Η Ελλάδα θέλει να έχει μέλλον ή όχι;

Γιατί το Αιγαίο είναι όρος γεωπολιτικής ύπαρξης για την Ελλάδα
 

Γράφει ο Γρίβας Κώστας

 

Έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο στο πώς μεταλλάσσεται η γεωπολιτική ταυτότητα του διεθνούς συστήματος και στο πώς οι αλλαγές αυτές ενδέχεται να επηρεάσουν στο μέλλον το Δίκαιο της Θάλασσας και τη δομή του ελληνοτουρκικού συστήματος. Ταυτοχρόνως, υποστηρίχθηκε ότι η γειτονική Τουρκία, που είναι πολύ πιο εναρμονισμένη από την Ελλάδα με τις τελευταίες εξελίξεις στη γεωπολιτική ταυτότητα του πλανήτη, κατανοεί ότι “οφείλει” να κυριαρχήσει στις κοντινές της θάλασσες (και στο Αιγαίο) αν θέλει να εκπληρώσει τις γεωπολιτικές της στοχοθετήσεις.

 

Το γεγονός αυτό την “αναγκάζει” να επιχειρήσει να ακρωτηριάσει την Ελλάδα, “ιμιοποιώντας” ουσιαστικά ολόκληρο το Αιγαίο και μετατρέποντάς το σε μια “υπεργκρίζα” ζώνη. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα επιτύχει σίγουρα τους στόχους της. Για την ακρίβεια δεν είναι σίγουρο ούτε καν ότι θα επιχειρήσει να τους υλοποιήσει. Το “υποχρεούται” και το “οφείλει” δεν είναι αναπόφευκτες εξελίξεις. Δεν υπάρχουν νομοτελειακές καταστάσεις στη διεθνή πολιτική. Στην πραγματικότητα, η πορεία και οι επιλογές της Τουρκίας θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό από τις επιλογές της Ελλάδας. 

 

Όπως έχουμε υποστηρίξει, οι εξελίξεις στην στρατιωτική τεχνολογία επιτρέπουν στην Ελλάδα να μετατρέψει την αρχιπελαγική δομή του Αιγαίου σε ένα αδιαπέραστο δίχτυ θανάτου για κάθε αντίπαλο. Με άλλα λόγια, η χώρα μας μπορεί να ενισχύσει αποφασιστικά μέσα στο κοντινό μέλλον τις αποτρεπτικές της ικανότητες, καθιστώντας εξαιρετικά επικίνδυνη για την Τουρκία την πολιτική του εξαναγκασμού που ακολουθεί. 

 

Ωστόσο, κάθε στρατιωτική αποτρεπτική πρόταση θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας συνολικότερης υψηλής στρατηγικής που θα ωθήσει την Τουρκία προς άλλες επιλογές. Και μια παρόμοια στρατηγική θα ήταν η γνωστοποίηση προς όλες τις κατευθύνσεις πως η κυριαρχία στο Αιγαίο αποτελεί “υπαρξιακό θέμα” (existential issue) για την Ελλάδα. Δηλαδή, θέμα που αφορά την επιβιωσιμότητα (survivability) της χώρας. Και αυτό δεν είναι υπερβολή. 

 

Η κινδυνολογική αντίρρηση 

 

Αν η Τουρκία προχωρήσει στις στοχοθετήσεις της, τότε μεγάλο μέρος του Αιγαίου κινδυνεύει να μετατραπεί σε τουρκικό “γαλάζιο έδαφος”. Αυτή φυσικά είναι μια ανεπίτρεπτη κατάσταση για την Ελλάδα. Δεν μπορεί να δεχθεί το “γαλάζιο έδαφος” της Τουρκίας, γιατί τότε τα ελληνικά νησιά που θα εγκλωβιστούν μέσα σε αυτό θα μεταβληθούν σε χώρο αμφισβητούμενης κυριαρχίας. Άρα, η μόνη αποδεκτή εξέλιξη για την Ελλάδα είναι να εξελιχθεί το Αιγαίο σε μια αδιαίρετη ενιαία θαλασσοχερσαία ενότητα υπό ελληνικό έλεγχο, όπως προβλέπει και το διεθνές δίκαιο. 

 

Εδώ βέβαια μπορεί να προκύψει η κινδυνολογική αντίρρηση ότι σε αυτήν την περίπτωση θα οδηγηθούμε σε πολεμική αναμέτρηση με την Τουρκία. Μια απάντηση σε αυτό θα ήταν ότι αν επιλέξει η Τουρκία κάτι τέτοιο τότε εμείς δεν θα έχουμε άλλη επιλογή παρά να προστατεύσουμε την ακεραιότητα της χώρας και να προσπαθήσουμε να νικήσουμε στην σύγκρουση που θα μας έχει επιβληθεί. Με άλλα λόγια, δεν μπορείς να αποφύγεις τον πόλεμο, αν ο αντίπαλος έχει επιλέξει να σου επιτεθεί. Εκτός φυσικά αν παραδοθείς. 

