Κύπρος, 14η – 15η Αυγούστου 1974. Β΄ΑΤΤΙΛΑΣ. (Β μέρος)

ΚΥΠΡΟΣ - ΕΛΔΥΚ 1974.

 

Β΄μέρος.

συνέχεια από το Α' μέρος

 

ΚΥΠΡΟΣ. 14η – 15η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1974. Β΄ΑΤΤΙΛΑΣ. 

 

Το μαυροπικραμμένο Μικρό Πάσχα της μαρτυρικής Ελληνικής Κύπρου. 

 

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΗΡΩΕΣ ΜΑΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΙΤΕΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 20Η Ιουλίου και την 14η – 15η Αυγούστου 1974.. ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ. 

 

Αθάνατη Ελληνική Κύπρος Εσταυρωμένη και Περήφανη, ανά τους αιώνες έζησες και στους αιώνες των αιώνων θε να ζήσεις. 

 

Αιωνία η μνήμη σε όλους τους ηρωϊκά πεσόντες, μεταξύ αυτών και ο ήρωας αδελφός μου.

«Εγώ στους Τούρκους δεν παραδίδομαι» βροντοφώναξε… και έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος….., μαζί με τους ολίγους εύτολμους συμπολεμιστές του….. 

 

Αρηϊφάτους θεοί τιμώσι και άνθρωποι. (Αυτούς που έφαγε ο Άρης – Πόλεμος) Hράκλειτος. …

 

Απολογούμαι, που αδυνατώ να αναφέρω χιλιάδες ηρωϊκά παραδείγματα ηρώων, που με αυτοθυσία έπεσαν μαχόμενοι, αλλά βέβαιον είναι ότι στο πρόσωπο του ήρωα αδελφού μου Χριστάκη Αντωνά τιμώ με ευλάβεια και τιμή ΟΛΟΥΣ τους πεσόντες Κυπρίους και Ελλαδίτες αδελφούς … 

 

Κατά μαρτυρίες διαφυγόντων συμπολεμιστών του, ο ήρωας αδελφός μου, όταν περικυκλώθηκε, από τουρκικά τανκς την 14η Αυγούστου, με τους λίγους συμπολεμιστές του, βροντοφώναξε ΕΓΩ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΔΕΝ ΠΑΡΑΔΙΔΟΜΑΙ. Κανονιοβολήθηκε και βαρειά τραυματισμένος συνελήφθη, όταν πλέον δεν διέθετε άλλες σφαίρες.... Ημιθανής βασανίσθηκε οικτρά. βάρβαρα, και αφού έφτυσε τους Τούρκους εκτελέσθηκε εν ψυχρώ.... Τα ιερά οστά των ηρώων και εθνομαρτύρων εντοπίσθηκαν πεταμένα και μισοκαμένα, σε πηγάδι της τουρκοκρατούμενης περιοχης το 2007 και ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο DNA, 33 χρόνια μετά..... Το 2010 παραδώθηκαν τα ιερά οστά και αμέσως έγινε η κηδεία με τιμές ήρωα.... Μάλλον η ημερομηνία θανάτου του είναι η 15η ή 16η Αυγούστου…. 

 

*Οι βαρβαροι βασάνιζαν επί διήμερο τους πληγωμένους εθνοφρουρούς. Ήθελαν να εκδικηθούν για τις βαριές απώλειες, που τους προκάλεσε μια φούχτα ηρωϊκών εθνοφρουρών ….  

 

* Η φώτο είναι η τελευταία μετά την νικηφόρα μάχη κατά την οποία κατελήφθη ο οχυρωμένος Τουρκικός θύλακας της Λάρνακας. Καμαρώστε τον ΕΛΛΗΝΑ, που στο πρόσωπο του αποτυπώνεται ο ηρωϊσμός και η αυτοθυσία, όπως σε όλους τους συμπολεμιστές του.... Μετά την επική μάχη της Λάρνακας, ο ήρωας εθελοντικά συμμετείχε και στην μάχη του Παλαικύθρου όπου και έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος... 

 

Τιμής και Μνήμης Ένεκεν επίσης, αναφέρω και τα ονόματα των υπολοίπων ηρωϊκών συμπολεμιστών του Χριστάκη Αντωνά, που έπεσαν μαχόμενοι στην άνιση μάχη του Παλαικύθρου και των οποίων τα τιμημένα οστά ανευρέθηκαν σε πηγάδι, στην τουρκοκρατούμενη περιοχή στο τουρκικό χωριό Αγυιά, το οποίο ήταν άντρο εγκληματιών τούρκων εξτρεμιστών της ΤΜΤ, μετά από 35 χρόνια… 

 

Τιμής ένεκεν καταθέτω και τα υπόλοιπα ονόματα των συμπολεμιστών του ήρωα: Χρίστου Στέλιος του Ελευθερίου/ Αβραάμ Λευτέρης του Γεωργίου/ Αδάμου Αδάμος του Παναγή/ Αντωνίου Στέλιος του Ανδρέα/ Γιάννης Γιωρκής του Γεράσιμου/ Γιαννίκου Ιωάννης του Μιχαήλ/ Θεοδούλου Μιχαλάκης του Ανδρέα/ Γεωργίου Ελευθέριος του Ανδρέα/ Σαββόπουλος Ανδρέας του Γεώργιου/ Φωτίου Παναγιώτης του Αντωνίου/ Φωτίου Κώστας του Ανδρέα. Σιδερά Μιχαλάκης του Σταύρου. 

