Η έκρηξη της Επανάστασης βρήκε το πολυπληθές ελληνικό στοιχείο της Χίου να ευημερεί (123.000 έναντι 3.000 Οθωμανών Τούρκων ). Με τον στόλο τους, την ικανότητά τους στο εμπόριο και τη διπλωματία τους, οι Έλληνες της Χίου κυριαρχούσαν στον Εύξεινο Πόντο, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Στις 10 Μαρτίου 1822 ο Σάμιος Επαναστάτης Λυκούργος Λογοθέτης, με την προτροπή του Χιώτη Αντωνίου Μπουρνιά, αποβιβάστηκε στο νησί με 1.500 άνδρες και πέτυχε να συνεγείρει τους ντόπιους και ειδικότερα τους κατοίκους της υπαίθρου. Οι 3.000 Τούρκοι του νησιού πρόλαβαν να κλειστούν στο Κάστρο της πρωτεύουσας, η πολιορκία τους όμως δεν έφερε κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα, καθώς οι άνδρες του Λογοθέτη ήταν ανεπαρκώς εξοπλισμένοι.
Μόλις έφθασε η είδηση της εξέγερσης ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β' διέταξε αμέσως να φυλακιστούν όλοι οι Χιώτες της Κωνσταντινούπολης και εξήντα από αυτούς να αποκεφαλιστούν. Στη συνέχεια έδωσε την εντολή στον αντιναύαρχο Καρά-Αλή πασά να καταπλεύσει στον νησί και να τιμωρήσει παραδειγματικά τους εξεγερθέντες.
Η διαταγή του Σουλτάνου ήταν να σφάξουν βρέφη έως τριών ετών, αγόρια και άνδρες άνω των δώδεκα ετών, γυναίκες άνω των σαράντα, να αιχμαλωτίσουν κορίτσια και γυναίκες από τρία έως σαράντα ετών και αγόρια από τρία έως δώδεκα ετών !
Στις 30 Μαρτίου 1822 και μετά από ισχυρό κανονιοβολισμό, ο Καρά-Αλή αποβίβασε 7.000 άνδρες και με τη συνδρομή της τουρκικής φρουράς της Χίου κατέστειλε την εξέγερση.
Στη συνέχεια πυρπόλησε όλα τα περίχωρα και την πρωτεύουσα του νησιού και επιδόθηκε σε ανήκουστες σφαγές. Από τις 124.000 Ελληνίδες και Έλληνες του νησιού δολοφονήθηκαν 50.000, αιχμαλωτίσθηκαν 52.000, διέφυγαν και σώθηκαν 20.000 και επέζησαν στη Χίο μόνο 1800- 2000!
Ο τότε τοποτηρητής της Χίου Βαχίτ πασά, αναφέρει ότι «τους μεν ηλικιωμένους επέρασαν (οι μουσουλμάνοι) γενναιότατα εν στόματι μαχαίρας, παρομοίως και τας ηλικιωμένας γραίας, την δε κινητήν περιουσίαν αυτών ελεηλάτησαν … τας δε ωραίας κόρας των και τους τρυφερούς νεανίσκους των ηχμαλώτισαν. Το αίμα έρρευσε ποταμηδόν …». Όταν ο ίδιος απέστειλε στην Κωνσταντινούπολη αναφορά για την ανακατάληψη του νησιού, απέστειλε μαζί και πέντε φορτία με κομμένα κεφάλια και δύο φορτία κομμένα αυτιά. Καταμετρώντας τους νεκρούς αναφέρει κεφάλια ιερέων, προεστών και ανταρτών 1.109, «τελειωθέντες εν στόματι μαχαίρας» 25.000, σκλαβωμένα αγόρια και κορίτσια 5.
Ο Ολλανδός διπλωμάτης στην Κωνσταντινούπολη Gaspar Testa έγραψε προς τον υπουργό του των εξωτερικών: «Το πιο σπαρακτικό θέαμα είναι τα σκλαβωμένα γυναικόπαιδα που έφεραν από τη Χίο ... Αγόρια και κορίτσια σέρνονται στους δρόμους δεμένα το ένα με το άλλο και οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα».
Στην εφημερίδα Courrier Francais της 10-7-1822 αναφέρεται ότι μουσουλμάνοι αγόραζαν το θύμα τους για τριάντα γρόσια και το έσφαζαν για να κερδίσουν μια θέση στον παράδεισο. Πολλές γυναίκες αυτοκτόνησαν κατά την μεταφορά και άλλες πέθαναν από απεργία πείνας για να γλυτώσουν τον εξευτελισμό. Στην Allgemeine Zeitung δημοσιεύτηκε η είδηση ότι μικρά παιδιά κάτω των 7 ετών που ήταν ακατάλληλα για το εμπόριο δένονταν και ρίχνονταν στη θάλασσα. Το σκηνικό του δουλεμπορίου περιγράφει και ο ιερέας της αγγλικής πρεσβείας R. Walsh αναφέροντας ότι από την 1η Μαΐου 1822 εκδόθηκαν 41.000 έγγραφα ιδιοκτησίας δούλων και ότι 5.000 πουλήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την εφημερίδα της Σμύρνης Spectateur Oriental, έως την 10-5-1822 στο τελωνείο της Σμύρνης είχαν καταβληθεί δασμοί για 40.000 σκλάβους.
