στη Λευκωσία στίφη μαινομένων τ/κ επεδόθησαν σε όργιο αίματοςκαι καταστροφής εις βάρος ανυπόπτων ε/κ και των περιουσιών τους. Έσφαξαν, εφόνευσαν αθώους πολίτες, ενέπρησαν και λεηλάτησαν ελληνικά καταστήματα. Επετέθησαν και κατά του εθνικόφρονος σωματείου ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ στον Τακτακαλά.

 

Παρά το ΤΚ Κιόνελι κατακρεουργήθηκαν από ενεδρεύοντες τ/κ οκτώ ε/κ όλοικάτοικοι Κοντεμένου, ητοι:

 

Ευριπίδης Κυριάκου ετών 25

Κωστής Μουρής, ετών 33

Γεώργιος Σταύρου 18 ετών,

Ιωάννης Σταύρου 32 ετών

Πέτρος Σταύρου 20 ετών

Χαράλαμπος Σταύρου 35 ετών

Χριστόδουλος Σταύρου 36 ετών

 

Οι υπόλοιποι Ε/Κ τραυματίσθηκαν σοβαρά …. 

Και άλλα μύρια ….

 

Ας σταθούμε μόνο στην απεχθή σφαγή των ΕΚ Κοντεμενιωτών, διότι αν επεκταθούμε πρέπει να γραφούν τόμοι για τις εγκληματικές πράξεις και μέρες τόσον των Άγγλων, όσον και των πραιτωριανών τους ΤΚ της ΤΜΤ και Γκρίζων Λύκων …. Και έπρεπε τότε να λέμε … Σφάξτε μας αγάδες μας για να αγιάσουμε … Καλώς η ΕΟΚΑ αφού εξάντλησε κάθε ανοχή, ανταπέδωσε και τιμώρησε τους ενόχους ….

 

Η ΣΦΑΓΗ στο Κιόνελι, μετά ακριβώς από τη βόμβα-προβοκάτσια που τοποθέτησαν οι διατεταγμένοι του Ντενκτάς στο τουρκικό γραφείο Τύπου στη Λευκωσία (και την απέδωσαν στην ΕΟΚΑ), υπήρξε προσχεδιασμένο «επίτευγμα» των Εγγλέζων αποικιοκρατών και των Τουρκοκυπρίων συνεργατών τους, της τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ, εναντίον του αντιαποικιακού αγώνα που διεξήγαγε από 1η Απριλίου 1955 με την ΕΟΚΑ ο κυπριακός λαός. 

 

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΡΙΚΙΑΣΤΙΚΟΤΕΡΟ κακούργημα της αγγλο-τουρκικής συμμαχίας, η σφαγή των Κοντεμενιωτών στο Κιόνελι, «προετοίμαζε το κλίμα» για την επιβολή του τότε διχοτομικού «Σχεδίου Μακμίλαν», του Βρετανού πρωθυπουργού Χάρολντ Μακμίλαν, το κείμενο του οποίου παραδόθηκε στους Τούρκους στις 10 Ιουνίου και στους ‘Ελληνες στις 11 Ιουνίου. (To σχέδιο Μακμίλαν (γνωστό και ως σχέδιο τριπλής συγκυριαρχίας) ήταν η πρόταση λύσης του Βρετανού πρωθυπουργού Χάρολντ Μακμίλαν το οποίο παρουσιάστηκε το 1958 ως λύση του Κυπριακού. Προέβλεπε παραμονή των αγγλικών βάσεων, συγκυριαρχία Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας, ξένο κυβερνήτη, δύο ξεχωριστές Βουλές των αντιπροσώπων για τις δύο κοινότητες. Και μέχρι σήμερα όλα τα απεχθή σχέδια των επίδοξων ολετήρων της Ελληνικής Κύπρου, βάση έχουν το ύπουλο σχέδιο Μακμίλαν!)

