Σελίδες

11 Μαρτίου 2023

«Κουράγιο, μικροκόρη μας, που μας εγίνης μάνα»

Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός
 
Πριν από 25 περίπου χρόνια, στην Κύπρο, σε κάποιο σηµείο της «νεκρής ζώνης», πέφτει νεκρός από σφαίρες άνανδρων Τούρκων ένα 26χρονο παλληκάρι, ο Σολωµός Σπύρου Σολωµός. Σκαρφάλωνε άοπλος στον ιστό, για να κατεβάσει το κατοχικό σύµβολο του ψεύδους και του αίµατος: την «τουρκοκυπριακή σηµαία». Εκεί τον βρήκε το βόλι… Και το ηρωικό ελληνόπουλο – πού είχε ίδιο και το όνοµα και το επίθετο µε τον ποιητή πού έγραψε τον «Ύµνο στην Ελευθερία»! – πέρασε ελεύθερα στην αθανασία! Πήγαν μετά από μέρες στον πατέρα του ήρωα, για να του προσφέρουν οικονομική ενίσχυση, εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων. Αρνιόταν πεισματικά, όντας φτωχός μα περήφανος. Πείστηκε, όταν του είπαν πως δεν έπρεπε να προσβάλει τους εκπροσώπους του ελληνικού λαού, γιατί ήθελαν μόνο να τιμήσουν τον ήρωα γιο τους. Μόλις πήρε την επιταγή, την κατέθεσε αμέσως στο Ταμείο Άμυνας της Κύπρου. Όταν τον ρώτησαν, γιατί το έκανε, απάντησε ο λεβεντόγερος. «Τι νόμισαν, ότι θα έτρωγα εγώ από το αίμα του παιδιού μου; Φαντάζεστε να πήγαιναν στον Πιερή Αυξεντίου με μια επιταγή και του λέγαν: «Αυτά είναι για τη θυσία του γιού σου; Θα τους σκότωνε!».
 
“Θα πάρω μιαν ανηφοριά 
θα πάρω σκαλοπάτια 
να βρω τα μονοπάτια 
που παν στη λευτεριά”.  
 
Είναι στίχοι του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του μαθητή του Ελληνικού Γυμνασίου της Πάφου, τον οποίο κρέμασαν οι Άγγλοι στις 14 Μαρτίου του 1957. Στο άκουσμα του θανάτου, της δολοφονίας του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, ο σπουδαίος Δωδεκανήσιος λογοτέχνης Φώτης Βαρέλης, έγραψε ένα εξαίσιο ποίημα, το οποίο ο ραδιοσταθμός της Λευκωσίας το μετέδωσε τότε ως δημοτικό κυπριακό τραγούδι.  
 
Πήγαν οι Άγγλοι, πριν από την θυσία, να δελεάσουν την μάνα του μ’ ένα τεράστιο ποσό, για να πιέσει το γιο της να προδώσει. Απάντησε αγέρωχα η Ρωμιά, Ελληνίδα μάνα:  
«Εγώ δεν εγέννησα παιδί να το λαλούν προδότη χαλάλι της πατρίδας μου το αίμα του παιδιού μου». Και δεν γέννησε τέτοιο παιδί, γέννησε ήρωα…. Και του έγραψαν και τραγούδι. Παραθέτω κάποιους στίχους:  
 
«…Χτυπά κουδούνι, μπαίνουνε στην τάξη του ο καθένας. 
Μπαίνει κι η Πρώτη η άταχτη και η Τρίτη που διαβάζει, 
Μπαίνει κι η Πέμπτη αμίλητη, η τάξη του Ευαγόρα.  
– Παρόντες όλοι; 
– Κύριε, ο Ευαγόρας λείπει. 
– Παρόντες, λέει ο δάσκαλος, και με φωνή που τρέμει: 
– Σήκω, Ευαγόρα, να μας πεις ελληνική ιστορία. 
– Ο δίπλα, ο πίσω, ο μπροστά, βουβοί και δακρυσμένοι, 
αναρωτιούνται στην αρχή, 
ώσπου η σιωπή τους κάμνει να πέσουν μ’ αναφιλητά ετούτοι κι όλη η τάξη.  
– Παλληκαρίδη, άριστα, Βαγόρα, 
πάντα πρώτος, στους πρώτους πρώτος, 
άγγελε πατρίδας δοξασμένης, 
συ μέχρι χθες της μάνας σου ελπίδα κι αποκούμπι, 
και του σχολειού μας σήμερα, Δευτέρα Παρουσία. 
Τα’ πε κι απλώθηκε σιωπή πα στα κλαμένα νιάτα, 
Που μπρούμυτα γεμίζανε της τάξης τα θρανία, 
Έξω απ’ εκείνο τ’ αδειανό, παντοτινά γεμάτο». 
 
