Γιατί θα κατασκευαστεί ο αγωγός EAST-MED

Του Δρα Αντωνίου Ε. Φώσκολου*

 

Πριν μιλήσω για το κύριο θέμα που προέκυψε από το πολύ επιπόλαιο Non paper που ανήγγειλε ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Anthony Blinken για την τύχη του αγωγού East-Med, θα κάνω ένα παραλληλισμό που αφορά την διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που αφορά την Ουκρανία. Εχθές η εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων του ΥΠΕΞ της Ρωσίας κυρία Ζαχάροβα, δεξί χέρι του ΥΠΕΞ κυρίου Λαβρώφ, είπε ότι η διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που αφορά την Ουκρανία, σχετίζεται με το ποια χώρα, ΗΠΑ η Ρωσία, θα ελέγχει την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης και ιδιαίτερα την τροφοδοσία της σε φυσικό αέριο. Θα είναι το πανάκριβο υγροποιημένο σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ η το Ρωσικό φυσικό αέριο που προέρχεται από την χερσόνησο του Γιαμάλ της δυτικής Σιβηρίας; Και αυτή είναι η αλήθεια.

 

Μια πολύ παρεμφερής περίπτωση είναι αυτή μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά που αφορά πάλι την τροφοδοσία της Ευρώπης με Καναδικό φυσικό αέριο. Αυτό θα προερχότανε από την Αλμπέρτα του Καναδά. Ο αγωγός φυσικού αερίου με προέλευση από την Αλμπέρτα θα όδευε προς Χάλιφαξ, Νέας Σκωτίας. Αυτός ακυρώθηκε διότι οι Ινδιάνοι από όπου θα περνούσε ο αγωγός ξεσηκώθηκαν εναντίον της κατασκευής του. Το ίδιο συνέβη και με τον αγωγό Keystone XL που θα μετέφερε αργό πετρέλαιο από την Αλμπέρτα στις ΗΠΑ. Η κατασκευή εγκρίθηκε προ τετραετίας από τον πρόεδρο Τράμπ αλλά σήμερα η κατασκευή του ακυρώθηκε από τον πρόεδρο Biden με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός της Αλμπέρτας να ζητά την επέμβαση της δικαιοσύνης. 

 

Βεβαίως η ανυπαρξία ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ έδωσε την ευκαιρία δύο γάιδαροι να μαλώνουν σε ξένο αχυρώνα. Δεν γνωρίζω τι έχει κάνει μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή επίτροπος ενέργειας κυρία Kadri Simpson η οποία αμείβεται και με 1.000 ευρώ την ημέρα από τον Δεκέμβριο του 2019. Αμείβεται με 360.000 ευρώ το χρόνο και Ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική δεν έχουμε δει. 

 

Η Ευρώπη σήμερα και μέχρι το 2050 θα χρειαστεί επί πλέον ποσότητες φυσικού αερίου της τάξης των 240 δις μ3 , πέραν των 400 δις μ3 που σήμερα καταναλίσκει. Έτσι κατασκεύασε σταθμούς υποδοχής φυσικού αερίου γνωρίζοντας ότι η Ρωσία δεν θα μπορεί να καλύψει αυτό το τεράστιο επί πλέον έλλειμμα των 240 δις μ3 φυσικού αερίου. Εισάγει, λοιπόν, από τις ΗΠΑ 68 δις μ3 φυσικού αερίου και ξοδεύει, με μια τιμή των $25/1000 κυβικά πόδια, $60 δις/έτος. Το σχιστολιθικό φυσικό αέριο το προμηθεύεται ως υγροποιημένο από το Τέξας, λεκάνες Permian Basin, Eagle και Fort Barnett, και η μεταφορά προς την Ευρώπη γίνεται με LNG πλοία, κυρίως Ελλήνων εφοπλιστών. Εισάγει από την Βόρειο Αφρική 44.5 δις μ3 φυσικού αερίου εκ των οποίων τα 10 δις μ3 προέρχονται από την Αίγυπτο.  