 

Σημαντικό ρόλο στην ανεύρεση μετά από σχεδόν 35 χρόνια, του ομαδικού τάφου, έπαιξε και η αδελφή μου Κατερίνα και ο επιζών συμπολεμιστής και φίλος του Χριστάκη Κυριάκος Μιχαήλ. Όλα τα ιερά οστά έφεραν εμφανέστατα σημάδια κακοποίησης.. Ο δε δόλιος Κύπριος ιατροδικαστής κατέγραψε στην παραπλανητική έκθεση του … έφεραν τραύμα στο κεφάλι ( από τι;), ως εάν επρόκειτο περί αυτοκινητιστικού δυστυχήματος και σπασμένα πλευρά, αλλά δεν αναφέρει επίσης από βάρβαρα βασανιστήρια. Αυτό δημιούργησε ενστάσεις στο ΕΔΑΔ, διότι δεν διευκρινιζόταν από που προήλθε ο θάνατος…. Μήπως τράκαρε το στρατιωτικό όχημα, που τους μετέφερε δηλαδή ….;;;; 

 

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ 226 ΤΠ, ΣΤΗΝ ΛΑΡΝΑΚΑ. 

 

Ανάμεσα τους ο ήρωας αδελφός μου και 6 στενοί μου φίλοι και συμμαθητές. Ιδιαίτερη μνεία τιμής ένεκεν θα κάνω στον συμπολεμιστή φίλο Ελλαδίτη αδελφό Λοχαγό Ζάρρα Αλέξανδρο, ο οποίος μου δήλωνε πάντα …Αντώνη μου, εγώ για την Κύπρο θα χύσω το αίμα μου … και έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος στα άγια χώματα της Ελληνικής Κύπρου… Δόξα και τιμή σε όλους… 

 

Οι άνδρες του 226 ΤΠ μαζί με ολιγάριθμους άλλους εθνοφρουρούς, που αποδεκατισμένοι από τα τουρκικά τανκς και αεροπορία, προέβησαν σε συγκλονιστικές πράξεις γενναιότητας και ανδρείας. Με ελάχιστα πυρομαχικά και οπλισμό με υλικά πεπαλαιωμένα, για τα δεδομένα της εποχής, με επικοινωνίες μηδαμινές κλήθηκε να αντιμετωπίσει τον πολύ ισχυρότερο σε μέσα και οπλισμό τον τουρκικό στρατό ο οποίος από ενάρξεως των βάρβαρων επιχειρήσεων είχε καθολική υπεροχή σε αεροπλάνα, τάνκς, πυροβόλα …. Μηδέν η Εθνική Φρουρά…! 

 

Το τιμητικό αυτό μνημείο είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς τους διαλεχτούς, ανδρειωμένους μαχητές της ελευθερίας, που πιστοί στον όρκο προς την πατρίδα χάθηκαν στη δίνη του προδομένου εκείνου πολέμου του 1974. Λόγω ακριβώς της προδοσίας, του ολέθρου και της καταστροφής, που ακολούθησε. Απαράμιλλες πράξεις ηρωισμού, ανδρείας και ψυχικού μεγαλείου έχουν ξεχαστεί ή παραμένουν ακόμα εν πολλοίς άγνωστοι, πράξεις ανάλογες με αυτές του 1955 – 59 και των άλλων εθνικών αγώνων για ελευθερία». Είναι απόδοση ύψιστης τιμής και μια ελάχιστη έκφραση της οφειλόμενης τιμής και της αιώνιας ευγνωμοσύνης σ’ αυτούς που πήραν τον ανηφορικό δρόμο της λευτεριάς και ανέβηκαν ολόρθοι στα σκαλοπάτια της αθανασίας ως αιώνιοι νέοι. Υποκλινόμαστε στη θυσία των ηρώων και αντλούμε δύναμη και εγκαρτέρηση, εγκαρτέρηση που για χρόνια επιδεικνύουν οι συγγενείς των ηρώων, των αγνοουμένων ηρώων μας που πληρώνουν το βαρύτερο τίμημα του συνεχιζόμενου δυστυχώς δράματος της εισβολής και της κατοχής της πατρίδας μας ….. 

 

Gok Gizli Harita – Turk Askeri Haritasi – Operation ATTILA II. 

 

Αυτά ήταν τα ύπουλα σχέδια των βαρβάρων. Aν έσπαγαν και την γραμμή άμυνας της Λευκωσία και αν οι έγκαιρες ενέργεις του Γ. Κληρίδη με την συμπαράσταση όλων των πολιτικών αρχηγών τότε, δεν τους απέτρεπαν. Βρέθηκε στην κατοχή του συλληφθέντα Τούρκου Συνταγματάρχη ειδικών δυνάμεων Α. Jestinel. Μέχρι την επαρχία Λάρνακας θα καταλάμβαναν με την συγκατάθεση και καθοδήγηση των δόλιων Άγγλων της Δεκέλειας που βρίσκεται στο μέσον Λάρνακας – Αμμοχώστου και θα έφταναν μέσω Τηλλυρίας και του ΤΚ θύλακα Κοκκίνων στα προάστια της Πάφου… 

 