Αυτό το αριστούργημα περιεχόταν στο παλιό – προ του 2006 – βιβλίο Γλώσσας της Στ΄ Δημοτικού, στο γ΄ τεύχος. Δεν άρεσε στα κνώδαλα του πολυπολιτισμού, στους προσκυνημένους νενέκους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, το έκριναν προφανώς ως εθνικιστικό! Για ήρωες θα μιλάμε τώρα; Αυτά είναι παρωχημένα, στερεότυπα. Αίματα, κόκκαλα και θάνατοι για την Πατρίδα, τρομάζουν τα παιδιά – έτσι μου είπε κάποιος ανεπρόκοπος σχολικός σύμβουλος κάποτε, όταν αντίκρισε τα καμιά 15αριά κάδρα ηρώων που έχω αναρτημένα πάντοτε στην τάξη μου!  
 
Ενώ οι «συνταγές μαγειρικής» τα γαληνεύουν. Και καταντήσαμε, να διδάσκουμε στην Στ’ Δημοτικού, τον ηρωισμό μέσω ενός κειμένου με τίτλο «η … Σόνια η γάτα»! Αχ, δυστυχισμένη πατρίδα! «Την Ελλάδα θέλομεν κι ας τρώγωμεν πέτρες», έγραφε κάποτε στους τοίχους των σπιτιών η αδάμαστη εκείνη γενιά των Ελλήνων της Κύπρου. Σήμερα «τρώγωμεν» την Ελλάδα… «δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα». (Κ. Βάρναλης).  
 
Το άρθρο θα μπορούσε να τελειώσει εδώ. Όμως όχι, η ιστορία του Γένους δεν ξαποσταίνει. Αίφνης μες στην καταχνιά και ερημιά του κόσμου συμβαίνει κάτι, μια φεγγοβολή, μοσχοβόλημα Μαρτίου και μαρτυρίου, που σε κάνει να λες ζει η αθάνατη Ρωμιοσύνη. Μια κηδεία, το ξόδι ενός παλληκαριού, μια πολύτεκνη και καλλίτεκνη οικογένεια, ένας ιερέας και μια μάνα, να αποχαιρετούν τον γιο τους, τον Κυπριανό Παπαϊωάννου. Και να βλέπεις στα πρόσωπα την ατράνταχτη βεβαιότητα «ουκ έστιν ώδε», την ελπίδα της αναστάσεως. Και πάλι η Κύπρος να δασκαλεύει το τρικυμισμένο Γένος:  
 
«Κουράγιο, μικροκόρη μας, που μας εγίνης μάνα 
Ύμνος και Θρήνος της ζωής κι ανάστασης καμπάνα». (Ρίτσος).  
 
Είδαμε μια φωτογραφία, λουσμένη στο χαροποιόν πένθος. Ανάστασης καμπάνα. Να την μεγεθύνουν οι δάσκαλοι, να την δείξουν στους μαθητές τους. Κι αν διαμαρτυρηθούν τα σκοτάδια της αθεϊας, να τους θυμήσουν τον Επιτάφιο, του Θεανθρώπου το ξόδι, που το συνοδεύουν πολλές οικογένειες με τα παιδιά τους. Την Μεγάλη Παρασκευή δεν θρηνούμε για τον Χριστό, κλαίμε για την κατάντια μας, του γένους των βροτών και χαιρόμαστε για την Ανάσταση που έρχεται. Αυτή είναι η χαρμολύπη της αγίας μας εκκλησίας.  
 
