Η καταδίκη του Νίκου Σαμψών δις εις θάνατον το καλοκαίρι. 1η Ιουνιου 1957.

«Από την έναρξη του αγώνα ΕΟΚΑ 55-59, εντάχθηκε στην οργάνωση αποτελώντας τον φόβο και τον τρόμο των Βρετανών».

 

Στις 30 Ιανουαρίου 1957 συλλαμβάνεται στο Δάλι μετά από προδοσία όπου μετά από φρικτά βασανιστήρια φυλακίζεται και καταδικάζεται 2 φορές σε θάνατο και κατόπιν σε ισόβια κάθειρξη την 1η Ιουνίου 1957.

 

Ο Νίκος Σαμψών ήκουσε την καταδίκην του με ψυχραιμίαν, ενώ ελαφρόν μειδίαμα διέστειλε τα χείλη του. 

Οι γονείς αυτού, ο θείος του δρ Αντώνης Γεωργιάδης και άλλοι συγγενείς κατελήφθησαν υπό μεγάλης συγκινήσεως". 

Πιο περιγραφική ήταν η άλλη ημερήσια εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ": 

"Ευθυτενής και εντελώς ατάραχος ο 22έτης δημοσιογράφος Νίκος Σαμψών Γεωργιάδης ήκουσε χθες τον Ειδικόν Δικαστήν κ. Σάμουελ Τζων εκδίδοντα απόφασιν επί της υποθέσεως του, εις την οποίαν κατηγορείτο ότι απεπειράθη να χρησιμοποιήσει εναντίον τεσσάρων αστυνομικών αξιωματούχων έν οπλοπολυβόλον τύπου στεν, το οποίον μετέφερεν.
Ευρεθείς ένοχος αμφοτέρων των κατηγοριών ο Σαμψών κατεδικάσθη εις την εσχάτην των ποινών. 

 

"Με ανάλογον ψυχραιμίαν ήκουσαν την καταδικαστικήν απόφασιν η μήτηρ του νεαρού δημοσιογράφου, κυρία Θεανώ Σαμψών Γεωργιάδου, και ο πατήρ αυτού. 

 

Ο τελευταίος απερχόμενος της αιθούσης του Δικαστηρίου, όπου δεν του επετράπη να πλησιάσει καν τον μειδιώντα υιόν του, ηκούσθη να λέγει εις ένα γνωστόν του με σταθεράν φωνήν:  

«Κατεδίκασαν το παιδί μου, μα δεν λυπούμαι καθόλου».
 

Και η αγγλόφωνη εφημερίδα TIMES OF CYPRUS, στην οποία εργαζόταν ο Νίκος Σαμψών, ως ρεπόρτερ, πρόσθετε:
«Ο Νίκος Σαμψών στάθηκε ήρεμος μέσα στο εδώλιο χθες και άκουσε το δικαστή Τζων να του επιβάλλει τη θανατική ποινή σε δυο κατηγορίες». 

 

Ετσι ακόμα ένα κεφάλαιο στην ιστορία του Σαμψών, που άρχισε, όπως αναφέρθηκε στο δικαστήριο, με τους πυροβολισμούς στις 28 περασμένου Σεπτεμβρίου, στην οδό Λήδρας και προχώρησε στη δραματική σύλληψη του στις 30 Ιανουαρίου στο Δάλι και στη συνέχεια πέρασε από τη διαδικασία του δικαστηρίου, στην οποία είχε αθωωθεί, σε κατηγορία για εκτέλεση στις 23 Μαϊου. 

 

Το επομενο κεφάλαιο θα ανοίξει ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όταν θα υποβάλει έφεση εναντίον της καταδίκης του και της ποινής. 

 

Ο Στέλιος Παυλίδης, που ηγήθηκε της υπεράσπισης του, δήλωσε μετά τη λήξη της διαδικασίας στο Δικαστήριο ότι θα υποβάλει έφεση. 