Και ας μην διερωτώνται κάποιοι γιατί οι Αμμοχωστιανοί εγκατέλειψαν την αγαπημένη τους πόλη … Θα γινόταν γενοκτονία ….. Όπως έπραξαν στο διάβα τους σε όλες τις κατεχόμενες πόλεις και Ελληνικά χωριά οι άθλιοι εγκληματίες πολέμων (Ο αείμνηστος Πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης έκανε σχετικές δηλώσεις τότε για το σοβαρό αυτό θέμα Jestinel και την αποκάλυψη των δόλιων σχεδίων των βαρβάρων.) Σημειώνω ότι στην πιο πάνω επιχείρηση Jestinel, μαζί με Ε.Φ., έλαβε μέρος και μικρό τμήμα της ηρωϊκής Εφεδρείας του ΓΕΕΦ, υπό διοίκηση του τότε Ελλαδίτη Τρχη Κατσίμπρα Ευθύμιου, υπό τον οποίο υπηρετούσα. Ο χάρτης και τα απόρρητα έγγραφα παραδόθηκαν στον στενό συνεργάτη του Προέδρου Παντελή Κούρο. (Ίδε google, TIMHTIKO ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟ ΗΡΩΪΚΟ ΕΛΛΗΝΑ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗ ΚΑΤΣΙΜΠΡΑ ΕΥΘΥΜΙΟ.) 

 

Στις 14 Αυγούστου 1974 εκδηλώθηκε στην Κύπρο ο δεύτερος ‘’Αττίλας’’, με την προώθηση των τουρκικών δυνάμεων οι οποίες όλο αυτό το διάστημα από 20η Ιουλίου μέχρι και 14η Αυγούστου παραβίαζαν την εκεχειρία με την ανοχή των δόλιων συμμάχων μας και παράνομα μετέφερα άνω των 300 τάνκς και χιλιάδες γιουρούκηδες… Η Κύπρος μηδέν αεροπορία, ναυτικό, τεθωρακισμένα και μηδέν ενισχύσεις και οπλισμό ….. Ήταν λίγο μετά τις 4:30 τα ξημερώματα, όταν, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών της Γενεύης που η Τουρκία προκάλεσε, τα τουρκικά στρατεύματα εξαπέλυσαν τη δεύτερη βάρβαρη επίθεση, η οποία διήρκεσε τρεις ημέρες. Αρχικά στις 14/08/74 άρματα μάχης και μονάδες του πεζικού κινήθηκαν ανατολικά προς την Αμμόχωστο και δυτικά προς την Λεύκα και την Μόρφου. Στις 15/08/74 αποκόπτεται η Καρπασία και μέχρι τις 16/08/74 όταν συμφωνήθηκε η κατάπαυση πυρός, η Κυπριακή φρουρά είχε ήδη αναγκαστεί να υποχωρήσει αφού αντιστάθηκε μέχρι εσχάτων και λόγω έλλειψης πυρομαχικών, κάτω από την Πράσινη Γραμμή. Το σχέδιο Ντενκτάς και Τουρκίας είχε πλέον ολοκληρωθεί. Οι βομβαρδισμοί ατελείωτοι, οι πληγέντες αμέτρητοι… Ο απολογισμός 300,000 πρόσφυγες, περί τους 6000 νεκροί και τραυματίες και 1619 αγνοούμενοι. Το 37% του νησιού στα χέρια των εισβολέων μέχρι και σήμερα. 

 

Η 14η Αυγούστου 1974, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του εγκλήματος της Τουρκίας αλλά και της προδοσίας σε βάρος της Κύπρου και του Ελληνισμού. 

 

Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, το απόγευμα της 22ας Ιουλίου 1974, η Τουρκία κατόρθωσε να καταλάβει μόνο το 3% του κυπριακού εδάφους.  

 

Ενδεικτικά. 

Παρά τη θέση σε ισχύ, ώρα 16.00 της 22ας Ιουλίου, της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, οι τουρκικές δυνάμεις συνέχισαν την προέλασή τους. Στην πραγματικότητα, αυτό που σταμάτησε ήταν οι πτήσεις των τουρκικών αεροπλάνων. Στις 6 Αυγούστου, δύναμη 10.000 Τούρκων στρατιωτών προχώρησε στην κατάληψη, παρά την ηρωική ελληνική αντίσταση, των κωμοπόλεων Λαπήθου και Καραβά στα δυτικά της Κερύνειας. 

 

Στις 8 Αυγούστου, συνεχίστηκαν στη Γενεύη οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, με τη συμμετοχή και των εκπροσώπων των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Στις 13 Αυγούστου ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών πρότεινε πολυκαντονική λύση, με την οποία το 34% του κυπριακού εδάφους θα ετίθετο κάτω από το έλεγχο των Τούρκων. Ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς, Γλαύκος Κληρίδης, ζήτησε 36 ώρες προθεσμία για να απαντήσει, πράγμα που η τουρκική πλευρά δεν δέχθηκε. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αποχώρησε από τη διάσκεψη και τηλεφώνησε αμέσως στην Αγκυρα. Στο τηλέφωνο ανέφερε μόνο: «Ας αρχίσει τις διακοπές της η Αϊσέ». Ηταν το συνθηματικό, για να αρχίσει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής. 

 

Οι Τούρκοι μπαίνουν στην Αμμόχωστο

 

Στις 04.45 της 14ης Αυγούστου, η Τουρκία εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά των θέσεων της Εθνικής Φρουράς. Το αποτέλεσμα ήταν προδιαγραμμένο, λόγω της τεράστιας και σύγχρονης πολεμικής μηχανής που διέθετε ο τουρκικός στρατός στο νησί, έναντι ελάχιστων δυνάμεων που είχε στη διάθεσή της η Εθνική Φρουρά. Η Τουρκία είχε στην Κύπρο 50.000 στρατό και περίπου 40000 πλήρως και βαρειά εξοπλισμένους ατάκτους της ΤΜΤ, άνω των 200 άρμάτων μάχης Μ47 και Μ48, 200 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Μ113 και 200 πυροβόλα των 105 και των 155 χιλ. Απέναντι σε αυτή την πολεμική μηχανή η Εθνική Φρουρά είχε να αντιτάξει μερικά «τάγματα» Πεζικού λόχους ουσιαστικά, τα πλείστα περιορισμένης μαχητικής ικανότητας, 11 αναξιόπιστα άρματα Τ34, 70 πυροβόλα και μικρό αριθμό αντιαρματικών και αντιαεροπορικών όπλων. Όλα απαρχαιωμένα και αναξιόπιστα του Β΄ΠΠ.

