19η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1955, ΟΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΕΣ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΡΝΑΚΟΣ, ΦΥΤΩΡΙΟ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΟΚΑ.

Το 1955 οι Άγγλοι το έκλεισαν. Μετά τον αγώνα ΕΟΚΑ κάποιοι άλλοι ασεβείς ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΑΝ το ιερό αυτό μνημείο και ναό παιδείας των Ελληνοπαίδων της Κύπρου, μαζί με τα υπόλοιπα ιστορικά κτίρια της γύρο περιοχής, που θύμιζαν αρχαία Αθήνα. ΑΙΔΩΣ.

 

Σημ. Όλα τα σχολεία της μεγαλονήσου τότε κτίζονταν σε αρχαιοελληνικό ρυθμό, εκφράζοντας την αγάπη των Ελλήνων Κυπρίων για την μητέρα πατρίδα, αλλά και χάριν του προαιώνιου πόθου τους για την ΕΝΩΣΗ.

 

Το Παγκύπριο Εμπορικό Λύκειο Λάρνακας, η Α΄ Εμπορική Σχολή της Κύπρου άρχισε να λειτουργεί από το σχολικό έτος1911-1912 στεγασμένο στο παλιό σπίτι του Ιωάννη Πιερίδη, όπου τελέσθηκαν και τα εγκαίνια του στις 2 Οκτωβρίου 1911. 

 

Το επόμενο σχολικό έτος το Π.Ε.Λ.Λ. (Παγκυπρίου Εμπορικού Λυκείου Λάρνακος) στεγάστηκε προσωρινά σε ιδιωτικό οίκημα στη Σκάλα, επειδή το σπίτι του Ιωάννη Πιερίδη επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί ως Πτωχοκομείο και στο Αποστολίδειο εγκαταστάθηκαν οι αστικές σχολές Σκάλας και Λάρνακας συμπτυγμένες σε μία. 

 

Τα εγκαίνια του Ζαχαριαδείου τελέστηκαν στις 9 Μαρτίου 1914. Τον Οκτώβριο του 1914 το Π.Ε.Λ.Λ. αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κράτος ως ισότιμο με τις Ελληνικές Εμπορικές Σχολές και από τότε άρχισε την ανοδική του πορεία. 

 

Στο μεταξύ καταβάλλονταν τότε προσπάθειες για εξεύρεση του αναγκαίου ποσού για την ανέγερση κατάλληλου κτιρίου για το Λύκειο. Λύση στο πρόβλημα έδωσε το κληροδότημα του Λαρνακέα Κωνσταντίνου Ζαχαριάδη, ο οποίος πεθαίνοντας πρόσφερε την πλούσια βιβλιοθήκη του και ένα μεγάλο μέρος από τη χρηματική του περιουσία στα σχολεία της Λάρνακας. Μετά από συνεννόηση με τους διαχειριστές της διαθήκης στάληκε το ποσό στην επιτροπεία των σχολείων, η οποία κατόρθωσε να ανεγείρει μέσα σε έξι μήνες δίπλα στο Αποστολίδειο ένα μεγαλόπρεπο και επιβλητικό σχολικό κτίριο που ονομάστηκε «Ζαχαριάδειο Εμπορικό Λύκειο» προς τιμήν του ευεργέτη. 

 

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα το σχολικό έτος 1941-42 το σχολείο μεταφέρθηκε και λειτούργησε στο Δάλι για προστασία των μαθητών του από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Εξαιτίας της συνεχούς αύξησης του αριθμού των μαθητών, οι υπάρχουσες αίθουσες διδασκαλίας δεν επαρκούσαν και γι’ αυτό το 1948 ανεγέρθηκαν τέσσερις νέες αίθουσες. Ένα μέρος της δαπάνης για την επέκταση του σχολείου καλύφθηκε από απόφοιτους δωρητές και από τη Σχολική Εφορεία. 

 

Στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-1959 το Λύκειο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Η ΑΝΕ-ΕΟΚΑ της πόλης αποτελείτο από μαθητές του σχολείου, ενώ ο πολυγράφος του χρησιμοποιήθηκε για εκτύπωση φυλλαδίων της Ε.Ο.Κ.Α. Στις αρχές του σχολικού έτους 1956-57 το Γραφείο Παιδείας ζήτησε τη διαγραφή από τη σχολή 11 μαθητών και 3 μαθητριών. Στις 6 Νοεμβρίου 1956 η αποικιακή κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο του σχολείου και τη διαγραφή του από τους καταλόγους των Κυπριακών Εκπαιδευτηρίων. Λίγες μέρες αργότερα, με εντολή του κυβερνήτη Harding, διαγράφηκαν από το μητρώο των καθηγητών οκτώ καθηγητές του Λυκείου με την κατηγορία ότι χρησιμοποίησαν την έδρα τους για ανατρεπτικούς σκοπούς. 