 

Χθες ο νεαρός δημοσιογράφος που γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 16 Δεκεμβρίου 1935, βρέθηκε ένοχος σε δυο κατηγορίες ότι έβαλε με το όπλο του στο Δάλι στις 30 Ιανουαρίου εναντίον του Επιθεωρητή Μπερτς και των Λοχιών Γουίλλαρντ και Μάνσυ όταν πήγαν για να τον συλλάβουν και ότι την ίδια στιγμή μετέφερε όπλο. 

 

Ενώ ο Δικαστής εξέδιδε την απόφαση του Δικαστηρίου, η οποία κράτησε 45 λεπτά, ο Σαμψών έκανε νόημα στη μητέρα του η οποία καθόταν στο πίσω μέρος του δικαστηρίου να παραμείνει ήρεμη. 

 

Ωστόσο, η μητέρα του κατέρρευσε έξω από το δικαστήριο, αλλά επανεύρε τον εαυτό της όταν ο κ. Παυλίδης την καθησύχασε ότι θα υποβάλει έφεση". 

 

Ο ίδιος ο Νίκος Σαμψών έγραψε αργότερα στο αφήγημά του "τρεις μήνες και δέκα μέρες μελλοθάνατος": 

"Στις 11 το πρωϊ (1η Ιουνιου 1957) ο ειδικός Δικαστής Σάμουελ Τζων πήρε τη θέση του. 

Οι έγκριτοι δικηγόροι μου κ.κ. Στέλιος Παυλίδης και Λεύκος Κληρίδης, με βουρκωμένα μάτια μου ανεκοίνωσαν ότι, σύμφωνα με τες καταθέσεις, θα καταδικαζόμουν σε θάνατο. 

Μη στενοχωρείστε ήταν η απάντηση μου, το γνωρίζω. 

Κοίταξα προς τους γονείς μου και τους χαμογέλασα και ακολούθως χαιρέτισα το πλήθος των συγγενών και φίλων μου που γέμιζαν ασφυκτικά την αίθουσα του δικαστηρίου.
Τη στιγμή εκείνη κλήθηκα από τον ειδικό δικαστή Σάμουελ Τζων να σηκωθώ από το εδώλιο.
- Εχεις τίποτε να πεις για να μην σου επιβάλω ποινή; με ρώτησε.
Σαν να ήταν δυνατό να άλλασσε τη ρητή εντολή που πήρε για την καταδίκη μου, οποιαδήποτε και αν ήταν η απάντηση μου.
Με την ερώτηση του εκείνη ήθελε να δείξει ότι η δίκη διεξήχθη μέσα στα πλαίσια των κανονισμών της Δικαιοσύνης.
Στην πραγματικότητα κοροϊδευε την έννοια της Δικαιοσύνης και ταυτόχρονα τον ίδιο τον εαυτό του.
Στο μυαλό μου πέρασε σαν αστραπή η ιδέα να μην απαντήσω.
Εν τούτοις όμως, λόγω σοβαρότερου συλλογισμού απάντησα:
- Είμαι αθώος. 

 

Ο συλλογισμός μου που ανέτρεψε την ιδέα να μην απαντήσω ήταν ο εξής:
Ο κύριος αυτός μας κοροϊδεύει, γιατί κι εγώ να μην τον κοροϊδέψω;
Μόλις απάντησα στην ερώτηση του, ο ειδικός δικαστής εξέδωσε την απόφαση του ως εξής:
"Κατηγορούμενε σε βρίσκω ένοχο και στις δυο κατηγορίες και ως εκ τούτου σε καταδικάζω "δις εις θάνατον" (δύο φορές σε θάνατο).
Δέχθηκα την καταδίκη μου σε θάνατο με χαμόγελο.  

Γύρισα αμέσως προς τους γονείς μου φωνάζοντας τους να μην λυπούνται. 

