Θέλεις ὑγιής γενέσθαι; (Ἕνα κρίσιμο ἐρώτημα γιά μία ἄρρωστη καί ματωμένη πατρίδα)

Τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα 

Διδάκτορος Ιστορίας

 

«Θέλεις ὑγιής γενέσθαι»; Αὐτό εἶναι τό ἐρώτημα πού ἀπευθύνει ὁ Χριστός στήν εὐαγγελική περικοπή πού ἀναγνώστηκε χτές στούς ναούς μας - καί δέν ξέρω πόσοι ἀπό ἐμᾶς σταθήκαμε ποτέ πραγματικά σέ αὐτή τή φράση, γιά νά τῆς ἀποδώσουμε τή σημασία πού τῆς πρέπει.  

 

Τό ἀπευθύνει σέ ἕναν παράλυτο πού ἐπί 38 χρόνια περίμενε στήν ἄκρη τῆς Κολυμβήθρας Βηθεσδά νά ἀνακινήσει ὁ ἄγγελος τά ὕδατα γιά νά μπεῖ μέσα πρῶτος καί νά θεραπευτεῖ, χωρίς ὅμως ποτέ νά τό καταφέρει. «Τοῦτον ἰδών ὁ Ἰησοῦς κατακείμενον καί γνούς ὅτι πολύν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιής γενέσθαι; ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τό ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τήν κολυμβήθραν· ἐν ᾧ δέ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρό ἐμοῦ καταβαίνει. Λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ἔγειρε, ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει. Καί εὐθέως ἐγένετο ὑγιής ὁ ἄνθρωπος…» (Κατά Ἰωάννην ε΄, 6-9). 

 

Ἑπαναλαμβάνω, δέν ξέρω πόσοι ἀπό ἐμᾶς ἀντιλαμβανόμαστε τή σημασία τοῦ παραπάνω ἐρωτήματος. Πιθανῶς θά φανεῖ παράδοξο αὐτό, εἶναι ὅμως τό κρισιμότερο ἴσως ἐρώτημα πού ἀκούστηκε ποτέ μέσα στήν ἀνθρώπινη Ἱστορία, ἕνα ἐρώτημα ἀνυπολόγιστης σημασίας ἀπό ἄποψη σωτηριολογική. Ἕνα ἐρώτημα πού δείχνει ξεκάθαρα πόσο βασική προϋπόθεση τοῦ θαύματος εἶναι, ὄχι μόνο ἡ θεία ἐπέμβαση καί ἐνέργεια, ἀλλά καί ἡ ἀνθρώπινη συγκατάθεση. Γιά νά ἐπέμβει ο Θεός, ζητᾶ τή συναίνεσή μας, δηλαδή τήν πίστη καί τήν ἐπιθυμία μας. Γιατί πολύ ἁπλᾶ δημιούργησε τόν ἄνθρωπο ἐλεύθερο, τόν ἔπλασε γιά νά ἔχει τό αὐτεξούσιον καί ἐθελότρεπτον. Ἄν συνεπῶς θαυματουργοῦσε χωρίς αὐτά, θά παραβίαζε πολύ ἁπλᾶ αὐτή τήν ἐλευθερία - καί αὐτό ὁ Θεός ἀρνεῖται νά τό πράξει. Περαιτέρω ὅμως εἶναι πολύ χαρακτηριστικό ὅτι ζητᾶ καί τή συμμετοχή μας ὡς πρός τό ἐλάχιστο πού μποροῦμε ἀνθρωπίνως νά πράξουμε ἐμεῖς, ἐνῶ φυσικά Ἐκεῖνος ἀναλαμβάνει νά πράξει τά μείζονα καί δυσκολότερα. Ἡ προτροπή «ἔγειρε, ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει», εἶναι ἡ πρόσκληση τοῦ Θεοῦ γιά τήν πραγμάτωση αὐτοῦ ἀκριβῶς τοῦ ἐλάχιστου.  