 

Το σχολείο παρέμεινε κλειστό για δεκατέσσερις μήνες. Επαναλειτούργησε στις 8 Ιανουαρίου 1958. Στο διάστημα που δεν λειτουργούσε το σχολείο, οργανώθηκαν τα φροντιστήρια Λάρνακας με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Κιτίου Άνθιμου αναβιώνοντας έτσι το Κρυφό Σχολειό. Τα φροντιστήρια αναγνωρίστηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση, συντηρήθηκαν από εύπορους πολίτες, την εκκλησία και από τα χαμηλά  

 

Το 1956-58, λόγω συμμετοχής μαθητών του Λυκείου στην ΕΟΚΑ το σχολείο όταν έκλεισε, λειτούργησαν όμως φροντιστήρια με διευθυντική ομάδα τους: Χαράλαμπο Πατσίδη, Φρόσω Σούντια, Κλεάνθη Παπακυριακού, Κωνσταντίνο Κακούλλα, Γεώργιο Δρουσιώτη.δίδακτρα που πλήρωναν οι μαθητές. 

 

Μερικοί από τους διαπρεπείς εκπαιδευτικούς, που δίδαξαν στο Παγκύπριο Λύκειο ήταν ο Κλεάνθης Γεωργιάδης (Διευθυντής εκπαίδευσης, ιστορικός), Κώστας Πηλαβάκης (αρχιεπιθεωρητής του Υπουργείου Παιδείας), Χαράλαμπος Πατσίδης (Ιεροκήρυκας), Κωνσταντίνος Κακούλας (λογοτέχνης) και πολλοί άλλοι αξιόλογοι εκπαιδευτικοί που κατέθεσαν κόπους και μόχθους στην υπηρεσία της Κυπριακής Εκπαίδευσης και νεολαίας. 

 

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΏΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑΣ, ΟΥΚ ΟΛΙΓΟΙ. ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ. ΑΘΑΝΑΤΟΙ. 

 

Σημειώνεται ότι ο μικρότερος ήρωας μαθητής της Ελληνικής Κύπρου, που έπεσε μαχόμενος ήταν ο 7χρονος ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ο οποίος ακολουθούσε τους μεγαλύτερους μαθητές του Λυκείου Λάρνακας – Κιτίου σε διαδηλώσεις κατά των Άγγλων και κρατώντας την Ελληνική σημαία πετροβολούσε τους κατακτητές. Τον πολυβόλησαν Άγγλοι και Τούρκοι πραιτωριανοί και άφησε την τελευταία του πνοή ψελλίζοντας τον Εθνικό Ύμνο στις 14/3/ 1956. 

 

Δημητράκης Δημητριάδης 14 Μαρτίου 1956: Πολεμούσε τους Άγγλους και Τούρκους επικουρικούς με κοτρώνες …Πολυβολήθηκε από Άγγλο στρατιώτη κατά τη διάρκεια μαθητικής διαδήλωσης για την ΕΝΩΣΗ της Κύπρου με την Ελλάδα. ΙΔΙΑ ΗΜΕΡΑ, ένα χρόνο μετά οι Άγγλοι ΑΠΑΓΧΟΝΙΖΟΥΝ τον ΜΕΓΑΛΟ 17χρονο μαθητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που αφιέρωσε ένα επικό ποίημα για τον μικρό Δημητράκη.. 

 

Πέτρα σε πέταγαν τα μικρά μου τα χέρια 

σ’ ένοιωθα λευτεριά να ματώνεις στ’ αστέρια… 

 

Τα παιδιά στον Αγώνα 

 

-Και συ σκλαβόπουλο, γιατί θλιμμένο στέκεις και θωρείς;/ Μήπως να πολεμήσεις δεν μπορείς;/ -Όπλο δεν έχω , Καπετάνιο./ -Να, τις κοτρώνες./ Αρκετές για σένα, τον μικρούλη./ Και αρπάζει ο ήρως ο μικρός,/ ο πιο μικρότερος απ΄όλους,/ κοτρώνες, για να φέρει Λευτεριά. 

 

Κι έγινε ο Δημητράκης Δημητριάδης ο μικρότερος ήρωας του Αγώνα της ΕΟΚΑ και ο Παλληκαρίδης παρέμεινε ΑΘΑΝΑΤΟΣ.

 

Επιμέλεια από Αντώνη Αντωνά Λαρνακέα – Κιτιέα, απόφοιτο του ιστορικού Εμπορικού Λυκείου Λάρνακος.