 

Το ηθικό των ανδρών της Εθνικής Φρουράς ήταν μεν υψηλό αλλά εξαιρετικά περιορισμένο, λόγω της απουσίας της ενίσχυσης της κυπριακής άμυνας από την Ελλάδα. Ο συσχετισμός των δυνάμεων ένας προς 50, επέβαλλε στην Εθνική Φρουρά να ακολουθήσει την τακτική του αγώνα επιβράδυνσης της προέλασης των τουρκικών δυνάμεων ελπίδα ότι η μητέρα πατρίδα κάποια στιγμή θα φαινόταν στους Κυπριακούς αιθέρες και θάλασσες. ΦΕΥ. Ματαιότης, ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης …. 

 

Η κύρια προσπάθεια των Τούρκων κατά την πρώτη μέρα της β΄ φάσης του «Αττίλα» στράφηκε προς το ανατολικό μέτωπο. Η τουρκική αεροπορία με ιδιαίτερη σφοδρότητα βομβάρδισε τη Μια Μηλιά και γύρω στις 10.30 η 39η τουρκική μεραρχία κατόρθωσε να διασπάσει την αμυντική γραμμή της άοπλης Εθνικής Φρουράς στην περιοχή και να ξεχυθεί στην πεδιάδα της Μεσαορίας με κατεύθυνση την Αμμόχωστο. Το ΓΕΕΦ στις 10.55, προ του άμεσου κινδύνου οι μονάδες που υπερασπίζονταν την περιοχή βορείως του Πενταδακτύλου να αποκοπούν, διέταξε τη σύμπτυξη στη γραμμή Λευκωσία – Λάρνακα. Τις απογευματινές ώρες της 14ης Αυγούστου η προέλαση των Τούρκων προς Αμμόχωστο σταμάτησε στη γραμμή Λευκόνοικο – Μουσουλίτα – Βατυλή. 

 

Ερημη πόλη 

 

Στις 15 Αυγούστου το 14ο τουρκικό σύνταγμα συνέχισε την προέλαση προς την Αμμόχωστο. Γύρω στις 15.00 ο νέος αρχηγός του ΓΕΕΦ, υποστράτηγος Ευθύμιος Καραγιάννης, έδωσε εντολή στη διοίκηση της Ι ΑΤΔ να εγκαταλείψει την Αμμόχωστο. Στις 17.30 το πρώτο τουρκικό τμήμα εισήλθε στην παλιά πόλη όπου διέμεναν Τουρκοκύπριοι. Η νέα πόλη της Αμμοχώστου καταλήφθηκε από τους Τούρκους στις 17 Αυγούστου, δηλαδή μετά τη νέα κατάπαυση του πυρός, η οποία εφαρμόστηκε στις 18.00 της 16ης Αυγούστου. Είναι σαφές ότι η κατάληψη της νέας πόλης της Αμμοχώστου δεν ήταν στους σχεδιασμούς των Τούρκων. Αυτή πραγματοποιήθηκε όταν διαπίστωσαν ότι η πόλη ήταν έρημη. Το βέβαιο είναι ότι οι Ελληνες κάτοικοί της δύσκολα θα μπορούσαν να παραμείνουν σε αυτή έχοντας υπόψη τους τις φρικαλεότητες, που διέπραξαν τα τουρκικά στρατεύματα εις βάρος του άμαχου πληθυσμού στις περιοχές που κατέλαβαν … 

 

Προέλαση στη Μόρφου και στη Λευκωσία Στο δυτικό μέτωπο αντικειμενικός στόχος των τουρκικών δυνάμεων ήταν η κατάληψη της περιοχής Μόρφου και η επέκταση της κατοχής τους μέχρι την περιοχή του τουρκικού θυλάκου της Λεύκας-Λιμνίτη. Η προέλαση ανατέθηκε στην 28η Μεραρχία, η οποία θα ενισχύετο από 25 άρματα. Απέναντι στις υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις η Εθνική Φρουρά είχε να αντιτάξει μερικά αποδυναμωμένα τάγματα πεζικού, μία μοίρα καταδρομών, πέντε μονάδες πυροβολικού με σοβαρές ελλείψεις οβίδων και έναν ουλαμό αναγνωρίσεως ειδικής σύνθεσης, στον οποίο ήταν ενταγμένα και τα καταληφθέντα από τους Τούρκους στις 2 Αυγούστου στον Πενταδάκτυλο δύο άρματα Μ47 και Μ113. Από τις πρωινές ώρες της 15ης Αυγούστου η τουρκική αεροπορία και το πυροβολικό προπαρασκεύασαν το έδαφος για την επίθεση. 