Πραγματικά έκπληκτος είδα τους πονεμένους μου γονείς και το μικρό μου αδελφό να διατηρούν όλη την αυτοκυριαρχία τους με το χαμόγελο στα χείλη. 

Ηταν χαμόγελα όμως προσποιητά. 

Ο πόνος διακρινόταν στα πρόσωπα τους. 

Η θαρραλέα όμως στάση τους με ικανοποίησε πολύ.
Την στιγμή εκείνη ένοιωθα περηφάνεια για τους γέρους μου.
 

Στο μεταξύ δεκάδες άγγλοι στρατιώτες έσπρωχναν βάναυσα τον κόσμο που με χειροκροτούσε έξω.
Οι προσφιλείς δικηγόροι μου με κόπο συγκρατούσαν τα δάκρυά τους.
Εσκυψα και φίλησα τα χέρια τους.
Ηταν αυθόρμητη και δίκαιη εκδήλωση ευγνωμοσύνης για όσα έκαμαν για μένα.
Μόλις διώχθηκε το πλήθος από την αίθουσα του δικαστηρίου μου έθεσαν τες χειροπέδες και βιαστικά υπό αυστηρή ένοπλη φρουρά με μετέφεραν στο αυτοκίνητο για να με οδηγήσουν στα κελλιά του θανάτου των Κεντρικών Φυλακών.
 

Ενώ με οδηγούσαν στο αυτοκίνητο τέσσερις πολιτικοί κρατούμενοι από την Πύλα, οι οποίοι βρίσκονταν σε απομόνωση στην αυλή του δικαστηρίου ήρχιζαν να με χειροκροτούν.
Απήντησα στα χειροκροτήματά τους με τις κραυγές "ζήτω η ΕΟΚΑ", "ζήτω ο θρυλικός Διγενής", "η ΕΟΚΑ δεν πέθανε".
Οι άγγλοι αστυνομικοί συνοδοί άρχισαν τότε να με κτυπούν με τα περίστροφα και τα πιστόλια βρίζοντας με.
Οταν τελικά εισήλθαμε στο υπό ισχυράν συνοδεία αυτοκίνητο οι άγγλοι αστυνομικοί δεν έπαυσαν ούτε στιγμή να με κτυπούν με τα όπλα τους.
"Αιματωμένε τρομοκράτη θα σε κρεμάσουμε", μου έλεγαν και γελούσαν ενώ ταυτόχρονα με κτυπούσαν με τα περίστροφά τους.
 

Υπέμενα τη σαδιστική μανία τους χωρίς να πω έστω και μια κουβέντα ή να διαμαρτυρηθώ για τη στάση τους.
Σκεφτόμουνα, ενώ με κτυπούσαν, ότι οι ίδιοι άνθρωποι, πριν από λίγους μήνες πανικοβάλλονταν στο άκουσμα του ονόματος μου.
Τώρα όμως που ήμουν δεμένος με σίδερα, ανυπεράσπιστος στα χέρια τους, μετατράπηκαν σε γενναίους και με κτυπούσαν χωρίς κανένα δικαίωμα, εφ' όσον είχα καταδικασθεί σε θάνατο."
 

ΝΙΚΟΣ Σαμψών.
Απομνημονεύματα. 

 

Ο Νίκος Σαμψών (16 Δεκεμβρίου 1935 - 9 Μαΐου 2001) ήταν Ελληνοκύπριος δημοσιογράφος, μέλος της ΕΟΚΑ, εκδότης, αρχηγός παραστρατιωτικής οργάνωσης και πολιτικός.
 

