Προετοιμασία για νέο Παγκόσμιο Πόλεμο

Του Τιερί Μεϊσάν 

 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν τους συμμάχους τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση να προετοιμαστούν για τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

 

Δεν έχουν άλλη επιλογή από το να τον διεξαγάγουν αν θέλουν να βγουν νικητές από την «παγίδα του Θουκυδίδη». 

 

Εκτός κι αν όλη αυτή η φασαρία είναι απλώς μια παράσταση για να «κρατηθούν» οι σύμμαχοι στα στρατόπεδά τους ενώ πάρα πολλά κράτη, στη Νότια Αμερική, την Αφρική και την Ασία, δηλώνουν «ουδέτερα». 

 

Την ίδια ώρα, οι ήχοι των μποτών συσπειρώνουν τους Ιάπωνες μιλιταριστές οι οποίοι επέστρεψαν, όπως και οι «ριζοσπάστες εθνικιστές» στην Ουκρανία. 

 

Το παρόν άρθρο είναι συνέχεια του:

1. «Η Μέση Ανατολή αποσπάται από τη Δύση», 14 Μαρτίου 2023. 

 

Αντιμέτωποι με την πρόοδο που σημείωσαν οι οπαδοί ενός πολυπολικού κόσμου, οι υπερασπιστές του «αμερικανικού ιμπεριαλισμού» έσπευσαν να αντιδράσουν. Εδώ θα αναλυθούν δύο επιχειρήσεις: η μετατροπή της ευρωπαϊκής κοινής αγοράς σε στρατιωτική δομή και η αναμόρφωση του Άξονα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η δεύτερη πτυχή φέρνει έναν νέο παίκτη στο παιχνίδι: την Ιαπωνία.  

 

Στο γαλλικό κοινοβούλιο, ο Σαρλ Ντε Γκωλ συμμαχεί με τους κομμουνιστές για να αντισταθεί στην Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα (EDC). 

 

Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

 

Το 1949, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο δημιούργησαν την Οργάνωση της Βορειοατλαντικής Συνθήκης (ΝΑΤΟ) όπου τοποθέτησαν τον Καναδά και τα κράτη που απελευθέρωσαν στη Δυτική Ευρώπη. Γι’ αυτούς δεν ήταν θέμα άμυνας, αλλά προετοιμασίας επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Η τελευταία ανταποκρίθηκε δημιουργώντας το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. 

 

Το 1950, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος της Κορέας, οι Ηνωμένες Πολιτείες σκέφτηκαν να επεκτείνουν τη σύγκρουση στην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (γνωστή ως «Ανατολική Γερμανία»). Για να γίνει αυτό, έπρεπε να επανεξοπλιστεί η Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (γνωστή ως «Δυτική Γερμανία») παρά την αντίθεση της Γαλλίας, του Βελγίου και του Λουξεμβούργου. Ως εκ τούτου, πρότειναν τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (EDC), αλλά απέτυχαν λόγω της αντίστασης των Γκωλιστών και των Γάλλων κομμουνιστών. 

 

Ταυτόχρονα, βοήθησαν την ανοικοδόμηση της Δυτικής Ευρώπης με το Σχέδιο Μάρσαλ. Το τελευταίο περιλάμβανε πολλές μυστικές ρήτρες, συμπεριλαμβανομένης της οικοδόμησης της ευρωπαϊκής κοινής αγοράς. Η Ουάσιγκτον σκόπευε τόσο να κυριαρχήσει οικονομικά στη Δυτική Ευρώπη όσο και να την προστατεύσει πολιτικά από την κομμουνιστική επιρροή και τον «σοβιετικό ιμπεριαλισμό». Οι Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες — και αργότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση — αποτελούν την πολιτική πλευρά του ΗΠΑϊκού κέρματος, η στρατιωτική πλευρά του οποίου είναι το ΝΑΤΟ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι διοίκηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων μελών της Ένωσης, αλλά η διεπαφή μεταξύ εκείνων και της Ατλαντικής Συμμαχίας. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε θέματα όχι μόνο για όπλα και κατασκευές, αλλά και για εξοπλισμό, ένδυση και τρόφιμα κ.λπ. καθιερώνονται από τις υπηρεσίες του ΝΑΤΟ, πρώτα στο Λουξεμβούργο και μετά στο Βέλγιο. Διαβιβάζονται στην Επιτροπή και σήμερα εγκρίνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 

