Η ΑΟΖ χάθηκε στη νέα Ελληνική Βουλή

Ένα μάθημα που πρέπει να μελετήσουμε όλοι μας… 

Του Θεόδωρου Καρυώτη 

Παρακολούθησα την τηλεοπτική παρουσίαση των προγραμματικών δηλώσεων της νέας ελληνικής κυβέρνησης, το Σάββατο 20 Ιουλίου 2019 και ένοιωσα μια πικρία όταν ο ικανός και ευπρεπής νέος πρωθυπουργός της πατρίδας μας ξέχασε, όταν ανέβηκε στο βήμα, ποιά ήταν η ημερομηνία στην οποία εκφωνούσε την παρθενική πρωθυπουργική ομιλία του στην Βουλή των Ελλήνων, που προέκυψε από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου.

Η 20η Ιουλίου 2019 σηματοδοτούσε την 45η επέτειο της εισβολής των Τούρκων στο μαρτυρικό νησί και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξέχασε να αναφερθεί σε αυτό το τραγικό γεγονός, που βασανίζει τον ελληνισμό για πάνω από τέσσερις δεκαετίες.

Πριν ανέβει στο βήμα ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο μήνυμά του, ανήμερα της επετείου της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ανέφερε:

«Ο γενναίος τουρκικός στρατός, που δεν θεωρεί την Κύπρο ως κάτι διαφορετικό από τη δική του πατρίδα, όταν είναι για τη ζωή ή την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων, δεν θα διστάσει να κάνει ξανά το ίδιο βήμα ξανά, που έκανε και πριν από 45 χρόνια, αν χρειαστεί. Να μην έχει κανείς αμφιβολία γι’ αυτό!» Έτσι η απογοήτευση μεγάλωσε, όταν ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε μόνο για δυο λεπτά στο πιο σημαντικό θέμα που απασχολεί σήμερα την Ελλάδα, που δεν είναι άλλο από την αυξανόμενη εχθρότητα της Τουρκίας προς την Ελλάδα και την Κύπρο.

Συγκεκριμένα δήλωσε:

«Σε ότι αφορά την γειτονική μας Τουρκία θα είμαι λιτός. Πυξίδα για τις σχέσεις μας παραμένει το διεθνές δίκαιο και η διάθεση φιλικής συνεργασίας χωρίς όμως ρητορικούς παροξυσμούς όπως, δυστυχώς, ακούσαμε και σήμερα και με ισχυρή εθνική αυτοπεποίθηση. Στο πλαίσιο αυτό δεν διστάζω να καλέσω τον Πρόεδρο Ερντογάν να επιχειρήσουμε μαζί ένα τολμηρό βήμα μπροστά. Είμαστε υποχρεωμένοι από την γεωγραφία να ζούμε μαζί. Η αχρείαστη ένταση, οι κούρσες εξοπλισμών στερούν και από τις δύο χώρες πολύτιμους πόρους που μπορούν να αξιοποιηθούν, τελικά, προς όφελος των πολιτών μας.» 

Μέσα σε αυτή την σύντομη παρένθεση ξεχάστηκαν οι πρωτοφανείς, στις διεθνείς σχέσεις και στο διεθνές δίκαιο, παραβιάσεις της κυπριακής και ελληνικής ΑΟΖ απο την εξ Ανατολών γείτονα.

Ο μόνος που μίλησε για ΑΟΖ ήταν ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας που δήλωσε:

«Η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει ανεμπόδιστη γεωτρήσεις στην Κύπρο, στις συνεχείς παραβιάσεις στο Αιγαίο και αμφισβητεί ανοιχτά με τους χάρτες της γαλάζιας πατρίδας την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ.» 

Στο τέλος τον λόγο έλαβαν και οι αρχηγοί των δυο ακραίων κομμάτων στη νέα Βουλή, οι κύριοι Βελόπουλος και Βαρουφάκης.