 

Τη σφαγή διέπραξαν, οργανωμένοι προς τούτο, ενεδρεύοντες στο αμιγώς τουρκικό χωριό Κιόνελι, 200 περίπου αιμοβόροι Τ/κ της ΤΜΤ, οι οποίοι πυροβόλησαν, κατέσφαξαν, κατακρεούργησαν, αποκεφάλισαν οκτώ άοπλους Έλληνες και τραυμάτισαν άλλους, από ένα σύνολο 35 Κοντεμενιωτών, τους οποίους ο αγγλικός στρατός συνέλαβε νωρίτερα στο χωριό Σκυλλούρα και τους μετέφερε προς σφαγή, στους αναμένοντες Τούρκους Κιονελίτες. 

 

ΜΕ ΤΡΕΙΣ φωτογραφίες φρίκης στην 1η της σελίδα, προέβαλε την άλλη μέρα, 13.6.1958, τη σφαγή ακόμη και η αριστερή «Χαραυγή» του τότε ΑΚΕΛ που καταδίκασε τον αγώνα ΕΟΚΑ 55-59. Κι έγραφαν οι τίτλοι της: «Σ’ αυτές τις άμορφες μάζες μετατράπηκαν οι κάτοικοι Κοντεμένου που κατακρεουργήθηκαν από Τούρκους βανδάλους». «Ομαδικές σφαγές Ελλήνων από Τούρκους παρά το Κιόνελι με κύρια και καθαρή ευθύνη μελών των “δυνάμεων ασφαλείας.»

 

(Ναι, την αποφράδα ημέρα εκείνη διαπράχθηκε ένα από τα φρικιαστικότερα εγκλήματα στο μικρό νησί μας. Ένα έγκλημα που διαπράχθηκε από την αγγλο-τουρκική συμμαχία και με θύματα οκτώ Κοντεμενιώτες, που σφαγιάστηκαν σαν αρνιά από τους Τουρκοκύπριους του Κιόνελι. 

 

Η τότε Αγγλία βλέποντας, λόγω του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ, να χάνει την κυριαρχία του νησιού, είχε αγριέψει και συμμαχώντας με τους εξτρεμιστές Τουρκοκύπριους προσπαθούσε απεγνωσμένα να διατηρήσει τα «κεκτημένα» της με συμμάχους τους εξτρεμιστές Γκρίζους Λύκους και την τρομοκρατική οργάνωση του Ντεκτάς και Κουτσιούκ ΤΜΤ με αρωγή της Τουρκικής κυβερνητικής υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ.) «ΤΡΕΞΤΕ…». Το μήνυμα έφτασε στον Ε/Κ Κοντεμένο γύρω στο μεσημέρι: «Τρέξτε και βοηθήστε τους κατοίκους της Σκυλούρας, σφαγιάζονται από τους Τούρκους». 

 

Αρκετοί από αυτούς, κάπου 40 άτομα κυρίως νέοι, άρπαξαν ότι βρήκαν μπροστά τους, ξύλα, σίδερα κλπ, μπήκαν στα αυτοκίνητα και ξεκίνησαν για τη Σκυλούρα. Πριν όμως φτάσουν στο χωριό, συνελήφθησαν από αγγλικές δυνάμεις ασφαλείας οι οποίες αφού τους είπαν πως … δεν συμβαίνει τίποτε εις βάρος των Ελληνοκυπρίων της Σκυλούρας (οι Ε/Κ κάτοικοι της Σκυλούρας ήδη αντιμετώπισαν τους ΤΚ και τους έτρεψαν σε φυγή), τους οδήγησαν στον αστυνομικό σταθμό Αγ. Δομετίου για ανάκριση. Στη συνέχεια και αντί να τους αφήσουν να επιστρέψουν στο χωριό τους, με τη συνοδεία αγγλικού στρατού τους οδήγησαν σιδηροδέσμιους στον Κοντεμένο μέσω του τουρκοκυπριακού χωριού Κιόνελι. 