 

Στις 13.30 προέλασε μία ίλη με άνω των 30 τουρκικών αρμάτων. Αυτά συγκρούστηκαν στην περιοχή της Σκυλλούρας με τα καταληφθέντα από τους Ελληνες Μ47 και Μ113 στη μοναδική αρματομαχία στην ιστορία μεταξύ ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων. Με την άριστη χρήση του κατειλημμένου Μ47 μαζί με τα εύστοχα πυρά της Γ΄ Πυροβολαρχίας της 183 ΜΠΠ έγινε κατορθωτό να καταστραφούν οκτώ τουρκικά άρματα. Η επιτυχία αυτή είναι η μοναδική που είχε η Εθνική Φρουρά κατά τον «Αττίλα ΙΙ». Αλλά δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει την τουρκική προέλαση και οι δυνάμεις της Εθνοφρουράς συμπτύχθηκαν στην ορεινή περιοχή της Σολέας. 

 

Στις 16 Αυγούστου καταλήφθηκαν η Μόρφου, η Λεύκα και στις 18.00 ο Λιμνίτης, κατά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός. Στον κεντρικό τομέα, σκληρές μάχες διεξήχθησαν στη δυτική Λευκωσία. Το 211 ΤΠ και το 336 ΤΕ είχαν την ευθύνη της άμυνας από την οδό Λήδρας, στο κέντρο της Λευκωσίας, το προάστιο Αγιος Παύλος μέχρι το ανατολικό άκρο του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Επί τρεις μέρες, από τις 14 μέχρι τις 16 Αυγούστου, οι Τούρκοι εξαπέλυσαν σφοδρότατες επιθέσεις επιδιώκοντας ανεπιτυχώς την κατάληψη του Αγίου Δομετίου, του Αγίου Παύλου και της εντός των μεσαιωνικών τειχών παλαιάς πόλης της Λευκωσίας. 

 

Στη δεύτερη φάση της εισβολής, το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ υπερασπίστηκαν τρεις λόχοι της με επικεφαλής τον υποδιοικητή της, αντισυνταγματάρχη Παναγιώτη Σταυρουλόπουλο. Το στρατόπεδο προσεβλήθη από την τουρκική αεροπορία και πυρά πυροβολικού. Η ΤΟΥΡΔΥΚ, ενισχυμένη με ένα τάγμα πεζικού και μία ίλη αρμάτων, εξαπέλυσε τρία κύματα επιθέσεων και έφτασε προ των πυλών του ΤΚ Κιόνελι, αλλά λόγω έλλειψης πυρομαχικών και ενισχύσεων αποσύρθηκε στο στρατόπεδο. Την επόμενη μέρα ο αντισυνταγματάρχης Σταυρουλόπουλος ζήτησε ενισχύσεις, οι οποίες όμως δεν του εστάλησαν. 

 

Στις 16 Αυγούστου το στρατόπεδο και πάλι σφυροκοπήθηκε από την τουρκική αεροπορία, με αποτέλεσμα να ισοπεδωθούν τα πάντα. Με την κάλυψη πυροβολικού δύο σχηματισμοί τουρκικών αρμάτων μαζί με τάγματα πεζικού προωθήθηκαν κατά του στρατοπέδου. Προ του κινδύνου της κυκλώσεως, ο υποδιοικητής της ΕΛΔΥΚ. διέταξε στις 13.00 την εγκατάλειψή του. Στο τελευταίο αυτό στάδιο η μάχη με τα τουρκικά άρματα διεξήχθη εντός του στρατοπέδου. Κάποιοι από τους Ελδυκάριους, με απαράμιλλο θάρρος και ηρωισμό, παρέμειναν μέχρι τέλους για να καλύψουν την απαγκίστρωση των συναδέλφων τους. Σήμερα είναι όλοι τους στον κατάλογο των αγνοουμένων. Ο φόρος αίματος της ΕΛΔΥΚ βαρύτατος. Οι νεκροί και αγνοούμενοι ανήλθαν στους 83, από τους οποίους οι τρεις αξιωματικοί. Οι απώλειες της ΤΟΥΡΔΥΚ κατά τις μάχες κατάληψης του στρατοπέδου της ελληνικής δύναμης ήταν τόσο μεγάλες, ώστε ο διοικητής της αντικαταστάθηκε. 

 

Ρημαγμένο νησί με 250.000 πρόσφυγες Οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής δεν σεβάστηκαν ούτε αυτή τη φορά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 18.00 της 16ης Αυγούστου. Στις 10.30 της 17ης Αυγούστου, οι Τούρκοι επιτέθηκαν κατά του χωρίου Πυρόι με αντικειμενικό σκοπό να συνενώσουν το τουρκοκυπριακό χωριό Λουρουτζίνα με τις κατεχόμενες περιοχές. Η μάχη του Πυροΐου ήταν η τελευταία και με αυτήν οι Τούρκοι κατόρθωσαν να ελέγξουν την οδική αρτηρία Λευκωσίας – Λάρνακας. 

 

Το τέλος των πολεμικών επιχειρήσεως βρήκε την Κύπρο ρημαγμένη, με το 37% του εδάφους της να κατέχεται από την Τουρκία και με 250.000 και άνω πρόσφυγες. Οι απώλειες σε στρατιωτικό προσωπικό ήταν οι εξής. Νεκροί: Ελλαδίτες αξιωματικοί 18 και οπλίτες 70, Ελληνες Κύπριοι αξιωματικοί 40 και οπλίτες 269. Αγνοούμενοι: Ελλαδίτες αξιωματικοί – οπλίτες 83, αγνοούμενοι Ελληνες Κύπριοι στρατιωτικοί και πολίτες 1.619. Τραυματισθέντες αξιωματικοί και οπλίτες 1.300, αιχμαλωτισθέντες Ελληνες που μεταφέρθηκαν στην Τουρκία 1.188. 5000 άμαχοι και στρατιώτες σφαγιάστηκαν. 