Ο Βελόπουλος, που για πάρα πολλά χρόνια θεωρεί τον εαυτό του έναν από τους μεγάλους και φανατικούς υποστηρικτές της ΑΟΖ, τα έκανε μούσκεμα, όταν στην ομιλία του ανέφερε:

«Ξέρετε τι περιλαμβάνει η Συμφωνία των Πρεσπών κύριε Μητσοτάκη; Περιλαμβάνει ως περίκλειστο κράτος την δυνατότητα των Σκοπίων να βγαίνουν από το Αιγαίο και να έχουν λιμενικό στον Θερμαϊκό κόλπο. Το περίκλειστο κράτος, που είναι ο κύριος Συρίγος; δικαιούται με βάση την ενδιάμεση συμφωνία, που υπέγραψε το ΠΑΣΟΚ στο παρελθόν, που είναι συνέχεια της σημερινής συμφωνίας να έχουν ναυτικό στον Θερμαϊκό κόλπο. Είναι το Άρθρο 5 κύριε Λοβέρδο. Τους επιτρέπει να έχουν ΑΟΖ κύριε Μητσοτάκη. Εγώ δεν θέλω να δω έξω από τον Λευκό Πύργο, στα 6 ν.μ. σκάφος των Σκοπίων του λιμενικού με τον ήλιο της Μακεδονίας πάνω στο σκάφος αυτό.» Ο μεγάλος οπαδός της ΑΟΖ δεν διάβασε ποτέ το Δίκαιο της Θάλασσας και νόμισε ότι η Βουλή των Ελλήνων ήταν κάτι παρόμοιο με το ακροατήριο στις τηλεοπτικές εκπομπές του.

Ο άλλος ακραίος, ο γνωστός Γιάνης, είναι εχθρός της ΑΟΖ και κατακεραύνωσε τους συναδέλφους του με στόμφο:

«Έδεσαν την χώρα στο άρμα των πολυεθνικών πετρελαίου και στο όραμα μιας Ελλάδας που θα διαπερνούν αγωγοί φυσικού αερίου στην Βόρεια Ελλάδα με την Ήπειρο σκαμμένη με fracking, το υπέδαφός της καταστραμμένο ώστε να πλουτίζουν κάποιοι ελάχιστοι ολιγάρχες. Μία Ελλάδα στην αγκαλιά του Νετανιάχου και τις αμερικανικές πολυεθνικές να νέμονται την ανατολική Μεσόγειο δίνοντας εξαιρετική ευκαιρία στον τουρκικό επεκτατισμό να πυροδοτεί εντάσεις στη Μεσόγειο.» 

Κύριοι βουλευτές,

Στην σημερινή Βουλή έτυχε η μοίρα να ασχοληθεί μεθοδικά και επειγόντως με την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), αφού από το 1982 μέχρι σήμερα καμία προηγούμενη Βουλή δεν ασχολήθηκε σοβαρά με το θέμα.

Θα ήταν, επομένως χρήσιμη μία «οδηγία προς ναυτιλλομένους» για τη σημασία της ΑΟΖ, που βρίσκεται στα χείλη, σχεδόν καθημερινά, όλων των Ελλήνων.

Ένα από τα πιο σημαντικά έργα της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας ήταν η δημιουργία και κωδικοποίηση του θεσμού της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Έτσι δόθηκε ένα τέλος στην χαώδη κατάσταση που επικρατούσε μέχρι τότε στο Διεθνές Δίκαιο Αλιείας. Με βάση τα άρθρα 55, 56, 57 της νέας Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ως Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ορίζεται η πέραν και παρακείμενη της αιγιαλίτιδας ζώνης περιοχή, το πλάτος της οποίας μπορεί να φθάσει τα 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης και εντός της οποίας το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα σε θέματα που έχουν σχέση με την εξερεύνηση, την εκμετάλλευση, την διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή μη, των υδάτων, του βυθού και υπεδάφους της θάλασσας, καθώς και κυριαρχικά δικαιώματα, που αναφέρονται στην εξερεύνηση και οικονομική εκμετάλλευση των ρευμάτων και των υπερκείμενων της θάλασσας ανέμων.

Εάν όλα τα παράκτια κράτη κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους για μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) 200 ν.μ., τότε η περιοχή των ωκεανών που θα ανήκει σ’ αυτά τα κράτη θα καλύπτει γύρω στα 37,7 εκατ. τετρ. ν.μ. ή το 35,8% της παγκόσμιας θαλάσσιας επιφάνειας. Μέσα στην επικυριαρχία αυτών των ζωνών περιλαμβάνονται πάνω από το 90% της παγκόσμιας αλιείας, πάνω από το 87% του πετρελαίου και φυσικού αερίου και γύρω στο 10% των πολυμεταλλικών κονδύλων. Επομένως, εύκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί την κρίσιμη σημασία που έχει η ΑΟΖ όχι μόνο για το Δίκαιο της Θάλασσας αλλά γενικότερα για την παγκόσμια οικονομία και τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις.

