Τά παιδιὰ δέν γεννιοῦνται ἐγκληματίες, γίνονται.

Γράφει ὁ Θεόκλητος Ρουσάκης 

 

Ἡ συνεχὴς αὔξηση τῆς παραβατικότητας τῶν ἀνηλίκων στὴν Ἑλλάδα ἔχει πάρει ἀνησυχητικὲς διαστάσεις τόσο στὸν ἀριθμὸ κρουσμάτων, ὅσο καὶ στὰ ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Κάθε χρόνο, σύμφωνα μὲ τὰ στατιστικὰ στοιχεῖα τῆς Ἀστυνομίας, ἐγκλείονται σὲ σωφρονιστικὰ καταστήματα κατὰ μέσο ὅρο 100 ἀνήλικοι κάτω τῶν 18 ἐτῶν. Τὸ φαινόμενο δὲν εἶναι πρωτόγνωρο ἂν σκεφτοῦμε ὅτι παιδιὰ μὲ παραβατικὴ ἢ καὶ ἐγκληματικὴ συμπεριφορὰ ὑπῆρξαν καὶ ἀπὸ τὸ μακρινὸ παρελθὸν ἂν θυμηθοῦμε ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη τὸν ἀδελφοκτόνο Κάϊν ἢ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἐξαπάτησε ὁ Ἰακὼβ τὸν πατέρα τοῦ Ἰσαάκ, γιὰ νὰ πάρει τὰ πρωτοτόκια ποὺ δικαιοῦτο ὁ πρωτότοκος ἀδελφὸς τοῦ Ἠσαῦ.

 

Ἀντίστοιχα εἶναι γνωστὴ ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ μυθολογία ἡ περίπτωση τοῦ Οἰδίποδα ποὺ ἔγινε πατροκτόνος, αἱμομίκτης καὶ ἀδελφοκτόνος. Ἡ αἰτία γιὰ τὴ συμπεριφορὰ αὐτὴ ἦταν ἡ ἐγκατάλειψή του σὲ δάσος ἀπὸ τὸν πατέρα του, Βασιλιᾶ τῶν Θηβῶν Λάϊο, λίγο μετὰ τὴν γέννησή του, ὅταν αὐτὸς πληροφορήθηκε ἀπὸ τὸ Μαντεῖο τῶν Δελφῶν ὅτι, ὁ νεογέννητος γιός του Οἰδίποδας θὰ τοῦ πάρει τὴν ἐξουσία καὶ θὰ τὸν σκοτώσει. 

 

Στὴν ἐποχή μας, κυρίως ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν μνημονίων καὶ μετά, παρατηρεῖται αὐξητικὴ τάση τῆς παραβατικῆς συμπεριφορᾶς τῶν νέων λόγῳ τῆς ἀνασφάλειας καὶ ἀβεβαιότητας γιὰ τὸ μέλλον. Ἀμέσως μετά, ἡ ἐπιδημία καὶ ἡ ψυχολογικὴ φόρτιση ἀπὸ αὐτήν, ἀνέδειξε μιὰ ἔξαρση κυρίως τῆς ἐνδοοικογενειακῆς βίας, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ 2020 νὰ ἐμφανισθεῖ μιὰ αὔξηση κατὰ 30% τῆς ἐφηβικῆς παραβατικότητας ποὺ μᾶς ἀφήνει ἄφωνους ἀπὸ τὴν ἀγριότητα καὶ τὴν ψυχρότητα τῶν δραστῶν. Κλοπές, ληστεῖες, διακίνηση ναρκωτικῶν, πορνεία, ἐκβιασμοὶ καὶ βιασμοὶ μικρότερων σὲ ἡλικία ἢ συνομηλίκων τους, βίαιες συμπλοκὲς μὲ πολὺ σοβαροὺς τραυματισμοὺς ἢ φόνους μὲ συνομηλίκους ἢ καθηγητὰς ἢ ἀστυνομικούς, ὀπαδικὴ βία ἀπίστευτης ἀγριότητος στὸν ἀθλητισμό, εἶναι μερικὰ ἀπὸ τὰ ἐγκλήματα ποὺ προβληματίζουν τόσο τὴν κοινωνία ὅσο καὶ τίς ἀρχές. 