 

Η μελέτη του πολέμου του 1974 καταδεικνύει ότι ακόμη και με τα αρνητικά που προκάλεσε το πραξικόπημα στην αμυντική οργάνωση της Κύπρου, η τουρκική εισβολή, τουλάχιστον στην πρώτη φάση της, μπορούσε να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Αν στο πηδάλιο της Εθνικής Φρουράς υπήρχε ηγεσία που να τη διέκρινε η αποφασιστικότητα και η οποία θα αξιοποιούσε το μεσοδιάστημα από το πραξικόπημα μέχρι την έναρξη της τουρκικής εισβολής, για να προετοιμάσει αμυντικά την Κύπρο με βάση τα σχέδια αμύνης, η εισβολή θα ήταν δύσκολο να πετύχει τους στόχους της. Ενα από τα πιο έντονα συναισθήματα που ένιωσαν οι Ελληνες της Κύπρου τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974 ήταν η απογοήτευση για την απουσία της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού από τον θαλάσσιο και τον εναέριο χώρο της Κύπρου. 

 

Είναι βέβαιο ότι αν η Ελλάδα εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις της έναντι της Κύπρου με βάση τα σχέδια αμύνης της Κύπρου, η εισβολή όχι μόνο θα αποτύγχανε, αλλά η Τουρκία θα είχε υποστεί ήττα. Αποσπασματικές πληροφορίες με πρόσθετα σχόλια από κ. ΔημήτρηΤαλιαδώρος. Φιλόλογο – Ιστορικό.. Στις 14 Αυγούστου 1974, όπως προαναφέρθηκε ο Αττίλας ΙΙ επιχειρούσε δεύτερη εισβολή. Οι στρατιωτικές δυνάμεις της Κύπρου αποδεκατισμένες και χωρίς πολεμοφόδια είχαν μείνει σε πολύ λίγα μέρη και πάλευαν προσπαθώντας να σώσουν ό,τι έμεινε. Στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, διεξήχθη μία από τις πιο άνισες επικές μάχες. Οι μαχητές της ΕΛΔΥΚ έπεσαν μαχόμενοι πολεμώντας μέχρι εσχάτων τους μυρίους βαρβάρους, ως οι 300 Λακεδαιμόνιοι, που φύλαξαν Θερμοπύλες …. 

 

 Ω ΞΕΙΝ ΑΓΓΕΛΕΙΝ …. 

 

ΟΙ ΗΡΩΙΚΟΙ ΕΛΔΥΚΑΡΙΟΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΕΚΑΔΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΤΑΝΚΣ…. ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΑΝ ΚΑΙ ΣΜΗΝΗ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ…… Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ… Έγραψε και λάλησε ο φίλτατος συμπολεμιστής Στρατηγός Δημήτρης Αλευρομάγειρος, ο υπερασπιστής με μια φούχτα Ελλήνων Κυπρίων, της Λευκωσίας και των Φυλακισμένων μνημάτων ,,,, «ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΤΙΜΗ ΤΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ, ΓΙΑΤΙ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΟΤΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΜΥΡΙΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΘΑ ΔΙΑΒΟΥΝ» Είμαι λάτρης της αλήθειας.

 

Το πρωί της 14ης Αυγούστου η τουρκική αεροπορία άρχισε να βάλει εναντίον του στρατοπέδου. 

 

Μέχρι το απόγευμα 700 και πλέον άνδρες της ΤΟΥΡΔΥΚ ενισχυμένοι από 1500 ατάκτους της ΤΜΤ ξεκίνησαν την επίθεση εναντίον των στρατιωτών της ΕΛΔΥΚ, οι οποίοι αγνοούσαν πως στη Μια Μηλιά, η αντίσταση είχε καταρρεύσει. Η επόμενη ημέρα συνεχίστηκε με μάχες. Οι Τούρκοι στρατιώτες πλησίαζαν την ΕΛΔΥΚ, αφύλακτοι και για αυτό και στις πρώτες μάχες είχαν μεγάλες απώλειες. 

 

Στις 16 Αυγούστου, την τελευταία μέρα της μάχης, δεκάδες αεροσκάφη, πυροβόλα, όλμοι του τουρκικού στρατού και εκατονταπλάσιοι τούρκοι γιουρούκηδες, αποτελείωσαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Μια χούφτα άνθρωποι υπερασπίστηκαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ κατά την διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής το τριήμερο 14-16 Αυγούστου 1974. Ο εντοπισμός του στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ Ιωάννη Παπαδόπουλου σε ομαδικό τάφο, απέδειξε τα φρικτά εγκλήματα των Τούρκων, καθώς βρεθηκε δεμένος και εν ψυχρώ εκτελεσμένος. Ένας από τους στρατιώτες, ο Ιωάννης Παπαδόπουλος, βρέθηκε δεμένος με τα κορδόνια των αρβύλων του κι αργότερα εκτελεσμένος. Τα οστά του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο 1,5 χιλιόμετρο από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Η ΤΟΥΡΔΥΚ και ΤΜΤ αποκεφάλισαν δέκα τραυματίες στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ και τοποθέτησε τα κεφάλια τους στην είσοδο του στρατοπέδου, όπου πήγαιναν ο ένας μετά τον άλλο για να φωτογραφηθούν. ΒΑΡΒΑΡΟΙ. 

