Ο Μακάριος αλλάζει πορεία και από Ένωση, συμβιβάζεται με ανεξαρτησία.

18/9/1958
Δηλώσεις αρχιεπισκόπου Μακαρίου προς την Εργατική Βουλευτίνα Βαρβάρα Κάσλ περί αποδοχής της Ανεξαρτησίας ως λύσης του Κυπριακού. Ο Μακάριος αλλάζει πορεία και από Ένωση, συμβιβάζεται με ανεξαρτησία.

 

Σύντομη αποσπασματική έρευνα από Μ.Ρ. Ερευνήτρια.

 

1959. Συμφωνίες *Ζυρίχης-Λονδίνου. Μακάριος, Κουτσιούκ, Καραμανλής. Αντνάν Μεντερές, Μακμίλαν. Η ταφόπλακα της ΕΝΩΣΗΣ. 

 

*Οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου είχαν προυπογραφεί η μεν πρώτη στο ξενοδοχείο Ντόλτσερ της Ζυρίχης στις 11 Φεβρουαρίου του 1959 από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή και Αντνάν Μεντερές, πρωθυπουργό της Τουρκίας (!;), η δε δεύτερη στο Λάνκαστερ Χάουζ του Λονδίνου στις 19 Φεβρουαρίου του 1959, από Μακάριο και Κουτσιούκ, συν τον Βρετανό ομόλογό τους Χάρολντ Μακμίλαν …

 

Το ερώτημα που τίθεται, είναι γιατί *υπεγράφησαν οι απεχθείς Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου και γιατί αποδεχτήκαμε για εγγυήτρια της ασφάλειάς μας την αιμοβόρα Τουρκία. Η ΕΟΚΑ ποτέ δεν θα σταματούσε να αγωνίζεται για Ελευθερία και Ένωση…. 

 

Και γιατί αποδεχτήκαμε για εγγυήτριες της ασφάλειάς μας την αιμοβόρα Τουρκία και την δόλια Αγγλία; 

Ποιος δέχεται για εγγυητή του τους εχθρούς του;  

 

*Είναι γνωστή η δήλωση του Μακαρίου προς τον Καραμανλή μετά τις συμφωνίες Ζ.Λ.: «Κύριε πρόεδρο, φανταστήκατε ότι δεν θα υπέγραφα;» 

 

Και μετά τον ηρωικό Αγώνα της ΕΟΚΑ εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών, δυστυχώς άρχισαν και οι διώξεις των Ενωτικών που αν δεν έχυναν αυτοί το αίμα, δεν θα φορούσαν κάποιοι στέμμα… 

 

Ας μην ξεχνούμε τις δολοφονίες των ενωτικών Παντελή Νούρου, Μιχαλάκη Παντελίδη και άλλων και μάλιστα η μητέρα του εκτελεσθέντος Παντελίδη κλείστηκε στο Ψυχιατρείο γιατί αναζητούσε τον γιο της που είχε δολοφονηθεί. Ήταν τότε που στην Ελλάδα η προδοτική Χούντα αιματοκύλησε το Πολυτεχνείο. Τότε ήταν, που δολοφονήθηκε ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ Γιωρκάτζης, αφού με εντολή Μακαρίου τον κατέβασαν από το αεροπλάνο που αναχωρούσε για Αθήνα. Δολοφονήθηκε σε λίγες μέρες από δολοφόνους, μεταξύ των οποίων ο Πουλίτσας, υπασπιστής του Μακαρίου.  

 

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Μακαρίου στην Ιταλίδα δημοσιογράφο Οριάνα Φαλάτσι «Πάντα μου άρεσε να οδηγώ τον εαυτό μου ως την άκρη του γκρεμού, και τότε να σταματάω έγκαιρα, ώστε να μην πέσω. […] Οι άλλο, φυσικά, πιστεύουν ότι είμαι έτοιμος να πέσω, να αυτοκτονήσω. Αντίθετα, εγώ συνεχίζω πολύ ήρεμα, ξέροντας πότε να πατήσω φρένο» . 

 

Αυτή η αναφορά του Μακαρίου δίνει ανάγλυφα τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύτηκε, διότι αυτό έκανε στην πράξη. Ωστόσο τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι τις περισσότερες φορές δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει πότε να πατήσει φρένο. Και μερικές φορές έπεσε ο ίδιος θύμα αυτής της υπεροψίας και της υπέρμετρης πίστης στις δυνάμεις του. 