 

Αυτή η λεπτομέρεια έχει σημασία διότι ορισμένοι Έλληνες δημοσιογράφοι πιστεύουν ότι η Αίγυπτος έχει πολύ φυσικό αέριο που μπορεί να τροφοδοτήσει την Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Δυστυχώς τις περισσεύουν μόνο 10 δις μ3/έτος τα οποία ήδη εξάγει προς την Ευρώπη υπό μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Με τον East-Med είμαστε σε θέση να παραδώσουμε στην Ευρώπη 20 δις μ3 φυσικού αερίου στην μισή τιμή. Αυτό δεν το θέλει η Αμερική, Non paper του Anthony Blinken περί ακαταλληλότητας του East-Medμε την οποία φαίνεται να συμφωνεί και ο Έλληνας ΥΠΕΞ, διότι χαλά την αγορά με τις χαμηλές τιμές. Επίσης, η Ευρώπη εισάγει 21.5 δις μ3 φυσικού αερίου από την Ρωσία και 18 δις μ3 φυσικού αερίου από το Κατάρ, πάλι ως υγροποιημένο φυσικό αέριο. 

 

Το σύνολο των εισαγωγών ανέρχεται σε 153 δις μ3 φυσικού αερίου. Άρα οι ανάγκες της ΕΕ που είναι 240 δις μ3 /έτος φυσικού αερίου, δεν ικανοποιούνται. Υπάρχει ένα έλλειμμα της τάξης των 87 δις μ3 . Φανταστείτε τι θα γίνει αν η Αμερική πετύχει να σταματήσει η τροφοδοσία της ΕΕ με Ρωσικό φυσικό αέριο της τάξης των 50 δις μ3/ετος που θα διοχετεύεται μέσω του Nord Stream II. Αυτή είναι η επιδίωξη των ΗΠΑ που είναι και η αιτία της Ουκρανικής κρίσης.  

 

Η Ευρώπη θα έχει ένα έλλειμμα φυσικού αερίου των 137 δις μ3/έτος. Κατανοώντας αυτή την αδυναμία ικανοποίησης αυτής της ποσότητας αν σταματήσει η ροή φυσικού αερίου μέσω Nord Stream II, οι Αμερικανοί καταφεύγουν στον έμπιστο σύμμαχό τους το Κατάρ, όχι την Ελλάδα και Κύπρο, και το ρωτούν αν μπορεί να καλύψει αυτό το τεράστιο έλλειμμα. Και η απάντηση του Κατάρ είναι αρνητική. Δεν μπορεί. Το Κατάρ έχει αποθέματα φυσικού αερίου της τάξης των 868 τρις κυβικών ποδιών που αντιστοιχούν με 24.6 τρις μ3. Παράγει ετησίως 170 δις μ3 εκ των οποίων τα 18 δις μ3 πηγαίνουν στην Ευρώπη και τα υπόλοιπα στις Ασιατικές αγορές, κυρίως Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα. Με αυτές τις χώρες έχει συνάψει μακροχρόνιες συμφωνίες.  

 

Δυστυχώς το ενεργειακό έλλειμμα της Ευρώπης μπορεί να το καλύψει μόνο η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται στην λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου που έχει περισσότερα αποθέματα φυσικού αερίου από το Κατάρ. Αυτό όμως δεν το επιθυμούν οι Αμερικάνοι διότι θα σπάσει το μονοπώλιο που θα επιβάλλουν στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης οι ΗΠΑ. Εξ’ ου και το περίφημο non paper του Anthony Blinken περί ακαταλληλότητας του East-Med.  

 

Και ερχόμαστε να ανατρέψουμε τα περί οικονομοτεχνικής ακαταλληλότητας του East-Med. Η ιδέα της κατασκευής του αγωγού προήλθε από τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ, τον κύριο Netanyahu, που την προώθησε στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου το 2010 σε ένα ταξίδι, ινκόγκνιτο, που έκαναν οι δύο πρωθυπουργοί τον Αύγουστο στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.  

 

Η ιδέα έπεσε σε χειμερία νάρκη μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, οπότε σε ένα συνέδριο του Economist που έγινε στην Λευκωσία, επαναφέρω στην επιφάνεια την ιδέα κατασκευής λέγοντας ότι η μεταφορά των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να γίνει με ένα αγωγό όπως πρότεινε ο κύριος Netanyahu. Αυτόν τον οποίο τον ονόμασα τότε Herodotus pipeline.  

