Τα «δίκαια» και τα «άδικα» της ανανέωσης των ψηφοδελτίων

Του Δημήτρη Κωνσταντάρα

Τα στοιχεία από τα ευρήματα κάθε λογής ερευνών έχουν πάντοτε πολλαπλές αναγνώσεις. Και η κάθε ανάγνωση εξαρτάται κυρίως από τους στόχους χρήσης των αποτελεσμάτων. Πρόκειται δηλαδή μια «έρευνα ρουτίνας», για να ξέρουμε δηλαδή πού βρισκόμαστε σε κάθε τομέα που ερευνάται; Ή υπάρχει ειδικό ενδιαφέρον για κάποιου είδους «δράση», βάσει των αποτελεσμάτων και του τρόπου ερμηνείας τους; 

Παρακολουθώντας εκ του σύνεγγυς τα τεκταινόμενα από τα μέσα του 2018, όταν και είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες των κομμάτων για την θερμή εκλογική χρονιά του 2019 και η διαμόρφωση του αρχικού κορμού των συνδυασμών που εξέταζαν, είχα διαπιστώσει, ακόμη και μιλώντας με επικεφαλής κομμάτων και άλλα , ηγετικά στελέχη τους, μιαν «χαριτωμένη» αντιμετώπιση των άνω το 60 ετών πολιτευτών, τέως βουλευτών και στελεχών που είχαν πολιτευτεί και ενδεχομένως αντιμετώπιζαν την πιθανότητα να ξαναπολιτευτούν τα οποία, τα περισσότερα κόμματα θεωρούσαν ως «πεπερασμένα».

Το σύνθημα των περισσοτέρων «αστικών» κομμάτων ήταν η «Ανανέωση» σε όλα τα επίπεδα. Καμία αντίρρηση. Σωστή σκέψη. Και την επικροτώ. ΑΛΛΑ…. υπό την προυπόθεση ότι θα μπορούσαν να αποκωδικοποιήσουν και τη λέξη «πεπερασμένα». Πολλές οι ερμηνείες. Πεπερασμένα ηλικιακά; Από πλευράς δραστηριότητας; Από τον ενδεχόμενο χαρακτηρισμό τους ως «παλαιοκομματικών»; Από την …εμφάνισή τους; Από τη νοοτροπία τους; Τη διάθεσή τους; Την προσφορά τους; Την εμπειρία τους; Τη δημιουργικότητά τους; Την αποδοχή τους; 

Η εντύπωση που αποκόμισα ήταν ότι τα επιτελεία των κομμάτων θεωρούσαν «πεπερασμένους», «ξοφλημένους» , εν ολίγοις «βαρίδια» τα στελέχη τους που βάδιζαν προς – ή είχαν ξεπεράσει- τα 65- 70 τους χρόνια. Χωρίς σχεδόν ΚΑΜΙΑ εξαίρεση. Και με αυτή τη λογική, «έκοβαν κι έραβαν», στρατολογώντας 35ντάρηδες και 40άρηδες, πολύ αξιόλογους και ελπιδοφόρους μεν αλλά αδοκίμαστους, συνεπώς άπειρους. Προσπάθησα να επιχειρηματολογήσω αναφέροντας και την «άλλη πλευρά» , την εμπειρία, την απόδοση, την λαική αποδοχή, τη σοβαρότητα τέτοιων «βαριδιών» αλλά στάθηκε μάταιο. Και τα ψηφοδέλτια των Ευρωεκλογών και των Εκλογών Τοπικής Αυτοδιοίκησης καταρτίστηκαν έτσι. 

Άλλη συζήτηση δεν έγινε βέβαια και το ίδιο ίσχυσε και με τους συνδυασμούς των Εθνικών Εκλογών. Το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού, δεν γνώριζε καν τα ονόματα των υποψηφίων. Και ψήφισε βάσει της αναγνωρισιμότητας και της ευρύτατης προβολής από τα ΜΜΕ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην Ελλάδα έχουμε έναν πραγματικά «γερασμένο» ηλικιακά πληθυσμό για πολλούς και διάφορους λόγους. Είναι δυνατόν να τον ανανεώσουμε πολιτικά με καθαρά ηλικιακά κριτήρια και να αναμένουμε ότι έτσι ΜΟΝΟ θα πετύχουμε τη στελεχιακή ανανέωση; Μα τότε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο Κωστής Στεφανόπουλος και ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Κωνσταντίνος Τσάτσος και ο Ξενοφών Ζολώτας θα είχαν «κοπεί»! Θα λύσουμε μήπως έτσι το ευρύτερο δημογραφικό μας πρόβλημα; Μα οι άνω των 60-65 ετών δεν ψηφίζουν; Δεν επιλέγουν; Δεν το έχουν αυτό το δικαίωμα; 

Και τι μαθαίνουμε επίσημα; Ότι ένας συντριπτικός αριθμός Ελλήνων ψηφοφόρων είναι σήμερα άνω των 65 ετών. Πρόκειται για τα συμπεράσματα της έρευνας του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που δείχνει κάτι πολύ δυσάρεστο ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ αλλά και τρομερά ενδιαφέρον ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΑ: 22% των κατοίκων της Ελλάδας είναι πλέον ηλικίας άνω των 65 ετών, ενώ το ποσοστό των 85 ετών και άνω «αγγίζει» το 3,5%. Συνολικά 25,5%. 

Και τα αποτελέσματα; Επισήμως, ο πληθυσμός της χώρας την 1η Ιανουαρίου 2017 ήταν 10.757.300. Κοντά στα 2,8 εκατομμύρια, άνω των 65 ετών. Στις ευρωεκλογές ψήφισαν 6 εκατομμύρια. Αναλογικά, οι άνω των 65 ήταν 1.530.000 άνθρωποι.

Ποιος δεν το ήθελε αυτό το 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους; Διότι μη βάζοντας στα ψηφοδέλτια παρά ελάχιστους υποψήφιους άνω των 65, ανθρώπους που αυτός ο κόσμος ήξερε καλά και εμπιστευόταν - ή , έστω, απέρριπτε αλλά εν γνώσει του- εξανάγκαζε τους ψηφοφόρους να ψηφίσει «άλλους» ή και κανέναν. Αυτό είναι κάτι σωστό και δίκαιο;