Θυμήθηκα ένα γράμμα από τότε τα μεγάλα χρόνια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Από το ίδιο προζύμι είναι πλασμένη και η οικογένεια του Κυπριανού. Έγραφε ο ήρωας Ανδρέας Παναγίδης: «Σεβαστέ μου πατέρα ήταν γραφτό της μοίρα μας να υποστούμε τον μοιραίον χωρισμό. Ας ευχαριστήσουμε όλοι τον Θεόν και ας γίνη το θέλημα Του. Ίσως ο Θεός με αγάπησε από τώρα και θέλει να με πάρη κοντά Του. Αργά ή γρήγορα θα δώσουμε την ψυχή μας στον Θεό, γιατί όχι τώρα;…»
 
Αυτό το γράμμα, αυτή η προσευχή έχει πολλές υπογραφές. Υπογραφές γραμμένες με αίμα και όχι με μελάνι. Του Μάρκου, του Παύλου, του Γρηγόρη, του Ευαγόρα, του Τάσου, του Σολωμού. Ο Κυπριανός, ο καταδρομέας, με τον πράσινο μπερέ, ο φοιτητής της Νομικής, το αγνό παιδί, έβαλε, δικαιούται, και την υπογραφή του… Θα μπορούσε να πάει και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο πρωθυπουργός στην Κύπρο για να τιμήσουν το παλληκάρι. (Δεν γράφω να συμπροσευχηθούν, γιατί αυτό δεν το κατανοούν. Καλύτερα όμως, θα ήταν η παρουσία τους το μόνο πένθος εν μέσω αναστάσιμης ελπίδος). Ως Χριστιανός Ορθόδοξος και Έλληνας δάσκαλος μόνο μια ευχή και προσευχή; Καλόν παράδεισο, αδελφέ μας…  
 
Δημήτρης Νατσιός  
δάσκαλος-Κιλκίς

2 σχόλια:

  1. Ένα λυρικό-επικό αφήγημα – αφιέρωμα στην αθάνατη Ελληνική Κύπρο.
    Παλαιότερο απόσπασμα του Α.Α.
    Μ.Ρ. Πρόσφυγας από Κερύνεια που θρήνησησε στενούς συγγενείς και φίλους.