 

Φτάνοντας στο χωριό ΤΚ Κιόνελι, έγινε η μεγάλη σφαγή. Μέσα στα χωράφια είχαν κρυφτεί 200 ειδοποιημένοι από τους Άγγλους αιμοβόροι Τουρκοκύπριοι οπλισμένοι άλλοι με όπλα και άλλοι με χασαπομάχαιρα και περίμεναν. Και με το που έφτασαν τα αυτοκίνητα με τους Κοντεμενιώτες, πετάχτηκαν πάνω και άρχισαν να πυροβολούν και να σφάζουν….Ανυπεράσπιστοι άοπλοι οι Κοντεμενιώτες άρχισαν να τρέχουν μέσα στα χωράφια για να διαφύγουν. Άλλοι τα κατάφεραν, άλλοι όχι. Οκτώ νέοι Κοντεμενιώτες σφάχτηκαν και αποκεφαλίστηκαν σαν αρνιά. 

 

Ως «ύποπτοι» για το φονικό «συνελήφθησαν» 9 τουρκοκύπριοι και η έρευνα ολοκληρώθηκε στις 28 Ιουνίου, όμως σύμφωνα με πρόσωπο του οποίου ο πατέρας σκοτώθηκε στην ενέδρα, αποφασίστηκε όπως το πόρισμα της έρευνας να μην δοθεί στη δημοσιότητα μέχρι να εκδοθεί η δικαστική απόφαση. Η απόφαση εκδόθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1958 όπου το αποτέλεσμα της δίκης στο Αγγλικό δικαστήριο, ήταν «αθωωτικό» για τους τουρκοκύπριους δολοφόνους. Το έγκλημα του Κοντεμένου είναι ένα από τα πολλά και ατιμώρητα εγκλήματα που έγιναν στη νεότερη ιστορία της Κύπρου. Η Σφαγή των οκτώ Κοντομενιωτών από τουρκοκύπριους αποτελεί ακόμη ένα σημαντικό παράδειγμα, πως ελληνοτουρκική «φιλία» δεν πρόκειται να υπάρξει ΠΟΤΕ και ΠΟΥΘΕΝΑ. Η 12η Ιουνίου 1958 αποτελεί ένα ηχηρό χαστούκι σε κάθε υπερασπιστή της Ομοσπονδίας, που για μια δήθεν επανένωση ετοιμάζονται να ξεπουλήσουν γη και ύδωρ στον κατακτητή. 

 

ΥΠΗΡΞΕ εκείνη η σφαγή, η ειδεχθέστερη κορύφωση της προμελετημένης από το Λονδίνο και την Άγκυρα, αξιοποίησης της τουρκικής μειονότητας για την απόκρουση του αντι-αποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ. Και για τη μετατροπή του Κυπριακού σε ελληνο-τουρκικό πρόβλημα «διακοινοτικών σχέσεων». Χωρίς να είχε προηγηθεί ΚΑΜΙΑ επίθεση της ΕΟΚΑ εναντίον της ΤΚ μειονότητας. Υποκινήσει των Εγγλέζων η Τουρκία συγκρότησε την τρομοκρατική ΤΜΤ, με επικεφαλής Τούρκους αξιωματικούς: Για να χυθεί αίμα ανύποπτων, άοπλων και αθώων. Επί του οποίου να θεμελιωθεί η απαίτηση της διχοτόμησης. Ώστε να επιτύχει -κι έκτοτε επιτυγχάνει- η Βρετανία (από τον Μπέντζαμιν Ντισραέλι 1878 και τον Χάρολντ Μακμίλαν 1958 ώς και σήμερα), «λύσεις» και «διευθετήσεις» εσαεί παραμονής βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο. 