 

Τό ἴδιο ὡστόσο ἐρώτημα καί ἡ ἴδια προτροπή, ἀφοροῦν ἀσφαλῶς - πολύ περισσότερο σήμερα ἀπό κάθε ἄλλη φορά - καί στόν λαό μας. Ἕνα λαό πού ζεῖ ἐδῶ καί καιρό στόν βοῦρκο τῆς χειρότερης πνευματικῆς κρίσης καί παρακμῆς στή μακραίωνη Ἱστορία του. Μέ κατεστραμμένη τήν ἱστορική του μνήμη, ἐθνικά ἀπονευρωμένος καί θρησκευτικά ἀποχρωματισμένος, χαμένος μέσα στίς αὐταπᾶτες «ἐκσυγχρονιστικῶν» εἰδώλων καί ὀραμάτων κίβδηλης «προοδευτικότητας», ἀποστερημένος ἀπό τά πιό ζωτικά δομικά στοιχεῖα τῆς ἴδιας του τῆς ταυτότητας (τά ὁποῖα ὁ ἴδιος πέταξε στά σκουπίδια σέ μία μακρά ἱστορική διαδικασία ἐπώδυνου πνευματικοῦ αὐτοευνουχισμοῦ), σέ πλήρη ἀποστασία ἀπό τόν Θεό, παραζαλισμένος καί ἀλλοπρόσαλλος, παραδομένος σέ κάθε εἴδους ἁμαρτία καί διαστροφή, βουλιάζοντας καθημερινά στήν πλάνη, τήν ἀσυναρτησία καί τή σύγχυση.  

 

Καί εἰδικά βέβαια τόν τελευταῖο καιρό, ἡ ἐπίθεση πού δέχεται αὐτός ὁ λαός ἀπό τίς ἀντίχριστες καί μισελληνικές κυβερνῶσες γιάφκες τῶν παρασιτικῶν ἐλίτ πού τόν κατατρύχουν ἐδῶ καί δύο αἰῶνες, ἔχει κλιμακωθεῖ δραματικά. Δυστυχῶς τίποτε ἀνθρωπίνως πλέον δέν ὑπάρχει, κανένα στήριγμα δέν διαφαίνεται πουθενά - καί φυσικά ἀπολύτως τίποτε γιά νά μᾶς ἐμπνεύσει πιά καί νά μᾶς καθοδηγήσει. Καί ἀπομείναμε ἀποχαυνωμένοι θεατές, τήν ὥρα πού οἱ ζωές καί ὁ τόπος μας ξεπουλιοῦνται ἀνερυθρίαστα, ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας συστηματικά νοθεύεται ἤ καί ἀπροκάλυπτα καταδιώκεται, οἱ ὕστατες προσωπικές ἐλευθερίες μας κουρελιάζονται, τό θεόσδοτον αὐτεξούσιόν μας (τό ἴδιο πού ἀκόμη καί Ἐκεῖνος ἀρνεῖται νά παραβιάσει) τσαλαπατιέται ἀνελέητα ἀπό φασιστικές συμμορίες μέ προοδευτική προβιά καί ἡ πατρίδα μας διαλύεται κοινωνικά, οἰκονομικά καί δημογραφικά, ἕρμαιο στά χέρια τῶν ἐσωτερικῶν καί ἐξωτερικῶν ἐχθρῶν της. Ἀκόμη ὅμως καί ἄν κάτι ἔχει ἀπομείνει μέσα σέ ἀρκετούς ἐξ ἡμῶν, γιά νά ἀναρριπίζει κάποια ζωντανά ἴχνη φιλοπατρίας καί νά προκαλεῖ τάσεις ἀντίδρασης, εἶναι ὅμως καί αὐτό κάτι συγκεχυμένο, χωρίς πραγματικό στόχο καί προσανατολισμό, χωρίς αὐτοσυνειδησία - καί κυρίως χωρίς Θεό. Ἀλλά χωρίς Θεό μέσα της, ἡ ὅποια ἀντίδραση - ἀκόμη καί ἄν ἔρθει – εἶναι παντελῶς ἀδύνατο νά ὁδηγήσει ἀπό μόνη της σέ πραγματικές ὁδούς ἀναγέννησης καί ἀναδημιουργίας.  

 