 

Μετά το πέρας της συνεδρίασης με πλησιάζει ο Δρ. Κ. Καραγιαννάκος , διευθυντής της ΔΕΠΑ και μου λέει ότι η κατασκευή αυτού του αγωγού φαίνεται ότι είναι τεχνικά εφικτή. Τότε η ΔΕΠΑ υπό την ηγεσία του Δρ. Κιτσάκου και με συνεργάτες τους Δρ. Κ. Καραγιαννάκο και Δρ. Δημήτρη Μανώλη αρχίζουν τις μελέτες με την σύμφωνη γνώμη του υφυπουργού Γιάννη Μανιάτη. Ενεργειακός οργασμός στην Ελλάδα. Όλοι μηχανικοί. Οι κύριοι Κιτσάκος και Καραγιαννάκος παρουσιάζουν σε ενεργειακά συνέδρια τις τεχνικοοικονομικές μελέτες που δείχνουν ότι ο αγωγός είναι βιώσιμος ακόμα και πριν ανακαλυφθούν τα κοιτάσματα βιογενούς φυσικού αερίου, Ζορ, Καλυψώ και Γλαύκου.  

 

Την εποχή εκείνη προωθείται η ιδέα της κατασκευής του αγωγού ΤΑΠ, η ιδέα της κατασκευής του αγωγού IGB και η έρευνα υδρογονανθράκων προς εκμετάλλευση στην Δυτική Ελλάδα, Ιόνιο και Κρήτη. Όταν λέμε ενεργειακός οργασμός, τότε, τον εννοούσαμε. Λέει προ μηνός ο πρώην υπουργός ενέργειας καθηγητής Γιάννης Μανιάτης. Ο αγωγός East-Med είναι τεχνικά και οικονομικά βιώσιμος διότι μπορεί να μεταφέρει 20 δις μ3/έτος φυσικού αερίου επί 25 χρόνια. Ουσιαστικά προσδιορίζει και το μέγεθος του υπαρκτού κοιτάσματος που είναι 20 δις μ3/ετος Χ 25 έτη = 450 δις μ3 φυσικού αερίου.  

 

Αυτή η ποσότητα υπάρχει και προέρχεται από τα 6 τρις κυβικά πόδια που έχει το κοίτασμα της Καλυψώ της Κύπρου και τα 11 τρις κυβικά πόδια που έχει το Ισραηλινό κοίτασμα Λεβιάθαν. Τα υπόλοιπα 11 τρις κυβικά πόδια του κοιτάσματος Λεβιάθαν ήδη διοχετεύονται με αγωγό στον σταθμό υγροποίησης της Δαμιέττης, Αιγύπτου και συμπεριλαμβάνονται στα 10 δις μ3 φυσικού αερίου που στέλνει η Αίγυπτος στην Ευρώπη. Άρα δεν υπάρχει διαθέσιμή ποσότητα Ισραηλινού φυσικού αερίου για να πάει στην Τουρκία.  

 

Το άθροισμα, λοιπόν, των 6 τρις κυβικά πόδια του κοιτάσματος Καλυψώ της Κύπρου και τα 11 τρις κυβικά πόδια του Ισραηλινού κοιτάσματος μας κάνουν 17 τρις κυβικά πόδια φυσικού αερίου που ισοδυναμούν με τα 481 δις μ3 φυσικού αερίου. Υπερκαλύπτεται η ποσότητα των 450 δις μ3 φυσικού αερίου που χρειάζεται για να λειτουργήσει ο αγωγός East Med. Αν αυτή η ποσότητα φυσικού αερίου διοχετευτεί στην Ευρώπη προς $ 11/1000 κυβικά πόδια τότε η αξία του κοιτάσματος ανέρχεται σε $ 187 δις. Αν από αυτά τα χρήματα οι κυβερνήσεις του Ισραήλ και Κύπρου πάρουν το 25% ήτοι $ 46.75 δις τότε υπερκαλύπτεται η αξία της κατασκευής του αγωγού East- Med που είναι $ 5.2 δις. Πέραν τούτου ο αγωγός αναβαθμίζει γεωπολιτικά τόσο την Ελλάδα όσο και την Κύπρο.  