 

Το 1989, καθώς κατέρρεε η Σοβιετική Ένωση, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν και ο Γερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ σχεδίασαν να απελευθερώσουν τη Δυτική Ευρώπη από την αμερικανική κηδεμονία, έτσι ώστε να μπορέσει να ανταγωνιστεί την Ουάσιγκτον. Οι διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη αυτή πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα με το τέλος της τετραμερούς κατοχής της Γερμανίας (12 Σεπτεμβρίου 1990), την επανένωση των δύο Γερμανιών (3 Οκτωβρίου 1990) και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας (1η Ιουλίου, 1991). Η Ουάσιγκτον αποδέχτηκε την Συνθήκη του Μάαστριχτ υπό την προϋπόθεση ότι η συνθήκη αναγνωρίζει τη στρατιωτική της κυριαρχία. Οι Δυτικοευρωπαίοι αποδέχτηκαν αυτή την αρχή.

 

Ωστόσο, η Ουάσιγκτον ήταν επιφυλακτική για το ζεύγος Μιτεράν-Κολ και απαίτησε την τελευταία στιγμή από την Ευρωπαϊκή Ένωση να ενσωματώνει όλα τα πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ακόμη και τα νέα ανεξάρτητα κράτη, από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Αυτά τα κράτη δεν συμμερίζονταν τις φιλοδοξίες των διαπραγματευτών του Μάαστριχτ. Μάλλον ήταν επιφυλακτικοί. Σκόπευαν να απελευθερωθούν τόσο από τη γερμανική όσο και από τη ρωσική επιρροή. Παραδόθηκαν, για την άμυνά τους, μόνο στην «αμερικανική ομπρέλα». 

 

Το 2003, η Ουάσιγκτον εκμεταλλεύτηκε την ισπανική προεδρία της ΕΕ (του σοσιαλιστή Felipe González) και τον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Χαβιέ Σολάνα, για να ζητήσει την έγκριση της «Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ασφάλειας», αντιγραφή της National Security Strategy του προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους. Αυτό το έγγραφο αναθεωρήθηκε το 2016 από την Ύπατη Εκπρόσωπο Federica Mogherini.  

 

Ο Ζοζέπ Μπορέλ κατά τη διάρκεια του «Φόρουμ Ρομπέρ Σουμάν για την Ασφάλεια και την Άμυνα» 

 

Το 2022, κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και κατά τον πόλεμο της Κορέας, σκέφτηκαν πάλι ότι πρέπει να επανεξοπλίσουν τη Γερμανία ενάντια στη Ρωσία (διάδοχο της ΕΣΣΔ). Ως εκ τούτου, μεταμορφώνουν την ΕΕ, προσεκτικά αυτή τη φορά. Κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής προεδρίας του Γάλλου Εμμανουέλ Μακρόν, του πρόσφεραν μια «Στρατηγική Πυξίδα». Αυτή δεν εγκρίθηκε παρά μόνο μόλις ένα μήνα μετά τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία. Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραλύουν ακόμη περισσότερο γιατί ακόμα δεν γνωρίζουν ακριβώς αν είναι μαζί για να συνεργαστούν ή να ενσωματωθούν (η «εποικοδομητική ασάφεια», σύμφωνα με την έκφραση του Χένρι Κίσινγκερ). 

 

Τον Μάρτιο του 2023, ο σημερινός Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, διοργανώνει το πρώτο «Φόρουμ Ρομπέρ Σουμάν για την Ασφάλεια και την Άμυνα». Συμμετείχαν πολλοί υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών των κρατών μελών της Ένωσης. Εκτός από τα ευρωπαϊκά κράτη που δεν είναι μέλη της Ένωσης, αλλά που είναι υπέρ των ΗΠΑ, πολλά άλλα κράτη εκπροσωπηθήκαν σε υπουργικό επίπεδο, όπως η Αγκόλα, η Γκάνα, η Μοζαμβίκη, ο Νίγηρας, η Νιγηρία, η Ρουάντα, η Σενεγάλη, η Σομαλία, η Αίγυπτος, η Χιλή, το Περού, η Γεωργία, η Ινδονησία και η Ιαπωνία. Εκτός από το ΝΑΤΟ, η ASEAN, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και η Αφρικανική Ένωση εκπροσωπηθήκαν επίσης. Πάνω από όλα, ο Αραβικός Σύνδεσμος έστειλε τον γενικό γραμματέα του. 