Τα παιδιά οδηγούνταν κατά ομάδες για εξισλαμισμό. Ο Άγγλος κληρικός Walsh γράφει ότι «μέσα σε μια μέρα έγιναν περισσότεροι προσηλυτισμοί από το Ευαγγέλιο στο Κοράνι απ' όσοι απ' το Κοράνιο στο Ευαγγέλιο σε έναν αιώνα».
Οι αγοραπωλησίες σταμάτησαν στις 19 Ιουνίου 1822 ύστερα από επέμβαση της αδελφής του σουλτάνου, στην οποία ανήκε η Χίος ως φέουδο.
Τα ιερά κόκκαλα πολλών θυμάτων της σφαγής της Χίου βρίσκονται σήμερα στις οστεοθήκες στη Νέα Μονή και στη Μονή του Αγίου Μηνά.
Το ολοκαύτωμα της Χίου προκάλεσε αλγεινή εντύπωση στην Ευρώπη. Η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε και οι τάξεις των φιλελλήνων πύκνωσαν. Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν τις φρικιαστικές σκηνές στις εφημερίδες, ζωγράφοι (Ντελακρουά) τις απεικόνισαν και ποιητές (Ουγκώ, Χέμανς, Πιέρποντ, Χιλ, Σιγκούρνεϊ) έψαλλαν τη θλιβερά καταστροφή.
Η Νέμεσις για τη σφαγή της Χίου θα έλθει σύντομα, με την ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας του Καρα-Αλή από τον Κωνσταντίνο Κανάρη (6 - 7 Ιουνίου 1822).
Υ. Γ. Δυστυχώς, το φρικιαστικό έγκλημα στη Χίο δεν τιμωρήθηκε και εκατό ακριβώς χρόνια αργότερα επαναλήφθηκε στην ίδια περιοχή, στη Σμύρνη. Ένα ακόμη δυστύχημα είναι ότι οι δολοφόνοι του χθες ως ατιμώρητοι Γκρίζοι Λύκοι του σήμερα επαναλαμβάνουν τα εγκλήματά τους και ανερυθρίαστα εμφανίζονται ως ειρηνοποιοί στην πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και ως πειρατές σε μία νέα λεηλασία στο Αιγαίο, στην Κύπρο, στη Θράκη!
Aγαπητέ κ. Μαλκίδη, εύστοχο και επίκαιρο το άρθρο σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε σεβασμό προσθέτω:
Η βάρβαρη Τουρκία, η επιτήδεια, δόλια, μπαμπέσα, πονηρή, πανούργος, double-dealing και όλα τα αισχρά συνώνυμα, όχι μόνο ΠΟΤΕ δεν θα τιμωρηθεί, αλλά πάντα αλώβητη και κερδισμένη θα βγαίνει μετά από τα απεχθή εγκλήματα, που διαπράττει ανά τους αιώνες μέχρι και σήμερα κατά του Ελληνισμού και Ορθοδοξίας...Ποιοί φταίνε; Μα οι δόλιοι σύμμαχοι μας, που όχι μόνο την ανέχονται, αλλά και ως πόρνη παλλακίδα τους την θεωρούν... Δεν ηττηθήκαμε στην Ελληνική Μικρά Ασία, όπως και στην Ελληνική Κύπρο, απλά προδοθήκαμε, από αυτούς που μας ήρθαν ντυμένοι φίλοι ... Ας μας γίνουν μάθημα, τα παθήματα των Εθνικών καταστροφών και η μοναδική τιμωρία πλέον να είναι από Ελληνικά χέρια ....
Προ ημερών είχα γράψει ένα συμβολικό άρθρο με τίτλο Τύμμα τύμματι τίσαι.
(Την πληγή με πληγή την πληρώνεις. Αισχύλος.)
Απόσπασμα.
Ένα συμβολικό θρηνητικό ποίημα, που αποτελείται από 118 δεκαπεντασύλλαβους στίχους και γράφτηκε, πιθανότατα, σύμφωνα με άποψη του Κριαρά, από Έλληνα λαογράφο της Κύπρου. Εξ άλλου είναι γραμμένο σε μικτή Κυπριακή διάλεκτο.
Απόσπασμα.