 

Ὁ προβληματισμὸς γιὰ τὴν κατάσταση αὐτὴ ἀναδύει αὐτόματα μιὰ σειρὰ ἐρωτημάτων γιὰ τὴ διερεύνηση τῶν βαθυτέρων αἰτιῶν αὐτῆς τῆς τραγικῆς κατάστασης, ἀλλὰ καί τῶν μέτρων ποὺ πρέπει νὰ δρομολογηθοῦν ἀπὸ τὴν πολιτεία σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα ὅπως, παιδεία, κοινωνικὲς ὑπηρεσίες, ἐκκλησία, δικαιοσύνη, σωφρονιστικὸ σύστημα κλπ. Τοῦτο διότι ἡ παραβατικὴ συμπεριφορὰ ἀνηλίκων, ἂν δὲν ἀναχαιτίζεται ἔγκαιρα καὶ κατάλληλα, λειτουργεῖ καὶ ὡς ἕνα προστάδιο ὅπου ἐκκολάπτονται οἱ ἐνήλικοι ἐγκληματίες εἰδεχθῶν ἐγκλημάτων ποὺ συγκλονίζουν τὴν κοινωνία. 

 

Κοινὴ ἐπ᾿ αὐτοῦ εἶναι ἡ διαπίστωση σὲ ὅλους σχεδὸν τοὺς εἰδικοὺς παιδοψυχολόγους, ψυχιάτρους καὶ κοινωνικοὺς λειτουργοὺς ὅτι, οἱ παράγοντες τοῦ μεγάλου αὐτοῦ προβλήματος τὰ τελευταῖα χρόνια, τῆς κατ᾿ ἀρχὴν θυματοποίησης τῶν νέων αὐτῶν καὶ ἐν συνεχείᾳ τῆς τροφοδότησης τῆς βίας ἐκ μέρους των, εἶναι πολλοὶ ὅπως:

• Ἡ ἀνασφάλεια ποὺ δημιούργησε ἡ περίοδος τῶν μνημονίων καὶ ἡ ἐπιδημία. 
• Ἡ ἐκμετάλλευση τῶν ἐργαζομένων νέων ἀπὸ τὴν ἐργοδοσία.

Τὰ ΜΜΕ ποὺ προβάλλουν δυσανάλογα μιὰ ὡραιοποιημένη καὶ πολὺ ἑλκυστικὴ εἰκονικὴ πραγματικότητα χλιδῆς καὶ πλούτου γιὰ τὸν κόσμο, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν δημιουργία σὲ ἕνα μέρος τῆς νεολαίας ἔντονων ἐπιθυμιῶν γιὰ τὴν ἀπόκτησή του μὲ κάθε μέσον καὶ τρόπο. 

 

Ἡ αὐξημένη «ἐπαναστατικὴ» συμπεριφορὰ μιᾶς μερίδας νέων ποὺ κατακρίνουν τὴν γενιὰ τῶν γονέων τους ὡς ὑπεύθυνη γιὰ κάθε δυσκολία ποὺ συναντοῦν οἱ ἴδιοι στὴ ζωή τους καὶ ἄλλα πρόσωπα γιὰ νὰ ταυτισθοῦν μαζί τους καὶ νὰ τὰ ἐξιδανικεύσουν. 

 

Ἡ ἀνάλυση τῶν παραπάνω παραγόντων ἐκφεύγει τοῦ σκοποῦ τῆς παρούσας ἀναφορᾶς. Τοῦτο διότι σύμφωνα καὶ μὲ τοὺς εἰδικοὺς ἐπιστήμονες ἡ βασικότερη αἰτία τῶν παραβατικῶν δραστηριοτήτων καὶ συμπεριφορῶν τῶν ἀνηλίκων (8-18 ἐτῶν), εἶναι ἡ διαταραγμένη ἢ ἡ ἀνύπαρκτη οἰκογενειακὴ ζωὴ τοῦ νέου ἐγκληματία καὶ τὸ ἔλλειμα τῆς ψυχοφελοῦς παιδείας στὴν κατάλληλη ἡλικία, κατ᾿ ἀρχὴν ἀπὸ τὴν οἰκογένεια καὶ ἐν συνεχείᾳ ἀπὸ τὸ σχολεῖο. Τὴν περίοδο δηλαδὴ ποὺ διαμορφώνεται ὁ ψυχισμός, ὁ χαρακτῆρας, ὁ κώδικας ἀξιῶν, τὸ ἦθος καὶ ἡ κοινωνικὴ προσαρμογὴ τοῦ παιδιοῦ. Διαπιστώνουμε λοιπὸν ὅτι ἡ παραβατικότητα τῶν ἀνηλίκων εἶναι ἕνα πολυσύνθετο καὶ πολυπαραγοντικὸ θέμα, ἡ δὲ πιθανότητα νὰ ἐμπλακεῖ ἕνας νέος ἢ νέα σὲ αὐτὸν τὸν «κόσμο» αὐξάνει ὅσο αὐξάνει καὶ ὁ ἀριθμὸς τῶν παραγόντων κινδύνου. 