Το άρθρο 56 της UNCLOS είναι εκείνο που περιγράφει τα δικαιώματα, τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους μέσα στην ΑΟΖ. Σύμφωνα με αυτό, στην ΑΟΖ το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα για την έρευνα, την εκμετάλλευση, την διατήρηση και την διαχείριση των ζώντων ή μη πόρων του βυθού, του υπεδάφους και των υπερκείμενων υδάτων.

Επίσης ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα και σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες, όπως είναι η παραγωγή ενέργειας από τα ύδατα, τα ρεύματα και τους ανέμους. Επιπλέον το παράκτιο κράτος έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για:

(α) την τοποθέτηση και χρήση τεχνητών νήσων και άλλων εγκαταστάσεων,
(β) την διεξαγωγή θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας και
(γ) για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την ρύπανση. Το άρθρο 56 αναφέρει επίσης ότι το παράκτιο κράτος έχει υποχρέωση να σέβεται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των άλλων κρατών μέσα στην δική του ΑΟΖ πάντα βέβαια βάσει των όρων που προβλέπει η UNCLOS.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι άρθρο 56 δίνει “κυριαρχικά δικαιώματα” και όχι “κυριαρχία” στο παράκτιο κράτος σε σχέση με την ΑΟΖ. Έτσι η UNCLOS φροντίζει για τα συμφέροντα της παγκόσμιας κοινωνίας, αναγνωρίζοντας όχι μόνο ορισμένες υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους στο οποίο ανήκει η ΑΟΖ αλλά και δικαιώματα των άλλων κρατών, όπως βέβαια συμβαίνει με διαφορετικό τρόπο και στην περίπτωση της αιγιαλίτιδας ζώνης. Είναι ξεκάθαρο ότι στην UNCLOS έγινε μια προσπάθεια για την εξεύρεση ισορροπίας ανάμεσα στα παράκτια κράτη και στην παγκόσμια κοινωνία, για αρκετά θέματα. Μακροπρόθεσμα, με την τακτική και πρακτική των διαφόρων κρατών, θα φανεί κατά πόσον έχει διατηρηθεί αυτή η ισορροπία. Ανάμεσα στα θέματα που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα είναι αυτά της αλιείας, των υδρογονανθράκων, της ναυτιλιακής έρευνας, της ναυσιπλοΐας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Τα τέσσερα βασικά στοιχεία – εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος – περιλαμβάνονται όλα στα “κυριαρχικά δικαιώματα” στο άρθρο 56 της UNCLOS. Η υποχρέωση του παράκτιου κράτους για την επιβολή μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος περιλαμβάνεται στο Μέρος ΧΙΙ της Σύμβασης.

Το άρθρο 57 προβλέπει ότι η ΑΟΖ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 200 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Αυτό σημαίνει ότι το μέγιστο πλάτος της ΑΟΖ μπορεί να είναι 200 μίλια χωρίς αυτός ο αριθμός να είναι υποχρεωτικός για όλα τα παράκτια κράτη που δικαιούνται μιας ΑΟΖ. Μέχρι τώρα όλα τα κράτη που έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ έχουν επιλέξει τα 200 μίλια ως μέγιστο πλάτος, από το οποίο πρέπει βέβαια να αφαιρεθεί το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης.

Τα κέρδη που μπορούν να προκύψουν από μια ΑΟΖ, μπορεί να είναι τεράστια, εφόσον ένα πάρα πολύ μικρό κατοικήσιμο νησάκι βρίσκεται στρατηγικά τοποθετημένο σε απόσταση πέρα από 400 ν.μ. από οποιαδήποτε γειτονική χώρα. Έτσι θα μπορεί να εξασφαλίσει μια αποκλειστική ζώνη για αλιεία και εκμετάλλευση του θαλάσσιου βυθού που θα ξεπερνάει τα 125.000 τετραγωνικά μίλια, δηλαδή μια έκταση μεγαλύτερη από την Γαλλία. Τέτοιου είδους περιπτώσεις παρουσιάζονται κυρίως στον Ειρηνικό Ωκεανό αλλά και στον Ατλαντικό. Στον Νότιο Ειρηνικό υπάρχει ένα νησιωτικό κράτος, το Κιριμπάτι (πληθυσμός 60,000, που παλαιότερα είχε την ονομασία Νησιά του Γκίλμπερτ, που τώρα διαθέτει μια ΑΟΖ 770.000 τ.ν.μ.