 

ΕΝΩ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ η Άγκυρα εκκινούσε, από τότε, το επιτελικό «Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου», που έκτοτε εφαρμόζει. Με ασφυκτικά ελεγχόμενο όργανό της την προαχθείσα σε «κοινότητα» τουρκοκυπριακή μειονότητα. Εν συνεχεία τον Ιανουάριο του 1958, η ΤΜΤ (μυστικός στρατιωτικός βραχίονας της Τουρκίας στην Κύπρο), μ’ επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας τον Ντενκτάς και με αρχηγούς τούς υπό κάλυψη σταλθέντες από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, συνταγματάρχη Ριζά Βουρουσκάν, ταγματάρχες, λοχαγούς κ.ά. αξιωματικούς, κλιμάκωσε τις αιματηρές ενέργειες τουρκικών όχλων εναντίον των Ελλήνων της Κύπρου. 

 

Όταν πλέον η ΕΟΚΑ αποφασίζει να αντεκδικηθεί, ο αιμοσταγής Ντεκτάς (ή Ντενκτάς) θεωρούσε ότι τα θύματα – θύτες ΤΚ εξτρεμιστές ήταν πολύ χρήσιμοι για την προπαγάνδα των Τ/Κ…. κα συνέχισε να δίνει εντολές ως αρχηγός της ΤΜΤ να συνεχισθούν οι εγκληματικές επιθέσεις κατά αμάχων ΕΚ…. 

 

Ο Αρίφ Χασάν Ταχσίν, μέλος τότε της ΤΜΤ (μετέπειτα εναντίον του Ντενκτάς, αριστερός πρόεδρος των δασκάλων και αρθρογράφος της σοσιαλιστικής ΣΟΖ κ.ά.), έγραψε το 1996 σε βιβλίο του και τα εξής: «Το βράδυ της 26ης Ιανουαρίου 1958, η κλινική είχε γεμίσει με τραυματίες και νεκρούς. ( Λόγω αντιποίνων ΕΟΚΑ).Κάποια στιγμή είδα τον Ντενκτάς και του είπα: Για όνομα του θεού, δώστε επιτέλους εντολή να σταματήσουν αυτοί οι σκοτωμοί. Και εκείνος μου έδωσε την εξής απάντηση: Οι νεκροί αυτοί μάς είναι χρήσιμοι. Με αυτούς θα ακουστεί η φωνή μας στον κόσμο» (Κώστα Γενάρη «Εξ Ανατολών», 2000, σελ.194). 

 

Τα λόγια εκείνα του αιμοσταγούς ηγήτορα της τρομοκρατικής ΤΜΤ και αντιεισαγγελέα τότε της Βρετανικής Αποικιοκρατίας ,που οδήγησε στον θάνατο αγωνιστές της ΕΟΚΑ δια απαγχονισμού, στη διαδρομή των δεκαετιών, τα πλήρωσαν με τη ζωή τους και πλήθος ανθρώπων, μαχίμων και αμάχων, ανδρών και γυναικών, γερόντων και παιδιών χάριν των Τουρκικών επιδιώξεων για διχοτόμηση, ακόμη και κατάληψη ολόκληρης της Ελληνικής Κύπρου. 

 

Προς το παρόν επετεύχθη ο μισός σκοπός και στόχος των βαρβάρων Τούρκων εισβολέων, με την κατάληψη του 37% του νησιού και η σαλαμοποίηση των Τούρκων καλά κρατεί, σε αντίθεση με εμάς, που παλινδρομούμε και σύντομα θα αποδεχθούμε και την ΔΔΟ ή ακόμη κατά απαίτηση των Τούρκων και την «αναγνώριση» του παράνομου κατοχικού καθεστώτος … ΦΕΥ!

 

Επιμέλεια από Ομάδα Εργασίας και Έρευνας του συγγραφέα Α. Αντωνά.

 

Πηγές: Απομνημονεύματα Γεωργίου Γρίβα Διγενή, αρχείο τομεάρχη ΕΟΚΑ Ρένου Κυριακίδη, Ελληνικός και Κυπριακός τύπος της εποχής, ιστορικά βιβλία Α. Αντωνά κλπ.