 

Αυτό το Φόρουμ είχε ρητό στόχο την υπεράσπιση της «πολυμέρειας και μιας διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες»· ένας κομψός τρόπος καταγγελίας του ρωσο-κινεζικού εγχειρήματος για ένα «πολυπολικό κόσμο βασισμένο στο διεθνές δίκαιο». 

 

Χάρη στην επιδημία της Κοβίντ, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρίστηκε ήδη με εξουσίες στον τομέα της Υγείας που δεν προβλέπονταν από τις Συνθήκες. Εξήγησα στην αρχή αυτής της επιδημίας ότι το μέτρο περιορισμού των υγιών ανθρώπων δεν είχε προηγούμενο στην Ιστορία. Σχεδιάστηκε μετά από αίτημα του πρώην διευθυντή του εργαστηρίου Gilead Science και πρώην υπουργού Άμυνας, Ντόναλντ Ράμσφελντ, από τον γιατρό Richard Hatchett, ο οποίος έγινε διευθυντής της CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) και, ως εκ τούτου, εμπνευστής αυτού του μέτρου σε όλο τον κόσμο [1]. 

 

Σύμφωνα με την απόρρητη έκθεσή του του 2005, την οποία δεν γνωρίζουμε δυστυχώς παρά μόνο από τις αντιδράσεις που προκάλεσε, ο εγκλεισμός των υγιών πολιτών στα σπίτια τους θα επέτρεπε να καθοριστούν οι θέσεις εργασίας που θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν, να κλείσουν οι βιομηχανίες καταναλωτικών αγαθών στη Δύση και να συγκεντρωθεί το εργατικό δυναμικό στην αμυντική βιομηχανία. Δεν φτάσαμε ακόμα σε αυτό το σημείο, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας καταλάβει αρμοδιότητες της δημόσιας υγείας που δεν προβλέπονται στις Συνθήκες, χωρίς να προκαλέσει αγανάκτηση, ερμηνεύει από τώρα και στο εξής τα κείμενα ώστε να γίνει στρατιωτική δύναμη.

 

Την περασμένη εβδομάδα, κατά τη διάρκεια του Φόρουμ Σουμάν, ο Ζοζέπ Μπορέλ παρουσίασε την πρώτη του έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της «Στρατηγικής Πυξίδας». Πρόκειται για τον συντονισμό για την συγκέντρωση των εθνικών στρατών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών πληροφοριών, με πνεύμα ολοκλήρωσης και όχι πλέον απλής συνεργασίας. Το σχέδιο του Εμμανουέλ Μακρόν θάβει τώρα αυτό του Σαρλ Ντε Γκωλ και των Γάλλων κομμουνιστών. Η «Ευρώπη της Άμυνας» εμφανίζεται πλέον ως σύνθημα που στοχεύει όχι μόνο να βάλει τις επιχειρησιακές δυνάμεις των κρατών μελών της ΕΕ υπό την εξουσία του Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR), σήμερα στρατηγού των Ηνωμένων Πολιτειών Christopher G. Cavoli, αλλά και να αναλάβει τον έλεγχο όλων των αποφάσεων χρηματοδότησης που μέχρι τώρα ήταν αρμοδιότητα των εθνικών κοινοβουλίων, ακόμη και των αποφάσεων για εξοπλισμό και οργάνωση που ανήκαν στις Εκτελεστικές Εξουσίες των κρατών μελών. Έτσι, η Ένωση βρίσκεται στη διαδικασία οργάνωσης κοινού στρατού χωρίς να γνωρίζει ποιος θα τον διοικήσει. 

