Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Γράφει ο Απόστολος Παπαδημητρίου

Πρόσφατα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία αναμετέδωσαν δύο πολύ σημαντικές ειδήσεις. Η πρώτη συνιστά την προειδοποίηση των ειδικών επιστημόνων για τις δραματικές συνέπειες από την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη και της εξ αυτής άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Η δεύτερη γνωστοποιεί τον τρομακτικό εφέτος αριθμό πυρκαγιών στο δάσος του Αμαζονίου, 74.000 τον αριθμό. Δεν γνωρίζουμε, πού στοχεύουν οι ειδήσεις αυτές. Είναι ένα μήνυμα με αποδέκτες τους υπευθύνους για τη χάραξη πολιτικών στην επιφάνεια του πλανήτη ή μήνυμα με αποδέκτες όλους εμάς, προκειμένου να ελέγξουμε την προσωπική μας συμπεριφορά; Πολύ φοβούμαι ότι οι πάντες διακρινόμαστε από την έλλειψη διάθεσης προς ανάγνωση μηνυμάτων αυτού του είδους.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώθηκε έλλειψη σύμπνοιας των εκπροσώπων των ισχυρών χωρών για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Και δεν είναι επίσης λίγες οι αποφάσεις προς λήψη μέτρων, οι οποίες παρέμειναν στα χαρτιά. Ο λόγος είναι απλός. Οι πολιτικοί είναι υποχείρια των ισχυρών οικονομικών παραγόντων και δεν έχουν το σθένος να λάβουν αποφάσεις με επιπτώσεις επί των κερδών αυτών. Αλλά και οι επιστήμονες είναι εξ ίσου υποχείρια, ώστε αν επιμείνουν να προβάλουν τους κινδύνους, διατρέχουν τον κίνδυνο αποκλεισμού της έρευνάς τους από τη χρηματοδότηση και απομόνωσης. Γιατί όμως ισχυροί παράγοντες, όπως ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Γκόρ, και άλλοι διεξήγαγαν αγώνα για την ευαισθητοποίηση των πολιτών του πλανήτη. Είναι απλό: Άλλο αγωνίζομαι φωνασκώντας και δρέποντας δάφνες ή χρήμα (αρκετές οι πωλήσεις του συγγράμματός του Γκορ) και άλλο λαμβάνω δραστικά μέτρα.

Ήδη κατά τη δεκαετία του 1970 είχε αρχίσει η πτώση της στάθμης των υδάτων στη λίμνη Τσάντ της υποσαχάριας Αφρικής. ΟΙ κάτοικοι των γύρω από τη λίμνη περιοχών, μικροκαλλιεργητές και κτηνοτρόφοι, άρχισαν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Η επιφάνεια της λίμνης έχει μειωθεί κατά 95% στο διάστημα 1965-2001! Θα ισχυριστούν κάποιοι ότι οι εντόπιοι πληθυσμοί ευθύνονται λόγω της υπεράντλησης. Αλλά είναι βεβαιωμένη η ραγδαία αύξηση της ξηρασίας στην περιοχή. Από τότε μέχρι σήμερα πλήθος πολέμων έχουν συνταράξει τους λαούς της ζώνης Σαχέλ. Σουδάν, Τσάντ, Ουγκάντα, Νιγηρία, Μάλι έχουν γευθεί τον όλεθρο από τον αλληλοσπαραγμό μεταξύ φυλών, προς ικανοποίηση των συμφερόντων των οικονομικά ισχυρών του πλανήτη. Σήμερα οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα για την πιθανή συνέπεια για τους κατοίκους της Βενετίας μετά από 50 έτη λόγω της ανόδου της στάθμης των θαλασσών. Πόσοι συνάνθρωποί μας στο Μπαγκλαντές θα μείνουν άστεγοι, καθώς τα χαμόσπιτά τους θα κατακλυσθούν από τα ύδατα, δεν ενδιαφέρει τον δυτικό άνθρωπο! Ίσως οι απόγονοί μας να θέτουν το ερώτημα: Τι θέλουν αυτοί στη χώρα μας; 

Αν από τότε λαμβάνονταν δραστικά μέτρα περιορισμού της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και αποτροπής των πολέμων, ασφαλώς οι Αφρικανοί της Σαχέλ δεν θα είχαν φθάσει σε απόγνωση, ώστε να καταναλώσουν ακόμη και τον σπόρο της επόμενης σποράς! Αν τα χρήματα που δαπανήθηκαν για πολεμικούς εξοπλισμούς διατίθεντο για αναπτυξιακά έργα, η εικόνα της περιοχής θα ήταν πολύ διαφορετική. Εγκαταστάσεις αφαλάτωσης στις ακτές της Νιγηρίας και αγωγός μεταφοράς του ύδατος προς βορρά, μέχρι τη λίμνη Τσαντ, θα έδινε νέα ζωή στην περιοχή. Από την άλλη μεγάλες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συσκευών θα πρόσφεραν άφθονη ενέργεια στη διαρκώς διψασμένη για κατανάλωση Ευρώπη. Σήμερα λόγος γίνεται αποκλειστικά για αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου με κύριο στόχο την απεξάρτηση των δυτικών χωρών από την άκρως αντιπαθή στη Δύση Ρωσία.