 

Και προς αφύπνιση μνήμης … 

Ο όρκος των Κυπρίων να πολεμήσουν τους Άγγλους για να απελευθερωθούν. Ο ιστορικός «Όρκος των 12» που θύμιζε τη Φιλική Εταιρεία και τον αριθμό των Αποστόλων
 

7 Μαρτίου 1953. Σε ένα μικρό διαμέρισμα της οδού Ασκληπιού στο κέντρο της Αθήνας, 12 άνθρωποι έδιναν όρκο να πάρουν τα όπλα και να ξεκινήσουν αγώνα για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Μεταξύ τους βρίσκονταν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ και ο Γεώργιος Γρίβας. 

 

Το Μάρτιο του 1953 ο Μακάριος Γ’ ταξίδεψε στην Αθήνα. Είχε προγραμματιστεί μία μυστική συνάντηση που θα έμενε στην ιστορία. Το βράδυ της 7ης Μαρτίου, στο σπίτι του καθηγητή θεολογίας Γεράσιμου Κονιδάρη, στην οδό Ασκληπιού 36, 12 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν γύρω από ένα τραπέζι. 

 

Αυτοί ήταν ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο Γεώργιος Γρίβας, ο Σωκράτης Λοϊζίδης, ο Νικόλαος Παπαδόπουλος, ο Γεώργιος Στράτος, ο Ηλίας Τσατσόμοιρος, ο Δημήτρης Σταυρόπουλος, ο Σάββας Λοϊζίδης, ο Αντώνιος Αυγίκος, ο Δημήτριος Βεζανής, ο Ηλίας Αλεξόπουλος και φυσικά ο οικοδεσπότης, Γεράσιμος Κονιδάρης. 

 

Στις 22 Αυγούστου του 1954, χιλιάδες Έλληνες της Κύπρου ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ και μαζεύονται στην Εκκλησία της Φανερωμένης. Στην ομιλία του, όπου παρόντες ήταν οι πλείστοι Ελληνοκύπριοι αξιωματούχοι, ο πόθος για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα εκφράζεται με δυναμικό τρόπο για ακόμα μια φορά…. 

 

Το παγκύπριο αυτό συλλαλητήριο, που κάλεσε ο Μακάριος τους Έλληνες της Κύπρου, ήταν απάντηση στα αντιλαϊκά μέτρα που έλαβαν οι Βρετανοί στην Κύπρο σαν ‘αντίποινα’ προς την στάση των Ελλήνων της Κύπρου για την Ένωση, αλλά και ως αποτέλεσμα του κυνικού “Ουδέποτε” του Χόπκινσον στο αίτημα για Ένωση. 

 

Στην αρχική του ομιλία, ο Μακάριος καταδίκασε την στάση των Βρετανών Αποικιοκρατών με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, απέρριψε το σύνταγμα, που είχε προταθεί από τους Βρετανούς και κάλεσε τον Ελληνισμό της Κύπρου να ορκιστεί ότι θα αγωνιστεί μέχρι θανάτου για Ένωση και μόνον Ένωση. ΦΕΥ! 

 

«Κύπριοι αδελφοί,
Στώμεν καλώς. Ουδείς ως ορρωδήσει. Ουδείς ας προδώσει τας αρχάς και τας πεποιθήσεις του. Είμεθα Έλληνες και μετά των Ελλήνων επιθυμούμεν να ζήσωμεν. Υπό τους ιερούς αυτούς θόλους ας δώσωμεν σήμερον τον άγιον όρκον: ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΩΜΕΝ ΠΙΣΤΟΙ ΕΩΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟΝ ΜΑΣ ΑΙΤΗΜΑ. Άνευ περιφρονήσωμεν την βίαν και την τυρρανίαν. Με θάρρος θα υψώσωμεν το ηθικόν παράστημά μας υπεράνω των μικρών και εφημέρων κωλυμάτων, ΕΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΕΠΙΔΙΩΚΟΝΤΕΣ, ΕΙΣ ΕΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΑΠΟΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΤΕΡΜΑ, ΤΗΝ ΕΝΩΣΙΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΤΗΝ ΕΝΩΣΙΝ.» 

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ’ 

 

Μετά το τέλος, του «Όρκου της Φανερωμένης», ο Εθνικός Ύμνος ψάλλεται και τα πλήθη διαλύονται ειρηνικά. 

 

Στα επόμενα χρόνια, ο κληρικός από την Παναγιά της Πάφου και άλλοι που ορκίσθηκαν για Ένωση και μόνον Ένωση, πλην των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, συμβιβάζονται στο δοτό Σύνταγμα, απότοκο των οδυνηρών για την Κύπρο Συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου, δια των οποίων όχι μόνο δεν επετεύχθη η Ένωση, αλλά μπήκε η Τουρκία στο παιχνίδι, αφού κηρυσσόταν ως εγγυήτρια δύναμη με επεμβατικά δικαιώματα στο νησί μας. 