 

Γιατί ἡ διαταραγμένη ἢ ἡ ἀνύπαρκτη οἰκογενειακὴ ζωὴ δημιουργεῖ τόσο μεγάλα ψυχικὰ τραύματα καὶ στρεβλώνει τόσο τραγικὰ τὴν κοινωνικὴ συμπεριφορὰ αὐτῶν τῶν παιδιῶν; Τοῦτο συμβαίνει διότι οἱ πρῶτοι ἥρωες τῶν παιδιῶν, ἀπὸ τὴ βρεφικὴ ἀκόμη ἡλικία, εἶναι οἱ γονεῖς τους. Ἀπὸ αὐτοὺς ἀντλοῦν τὰ πρῶτα καὶ ποιό ἰσχυρὰ πρότυπα, καθ᾿ ὅσον ἡ οἰκογένεια ἀποτελεῖ τὸ φυσικὸ ὑποστηρικτικὸ σύστημα κάθε ἀνθρώπου. Παιδιὰ ποὺ στεροῦνται αὐτὸν τὸν ὑποστηρικτικὸ χῶρο καὶ τὰ πρότυπα τῶν γονέων πρὸς μίμηση, συχνὰ προσκολλῶνται σὲ ὁμάδες συνομηλίκων ἢ καὶ λίγο μεγαλύτερων σὲ ἡλικία προκειμένου νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ὑποστήριξη καὶ τὴν ἀποδοχή τους. Ἡ ἀνάγκη αὐτὴ νὰ ἀνήκουν κάπου καὶ νὰ ἀναγνωριστοῦν ἀπὸ κάποιους, τοὺς ὁδηγεῖ στὴν ἔνταξή τους σὲ ὁμάδες ποὺ οὐσιαστικὰ εἶναι συμμορίες μὲ ἀκραῖες καὶ παραβατικὲς συμπεριφορές. Αὐτὲς οἱ παραβατικὲς συμπεριφορὲς πηγάζουν ἀπὸ τὴν ἀνάγκη τους ἄλλοτε νὰ ἐκτονώσουν το θυμό τους, ἄλλοτε νὰ ἐπιδείξουν τὴ δύναμή τους, ἄλλοτε νὰ ἀναδειχθοῦν σημαντικοὶ ἢ νὰ ἐντυπωσιάσουν ἢ νὰ φανοῦν «ἀρχηγοί» τῆς παρέας - ὁμάδος τους καὶ ἄλλοτε νὰ ζήσουν «ἔτσι ἁπλὰ μιὰ περιπέτεια». 

 

Ποιοὶ εἶναι ὅμως οἱ παράγοντες ἐκεῖνοι ποὺ μειώνουν ἢ καὶ ἀκυρώνουν τὴ θαλπωρὴ τῆς οἰκογένειας, ὥστε νὰ εἶναι πολὺ δύσκολη ἢ καὶ ἀδύνατη ἡ θεσμική της λειτουργία στὸ ὕψιστο καὶ μοναδικὸ ἔργο τῆς διαπαιδαγώγησης τῶν παιδιῶν της; 

 

Ἐνδεικτικὰ μόνο καὶ ἐπιγραμματικὰ μποροῦμε νὰ ἀναφέρουμε:

• Τὸ ἔλλειμμα χριστιανικῆς παιδείας καὶ ἀγωγῆς ἀπὸ τοὺς γονεῖς, γεγονὸς ποὺ ἐπιτρέπει νὰ ἀναπτύσσονται μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας ὁ ἐγωισμός, ἡ ζήλεια, ἡ ἀνηθικότητα, ὁ αὐτοσκοπὸς τῆς ἀπόκτησης μόνον ὑλικῶν ἀγαθῶν, ὁ ἀτομισμός, ἡ θεοποίηση τοῦ χρήματος κλπ. Τοῦτο διότι ἡ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν οἰκογένεια, ἐπιτρέπει νὰ ἀναπτύσσονται ψυχικὰ καὶ σωματικὰ πάθη ποὺ ἀλλοτριώνουν τὴ συμπεριφορὰ τῶν ἀνθρώπων.  
• Ἡ ἀνικανότητα ἢ ἄρνηση τῶν γονέων νὰ δομήσουν στὰ παιδιά τους ἕνα ὑγιὲς ἀξιακὸ κώδικα ποὺ νὰ ἑδράζεται στὴν Πίστη στὸν Θεό, στὴν ἀγάπη στὴν Πατρίδα, στὴν ἀλληλεγγύη καὶ τὸν σεβασμὸ πρὸς τὸν συνάνθρωπο, στὴν ἀγάπη, στὴν γενναιοδωρία, στὸ ὁμαδικὸ πνεῦμα, στὴν ἀνοχὴ τοῦ διπλανοῦ, στὴν τιμιότητα καὶ στὴν ἐργατικότητα.  
• Ἡ διαταραγμένη ψυχικὴ ὑγεία τῶν γονέων.  
• Οἱ ἀλκοολικοὶ ἢ χρῆστες ναρκωτικῶν γονεῖς.  
• Ἡ παρατεταμένη ἀνεργία τῶν γονέων ποὺ δημιουργεῖ ἀπόγνωση στὴν ἀντιμετώπιση τῶν βασικῶν οἰκονομικῶν ἀναγκῶν τῆς οἰκογένειας καὶ κυρίως τῶν παιδιῶν.  
• Ἡ ἀνωριμότητα τῶν γονέων καὶ τὸ ἔλλειμμα στοιχειωδῶν γνώσεων καὶ ἐμπειριῶν γιὰ τὴν καλὴ ἀνατροφὴ καὶ διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν κυρίως ὅταν οἱ γονεῖς εἶναι μικρῆς ἡλικίας.  
• Οἱ κακὲς σχέσεις μεταξὺ τῶν γονέων, οἱ διαπληκτισμοὶ καὶ ἡ βίαιη συμπεριφορά τους  
• Ἡ πολὺ ἀκραία τιμωριτικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ ἄσκηση σωματικῆς ἢ λεκτικῆς βίας στὰ παιδιά.  
• Ἡ ἀδυναμία ἢ ἡ ἐκ πεποιθήσεως ἄρνηση τῶν γονέων ἀπὸ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς τῶν παιδιῶν νὰ θέσουν ὅρια στὰ «θέλω» καὶ στὶς ἀπαιτήσεις τους.  
• Ἡ ἀνοχὴ τῶν γονέων νὰ ἀφήνουν τὰ παιδιὰ νὰ «διοικοῦν τὸν κόσμο» καὶ νὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ καθορίζουν τοὺς κανόνες τῆς συμπεριφορᾶς τους.  
• Νὰ ἐπιτρέπουν στὰ παιδιά τους νὰ ἀναπτύσσουν τὴν αἴσθηση ὅτι ἀξίζουν τὰ πάντα χωρὶς νὰ τὰ κερδίζουν μὲ κόπο καὶ μὲ τὴν ἀξία τους καὶ νὰ ἔχουν τὴν εὐθύνῃ γι᾿ αὐτά.  
• Ἡ ἀδιαφορία τῶν γονέων καὶ ἡ προσχηματικὴ ἢ πραγματικὴ «ἔλλειψη χρόνου» γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν παιδικῶν ἀναγκῶν καὶ προβλημάτων, ποὺ ὅμως ἀπὸ τὰ παιδιὰ ἐκλαμβάνεται ὡς ἀδιαφορία καὶ παραμέλησή τους. 
• Στὴν ἀντικατάσταση τῶν γονέων στὰ ἱερά τους καθήκοντα ἀπὸ ἠλεκτρονικὰ παιχνίδια καὶ κινητὲς συσκευὲς ποὺ ὑπερδιεγείρουν τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὴν λήψη εἰκόνων καὶ προτύπων βίας καὶ σεξουαλικοῦ περιεχομένου.

Ἔτσι μέσα σὲ αὐτὸ τὸ διαταραγμένο οἰκογενειακὸ περιβάλλον, παρουσιάζονται οἱ πρῶτες διαταραχὲς στὴ συμπεριφορὰ ἀπὸ τὴν παιδικὴ ἡλικία τῶν 10-15 ἐτῶν, μὲ σκασιαρχεῖο ἀπὸ τὸ σχολεῖο, ἐπιθετικὴ συμπεριφορὰ πρὸς τοὺς συμμαθητὲς ἢ μικρότερους στὸ σχολεῖο, ἔξοδο ἀπὸ τὸ σπίτι νυχτερινὲς ὧρες χωρὶς ἔγκριση τῶν γονέων, κακομεταχείριση ζώων, μικροκλοπές, καταστροφὲς ξένης ἢ δημόσιας περιουσίας καὶ γενικὰ ἀδυναμία τῶν νέων αὐτῶν νὰ προσαρμοστοῦν στὰ ἀποδεκτὰ κοινωνικὰ πρότυπα καὶ σὲ κανόνες κλπ 

 