    ΑΘΑΝΑΤΗ ΚΥΠΡΟΣ, ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΔΕΝ ΠΡΟΣΚΥΝΑΣ. Εσύ ανάδελφη χώρα, ουρανία, ωραιοτάτη Κύπρος μας,
    ανέσπερο φως σε φωτίζει, άσβεστη ιερή λαμπάδα είσαι…
    Θειοτάτη και περικαλλής, κόρη γενέτειρα κυοφόρος,αειθαλής,
    αέναο της γης στολίδι, της Ελληνικής Μεσογείου ζωηφόρος,
    του Μεγαλέξανδρου τ΄αθάνατο νερό σε ποτίζει,
    ένδοξων Ελλήνων πατρίδα, άγιο φως αιώνια σε φωτίζει.
    Εσύ Κύπρος πολυπόθητη, σαν αειφόρος,
    φοίνικας φτερωτός και μυθικός, που αιώνια αιωρείσαι,
    στους Ελληνικούς αιθέρες, πνεύμα περήφανο διηνεκές, απ΄ τις στάχτες σου αναγεννάσαι και ξανά προς την δόξα τραβάς,
    Ως πότε ΕΣΕΙΣ Πανάγαθε Θεέ, Χριστέ μας, Παναγιά μας,
    ευχή θα δώσετε, το κακό πάλαι ποτέ να μην ξανάρθει;
    Σ΄αυτή την ιμερτή, αγιοτάτη, ζωηγράφο, θειοτάτη Ελλάδα,
    που ανά τους αιώνες έζησε με βάσανα και στους αιώνες θε να ζήσει,
    Εσύ Ελλάδα των αγίων, ηρώων και φιλοσόφων μήτρα,
    η καρδιά σου η λεοντόκαρδη με πείσμα καρδιοκτυπά,
    μαζί με την ψυχή σου ριζωμένες στα στήθια σου,
    δύναμη σου δίνουν και μακρά πνοή ζωής….
    Σπόροι αθάνατοι, φυτρώνουν στα ματόβρεκτα χώματα σου,
    που τα δεινά ποτέ δεν μπόρεσαν, για να τους ξεριζώσουν.
    Παντού απλώνονται ζωηφόροι αιώνιοι, ουδείς τους ορίζει.
    Ο μυθικός φοίνικας σε γέννησε και σε αναγεννά.
    Τις στάχτες σου ανέμισαν στα πέρατα και στους τέσσερις ανέμους.
    Ούριος άνεμος τις επέστρεψε στ΄αγιοχώματα σου,
    τα αναγεννημένα και δυνατές σε σένα δίνουνε ζωή και δύναμη,
    αγάπη και κουράγιο, θάρρος, αισιοδοξία, πίστη γρανιτένια…
    Το γεννοβόλο δέντρο σου σύριζα τα πάνδεινα εκόψαν
    και απ΄τις ρίζες του φύτρωσαν, χιλιάδες βλαστοί και νέα δέντρα αιωνόβια,
    που στην σκιά τους μάχεσαι όρθια περήφανη τιμημένη….
    Στα πόδια σου στάθηκες, κλυδωνιζόμενη έρημη και μόνη…
    Και είπε και προφήτεψε η ιέρεια Πυθία τότε για τον έρμαιο,
    σε φουρτουνιασμένες άγριες θάλασσες Ελληνισμό…
    «Ασκός κλυδωνιζόμενος, μηδέποτε βυθιζόμενος.»
    Εσύ Ελλάδα μας αγαπημένη, μ΄αίμα αγίων και ηρώων,
    τα ιερά χώματα σου είναι ποτισμένα και ευωδιάζουν,
    σαν γιασεμιά, σαν τριαντάφυλλα, νυχτολούλουδα,
    σαν βλογημένο μύρο..
    Εσύ μας μητέρα μας, ποτέ δεν θα πεθάνεις,
    μια θεία δύναμη, απ΄τον γαλάζιο σου Ελληνικό ουρανό,
    μ΄αόρατο πέπλο σε σκεπάζει και προστατεύει….
    Αθάνατη καρδιά έχεις, τίποτα δεν την σταματά αιώνια να κτυπά.
    Ούτε τα πόδια σου κανείς και τίποτα θε να μπορέσει να λυγίσει.
    Και αν γονατίζεις καμιά φορά, τους νεκρούς σου θες για να τιμήσεις…
    Τίποτα δεν θα μπορέσει των παιδιών σου την ζωή να αφανίσει.
    Το προζύμι σου μόνη το πλάθεις και ζωή πάντα θε νάχεις …
    Εσύ Ελλάδα αθάνατη, φωτοστεφανωμένη,
    της πλάσης μοναχικό εύλαμπρο, διαμάντι,
    χρυσόμορφη, απόγονη Ελλήνων ένδοξων προγόνων.
    Πανέμορφη, κόρη βασανισμένη, ευλογημένη, ευωδιασμένη,
    βωμός, τόλμης και αυτοθυσίας, που καταστροφές εβίωσες
    και τον χαμό του γένους, της Πόλης, της Μικρασίας,
    εκεί που τ΄ αχνίζοντα ιερά αίματα των εθνομαρτύρων ακόμη και σήμερα,
    τα πάτρια ιερά χώματα σου καθαγιάζουν και ευλογούν…
    Κράτα καρδιά μου, χειρότερο έχεις βαστάξει πόνο…
    Αειφόρος, εναλία, ζωηφόρος χώρα,
    οι μαραμένες δάφνες, τα αγριολούλουδα,του Ολύμπου, και του Πενταδάκτυλου θα ξαναγεννηθούν, θα μυροβολήσουν.
    Τα πικρογελασμένα αηδόνια και πάλι θα λαλήσουν και κελαδήσουν.
    Τα χελιδόνια της Άνοιξης, πάλι θα επιστρέψουν στους ουρανούς σου.
    Οι νύμφες και νεράϊδες, που με γλυκεία ωδή θα λαλήσουν, με την γλώσσα της μουσικής, ξανά θε να κελαδησουν, και αισιοδοξία θα δώσουν, με τις γλυκές φωνές τους.
    Την δύναμη την αέναη της Ελλάδας, θα υμνήσουν
    και χαρμόσυνο μήνυμα θα δώσουν με δύναμη,
    στους Έλληνες και την Λευτεριά τους θε να τιμήσουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συγκινηση υπερτατη και απο το αρθρο και απο το σχολιο.
    Μ.Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).

Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.

Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.