 

Τους συμβιβασμούς των τότε πολιτικών Κύπρου και Ελλάδας, τα πληρώνουμε ακόμα. Οι συμβιβασμοί στα Εθνικά θέματα – είτε αποκαλούνται Συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου, είτε Σχέδιο Ανάν και Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία – πέραν του ότι μας φέρνουν μακριά από τους εθνικούς μας σκοπούς, κρύβουν και άλλες πρόνοιες που είναι μοιραίες για τον Ελληνισμό της Κύπρου. 

 

Μακάριος: Μεταξύ ευκταίου και εφικτού θα επιλέξω το δεύτερο. Ο Καραμανλής το 74 μεταξύ πολέμου και ντροπής επέλεξε επίσης το δεύτερο. Η ΕΟΚΑ επέλεξε την αυτοθυσία και το ευκταίο το μετέτρεψε σε εφικτό. 

 

Εμείς οι Έλληνες Κύπριοι ΕΝΩΤΙΚΟΙ, με τις παρακαταθήκες λοιπόν του Διγενή και της ΕΟΚΑ, που δεν πρόδωσαν ποτέ τον όρκο τους, παραμένουμε πιστοί στους όρκους αυτούς των πεσόντων και απαγχονισθέντων ηρώων μας που την υστάτη βροντοφώναζαν "Ζήτω η Ένωση" και τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο. Ναι, πιστοί στον όρκο αυτό, έχοντας για οδοδείκτη τις Εθνικές μας αξίες και το αδιάλλακτο ιδανικό της Ελλάδος και της Ενώσεως, παραμένουμε πατριώτες στον αγώνα μας για επίσημη αναγνώριση της Κύπρου ως Κράτος Ελλήνων, όπως αρμόζει στη χιλιόχρονη Ελληνική μας Ιστορία. Παραμένουμε πιστοί στις παρακαταθήκες, που μας άφησαν, ως φάρο να μας φωτίζει τον δρόμο για τον Παρθενώνα, οι πρόγονοί μας, που ορκίσθηκαν και θυσιάστηκαν για Ένωση και Ελευθερία….και τον όρκο τους τον τιμήσανε μέχρι την ύστατη τους πνοή…. ΑΙΩΝΙΑ ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ. 

 

Θεέ μου τζιαι βοήθα μας
στην μάναν μας να πάμεν
τζι’ ας τρώμεν πέτρες των βουνών
αν δεν έσιει να φάμεν! 

 

Τα υπερμεγέθη αγάλματα του Μακαρίου σε όλη την Ελληνική Κύπρο. 

 

Επ ευκαιρία και ένα εύλογο ερώτημα. 

 

Σε όλες τις δημοκρατικές χώρες οι ξένοι ηγέτες καταθέτουν στεφάνι σε μνημεία πεσόντων υπέρ Ελευθερίας ή Άγνωστου Στρατιώτη. Μόνο στην πρώην Σοβιετική Ένωση, την Β, Κορέα, την Κίνα, την Κούβα κ.ά. κατατίθεται στεφάνι σε πρώην κομμουνιστές ηγέτες. Στην Κύπρο εμπρός από το Προεδρικό υπάρχει 5μετρο άγαλμα του Μακαρίου, (όπως και σε όλες τις πόλεις και χωριά της Κύπρου), στο οποίο πρέπει οι ξένοι ηγέτες εθιμοτυπικά να καταθέτουν στεφάνι. Διατηρήστε το για να μας θυμίζει τις μέρες και πράξεις του, αλλά τουλάχιστον δίπλα αναγείρατε και ένα μνημείο πεσόντων υπέρ Ελευθερίας και ΕΝΩΣΗΣ τιμής ένεκεν…. για κατάθεση στεφάνων, διότι σε ΑΥΤΟΥΣ και περισσότερη τιμή τους πρέπει, αφού ενώ γνώριζαν ότι οι μύριοι βάρβαροι θα περάσουν, φύλαξαν τις Θερμοπύλες της Ελληνική Κύπρου… και έπεσαν μαχόμενοι και δοξασμένοι, όπως οι τριακόσιοι του Λεωνίδα, όπως ο Αυξεντίου, όπως οι ήρωες του αχυρώνα του Λιοπετρίου, που μιμήθηκαν τους αγωνιστές του 21 στο Χάνι της Γραβιάς…. Και όλοι οι ΑΛΛΟΙ εθνομάρτυρες μας … 

 

Τα συμπεράσματα δικά σας. 

 

Μ.Ρ. Ερευνήτρια από Ελληνική Κύπρο. 

 

Αποσπάσματα από άρθρα στα Κυπριακά ΜΜΕ και αρχείο Α.Α. με πρόσθετες πληροφορίες και σχόλια. Ευχαριστώ τους συνεργάτες μας, για την βοήθεια που μου πρόσφεραν.