 

Την μελέτη της κατασκευής του αγωγού την έχει αναλάβει η κοινοπραξία IG Poseidon στην οποία συμμετέχουν κατά 50% η Ελληνική ΔΕΠΑ και κατά 50% η ΓαλλοιταλικήEdison. H μελέτη κατασκευής χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η τοπογραφική μελέτη του βυθού της θάλασσας από όπου θα περάσει ο αγωγός έγινε από το Γαλλικό γεωφυσικό πλοίο Nautica Geo. Η μελέτη τελείωσε πριν 15 μέρες και το σκάφος βρίσκεται στον λιμένα του Ηρακλείου. Άρα η κατασκευή του αγωγού πολεμάτε από τους Αμερικανούς διότι θα πέσουν οι τιμές του εισαγόμενου πανάκριβου Αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου και είναι πλέον αρμοδιότητα της ΕΕ αν θέλει το πανάκριβο Αμερικανικό φυσικό αέριο που έχει δημιουργήσει τεράστια οικονομικά προβλήματα στην Ευρώπη η το Έλληνο-Κυπριακό φυσικό αέριο που είναι πολύ πιο φθηνότερο και που σε τελευταία ανάλυση είναι Ευρωπαϊκό.  

 

Μία άλλη αστοχία που αφορά το περίφημο non paper του Anthony Blinken περί ακαταλληλότητας του East-Med με την οποία συμφωνεί και Έλληνας ΥΠΕΞ, είναι αυτή που μας σερβίρουν οι σύμμαχοι μας Αμερικάνοι. Αν δεν γίνει ο αγωγός East Med, θα μπορούν κάλλιστα, ο Euro-Asia Interconnector και Euro-Africa Interconnector που θα μεταφέρουν προς την Ευρώπη με υποθαλάσσια καλώδια ο μεν πρώτος ρεύμα ισχύος 2000 MW και ο δεύτερος ισχύος 1000 MW να αντικαταστήσουν τον υπό μελέτη κατασκευής αγωγό East-Med.  

Αυτά είναι σφάλματα διότι η παραγωγή ρεύματος από σταθμούς των 2000 MW απαιτεί 1.8 δις μ3 φυσικού αερίου και ο δεύτερος εξ’ Αιγύπτου 1 δις μ3 φυσικού αερίου. Αυτή την στιγμή στην Πτολεμαΐδα οι εν λειτουργία λιγνιτικοί ΑΗΣ συνολικής ισχύος 1800 MW παράγουν ρεύμα που καλύπτει το 16% των ηλεκτρικών αναγκών της Ελλάδας . Ερωτώ: Τί θα ποσοστό των ηλεκτρικών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καλύψει ο Euro-Asia Interconnector και τί ποσοστό των ηλεκτρικών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καλύψει ο Euro-Africa Interconnector. Ο μεν πρώτος λιγότερο του 1% και ο δεύτερος λιγότερο του 0.5%. ΔΗΛΑΔΗ ΚΟΡΟΙΔΕΥΟΜΑΣΤΕ! 

 

Και η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τα περίπου 2.8 δις μ3 φυσικού αερίου είναι καλλίτερη και προτιμότερη από την τροφοδοσία της Ευρώπης με 20 τρις μ3 φυσικού αερίου ανά έτος. Αυτές είναι οι αστοχίες Anthony Blinken που φαίνεται να τις υιοθετεί και ο Έλληνας ΥΠΕΞ. Όπως είπε χθες στο Όσλο της Νορβηγίας «Εμείς δεν θα σκάβουμε για να γίνουμε σαν τον κόλπο του Μεξικού. Είμαστε Πράσινοι». No further comments. 