 

Όμως, αυτή η πολιτική δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε πόλεμο. Η ελληνική αποτρεπτική ισχύς μπορεί να φρενάρει αποτελεσματικά την Τουρκία. Ωστόσο, ακόμη πιο αποτελεσματική μπορεί να αποδειχθεί η ξεκάθαρη δήλωση της Ελλάδας ότι ο έλεγχος του Αιγαίου αποτελεί θέμα επιβίωσης γι’ αυτήν. Αντιθέτως, η Τουρκία δεν διατρέχει τέτοιο κίνδυνο. Καταρχάς γιατί ποτέ στη μεταοθωμανική ιστορία της δεν κατείχε το Αιγαίο. Με τη Συνθήκη της Λωζάννης ουσιαστικά η Τουρκία είχε δεχθεί τη σχεδόν απόλυτη κυριαρχία του Αιγαίου από την Ελλάδα. Η Τουρκία “ξαναθυμήθηκε” το Αιγαίο μετά το 1974. 

 

Αντί για το Αιγαίο θα στραφεί ανατολικά 

 

Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι οι σημερινές αξιώσεις της είναι απλά μια επιλογή γι’ αυτήν, ενώ για την Ελλάδα είναι θέμα επιβίωσης. Αν η Ελλάδα χάσει το Αιγαίο θα μετατραπεί σε μια θνησιγενή χώρα. Αντιθέτως, αν η Τουρκία στρέψει εκ νέου τις πλάτες της στη θάλασσα απλά θα στραφεί προς τους ανοιχτούς γεωπολιτικούς ορίζοντες της Ανατολής. Η Τουρκία μπορεί να κινηθεί προς το νέο γεωπολιτικό κέντρο του πλανήτη που διαμορφώνεται στην Ευρασία και να “ερωτοτροπήσει” ή και να ενσωματωθεί σε αυτό. 

 

Με άλλα λόγια, αν η Ελλάδα κυριαρχήσει στο Αιγαίο τότε η Τουρκία απλά θα αλλάξει στρατηγική πορεία, μάλλον προς όφελός της. Αντιθέτως, αν η Τουρκία ακρωτηριάσει την Ελλάδα στο Αιγαίο τότε θα την οδηγήσει σε ένα ζοφερό μέλλον. Εν κατακλείδι, αν η Ελλάδα συνδυάσει μια ανανεωμένη στρατιωτική ισχύ με μια δηλωμένη γεωπολιτική ταυτότητα που θα δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στο Αιγαίο, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, τότε θα έχει αναπτύξει μια συμπαγή αποτρεπτική πρόταση έναντι της Τουρκίας. 

 

Όμως, για να ξεκινήσει να διαμορφώνει η χώρα μας αυτήν την υψηλή στρατηγική θα πρέπει, πριν και πάνω απ’ όλα, να απαντήσει σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Θέλει να υπάρχει ή δεν θέλει; Θέλει να έχει μέλλον ή δεν θέλει; Δεν πρόκειται για ρητορικό ερώτημα. Πρόκειται για ερώτημα που πρέπει πρωτίστως να απαντήσουν οι πολιτικές ελίτ. Θέλουν να επιβιώσει η χώρα της οποίας ηγούνται; Ναι ή όχι; Γιατί το “ναι” συνεπάγεται συγκεκριμένες κινήσεις...

 

Αιγαίο: Η αλήθεια της γεωγραφίας και η πέμπτη φάλαγγα 

 

Στο παραπάνω άρθρο είχαμε αναφερθεί στο πόσο αναγκαίος για την ίδια την επιβίωση της χώρας είναι ο απόλυτος ελληνικός έλεγχος του Αιγαίου. Αυτή η θέση χαρακτηρίστηκε από κάποιους, όπως θα περίμενε κανείς, μαξιμαλιστική, ουτοπική και φυσικά εθνικιστική! Όμως δεν είναι τίποτα παραπάνω από την παραδοχή της πραγματικότητας. Η Ελλάδα δεν θέλει να κυριαρχήσει στο Αιγαίο για κανέναν άλλον λόγο παρά μόνο γιατί το Αιγαίο αποτελεί κομμάτι της επικράτειάς της. 