Το όνομα του συνδέεται με τη δημιουργία του λεγομένου «μιλίου του θανάτου», στην οδό Λήδρας στην παλιά Λευκωσία. Εκεί εκτέλεσε αρκετούς Βρετανούς στρατιώτες στο πλαίσιο δράσης του στην ΕΟΚΑ. Ο Σαμψών μεταξύ άλλων διακρίθηκε για την απελευθέρωση των Αργύρη Καραδήμα και Παναγιώτη Γεωργίου στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας στις 15 Αυγούστου 1956, για τη συμμετοχή του στην αιματηρή συμπλοκή την 31η Αυγούστου 1956 στο ίδιο νοσοκομείο με αποτέλεσμα την απελευθέρωση του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, για την εκτέλεση του λοχαγού Ουίλσον (υπεύθυνου του Βρετανικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και εξάδελφου της συζύγου του κυβερνήτη Χάρντινγκ) την 21η Σεπτεμβρίου 1956, την εκτέλεση λίγες ημέρες αργότερα δύο Βρετανών υπαξιωματικών της αστυνομίας στην οδό Λήδρας.  

 

Συλλαμβάνεται για τη δράση του στις 30 Ιανουαρίου 1957 έπειτα από προδοσία. Βασανίζεται φρικτά και καταδικάζεται δις εις θάνατον. Σύντομα όμως η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη και απελάθηκε στις φυλακές της Μ. Βρετανίας για να εκτίσει την ποινή του. Μετά την ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος το 1960 του χορηγήθηκε γενική αμνηστία να επιστρέψει στην Κύπρο αφού πρώτα παρέμεινε στην Αθήνα μαζί με άλλους κρατούμενους αγωνιστές της ΕΟΚΑ. 

 

Λίγο μετά την επιστροφή του, ο Σαμψών προβαίνει στην έκδοση της εφημερίδας «Μάχη», η κυκλοφορία της οποίας χαιρετίζεται μεταξύ άλλων και από τους Μακάριο και Γρίβα.  

 

Παράλληλα, το 1962 δημιούργησε τη δική του ένοπλη παραστρατιωτική ομάδα έπειτα από έγκριση του Μακαρίου που αποτελούνταν από 60 -80 άνδρες. Η ομάδα του ανάλαβε να “καθαρίσει” την Ομορφίτα, προάστιο της Λευκωσίας, που κατοικούνταν κυρίως από Τουρκοκυπρίους και να καταλάβει τις αντίπαλες θέσεις. H δράση του αποσπάσματος του Σαμψών στην *Ομορφίτα και η καθοριστική συμβολή του στην έκβαση της μάχης είχε ως αποτέλεσμα την αποθέωση του ιδίου και των ανδρών του από τον ελλαδικό και κυπριακό τύπο. Αντιθέτως, λόγω των ιδίων γεγονότων, ο Σαμψών εξελίχθηκε σε μισητή προσωπικότητα για τους Τούρκους, που του απέδωσαν το προσωνύμιο “ο χασάπης της Ομορφίτας”. 

 

Κατά την περίοδο 1969 - 1970 διατελεί πρόεδρος πατριωτικού κόμματος, ενώ το 1970 εκλέγεται βουλευτής στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις γενικές εκλογές όντας πρώτος σε προτιμήσεις ψήφου στην επαρχία Αμμοχώστου.  

 

*Τα πρώτα χρόνια της κυπριακής δημοκρατίας ο Νίκος Σαμψών βρισκόταν και πάλι στις πολιτικές και παραστρατιωτικές επάλξεις. 

 

Το 1962 δημιουργεί την πολιτική ομάδα «Οργάνωσις Προστασίας των Κυπρίων» που έχαιρε της εκτίμησης πολλών ηγετών του νεοσύστατου τότε κράτους και είχε την έγκριση του ίδιου του Μακαρίου. 

 

Η έναρξη των δικοινοτικών ταραχών το Δεκέμβρη του 1963 τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή με δικό του ένοπλο τμήμα διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στις δικοινοτικές συγκρούσεις στην Ομορφίτα οι οποίες έλαβαν χώρα μετά από επίθεση των Τ/κ και των ένοπλων δυνάμεων τους σε βάρος των Ε/κ. 