Η λέξη «αποκλειστική»πριν από “οικονομική ζώνη” δεν είναι απολύτως ακριβής, εφόσον για ορισμένα θέματα, όπως η αλιεία, η ζώνη δεν είναι εντελώς αποκλειστική. Ο πρώτος Πρόεδρος της 2ης Επιτροπής Galino Pohl εισηγήθηκε την προσθήκη αυτής της λέξης κατά την διάρκεια της Διάσκεψης και ο όρος παρέμεινε μέχρι το τέλος. Η έννοια της αποκλειστικότητας συζητήθηκε αρκετές φορές στην Διάσκεψη, αλλά δεν υπήρξε γενική αποδοχή για το τι ακριβώς σημαίνει. Πάντως αναγνωρίζεται η προτεραιότητα που έχει το παράκτιο κράτος σε θέματα που εμπίπτουν στην οικονομική σφαίρα και που ανήκουν στα κυριαρχικά του δικαιώματα τα οποία μπορούν να αποκληθούν “οικονομική κυριαρχία”.

Το βασικό επιχείρημα στο οποίο μπορεί να βασιστεί κανείς για να αποδείξει ότι η ΑΟΖ ειναι sui generis, προκύπτει από μια ανάλυση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των κρατών σ’ αυτή τη ζώνη.

Στην ΑΟΖ, ένα μόνο κράτος, το παράκτιο κράτος στο οποίο ανήκει η ζώνη έχει κυριαρχικά δικαιώματα για οικονομικούς σκοπούς και δικαιοδοσία για ορισμένες άλλες δραστηριότητες, ενώ τα άλλα κράτη έχουν επίσης ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις μέσα στην ΑΟΖ.

Έτσι από την μια μεριά η ΑΟΖ δεν μπορεί να ανήκει στην αιγιαλίτιδα ζώνη όχι μόνο γιατί η UNCLOS ξεκάθαρα αναφέρει ότι η ΑΟΖ αρχίζει μετά την αιγιαλίτιδα ζώνη αλλά και γιατί τα άλλα κράτη έχουν ορισμένα δικαιώματα στην ΑΟΖ που δεν θα μπορούσαν να έχουν εάν η ΑΟΖ ήταν μέρος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Επίσης η ΑΟΖ δεν μπορεί να ανήκει ούτε στην ανοικτή θάλασσα γιατί το νομικό καθεστώς της ανοικτής θάλασσας χαρακτηρίζεται από την συνολική επικράτηση της αρχής της ελευθερίας. Η ανοικτή θάλασσα είναι μια ζώνη στην οποία δεν υπάρχει “κυριαρχία”, δηλαδή είναι μια ζώνη κοινής χρήσης από όλα τα κράτη, κάτι βέβαια που δεν ισχύει για την ΑΟΖ.

Ένα εύλογο ερώτημα είναι γατί προτάθηκε και τελικά υιοθετήθηκε μια ΑΟΖ με πλάτος 200 ν.μ. Δηλαδή, γιατί δεν προτιμήθηκε μια απόσταση 50 ν.μ. ή 100 ν.μ. ή 150 ν.μ. ή 500 ν.μ.; Η πιο αποδεκτή ερμηνεία είναι ότι όταν άρχισε η Διάσκεψη υπήρξαν ήδη ορισμένα κράτη που είχαν υιοθετήσει μια απόσταση 200 ν.μ. για την αιγιαλίτιδα ζώνη τους. Τα κράτη αυτά (της Λατινικής Αμερικής και μερικά της Αφρικής) δεν θα δέχονταν να περιορίσουν την κυριαρχία τους σε ένα πλάτος μικρότερο των 200 ν.μ. και πολύ σωστά πολλές αντιπροσωπείες σκέφθηκαν να προτείνουν τα 200 ν.μ. ως μια ΑΟΖ με την μεγαλύτερη πιθανότητα υιοθέτησης από την παγκόσμια κοινότητα.

Επιπλέον, η έννοια της ΑΟΖ είχε γίνει κατανοητή σαν μια προστατευτική ζώνη, όπου το παράκτιο κράτος θα είχε ένα σοβαρό έλεγχο των ζώντων και μη πλουτοπαραγωγικών πηγών του. Επίσης η απόσταση των 200 ν.μ. θα περιλάμβανε στις περισσότερες περιπτώσεις όλη την υφαλοκρηπίδα του παράκτιου κράτους που μέχρι τότε είχε ορισθεί ως μια απόσταση που το βάθος της θάλασσας φτάνει τα 200 μέτρα. Ουσιαστικά, η ΑΟΖ καλύπτει και την έννοια της υφαλοκρηπίδας, πρόβλεψη που ενόχλησε ιδιαίτερα την Τουρκία.