 

Η ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΑΖΙ-ΙΑΠΩΝΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ  

 

Όταν μιλάμε για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ευρώπη σκεφτόμαστε τις ημερομηνίες 1939 και 1945. Αυτό είναι απολύτως λάθος. Ο πόλεμος ξεκίνησε το 1931 όταν Ιάπωνες στρατηγοί επιτέθηκαν σε Κινέζους στρατιώτες στη Μαντζουρία. Αυτή ήταν η πρώτη υπερχείλιση της ιαπωνικής πολιτικής δύναμης από τη μιλιταριστική φατρία, η οποία μεγάλωσε λίγους μήνες αργότερα με τη δολοφονία του πολιτικού πρωθυπουργού από μια ομάδα στρατιωτικών. Μέσα σε λίγα χρόνια, η Ιαπωνία μετατράπηκε σε μια μιλιταριστική και επεκτατική δύναμη. Αυτός ο πόλεμος δεν τελείωσε με την απελευθέρωση της Μαντζουρίας από τον Κόκκινο Στρατό το 1945. Πράγματι, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν δύο ατομικές βόμβες για να αποτρέψουν την παράδοση της Ιαπωνίας στην ΕΣΣΔ και για να εξασφαλίσουν ότι θα γινόταν μόνο ενώπιον των δικών τους στρατηγών. Συνέχισαν να πολεμούν μέχρι το 1946 επειδή πολλοί Ιάπωνες αρνήθηκαν να παραδοθούν στους ΗΠΑϊους που δεν είχαν πολεμήσει μέχρι τότε στον Ειρηνικό. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος διήρκεσε επομένως από το 1931 έως το 1946. Αν κάνουμε αυτά τα λάθη για τις ημερομηνίες, είναι επειδή ο πόλεμος δεν παγκοσμιοποιήθηκε παρά μόνο με τον Άξονα Ρώμη-Βερολίνο-Τόκιο (το «Τριμερές Σύμφωνο») στον οποίο εντάχθηκαν πολύ γρήγορα η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία. 

 

Το θεμέλιο του Άξονα δεν ήταν τα ετερογενή συμφέροντα των μελών του, αλλά η λατρεία τους για τη Δύναμη. Για να αναβιώσει σήμερα, πρέπει να ενωθούν όσοι μοιράζονται την ίδια λατρεία.  

 

Ο Yoshio Kodama, ο πρώτος νονός των yakuza, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον ιαπωνικό μιλιταρισμό. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, φυλακίστηκε και στη συνέχεια επωφελήθηκε από την αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ. Ίδρυσε το Φιλελεύθερο Κόμμα από το οποίο προήλθαν ο Shinzo Abe και ο Fumio Kishida. Ο Kodama διηύθυνε κρυφά πολλές επιχειρήσεις της CIA στη χώρα του. Ήταν μέλος της Παγκόσμιας Αντικομουνιστικής Ένωσης όταν πρόεδρός της ήταν η Σλάβα Στέτσκο (συντάκτρια του άρθρου 16 του Ουκρανικού Συντάγματος).

 

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέλαβαν την Ιαπωνία το 1946, σκέφτηκαν πρώτα να καθαρίσουν όλα τα μιλιταριστικά στοιχεία. Αλλά όταν ξέσπασε ο πόλεμος της Κορέας, αποφάσισαν να βασιστούν στην Ιαπωνία για να πολεμήσουν ενάντια στον κομμουνισμό. Τερμάτισαν τις τρέχουσες δίκες και αποκατέστησαν 55.000 ανώτερους αξιωματούχους. Ξεκίνησαν το σχέδιο Dodge, το αντίστοιχο του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ευρώπη. Μεταξύ των τυχερών που επωφελήθηκαν από αυτήν την αλλαγή πολιτικής, ο Hayato Ikeda έγινε πρωθυπουργός και αποκατέστησε την οικονομία της χώρας. Με τη βοήθεια της CIA ίδρυσε το Φιλελεύθερο-Δημοκρατικό Κόμμα. Από αυτό το ρεύμα, από τον κόρφο του, προήλθαν ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε (2012-20) και ο σημερινός διάδοχός του Φούμιο Κισίντα (2020 -).

 

Ο τελευταίος μόλις έκανε μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Ουκρανία. Είναι ο πρώτος αρχηγός κυβέρνησης από χώρα της Ασίας που επισκέπτεται την Ουκρανία από της έναρξης του πολέμου. Επισκέφτηκε έναν ομαδικό τάφο στην Μπούχα και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων των «ρωσικών σφαγίων». Οι περισσότεροι αναλυτές ερμηνεύουν αυτό το ταξίδι ως προετοιμασία για την επερχόμενη σύνοδο κορυφής της G7 στην Ιαπωνία. Εκτός αν πάει πολύ παραπέρα.

