Γροθιά στη βιτρίνα!…

Γράφει ο ΠαπαΗλίας Υφαντής

Κάποιος δοκησίσοφος νομικός θέλησε να παγιδεύσει το Χριστό: «Δάσκαλε, του είπε, τι πρέπει να κάμω, για να κερδίσω την αιώνια ζωή»; 
– «Ν’ αγαπάς το Θεό και τον πλησίον σου», αποκρίθηκε ο Χριστός. 
Κι ο νομικός, νιώθοντας ότι αυτοπαγιδεύτηκε, ξαναρώτησε: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου»; 
Για να δώσει αφορμή να ειπωθεί η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη (Λουκά: Ι: 25-37), η οποία αποτελεί την ευστοχότερη ανατομία της πανανθρώπινης κοινωνίας: 

«Κάποιος άνθρωπος, είπε ο Χριστός, κατέβαινε απ’ τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ και έπεσε σε ενέδρα ληστών Οι οποίοι αφού τον χτύπησαν και τον λήστεψαν, τον εγκατέλειψαν μισoπεθαμένο. Πέρασε, απ’ τον τόπο εκείνο ένας ιερέας. Κι, ενώ είδε τον άνθρωπο, τον προσπέρασε. Το ίδιο έκαμε κι ένας λευίτης. Όμως κάποιος Σαμαρείτης, που περνούσε από κει τον σπλαχνίστηκε και τον περιέθαλψε….».

Τι βλέπουμε στην προκειμένη περίπτωση;
Από το ένα μέρος τον άνθρωπο, ή και ολάκερη την ανθρωπότητα. Κι από το άλλο μέρος τους ληστές. Και δεν έχει καμιά σημασία, αν οι ληστές εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ποινικού κώδικα ή είναι νόμιμοι μεγαλοκακούργοι: Βασιλιάδες, δηλαδή, πρωθυπουργοί, και πάσης φύσεως εκπρόσωποι της άρχουσας αναρχίας. Οι οποίοι εντούτοις ακούνε σε διάφορες κολακευτικές προσφωνήσεις, όπως μεγαλειότατοι, εξοχότατοι, σεβασμιώτατοι κλπ. 

Κι ανάμεσα στους θύτες και τα θύματα, ανάμεσα στους λύκους και τ’ αρνιά, είναι οι εκπρόσωποι της θρησκείας και του νόμου. Που ενσαρκώνουν-υποτίθεται- την αγάπη και τη δικαιοσύνη. Και έχουν ως έργο τους να προστατεύουν τ’ αρνιά απ’ τους λύκους.
Κι όμως, όταν έρχεται η ώρα του καθήκοντος, λιποτακτούν. Και πολύ συχνά, όχι μόνο δεν συμπαραστέκονται στους κατατρεγμένους, αλλά και συμπράττουν συχνά με τους διώκτες. Ευλογώντας την τυραννία και διδάσκοντας στους λαούς την τυφλή υποταγή στην κακουργία. Αν δεν γίνονται και οι ίδιοι τύραννοι και εκμεταλλευτές χειρότεροι κι απ’ τους διώκτες. 

Και γιατί λιποτακτούν οι άνθρωποι της θρησκείας και του νόμου και συμμετέχουν στη συμπαιγνία του κατεστημένου; Γιατί δεν έχουν σπλάχνα, λέει η παραβολή. Και δεν έχουν σπλάχνα, γιατί οι λυκάνθρωποι του κατεστημένου δίνουν στους εκπροσώπους της θρησκείας και του νόμου αντιπαροχές: ηγεμονικές αποδοχές και σκανδαλώδη προνόμια. Κι έτσι η σφαγή των αρνιών γίνεται ανεμπόδιστα. Και συχνά ευλογείται και ως έργο… θεάρεστο. 

Αν θυμάμαι καλά, όταν ταριχεύουν τα πτώματα, τους αφαιρούν τα σπλάχνα. Κατά παρόμοιο τρόπο, οι άνθρωποι της θρησκείας και του νόμου είναι, συχνά, σαν τα ταριχευμένα πτώματα. Γι’ αυτό οι θρησκείες τους δεν έχουν αγάπη και οι νόμοι τους δεν έχουν δικαιοσύνη. Γι’ αυτό και οι θρησκείες τους είναι νεκρές και τα νομικά τους καθεστώτα αποπνέουν πτωμαΐνη. Γι’ αυτό οι θρησκείες τους κάνουν «σταυροφορίες» και «ιεραποστολικές» εκκαθαρίσεις. Και οι νόμοι τους σταυρώνουν αθώους και εφευρίσκουν βαστίλλες για την «τρομοκρατία» και μισθοδικεία, για τις τερατώδεις ανισότητες. Ή γκέτο βασανιστηρίων, όπως το Γκουαντανάμο, όπου πνίγονται οι φωνές κάθε αντίστασης… 