 

Αυτήν την απλή αλήθεια, την επιβεβαίωση της οποίας μας δίνει αβίαστα μια ματιά στον χάρτη, μας την κρύβει από τα μάτια μας μια συντονισμένη επίθεση πληροφοριακού πολέμου που διεξάγει εδώ και χρόνια η Άγκυρα εναντίον της πατρίδας μας, με όχημα ένα πολυπλόκαμο και πολυεπίπεδο δίκτυο Ελλήνων διαμορφωτών γνώμης. Το γεγονός ότι αντικειμενικά λειτουργούν σαν φερέφωνα των τουρκικών απόψεων δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι είναι όργανα της Άγκυρας. Σε κάποιες περιπτώσεις αρκεί και η ιδεολογική τύφλωση. 

 

Αυτοί οι δημοσιολόγοι, λοιπόν, προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβάλουν στον ελληνικό λαό την αντίληψη ότι υπάρχουν δύο χώρες, η Ελλάδα και η Τουρκία, και ανάμεσά τους βρίσκεται μια θάλασσα, το Αιγαίο. Το οποίο, φυσικά, χάρη καλής γειτονίας, πρέπει να το μοιράσουν “δίκαια”. Η άποψη αυτή θα είχε νόημα αν το Αιγαίο ήταν μια κενή θάλασσα. Δεν είναι όμως. Αντιθέτως, είναι γεμάτο νησιά. Και τα νησιά αυτά είναι ελληνικά. Τόσο απλά. 

 

Το Αιγαίο είναι γεμάτο νησιά, τα νησιά αυτά κατοικούνται, εδώ και χιλιάδες χρόνια, από ελληνικές κοινότητες και με βάση τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου έχουν πλήρη δικαιώματα όπως τα ηπειρωτικά εδάφη. Το δε περιβόητο ψευδο-επιχείρημα για τη μεγάλη ακτογραμμή της Τουρκίας, η οποία υποτίθεται ότι της προσφέρει δικαιώματα στο Αιγαίο, θα είχε νόημα μόνο αν απέναντι από τις τουρκικές ακτές υπήρχε ανοικτή θάλασσα. 

 

Όμως, ακριβώς έξω από τις ακτές της Μικράς Ασίας βρίσκεται μια ενιαία και αδιαίρετη αλυσίδα ελληνικών νησιών που ξεκινά από τη Σαμοθράκη και φθάνει στο Καστελλόριζο. Κι αυτό προέκυψε επειδή ιστορικά και οι μικρασιατικές ακτές κατοικούνταν από Έλληνες. Η σημερινή συνοριακή γραμμή είναι αποτέλεσμα των εξελίξεων στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα (Βαλκανικοί Πόλεμοι και Μικρασιατική Καταστροφή). 

 

Με βάση, λοιπόν, τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και των Παρισίων του 1947 (για τα Δωδεκάνησα), τα όποια τουρκικά δικαιώματα φθάνουν μέχρι εκεί που συναντούν την ελληνική νησιώτικη αλυσίδα με τα νόμιμα δικαιώματά της σε θαλάσσιες ζώνες. Δηλαδή, αν υπήρχε απέναντι από τις ακτές της Μικράς Ασίας μια χερσόνησος, η Τουρκία θα δικαιούνταν να διεκδικεί τις θάλασσες βορειοδυτικά και νοτιοδυτικά από αυτήν, προβάλλοντας το μήκος της ακτογραμμής της; Προφανώς όχι. Πολλώ δε μάλλον, που πίσω από την αλυσίδα νησιών του ανατολικού Αιγαίου δεν υπάρχει ανοικτή θάλασσα, αλλά ένα πλέγμα αρχιπελαγικών δομών και μεμονωμένα ελληνικά κατοικημένα νησιά. 

 

Το Αιγαίο είναι ελληνικό 

 

Το Αιγαίο λοιπόν, δεν είναι ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία είναι στο συντριπτικό μέρος του μέσα στην Ελλάδα. Δεν είναι ούτε “η θάλασσα που μας ενώνει”, ούτε “η θάλασσα που μας χωρίζει”. Δεν είναι τυπική θάλασσα. Είναι πρωτίστως “θαλάσσιο έδαφος”. Για την ακρίβεια το Αιγαίο αποτελείται από ελληνικά εδάφη με τη θάλασσα που τα περιβάλλει. Και φυσικά είναι νομικά και εθνικά απαράδεκτο να συζητάμε για το αν τα ελληνικά νησιά θα έχουν χωρικά ύδατα μικρότερα των 12 ναυτικών μιλίων. Και είναι απαράδεκτο νομικά, επειδή είναι σε πλήρη αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή πρακτική. 