Οι πυρκαγιές στα δάση του Αμαζονίου δεν είναι εφετινό φαινόμενο. Κατ’ έτος έχουμε σημαντικό αριθμό πυρκαγιών. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας απέδωσε αυτές σε εμπρησμούς από μέλη ΜΚΟ, επειδή διέκοψε τη χρηματοδότησή τους. Αφελής η κατηγορία. Κάποιοι άλλοι κατηγόρησαν αγρότες και κτηνοτρόφους, οι οποίοι σκοπεύουν στην εξεύρεση γης. Τέλος ειπώθηκε με μισόλογα ότι πιθανόν οι πυρκαγιές να οφείλονται σε μεγαλογαιοκτήμονες. Αλλά αυτό είναι γνωστό από πολύ καιρό. Μεγάλο κακό μπορούν να προκαλέσουν μόνο οι οικονομικά ισχυροί. Και είναι γνωστό ότι η Βραζιλία έχει επιλεγεί, ως χώρα με μεγάλες εκτάσεις, για την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών, με κυρίαρχη τη σόγια. Κάποιες φωνές τόλμησαν στο παρελθόν να καταγγείλουν ακόμη και εκβιασμούς σε βάρος των Ινδιάνων, προκειμένου αυτοί να απομακρυνθούν από τις πατρογονικές τους εστίες. Ακούστηκε ότι έχουν διαπραχθεί και δολοφονίες προσώπων και μαζικές δηλητηριάσεις. Ποιος έχει την τόλμη να αποκαλύψει την αλήθεια; 

Αν το μήνυμα απευθύνεται σε μας, δεν έχουν ως σκοπό οι αποστολείς να μας φρονηματίσουν τώρα που μας έχουν εθίσει στον ξέφρενο καταναλωτισμό. Να μας αποκοιμίσουν θέλουν βεβαιώνοντάς μας ότι «έχουσιν γνώσιν οι φύλακες». Και επειδή όλα τα περιμένουμε από τους ισχυρούς, ας δούμε τί θα μπορούσε να πράξει η αδύναμη χώρα μας χωρίς ιδιαίτερο κόστος.

• Άμεση απαγόρευση χρήσης πλαστικών μιας χρήσης σε πλείστους τομείς.  
• Διάθεση ποσίμου νερού σε συσκευασίες μόνο των 10 λίτρων, οι οποίες θα επιστρέφονται. 
• Διάθεση σε χώρους εστίασης και αναψυχής εμφιαλωμένου νερού, αναψυκτικών και καφέ μόνο σε γυάλινες φιάλες και ποτήρια. Οι εν κινήσει ευρισκόμενοι ας φροντίζουν να φέρουν μαζί τους δοχεία νερού και καφέ.  
• Άμεση κατάργηση πλαστικών ειδών εστίασης μιας χρήσης (κουτάλια, πηρούνια, μαχαίρια, ποτήρια).  
• Κατάργηση της ενεργοβόρου μεταλλικής συσκευασίας ζύθου και αναψυκτικών ποτών. Οι εν κινήσει ας φροντίζουν να μεταγγίζουν τα ποτά σε δοχεία, έστω και πλαστικά. Αν θεωρηθεί αδύνατη η κατάργηση των μεταλλικών συσκευασιών για πρακτικούς λόγους, πρέπει να αυξηθεί ο ΦΠΑ και να εφοδιασθούν όλες οι σχολικές μονάδες με συσκευές συμπίεσης κουτιών αλουμινίου προς πώληση. Τα παιδιά πρέπει να εθιστούν στην ανακύκλωση πριν εθιστούν στους καφέδες. Στο ετήσιο προγραμματισμό των σχολείων πρέπει να υπάρχει δενδροφύτευση αριθμού δένδρων σε συνεργασία με τους δήμους και τις δασικές υπηρεσίες. 
• Άμεση πρέπει να είναι η απαγόρευση διαφημιστικών φυλλαδίων. Η τηλεόραση και το διαδίκτυο υπεραρκούν.  
• Η χρηματοδότηση των δήμων πρέπει να συναρτάται προς τα έργα ανακύκλωσης. Πολλοί δήμοι είναι απαράδεκτοι έχοντας μείνει προκλητικά στάσιμοι.  
• Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να συμβάλει με μελέτες στην αξιοποίηση των φυτικών αποβλήτων, ο όγκος των οποίων είναι τεράστιος στη χώρα μας.

Ασφαλώς πρωτίστως θα αντιδράσουν στα μέτρα οι υποδουλωμένοι στην εύκολη κατανάλωση πολίτες δίδοντας άφεση σ’ εκείνους που το μόνο, για το οποίο ενδιαφέρονται, είναι η αύξηση της κατανάλωσης και, μέσω αυτής, των κερδών τους. Και φυσικά οικονομικά ισχυροί υπάρχουν και στη χώρα μας, ιδιαίτερα οι πολυεθνικές, που καρπούνται σημαντικότατο μερίδιο της αγοράς. Γι’ αυτό και οι εκκλήσεις να μην πορευόμαστε προς τις παραλίες με πλαστικά μάλλον θα πέσουν στο κενό!

Η πρώτη εντολή του Θεού προς τους πρωτόπλαστους ήταν «εργάζεσθαι και φυλάσσειν» τον Παράδεισο. Ο δυτικός άνθρωπος στην απληστία του υποβάθμισε το περιβάλλον τρομακτικά, αλλά παραμένει ασύνετος και αδιόρθωτος στην αλαζονεία και τον κομπασμό για τα επιτεύγματά του. Ο άγιος Κοσμάς, ο εθνοϊερομάρτυρας, δεν περιοριζόταν μόνο στην διδασκαλία. Εμβολίασε πληθώρα αγρίων δένδρων και τόνισε ότι οι άνθρωποι θα πεινάσουν, όταν πάψουν να αγαπούν τα δένδρα, τη φύση γενικότερα. Το φάσμα της πείνας πλανάται επάνω από δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας και αυτό εκτείνεται ολοένα και απειλητικότερο και εμείς κλαψουρίζομε για την πιθανή άνοδο της στάθμης των θαλασσών μετά πεντηκονταετία. Η υποκρισία στο απόγειό της. Άραγε ελπίζουμε να λάβουν δραστικά μέτρα οι G7; 

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»