 

Στις 21 Μαρτίου 2023, ο Φούμιο Κισίντα και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι συνήψαν συμμαχία εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας. Και ο ένας και ο άλλος επεκτείνουν τους δεσμούς που δημιούργησαν οι Yoshio Kodama και Slava Stetsko. 

 

Στην τελική τους ανακοίνωση, οι Φούμιο Κισίντα και Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπογραμμίζουν «το αδιαχώρητο της ασφάλειας του Ευρωατλαντικού και του Ινδο-Ειρηνικού» και «τη σημασία της ειρήνης και της σταθερότητας στα στενά της Ταϊβάν». Πρέπει όχι μόνο να υπερασπιστεί η Ουκρανία ενάντια στη Ρωσία, αλλά και η Ιαπωνία ενάντια στην Κίνα. Αυτό το ανακοινωθέν θέτει τα θεμέλια για μια νέα συμμαχία μεταξύ των διαδόχων των Ναζί που είναι οι Ουκρανοί «ριζοσπάστες εθνικιστές» [2] και των διάδοχων του εθνικισμού Shōwa. Η σημερινή Ουκρανία είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο που διαθέτει ένα ρητά ρατσιστικό Σύνταγμα. Εγκρίθηκε το 1996 και αναθεωρήθηκε το 2020, διευκρινίζει στο άρθρο 16 ότι «Η διατήρηση της γενετικής κληρονομιάς του ουκρανικού λαού είναι ευθύνη του κράτους». Αυτό το άρθρο συντάχθηκε από τη χήρα του ουκρανού Ναζί πρωθυπουργού Yaroslav Stetsko. 

 

Αντίθετα, το ιαπωνικό Σύνταγμα αποκηρύσσει τον πόλεμο στο άρθρο 9 του. Όμως ο Shinzo Abe και ο Fumio Kishida ξεκίνησαν έναν αγώνα για την κατάργηση αυτής της διάταξης. Μεταξύ άλλων, καθιστά αδύνατη τη μεταφορά θανατηφόρου αμυντικού εξοπλισμού, και έτσι ο κ. Kishima έχει προσφέρει περίπου 7,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια στο Κίεβο. Όσον αφορά τον μη θανατηφόρο στρατιωτικό εξοπλισμό, δεν μπορούσε να ανακοινώσει αυτή την εβδομάδα παρά μόνο την αποστολή ενός αποθέματος αξίας 30 εκατομμυρίων δολαρίων. 

 

Αυτή η εκ νέου στρατιωτικοποίηση της Ιαπωνίας υποστηρίζεται από την Ουάσιγκτον, η οποία έχει ήδη αλλάξει πλευρά υποστηρίζοντας την Ουκρανία. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Τόκιο, Rahm Emmanuel, έγραψε στο Twitter: «Ο πρωθυπουργός Kishida πραγματοποιεί μια ιστορική επίσκεψη στην Ουκρανία για να προστατεύσει τον λαό της Ουκρανίας και να προωθήσει τις οικουμενικές αξίες που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (…) Σε απόσταση περίπου 900 χιλιομέτρων, διαμορφώνεται στη Μόσχα μια διαφορετική και άθλια εταιρική σχέση», (αναφέρεται στη σύνοδο κορυφής Πούτιν-Σι). 

 

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Γουάνγκ Βεϊμπίν, δήλωσε αντίθετα σχετικά με το ταξίδι του πρωθυπουργού ότι «ελπίζει ότι η Ιαπωνία θα πιέσει για εκτόνωση της κατάστασης και όχι το αντίστροφο». Από την πλευρά της, η Ρωσία έστειλε δύο στρατηγικά βομβαρδιστικά πάνω από τη Θάλασσα της Ιαπωνίας για περίπου επτά ώρες.  

 

Τιερί Μεϊσάν 

Μετάφραση 

Κριστιάν Άκκυριά 

 

Σημειώσεις

 

[1] “Η Covid-19 και η Κόκκινη Αυγή”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα) , Δίκτυο Βολταίρος, 28 Απριλίου 2020. 

[2] “Ποιοι είναι οι Ουκρανοί ριζοσπαστικοί εθνικιστές;”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Δίκτυο Βολταίρος, 15 Νοεμβρίου 2022. 

 

πηγή