 

Χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων αναγνωρίστηκαν ακόμη και σε μεμονωμένα, ακατοίκητα νησιά, που βρίσκονταν σε μεγάλες αποστάσεις από τον κύριο κορμό των χωρών τους, δίπλα σε άλλες χώρες. Σε αρχιπελαγικές δε δομές, όπως αυτές του Αιγαίου, τα δώδεκα ναυτικά μίλια είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία για να υπάρχει ενότητα των νησιών. Παρεμπιπτόντως, η συζήτηση για το αν τα ελληνικά νησιά θα έχουν χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, δεν θα υπήρχε αν για παράδειγμα η ελληνική επικράτεια περιοριζόταν μόνο στα νησιά του Αιγαίου, η ηπειρωτική Ελλάδα δεν υπήρχε και στη θέση της ήταν ανοικτή θάλασσα. 

 

Σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα θα ήταν μια νησιωτική αρχιπελαγική χώρα και όλες οι αιτιάσεις της Τουρκίας για μειωμένα χωρικά ύδατα και για ανυπαρξία υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ δεν θα υπήρχαν, ή τουλάχιστον δεν θα υπήρχαν ως “λογικές” τουρκικές αξιώσεις, όπως προσπαθεί να μας πείσει η εγχώρια διακομματική προέκταση (με την έννοια που προσδιορίσαμε παραπάνω) της τουρκικής προπαγανδιστικής μηχανής. 

 

Τα 12 ναυτικά μίλια, η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα των νησιών του Αιγαίου θα ήταν αυτονόητα σε αυτήν την υποτιθέμενη μισή Ελλάδα που θα περιελάμβανε μόνον τα νησιά του Αιγαίου. Όμως, οι θιασώτες της τουρκικής “αλήθειας”, προσπαθούν να μας πείσουν ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει γιατί η Ελλάδα δεν είναι μόνο τα νησιά του Αιγαίου αλλά και η ηπειρωτική Ελλάδα. Με άλλα λόγια, με κάποιον παράδοξο τρόπο, κατανοητό μόνον σε αυτούς, επειδή η Ελλάδα δεν περιορίζεται στα νησιά του Αιγαίου, αλλά έχει και ηπειρωτικό κομμάτι, τα δικαιώματα των νησιών μειώνονται μέχρις εξαφανίσεως!
 

Ήττα ο συμβιβασμός με Τουρκία 

 

Επιπροσθέτως, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι τυχόν “συμβιβασμός” με την Τουρκία, που θα συνεπάγεται την αποδοχή από πλευράς της Ελλάδας ότι τα νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με την ηπειρωτική ακτή, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός από την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα. Είναι αδιανόητο για νησιωτικές χώρες, όπως είναι η Βρετανία, η Ινδονησία, η Ιαπωνία ή οι Φιλιππίνες, ή χώρες που έχουν αρχιπελαγικές δομές μακριά από τον ηπειρωτικό κορμό, όπως η Ισπανία, να δεχθούν κάτι τέτοιο ως γενικό κανόνα. 

 

Πώς τα ΜΟΕ εδραιώνουν τα κατοχικά δεδομένα στο Κυπριακό 

 

Δεν μπορούν καν να το αντιμετωπίσουν ως “ειδική περίπτωση”, όπως το πλασάρει η Άγκυρα, γιατί η Ελλάδα έχει ξεκάθαρα και απόλυτα δίκιο, ενώ η Τουρκία ξεκάθαρα και απόλυτα άδικο, όσο διευρυμένη και αυθαίρετη ανάγνωση του διεθνούς δικαίου και αν κάνει κανείς. Θα αντιμετωπίσουν, λοιπόν, ολόκληρη την Ελλάδα ως ειδική περίπτωση. Η Ελλάδα θα αντιμετωπιστεί ως κάτι λιγότερο από χώρα. Θα θέσει αυτοβούλως τον εαυτό της εκτός του διεθνούς δικαίου και έτσι αυτομάτως θα υποβαθμιστεί στο πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας. Θα γίνει ένα θολό γεωπολιτικό σχήμα, ασήμαντο και θνησιγενές. 

 

Όσοι λοιπόν προωθούν, συζητάνε και αποδέχονται “συμβιβασμό” με την Τουρκία, για “Πρέσπες του Αιγαίου” ή για “διζωνικό, δικοινοτικό Αιγαίο”, όπως εμπνευσμένα είχε γράψει ο Μάριος Πουλλικκάς στον “Φιλελεύθερο”, θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι τυχόν παρόμοια εξέλιξη δεν θα σημάνει απλώς εθνική ήττα, ταπείνωση και ακρωτηριασμό. Θα αποτελέσει και ένα συντριπτικό και πιθανώς θανατηφόρο πλήγμα στην υπόσταση της χώρας εν συνόλω.

 

πηγή1 

πηγή2