 

Κάποιους αφού τους έγδυσαν τους τοποθέτησαν στο καυτό οδόστρωμα για μέρες μέχρι που άφησαν την τελευταία τους πνοή…. ΞΑΝΑ, ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΕΣ. 

 

Οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ ανήλθαν σε 83 νεκρούς και αγνοουμένους. Ο Ταξίαρχος ε.α. Παναγιώτη Σταυρουλόπουλου, που υπήρξε ο τελευταίος Στρατοπεδάρχης της ΕΛΔΥΚ και επικεφαλής των δυνάμεων, που έδωσαν την επική μάχη απέναντι στους Τούρκους. Δήλωνε … ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΔΕΝ ΗΤΤΗΘΗΚΑΜΕ … ΠΡΟΔΟΘΗΚΑΜΕ.. Αυτά τα ολίγα και άλλα μύρια για την άλωση της Ελληνικής μας Κύπρου. Παρά τις οδύνες μας και τις πικρίες, ΕΜΕΙΣ εις πείσμα όλων θα παραμείνουμε ΕΛΛΗΝΕΣ και θα αγωνισθούμε και θα αντισταθούμε έστω και μόνοι πάλι, μέχρι εσχάτων τζιαί θα καρτερούμε … 

 

Από του Κίμωνος την ένδοξη πόλη Κίτιον – Λάρνακα έγραψε και λάλησε ο Δημήτρης Λιπέρτης. 

 

Καρτερούμεν μέραν νύχταν/να φυσήσει ένας αέρας/στουν τον τόπον πο'ν καμένος/τζι' εν θωρεί ποτέ δροσιάν. Για να φέξει καρτερούμεν/το φως τζιήνης της μέρας/πο'ν να φέρει στον καθ' έναν/τζιαι δροσιάν τζαι ποσπασιάν. 

 

Τέλος ένα επικό - λυρικό αφήγημα του Α. Αντωνά. Όποιος αντέχει ας το διαβάσει…. 

 

ΕΣΧΑΤΗ ΙΚΕΣΙΑ  

του Αντώνη Αντωνά.  

 

Πρωί πρωί, που το πουρνόν ξημέρωμα,/ τζιείν΄ την ημέραν, την ασβολερήν, την μαυροκαημένην,/ όταν οι Τούρτζιοι βάρβαροι, που από τ΄ανάθεμαν,/ ήρτασιν τζιαί σ’ άλωσαν, Κύπρος μας αγαπημένη/ τζιαί κατάσφαζαν γέρημα γυναικόπεδα,/ γριές μανάδες, γέροντες πατεράδες τζιαί αδέρφκια,/ τρία ασπροπούλια, καλά πουλιά,/ τρι΄ άσπρα της Κύπρου, ειρήνης περιστέρκα,/ που πισσομαυρισμένα εγίνασιν,/ που τους καπνούς και τα αχνίζοντα αίματα./ Ασβολωμένα ήταν, απού θρηνισμό καρκιάς/ τζι΄ οδύνης, απού την ματοχυσία…./ Τα ΄δασιν ούλλα τα κακά που τ΄άψη,/ της Κύπρου της πομπαρτοκαμένης,/ τζι΄ ακόμη εθωρούσασιν, μαραζωμένα,/ εδερνοπίσκασιν πετώντας γοερά,/ στους θλιμμένους κυπριακούς ουρανούς,/ που βροσιήν μαύρων πικρών δακρύων,/ με οδυρμούς, καταρράκτες ερίχνασιν…/Τζιαί νεκαλιούνταν τα περιστέρκα μας,/ μαζί με τ΄ απροστάτευτα ορφανά,/ τις μάνες τζιαί πατέρες τους χαροκαμένους,/ τους μαυροπικραμένους τζιαί πενθοκτυπημένους./ Γαλάζιοι τζιαί ξάστεροι οι ουρανοί μας ήταν…/, πριν έρτουν, να τους μολύνουσιν,/ που τα πέρατα της βάρβαρης ανατολής,/ ορδές μυριάδες γιουρούκηδωνς,/ που για γαίμαν Χριστιανικόν αδημονούσαν/ όπως οι πρόγονοι τους Οθωμανοί Σουλτάνοι,/ οι γαιματοβαμμένοι, που τζιαί αυτοί αιμοδιψούσαν… Μαυροπικραμμένα, εσμίασιν τα πυρωμένα γαίματα/ τα πύρρεια τα δάκρυα, πικρά την νήσον,/ εποτίζαν τζιαί μ΄ορμή εχύνουνταν./ στην θάλασσα της Τζιερύνειας,/ Ερυθρά η θάλασσα βάφτηκε, Νεκρά θάλασσα εγίνει,/ μαύρη τζιαί η γη η δακρυοποτισμένη γέρημη τζιαί στείρα πια./ Αλοί τζιαί τρισαλοίμονο ..οϊμέ…!/ στα τρία μοιραία άσπρα περιστέρκα,/ τα έρημα, που λαβωμένα επετούσαν,/ που πάνωθκιον, της αστραποκτυπημένης,/ στο βαρύν σκότος πισσούρι τυλιγμένης,/ θαλασσοφίλητης πανώρκας νήσου/. 