 

Ο Σαμψών με τους ολιγάριθμους άνδρες του ενισχυμένος από τις δυνάμεις του Βάσου Λυσσαρίδη και του αγωνιστή Ρένου Κυριακίδη καταλαμβάνουν τις τουρκοκυπριακές θέσεις μάχης και προβαίνουν σε εκκαθάριση της Ομορφίτας από τους Τ/κ ένοπλους που σκορπούσαν τον τρόμο στους Ε/κ.  

 

Οι μάχες ήταν σκληρές …. και άνισες λόγω της υπεροπλίας των εξτρεμιστών ΤΚ. Οι εθελοντές Έλληνες Κύπριοι πολλές φορές με δίκαννα και χειροποίητα όπλα πολεμούσαν… Και απέδειξαν αυτό, που Αυξεντίου βροντοφώναξε πολυβολώντα τους μύριους κατακτητές όταν τον κάλεσαν να παραδοθεί …. «ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΠΩΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. ΤΩΡΑ ΘΑ ΜΑΘΕΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ … ΚΑΙ ΕΓΙΝΕ ΑΣΒΕΣΤΗ ΛΑΜΠΑΔΑ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ….»  

 

Ο Σαμψών αποθεώνεται ως ήρωας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο… Γίνεται persona non grata όμως για τους Τ/κ και πολλούς «προοδευτικούς» Ε/κ μέχρι σήμερα. Από την άλλη μεγάλη μερίδα ανθρώπων θεωρεί τη δράση του στην Ομορφίτα ηρωική αφού εμπόδισε την σφαγή εκατοντάδων ΕΚ αμάχων ….  

 

''Σας παραδίδουμε την Ομορφίτα Ελληνική. Όταν ήλθαμε εδώ ήταν τουρκική.. Κρατήστε την Ελληνική!''
Νίκος Σαμψών μετά την απελευθέρωση της Ομορφίτας
Δεκ 1963
 

Ο Δεκέμβρης του 1963 ήταν τραγικά αιματηρός για τους Έλληνες της Κύπρου.
Πριν από 57 χρόνια, Παραμονές Χριστουγέννων, στην περιοχή της Ομορφίτας, ο Νίκος Σαμψών με την ομάδα του έσωσαν τους Ελληνοκύπριους από σίγουρη σφαγή από εξαγριωμένους, φανατικούς και καθοδηγούμενους από την Τουρκία, τρομοκράτες και τους άνδρες του τουρκικού αποσπάσματος (ΤΟΥΡΔΥΚ). 

 

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα γεγονότα του 1963 και ακόμη και αυτοί που κατακρίνουν τον Νίκο Σαμψών για τη δράση του στην Ομορφίτα, οφείλουν να γνωρίζουν τα γεγονότα που προηγήθηκαν καθώς και τις αποφάσεις της ηγεσίας που οδήγησαν σε εκείνο τον ματωμένο Δεκέμβρη της πατρίδας μας. 

 

Επίσης είναι καλό να γνωρίζουν ότι εν τω μέσω της μάχης αυτής και ενώ οι ελληνοκύπριοι παρέμεναν εγκλωβισμένοι, ο Νίκος Σαμψών έλαβε εντολές από την Κυβέρνηση Μακαρίου να οπισθοχωρήσει και να εγκαταλείψει, οδηγίες που ευτυχώς για τους "Ομορφιθκιανούς¨ δεν ακολούθησε.  

 

Και όσοι έζησαν τα γεγονότα από κοντά, άνθρωποι που γλύτωσαν από βέβαιο θάνατο εκείνα τα ματωμένα Χριστούγεννα του 1963 στην Ομορφίτα, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων και τονίζω το ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων! γνωρίζουν τι πραγματικά έγινε εκείνα τα Χριστούγεννα του 63 και θα σας πουν όλη την αλήθεια αλλά και τα συναισθήματα τους από καρδιάς για τον Νίκο Σαμψών και την ομάδα των τόσο γενναίων ανδρών που πολέμησαν μαζί του.