Όπου όμως οι εκπρόσωποι της θρησκείας και του νόμου λιποτακτούν, οι άνθρωποι, που έχουν σπλάχνα, τολμούν. Κι όσο η ασπλαχνία δεν έχει όρια, τόσο και περισσότερο η ευσπλαχνία είναι ανεξάντλητη. Και δεν σταματάει ποτέ και πουθενά. Και φτάνει ακόμη και μέχρι το Σταυρό! 

Ο Σαμαρείτης, που είδε και σπλαχνίστηκε το μισοπεθαμένο άνθρωπο, δεν περιορίστηκε να προσφέρει μόνο τις πρώτες βοήθειες. Τον μετέφερε στο πανδοχείο, που την εποχή εκείνη πρόσφερε και νοσοκομειακές υπηρεσίες. Και ανέλαβε τα έξοδά του, μέχρι την τελειωτική θεραπεία… 

Έτσι ακριβώς θα ’πρεπε να ’ναι και η Εκκλησία. Πανδοχείο για τις παντοειδείς ανάγκες των ανθρώπων. Όπως τη θέλει ο Καλός Σαμαρείτης, ο Χριστός. Που φρόντισε, όχι μόνο για τη θεραπεία των αρρώστων, αλλά ακόμη και για το ψωμί των πεινασμένων. Κι όχι μόνο η Εκκλησία θα ’πρεπε να ’ναι έτσι, αλλά και η Πολιτεία. Με τους νομοθέτες της και τους δικαστές της. Που νομιμοποιούν την αδικία και κηρύσσουν παράνομη τη δικαιοσύνη. Για να καταδικάζουν τους αθώους και ν’ αθωώνουν τους κακούργους. 

Και οι δημόσιες υπηρεσίες. Που συνήθως επικαλούνται τη νομιμότητα, προκειμένου να ταλαιπωρούν το φτωχό λαό, ενώ κλείνουν τα μάτια τους μπροστά στο όργιο αυθαιρεσίας των διαφόρων χρυσοκανθάρων. Και με αυτό το πνεύμα έπρεπε να αντιμετωπίζονται όλα τα κοινωνικά προβλήματα και τα θύματα της κοινωνικής αδικίας και αναλγησίας. Πάντοτε. Και όχι μόνο, περιστασιακά και καιροσκοπικά, «προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις»… 

Δεν επέλεξε τυχαία ο Χριστός το Σαμαρείτη. Τον επέλεξε, γιατί ο Σαμαρείτης για τους ανθρώπους της θρησκείας και του νόμου εθεωρείτο απόβλητος, παράνομος, σχισματικός, αιρετικός. Το παράδειγμα του Σαμαρείτη ήταν η γροθιά του Χριστού στη βιτρίνα του κατεστημένου του καλού υπόκοσμου των «σεβασμιότατων» και «εξοχότατων». Πίσω απ’ την οποία ελλοχεύει η νωθρότητα, η συμπαιγνία, η προδοσία και το έγκλημα.

Κι από το άλλο μέρος θέλησε να αναδείξει τη μοναδική μεγαλειότητα και σεβασμιότητα, που είναι ο άνθρωπος, που έχει σπλάχνα για το συνάνθρωπό του: Τον άνθρωπο της ανάγκης, τον άρρωστο, τον πεινασμένο και καθένα, που καταδυναστεύεται και καταληστεύεται. Κι αυτός, ο συμπαραστάτης, σύμφωνα με την παραβολή, είναι ο «πλησίον». Αυτός και κανένας άλλος!… 

Όλοι οι άλλοι είναι μακριά απ’ το συνάνθρωπό τους. Κι ακόμη μακρύτερα απ’ το Θεό. Συνεργάτες και συνεταίροι της ληστοσυμμορίας. Κι ας έχουν βαρύγδουπους τίτλους, Κι ας φορούν επιβλητικές τηβέννους και χρυσοποίκιλτα άμφια…. 

Άλλωστε ποιος αμφιβάλλει ότι η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη δεν αποτελεί ακριβέστατη ακτινογραφία της τωρινής τραγωδίας, της πατρίδας μας; Και πως αυτός που καθυστερεί απελπιστικά αυτή την ώρα είναι ακριβώς ένας Καλός Σαμαρείτης! 

ΥΠΕΡΒΑΣΗ