 

Ας όψονται τζι΄ ας ξέρουσιν,/ οι Τούρτζιοι βαρβάροι, ότι ακόμα τζιαί μετά,/ που μια νύχτα πισσοσκότεινη ο ήλιος/, ο φωτοστεφανώμενος,/ το πουρνόν τζιαί πάλαι, θ΄ ανατείλει,/ απ τα φωτόλαμπρα, της Κυπρου τα ‘πουράνια,/ με το κοντάρι του, το λαμπερόν, φωθκιάν τζι όλεθρον/, εις τους οχτρούς αλύπητα θα σπείρει/ τζιαι Ανάσταση τζιαι Λευτερκά, εννά φέρει…. Ενε πρόλαβαν το μήνυμα στην μάνα μας να πάνε,/τα τρία της Κύπρου, περιστέρκα../ Απεγνωσμένα μάχουνται,/ στης Κύπρου της ματοτζιηλισμένης/, στην αχάπαρη την μάνα για να πάσιν,/ να ικετεύσουν, ύστατη στιγμή,/ βοήθεια μητρική να κελεύσουν/ Εν είχαν απ΄αλλού βοήθεια,/ τα άμοιρα να εκλιπαρήσουν,/ για την έρμην κόρη, που ψυχομαχούσε./ Εθέλασιν μόνο στην μάνα της,/ τα μαύρα μαντάτα να της λαλήσουν,/ για την βαρβαροκτυπημένη θυγατρί,/ απού τα σιέρκα τα ΄γκληματικά κατασφαγμένης,/ αυτόνων των βάρβαρων, τ΄ Αττίλα απογόνων./ 

 

Εν πρόλαβε το μαυροπικραμμένο μαντάτο/, το ΄να άσπρο περιστέρι για να πάει/, μες΄ τους καπνούς εχάθην./ Απού ψηλά την Κύπρο εθώρεντην,/ που εκαύκετου…, εν άντεξε τζι΄ εποστάθην,/η θλίψη το παράλυσε, τζιαί χάμου πέφτει,/ οϊμένανε.. στ’ Απόστολου Βαρναβα σκλαβωμένο μοναστήρι!/ Το άλλο στου Τζιύκκου το ψηλό βουνί,/ της Παναγιάς Τζιυκκώτισσας, στο άγιο το θρονί της,/ ψυχομασιεί τζιαί σέρνεται το πισσομαυρισμένο/το τρίτο απ τον ουρανό, την Κύπρο/ που τους καπνούς, θολά εθώρεντην / τζι΄ απ την πύρινη θωρκά του, αστραπόβροντα γενιούνται./ τζιαι επιθανάτιο Ύστατο ανακάλημα, μες την ανεμοζάλη του την μαυρογέρημη/, σαν Διγενή Ακρίτα μεταμόρφωση,/ στα θεία ουράνια με βροντερήν ανθρώπινην λαλιά/, ανακράζει το πικροποτισμένο/ τζιαί αναπέμπει ικεσία έσχατη,/ που σαν ιερή ψαλμουδκιά απόκοσμη,/ απαντοχή στα πέρατα ακούστην,/ « Την Κύπρο σώστε, Ω! Θεέ, Χριστέ μας,/ τζιαί συ Τζιυκκώτισσα Παναγιά μας»

 

Εσύ της Κύπρου μάνα Παναγιά, που στην Κύπρο,/ όταν ήρτες τον Άη Λάζαρο να δείς,/ πάνου στου Τζιύκκου τα βουνά μαζί,/ τ΄ ανεβήκατε για να βλογήσετε,/ πιστούς Χριστιανούς Κυπραίους,/ τα πεύκα ούλλα λύγισαν τζιαί υποκλιθήκαν./ Έλα πίσω Παναγιά μας, συγχώρεση να δώσεις,/ για τις αμαρτίες μας τζιαί τούτην μόνον την φοράν,/ στα τιμημένα χώματα της Κύπρου/, τους βαρβάρους να λυγίσεις και γονατίσεις,/Αυτούς τους Αγαρηνούς που αμάχους κατακάψαν,/ εκκλησιές λεηλάτησασιν, ιερά και όσια καταπατήσασιν…/ κεραυνούς αστροπελέκια ρίξε τους/ την Κύπρο για να αδειάσουν και να θεοκαρβουνιάσουν ….

 

Τζιαί επί τέλους οι Κυπραίοι τζιαί ούλλoς,/ ο Ελληνισμός αυτός ο μαρτυρικός λαός να πνάσουσιν…,/τζιαι απ αύτην του κόσμου την μαυροσκότεινη/ μαυρογέρημη τραγωδία της πανδημίας τζιαί τους τούρκους να ησυχάσουσιν…. , / ειρήνη, υγεία τζιαί αναπαμό νάχουν, / τα ματωμένα γόνατα τους,/μπορεί να είναι λυγισμένα αλλά ποτέ γονατισμένα/ και αν κάποτε ακουμπούν τα ιερά χώματα,/ για τους νεκρούς τους ήρωες τζιαι για προσευχή είναι….. Α.Α.

 

Παναγιά Κυκκώτισσα.  

 

Χαῖρε, ἀγλάϊσμα νήσου Κύπρου· /Χαῖρε, ἐγκαύχημα μάνδρας Κύκκου. /Χαῖρε, Ἀποστόλου Λουκά ἔργον τίμιον/Χαῖρε, θλιβομένου λαοῦ παραμύθιον.  

 

Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του.  

 

Επιμέλεια-έρευνα από Αντώνη Αντωνά- Συγγραφέα, αδελφό εθνομάρτυρα. Αποσπάσματα με πρόσθετες πληροφορίες από ιστορικά βιβλία του ιδίου, ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΗ ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΚΥΠΡΟΣ, ΕΣΧΑΤΗ ΙΚΕΣΙΑ, ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ κ.ά. 

 

www.ledrastory.com