Μίνα Σαμψών 

 

Η ανάρτηση μου αυτή είναι αφιερωμένη στη μνήμη της μικρής Γεωργίας Βενιζέλου που έχασε τη ζωή της από τις σφαίρες των τούρκων στην Ιστορική Μάχη της Ομορφίτας.  

 

Ο πατέρας μου πάντοτε μου μιλούσε για σένα κοριτσάκι και με τα μάτια του γεμάτα δάκρυα μου έλεγε τόσα όμορφα για τη γενναιότητα σου!
ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ 1963. - ΘΑΝΟΣ ΕΥΗ ...
 

·Παράρτημα.
Το προδοτικό πραξικόπημα και η προεδρία
 

Το προδοτικό χουντικό πραξικόπημα – οργανωμένο από το δικτάτορα Ιωαννίδη και υπό τη σκέπη της CIA – στις 15 Ιουλίου 1974 βρίσκει την Κύπρο διχασμένη. Η Ε.Φ. και η ΕΛΔΥΚ με μέλη της ΕΟΚΑ Β’ και άλλους αντιμακαριακούς επιτίθενται στις νόμιμες κρατικές δυνάμεις της Κύπρου και κατορθώνουν να ανατρέψουν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο από το προεδρικό αξίωμα. Ο Μακάριος αφού έφυγε για την Πάφο κατόπιν διέφυγε στο εξωτερικό όπου περέμεινε επί περίπου 5 μήνες. 7η Δεκεμβρίου 1974.  

 

O «αφελής» πατριώτης Σαμψών, με την ψευδαισθηση ότι επί τέλους θα επιτευχθεί ο προαιώνιος πόθος των Ελλήνων της Κύπρου για ΕΝΩΣΗ, εκείνη τη μέρα έμελλε να παίξει τον τελευταίο του πρωταγωνιστικό ρόλο στα δρώμενα της Κύπρου. ΦΕΥ! Η Χούντα πρόδωσε την Κύπρο και κατέστησε εξιλαστήριο θύμα της και τον Σαμψών, ο οποίος ήταν ο μόνος, που σαν εξιλαστήριοι θύμα πλήρωσε ακριβά την επιλογή του αυτή. ΟΥΔΕΙΣ από τους ΠΡΟΔΟΤΕΣ δεν τιμωρήθηκε. ΟΥΔΕΙΣ … 

 

Οι πραξικοπηματίες χουντικοί μετά την άρνηση του Ζήνωνα Σεβέρη (και Γ. Κληρίδη) να αναλάβει την προεδρία ανέθεσαν ( αφού του «έταξαν» ότι επί Προεδρίας του υλοποιηθεί η ΕΝΩΣΗ) δια μέσου του Ταξίαρχου Γεωργίτση την προεδρία στον πρώην αγωνιστή Νίκο Σαμψών. 

 

Ο Σαμψών αφού πήρε το χρίσμα και ορκίστηκε από τον «καθαιρεμένο» από την Ιερά Σύνοδο του Μακαρίου ΕΝΩΤΙΚΟ Γεννάδιο δεσμεύτηκε στο λαό ότι θα προκηρύσσονταν εκλογές με το πέρας ενός έτους. Στο διάγγελμα του παρουσίασε τους λόγους για τους οποίους έλαβε χώρα το πραξικόπημα και επέρριψε ευθύνες στο Μακάριο για την έκρυθμη εμφυλιοπολεμική κατάσταση, που επικρατούσε στην Κύπρο πριν τη 15η Ιουλίου σε πολιτικό, εθνικό, κοινωνικό, εκκλησιαστικό και οικονομικό τομέα τονίζοντας ότι ο ίδιος θα προσπαθούσε να δώσει λύση στις δικοινοτικές εχθρότητες ανάμεσα σε Ε/κ και Τ/κ μέσα από το διάλογο με την άλλη κοινότητα. 

 

Επιμέλεια αναδημοσίεσης από Αντώνη Αντωνά.