Σύμφωνα μὲ τὸν Παγκόσμιο Ὀργανισμὸ Ὑγείας ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ τῶν παραβατικῶν νέων, συλλαμβάνονται πάλι ὡς ἐνήλικες ἔχοντας διαπράξει πάλι πολὺ σοβαρὰ ἐγκλήματα ὅπως ληστεῖες, ἀνθρωποκτονίες, βιασμούς, ἐμπορία ναρκωτικῶν κλπ. Μιὰ ἀκόμη διαπίστωση εἶναι ὅτι ὁ ἀριθμὸς τῶν παραβατικῶν ἀγοριῶν εἶναι μεγαλύτερος ἀπὸ αὐτὸν τῶν κοριτσιῶν, ὅπως ἐπίσης καὶ ὁ μέσος ὅρος τῆς ἡλικίας τῶν παραβατικῶν ἀγοριῶν εἶναι μικρότερος ἀπὸ αὐτὸν τῶν κοριτσιῶν. Ἐπιπρόσθετα, ἡ διασύνδεση τῆς παραβατικῆς συμπεριφορᾶς τῶν νέων, μὲ παράγοντες ὅπως ἡ καταγωγὴ τοῦ νέου ἢ ἡ κληρονομικότητα ἢ ἡ ἀσθένεια φαίνεται ὅτι δὲν μποροῦν νὰ στοιχειοθετηθοῦν ἀπὸ τίς ἔρευνες, τοὐλάχιστον ἐπὶ τοῦ παρόντος. 

 

Συμπερασματικὰ λοιπὸν διαπιστώνουμε ὅτι ἡ κρίση, ἡ δυσλειτουργία καὶ ἡ ὑπονόμευση τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας, ἀποτελεῖ τὴ βασικότερη αἰτία αὔξησης τῆς ἐγκληματικότητος/παραβατικότητος τῶν ἀνηλίκων. Τοῦτο διότι, τοὐλάχιστον γιὰ τὰ δεδομένα τῆς ἑλληνικῆς πραγματικότητος, ἡ οἰκογένεια ἀποτελεῖ τὸ κύτταρο τῆς κοινωνίας μας. Εἶναι θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε μιὰ μικρὴ κοινωνία μεταξὺ τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικὸς ποὺ γίνονται ζευγάρι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τὸν Θεὸ διὰ βίου. Χαρακτηριστικὰ αὐτῆς τῆς διὰ βίου συμφωνίας μὲ τὴν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας μας στὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου, εἶναι ἡ διὰ βίου μεταξύ τους θυσιαστικὴ ἀγάπη καὶ πίστη, καρπὸς τῆς ὁποίας εἶναι τὰ παιδιὰ ποὺ γεμίζουν τὴ ζωή, τὸ χρόνο καὶ τὴν ψυχὴ τοῦ ζευγαριοῦ. Κυρίως ὅμως αὐτὰ τὰ παιδιὰ εἶναι ποὺ κάνουν τὸ ζευγάρι ἐκλεκτὸ ὄργανο τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ δημιουργία τῆς αἰωνιότητος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. 

 

Γι᾿ αὐτὰ τὰ παιδιὰ οἱ γονεῖς θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἕτοιμοι ψυχικὰ καὶ πνευματικὰ νὰ ἀναλάβουν τὸ δύσκολο ἀλλὰ καὶ Θεῖο Ἔργο τῆς ἑλληνοχριστιανικῆς ἀγωγῆς καὶ διαπαιδαγώγησης γιὰ τὴν πνευματική τους θωράκιση. Αὐτὸ τὸ σπουδαῖο καὶ μοναδικὸ θὰ λέγαμε ἔργο, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἔχει ἀφετηρία τὴν οἰκογένεια ὅπου «χτίζονται ἀπὸ τὰ θεμέλια» ὅλες οἱ ὑψηλὲς ἀνθρώπινες ἀξίες καὶ συμπεριφορές, γιὰ νὰ συνεχισθοῦν στὸ σχολεῖο, στὴν ἐκκλησία, στὸ Στρατὸ κλπ 

 

Ἔτσι ἡ κάθε οἰκογένεια προσθέτει τὸν δικό της «χρυσὸ κρίκο» σὲ μιὰ ἀδιάσπαστη ἁλυσίδα ποὺ θὰ δημιουργεῖ ὄχι παραβατικοὺς ἀνήλικους, ἀλλὰ εὐέλπιδες νέους καὶ κατὰ συνέπεια μιὰ ὑγιῆ κοινωνία. 

 

Ἀντιστράτηγος (ἐ.ἀ.) Θεόκλητος Ρουσάκης 

Ἐπίτιμος Διοικητὴς Β΄ Σώματος Στρατοῦ 

____________

 

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