Ἐκείνη ἡ μέρα ἡ σκοτεινή, ἀστραποκαϊμένη
τῆς τρίτης τῆς ἀσβολερῆς, τῆς μαυρογελασμένης,
τῆς θεοκαρβουνόκαυστης, πουμπαρδοχαλασμένης,
ἔχασε μάνα τὸ παιδὶ καὶ τὸ παιδὶν τὴ μάναν,
καὶ τῶν κυρούδων τὰ παιδιὰ ὑπᾶν ἀσβολωμένα,
δεμένα ἀπὸ τὸ σφόνδυλα ὅλα ἁλυσοδεμένα
δεμένα ἀπὸ τὸν τράχηλον καὶ τὸ οὐαὶ φωνάζουν.
μὲ τὴν τρομάραν τὴν πολλήν, μὲ θρηνισμὸν καρδίας·
[...]
"Νὰ πᾶτε ὅλοι κατ᾿ ἐχθρῶν, κατὰ τῶν Μουσουλμάνων,
καὶ δεῦτε εἰς ἐκδίκησιν, τρέχετε μὴ σταθῆτε,
τὸν Μαχουμέτην σφάξετε, μηδὲν ἀναμελεῖτε,
τὴν πίστιν των τὴν σκυλικὴν νὰ τὴν λακτοπατῆτε".
«Ο δίκαιος θέλει ευφρανθεί
όταν ιδεί την εκδίκηση,
και τους πόδας αυτού θέλει νίψει
εν τω αίματι του ασεβούς.» Παλαιά Διαθήκη (Ψαλμοί 58:10)
Προσθέτω επίσης ένα ανεπανάληπτο ποίημα του μεγάλου φιλέλληνα Ουγκώ, που στο τέλος επιγραμματικά δίδαγμα μέγα αφήνει ....
Το ποίημα «Το Ελληνόπουλο» γράφτηκε από τον Βίκτορα Ουγκώ, το 1828 και αναφέρεται στην καταστροφή της Χίου από τους Οθωμανούς, στις 30 Μαρτίου 1822.
Τούρκοι διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα.
Η Χίο, τα’ όμορφο νησί, μαύρη απομένει ξέρα,
με τα κρασιά, με τα δεντρά
τ’ αρχοντονήσι, που βουνά και σπίτια και λαγκάδια
και στο χορό τις λυγερές καμιά φορά τα βράδια
καθρέφτιζε μεσ’ τα νερά.
Ερμιά παντού. Μα κοίταξε κι απάνου εκεί στο βράχο,
στου κάστρου τα χαλάσματα κάποιο παιδί μονάχο
κάθεται, σκύβει θλιβερά
το κεφαλάκι στήριγμα και σκέπη του απομένει
μόνο μιαν άσπρη αγράμπελη σαν αυτό ξεχασμένη
μεσ’ την αφάνταστη φθορά.
Φτωχό παιδί, που κάθεσαι ξυπόλυτο στις ράχες
για να μην κλαις λυπητερά, τ’ ήθελες τάχα να ‘χες
για να τα ιδώ τα θαλασσά
ματάκια σου ν’ αστράψουνε, να ξαστερώσουν πάλι
και να σηκώσεις χαρωπά σαν πρώτα το κεφάλι
με τα μαλλάκια τα χρυσά;
Τι θέλεις άτυχο παιδί, τι θέλεις να σου δώσω
για να τα πλέξης ξέγνοιαστα, για να τα καμαρώσω
ριχτά στους ώμους σου πλατιά
μαλλάκια που του ψαλιδιού δεν τάχει αγγίξει η κόψη
και σκόρπια στη δροσάτη σου τριγύρω γέρνουν όψη
και σαν την κλαίουσα την ιτιά;
Σαν τι μπορούσε να σου διώξει τάχα το μαράζι;
Μήπως το κρίνο απ` το Ιράν, που του ματιού σου μοιάζει;
Μην ο καρπός απ’ το δεντρί
που μεσ’ στη μουσουλμανική παράδεισο φυτρώνει,
κ’ έν’ άλογο χρόνια εκατό κι αν πιλαλάει, Δεν σώνει
μεσ’ απ’ τον ίσκιο του να βγει;
Μη το πουλί που κελαηδάει στο δάσος νύκτα μέρα
και με τη γλύκα του περνάει και ντέφι και φλογέρα;
Τι θες κι απ’ όλα τα αγαθά
τούτα; Πες. Τα` άνθος, τον καρπό; Θες το πουλί;
-Διαβάτη,
μου κράζει το Ελληνόπουλο με το γαλάζιο μάτι:
ΒΟΛΙΑ, ΜΠΑΡΟΥΤΙ ΘΕΛΩ. ΝΑ....!!!
Βίκτωρ Ουγκώ
(Μετάφραση: Κωστής Παλαμάς)
ΑΑ