 

Ποια είναι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου. Το 2010 η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS) βασιζόμενη σε 1900 γεωτρήσεις που έγιναν στην ΑΟΖ της Αιγύπτου και σε 460 γεωτρήσεις πού έγιναν στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Θεωρεί ως δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου στον Κώνο του Νείλου με πιθανότητα ανεύρεσης το 50% την ποσότητα των 6 τρις μ3 φυσικού αερίου και στην λεκάνη της Λεβαντίνης τα 3.5 τρις μ3 φυσικού αερίου. Μέχρι στιγμής στην Αίγυπτο έχουν βρεθεί 2.6 τρις μ3 φυσικού αερίου με ετήσια παραγωγή τα 80 δις μ3 εκ των οποίων τα 70 τρις μ3 χρειάζεται ετησίως η Αίγυπτος ενώ τα υπόλοιπα 10 δις μ3 να πηγαίνουν στην Ευρώπη.  

 

Οι Έλληνες δημοσιογράφοι μην ονειροβατούν ότι η Αίγυπτος μπορεί να τροφοδοτήσει την Ελλάδα και την Ευρώπη με περισσότερο φυσικό αέριο. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Τα ανευρεθέντα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ ανέρχονται σε 3.2 τρις μ3 ενώ τα ήδη ευρεθέντα δεν υπερβαίνουν το 1.1 τρις μ3. Άρα χρειαζόμαστε ακόμη πολύ δουλειά. Τα πολύ πιθανά αποθέματα της Κύπρου ανέρχονται κατά τις γεωφυσικές εταιρείες PGS και SPECTRUM σε 3 τρις μ3 βιογενούς φυσικού αερίου και 1.2 τρις μ3 πυρολιτικού φυσικού αερίου. Τα κοιτάσματα που βρέθηκαν στο κόλπο της Κυπαρισσίας, μπλοκ 10 εκτάσεως 3.5 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ανήκουν στα ΕΛΠΕ, 2 τύπου Ζορ, και αυτά που βρίσκονται Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης μπλοκ 11 και 12, εκτάσεως 80000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που ανήκουν στην κοινοπραξία Total, 40%, Exxon-Mobil, 40% και ΕΛΠΕ, 20% με σύνολο στόχων 14 τύπου Ζορ, έχουν πάνω από 12.8 τρις μ3 βιογενούς φυσικού αερίου1.  

 

Την εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων εμποδίζουν οι Greenpeace, WWF-Hellas και το Ινστιτούτο Κητωδών του κυρίου Αρσένη με τις προσφυγές στο ΣτΕ. Άξιο προσοχής είναι ότι η Ελληνική κυβέρνηση εμποδίζει τις εταιρείες να κάνουν έρευνα προς εκμετάλλευση, αλλά οι εταιρείες δεν φεύγουν από τα θαλάσσια οικόπεδα. Πληρώνουν ενοίκιο, (Royalty) $8/τετραγωνικό χιλιόμετρο/έτος.  

 

Άρα τα δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου στην λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου είναι: 6 τρις μ3 της Αιγύπτου, 3.5 τρις μ3 του Ισραήλ, 4.2 τρις μ3 της Κύπρου και 12.8 τρις μ3 της Ελλάδας, σύνολο 26.5 τρις μ3 που είναι περισσότερα από τα 24.6 τρις μ3 φυσικού αερίου του Κατάρ. Στα Ελληνικά αποθέματα δεν συμπεριλαμβάνονται άλλοι 7 στόχοι που υπάρχουν νότια του νομού Ηρακλείου και του νομού Λασιθίου. Το μεγαλύτερο κοίτασμα, 7 φορές πιο μεγάλο από το Ζορ, βρίσκεται 140 χιλιόμετρα των Καλών Λιμένων Ηρακλείου στην περιοχή Olimpi και περιβάλλεται από 19 λασποηφαίστεια που εκλύουν βιογενές φυσικό αέριο πάνω από 1 εκατομμύριο χρόνια.  

 

Επίσης δεν συμπεριλαμβάνεται το κοίτασμα της Γαύδου που είναι 4 φορές μεγαλύτερο του Ζορ διότι η περιοχή της Γαύδου είναι περιοχή NATURA. Στις περιοχές NATURA απαγορεύεται η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αλλά επιτρέπεται η εγκατάσταση, κατά το ΥΠΕΝ, ανεμογεννητριών, π.χ. στη νήσο Σκύρο. Αυτά τα κοιτάσματα που είναι κάτω από τους νομούς του Ηρακλείου κα Λασιθίου δεν βγήκαν σε διαγωνισμό όπως παρότρυνε ο τέως διευθυντής της κρατικής ΕΔΕΥ κύριος Μπασιάς, τον οποίο απέλυσε κατά απαράδεκτο τρόπο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το Τούρκο-Λυβικό μνημόνιο. Αυτά τα κοιτάσματα είναι Ελληνικά. 