Ὑπό τίς συνθῆκες αὐτές - καί ἐνῶ εἶναι ἀπολύτως φανερό πώς ἡ κατάσταση ἀνθρωπίνως καί μέ ὀρθολογικές ἐκτιμήσεις δέν εἶναι ἀναστρέψιμη πιά - ἔρχεται τό κρίσιμο ἐρώτημα. Θέλεις τό μεγάλο Θαῦμα, τό μόνο πού μπορεῖ νά σέ σώσει ὡς λαό ἀπό τόν βόρβορο πού βουλιάζεις, πού θά ἀνακόψει τήν ἐλεύθερη πτώση σου στήν ἄβυσσο, πού θά σταματήσει αὐτή τήν τραγική πορεία πρός τό ἱστορικό σου Τέλος; «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι»; Ἡ ἀπάντηση δέν εἶναι καθόλου αὐτονόητη, ὅσο καί ἄν φαίνεται τέτοια. Ἀκόμη καί ἀπό τόν παράλυτο τοῦ Εὐαγγελίου, πού ἦταν σίγουρο πώς ἤθελε νά γίνει καλά (γιατί ἀλλιῶς δέν θά περίμενε σχεδόν σαράντα χρόνια μέ τόση ἐπιμονή καί ὑπομονή τό μέγα θαῦμα τῆς θεραπείας), ζητήθηκε ἀπό τόν Θεό ἡ ρητή του συγκατάθεση καί διαβεβαίωση - καί ἄς τό εἶχε ἤδη ἀποδείξει ἡ προφανής πίστη καί ἡ ἀγόγγυστη καρτερία του ὅλο αὐτό τό τεράστιο χρονικό διάστημα. Πόσο μᾶλλον συνεπῶς δέν μπορεῖ νά εἶναι αὐτονόητη ἡ ἀπάντηση γιά ἐμᾶς πού βουλιάζουμε σχεδόν σαράντα χρόνια ἐπίσης (σύμπτωση ἄραγε;) στόν βάλτο τῆς ἀποστασίας καί τῆς ἀρρώστιας, καί μόνο στά λόγια δηλώνουμε ἐνίοτε τήν ἐπιθυμία τῆς σωτηρίας. Γιά νά γίνει ὅμως τό Θαῦμα, τά ἁπλὰ λόγια προφανῶς δέν ἀρκοῦν.  

 

Τό Θαῦμα θά γίνει μόνο μέ τή δική μας βούληση καί συνέργεια. Καί αὐτή δέν μπορεῖ νά εἶναι μόνο στά λόγια, ἀλλά ὀφείλει νά εἶναι ἔμπρακτη καί ἀληθινή. Καί ἡ ἔμπρακτη βεβαίως ἀπάντηση στό κρίσιμο ἐρώτημα «ἄν θέλουμε πραγματικά νά σωθοῦμε», εἶναι μία. Καί λέγεται μετάνοια. Μετάνοια εἰλικρινής καί ὁλοκληρωτική. Αὐτή θά εἶναι ἡ δική μας συνέργεια καί συμμετοχή, ἡ δική μας ἀπόκριση καί συνάμα ἡ δική μας ἔγερση καί ἄρση τοῦ κρεβατιοῦ τῆς πρώην πνευματικῆς μας ἀναπηρίας. Ἀλλαγή τῆς ζωῆς μας, ἐπανάσταση πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα μέσα μας, γιά νά νικήσουμε τόν ἐξαχρειωμένο ἑαυτό μας, ἀλλά καί γιά νά ξαναβροῦμε ὡς λαός ὅσα χάσαμε μετά ἀπό τόσες τραγικές δεκαετίες ἐκμαυλισμοῦ - καί ἔτσι νά μπορέσουμε νά ἐπανακάμψουμε στήν προπτωτική μας κατάσταση.  

 

Καί φυσικά εἶναι προφανές πώς μετάνοια καί πνευματικός ἀγῶνας δέν σημαίνουν παθητικότητα καί ἀδράνεια ὅσον ἀφορᾶ τίς «κοσμικές» δραστηριότητές μας. Θά πολεμήσουμε λοιπόν καί μέσα στόν κόσμο - μιλῶντας, γράφοντας, διαδηλώνοντας, φωνάζοντας, καταθέτοντας ποικιλότροπη μαρτυρία καί ὁμολογία: ἡ ἔγερση ἀπό τήν κλίνη τῆς παραλυσίας καί ἡ ἐπαναδραστηριοποίηση τά περιλαμβάνει καί αὐτά, γιατί ἁπλούστατα εἶναι τέτοια ἡ λαίλαπα μέσα στήν ὁποία βρισκόμαστε, πού κανείς δέν ἔχει πλέον τό δικαίωμα νά παραμένει ἀδρανής. Καί αὐτές ὅμως ὅλες οἱ πράξεις μας, γιά νά ἔχουν ἀποτέλεσμα, πρέπει νά γίνουν μόνο σύν Θεῷ. Μόνο μέ τό αὐτεπίγνωτον τῆς ἀθλιότητάς μας, μόνο μέ τό κλάμα τῆς εἰλικρινοῦς ἐπιστροφῆς μας, μόνο μέ τήν θερμή ἐπίκληση τοῦ ἐλέους Του. Αὐτή εἶναι ἡ ἀπόλυτη καί πρωταρχική ἀναγκαία συνθήκη. Μετά θά ἔρθουν καί τά ὑπόλοιπα…