 

Τα έσοδα της Ελλάδας από την εκμετάλλευση αυτών των 16 στόχων τύπου Ζορ η αξία των οποίων ανέρχεται, 12.8 τρις μ3 βιογενούς φυσικού αερίου, ήτοι 452 τρις κυβικά πόδια φυσικού αερίου, επί $ 15/1000 κυβικά πόδια, διότι θα βγάλουμε στην Ευρώπη, ανέρχεται σε $ 6.78 τρις. Το 20% της αξίας των κοιτασμάτων, ήτοι $ 1.36 τρις θα πάει στο Ελληνικό δημόσιο, νόμος Μανιάτη 4001/2011.  

 

Με αυτά τα χρήματα εξοφλούμε το δημόσιο χρέος, εξοπλίζουμε τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, βελτιώνουμε αφάνταστα την ιατροφαρμακευτική μας περίθαλψη, χρηματοδοτούμε με άφθονο χρήμα την παιδεία και περισσεύουν χρήματα για έργα πολιτισμού. Καταπολεμούμε την ανεργία δημιουργώντας 250.000 θέσεις εργασίας με ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές των 4000 ευρώ και σταματάμε την πληθυσμιακή συρρίκνωση της Ελλάδα. Και όμως οι Αμερικανοί σταματούν την ανάπτυξη της Ελλάδας μέσω των ακτιβιστών περιβαλλοντολόγων με τις προσφυγές τους στο ΣτΕ. 

 

Σήμερα άκουσα τον πρωθυπουργό να λέει ότι θα σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας. Δεν φαντάζομαι να στείλει η Ελλάδα στρατό να πολεμήσει για την Ουκρανία, μια χώρα που διάκειται εχθρικά προς την Ελλάδα δεδομένου ότι στέλνει όπλα στον εχθρό μας που είναι η Τουρκία. Και ο κύριος πρωθυπουργός καλό είναι να μάθει τι έπαθε η Ελλάδα πριν 105 χρόνια, δηλαδή το 1919, όταν στείλαμε την σιδηρά μεραρχία του Κωνσταντίνου στην Κριμαία να πολεμήσει μαζί με τον Τσαρικό στρατό τους Μπολσεβίκους. Όχι μόνο μας κατατρόπωσαν αλλά έστειλαν τους επιζώντες στρατιώτες πίσω στην Ελλάδα οδικά μέσω Ρουμανίας με αποτέλεσμα πάρα πολύ να πεθάνουν από τον βαρύ χειμώνα και να πάθουν κρυοπαγήματα. Ο πατέρας μου έχασε 4 δάχτυλα των ποδιών του. Και αυτό ήταν το λιγότερο. Όταν έγινε ο πόλεμος με την Τουρκία μετά το 1918 χάσαμε την ανατολική Θράκη, που την είχαμε κερδίσει, καταστράφηκε η Σμύρνη, που την είχαμε πάρει, χάσαμε Ίμβρο και Τένεδο και είχαμε ανταλλαγή πληθυσμών.  

 

Η Ελλάδα των 2 Ηπείρων και 4 θαλασσών συρρικνώθηκε. Τι συνέβη; Οι Ρώσοι εξόπλισαν τους Τούρκους εναντίον της Ελλάδας, η λεγόμενη Μικρασιατική καταστροφή. Και αυτό οφείλεται στην λανθασμένη επέμβαση του Ελληνικού στρατού το 1919 που πήγε να υπερασπιστεί το υπό κατάρρευση καθεστώς του Τσάρου. Τέτοιες αστοχίες πρέπει να αποφεύγονται.  

 

Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της για να βοηθήσει την Ευρώπη. Ίσως να μας βοηθήσει η Γαλλία. Αν όχι τότε θα μας βοηθήσουν οι αγορές. Υπάρχει τεράστιο ενεργειακό έλλειμμα και η λύση για την Ευρώπη βρίσκεται στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολική Μεσογείου, κυρίως όμως των κοιτασμάτων Κύπρου και Ελλάδας. Έχουμε τεράστιο πλούτο που δεν είναι μόνο το φυσικό αέριο που υπάρχει στα 4500 μέτρα βάθος, ήτοι στο Μειόκαινο. Έχουμε στα βαθύτερα στρώματα, ήτοι στο Παλαιογενές, πυρολιτικό φυσικό αέριο και υγρούς αέριους υδρογονάνθρακες (gasliquids) και βαθύτερα στα Μεσοζωικά στρώματα αργό πετρέλαιο που σήμερα λόγω βάθους, άνω των 10000 μέτρων δεν είναι εκμεταλλεύσιμο λόγω τεχνολογίας. Τα πάχη των ιζημάτων κάτω από την Κρήτη υπερβαίνουν κατά πολύ τα 20 χιλιόμετρα. Τίγκα με υδρογονάνθρακες. 

 

Συμπέρασμα: Όχι μόνο ο αγωγός East Med θα γίνει για να επιβιώσει ενεργειακά η Ευρώπη αλλά και τα υπόλοιπα Έλληνα-Κυπριακά κοιτάσματα φυσικού αερίου θα αξιοποιηθούν στέλνοντας ετησίως στην Ευρώπη 150 δις μ3 φυσικού αερίου για 100 χρόνια.  

 

Σημείωση

 

1. Το κοίτασμα φυσικού αερίου Ζορ είναι ένας Μειοκαινικός κοραλλιογενή κώνος στο τέλος της Μεσογειακής Ράχης. Έχει έκταση στην βάση του 100 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, ύψος 730 μέτρων, πορώδες 55% εκ του οποίου το 33% περιέχει βιογενές φυσικό αέριο και το υπόλοιπο θαλασσινό νερό. Η περιεκτικότητα σε φυσικό αέριο ανέρχεται σε 30 τρις κυβικά πόδια ήτοι 0.8 τρις μ3.  

 

Τα αντίστοιχα κοιτάσματα Καλυψώ και Γλαύκος έχουν το μεν πρώτο 5 φορές μικρότερο όγκο και 5 φορές μικρότερη ποσότητα φυσικού αερίου ήτοι 6 τρις κυβικά πόδια, το δε δεύτερο κοίτασμα έχει 4 φορές μικρότερο όγκο και 4 φορές λιγότερο φυσικό αέριο ήτοι 7.5 τρις κυβικά πόδια.  

 

Δεδομένου ότι αυτή η αναλογία όγκου/ ποσότητα φυσικού αερίου ισχύει στους ήδη ανευρεθέντες κοραλλιογενείς υφάλους που υπάρχουν στην Μεσογειακή Ράχη που ξεκινά από την Κεφαλονιά και τελειώνει στο Ζορ, γίνεται η λογική υπόθεση ότι όλοι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, 2 τον αριθμό, που βρίσκονται στον κόλπο της Κυπαρισσίας και στα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, 14 τον αριθμό, επειδή είναι πιστά αντίγραφα του Ζορ, θα πρέπει να έχουν τις ίδιες ποσότητες φυσικού αερίου ήτοι 452.032 τρις κυβικά πόδια που ισοδυναμούν με 12.8 τρις μ3. 

 

*Ο Δρ. Αντώνης Ε. Φώσκολος γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου, είναι Ομότιμος Καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης και Ομότιμος Επιστήμονας Έρευνας στο Γεωλογικό Ινστιτούτο του Καναδά. Έχει διατελέσει αντιπρόεδρος ακαδημαϊκών θεμάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, πρόεδρος του τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων και σύμβουλος για ενεργειακά θέματα του ΟΗΕ. Έχει 84 δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με Citation Index of 338, 47 ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια σε Ευρώπη και Αμερική και 14 τεχνικές εκθέσεις για λογαριασμό των ΔΕΠ-ΕΚΥ, ΔΕΗ, ΙΓΜΕ και ΟΗΕ  

 

πηγή