Υπάρχουν μερικά γενικά μέτρα που όλα τα παράκτια κράτη πρέπει να λάβουν για μια σωστή και λογική διαχείριση. Έτσι κάθε κράτος με ΑΟΖ πρέπει να πράξει τα ακόλουθα:

1. Να καθορίσει ποιές περιοχές του θαλάσσιου χώρου περιλαμβάνονται στην δική του ΑΟΖ.
2. Να επιχειρήσει, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να εκτιμήσει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της ΑΟΖ καθώς και τις οικολογικές ισορροπίες αυτής της ζώνης.
3. Να επιχειρήσει, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο να εκτιμήσει τις διαφορετικές χρήσεις των πλουτοπαραγωγικών πηγών καθώς και την αλληλεπίδρασή τους στην ΑΟΖ.
4. Να επιχειρήσει την καθιέρωση στόχων και προτεραιοτήτων με μια πολιτική που θα προάγει αυτούς τους στόχους και θα ενσωματώσει αυτές τις προτεραιότητες.
5. Να επιχειρήσει να ρυθμίσει τις διάφορες δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν στην ΑΟΖ, ώστε αυτές οι δραστηριότητες να προσαρμόζονται στις εθνικές επιλογές και δραστηριότητες.
6. Να καθιερώσει ένα θεσμικό μηχανισμό για την διαμόρφωση των αποφάσεων και την διαχείριση της ΑΟΖ.
7. Να προσδιορίζει αυτά τα προβλήματα ή τις ευκαιρίες που δεν μπορούν να επιλυθούν λόγω των περιορισμών που υφίστανται στην ΑΟΖ. Να αναπτύξουν μια στρατηγική για να μπορέσουν να ξεπεράσουν τέτοιου είδους ατέλειες.

Οι χώρες που έλαβαν μέρος στην Διάσκεψη προσπάθησαν να δημιουργήσουν μία φόρμουλα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την οριοθέτηση των διαφόρων θαλάσσιων ζωνών των παράκτιων κρατών. Δυστυχώς δεν τα κατάφεραν και τα άρθρα της UNCLOS απλώς απέφυγαν να λάβουν μια ξεκάθαρη θέση ανάμεσα στις δυο αντιμαχόμενες τάσεις, δηλαδή αυτής της “μέσης γραμμής” ή ίσης απόστασης (equidistance) και αυτής της επιείκειας (equity). Έτσι βλέπουμε πολλές διαφορές να έχουν επιλυθεί με την αρχή της ίσης απόστασης, αλλά και άλλες που έχουν επιλυθεί με την αρχή της επιείκειας.

Ορισμένα κράτη πολλές φορές δέχονται και τις δύο αρχές ανάλογα με τα συμφέροντα που έχουν σε διαφορετικές θαλάσσιες ζώνες. Έτσι οι ΗΠΑ υποστήριξαν την αρχή της επιείκειας στην διαφορά τους με τον Καναδά στον κόλπο του Maine, ενώ αντίθετα χρησιμοποίησαν την αρχή της ίσης απόστασης στην συμφωνία τους με το Μεξικό.

Αγαπητοί βουλευτές,

Υπάρχουν τέσσερεις βασικές θέσεις που δεν αμφισβητεί κανείς σε σχέση με την ΑΟΖ. Καλό είναι να σας καθοδηγούν στις κοινοβουλευτικές διαβουλεύσεις γι’ αυτό το σημαντικό για τα εθνικά μας συμφέροντα θέμα:

1. Η ΑΟΖ αποτελεί πλέον, χωρίς καμία αμφιβολία, μέρος του εθιμικού διεθνούς δικαίου, αφότου η UNCLOS έχει τεθεί σε ισχύ.
2. Η ΑΟΖ, αντίθετα από την υφαλοκρηπίδα, δεν ανήκει στο παράκτιο κράτος ipso jure, αλλά πρέπει σαφώς να ανακηρυχθεί από το παράκτιο κράτος. Εάν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, η ΑΟΖ απλώς δεν υφίσταται. Η θαλάσσια περιοχή (η επιφάνεια και τα υπερκείμενα ύδατα) που δεν θα ανακηρυχθεί ως ΑΟΖ, παραμένει νομικώς μέρος της ανοικτής θάλασσας.
3. Το νομικό περιεχόμενο αυτού του νέου θεσμού του διεθνούς δικαίου, ορίζεται από το 5ο Μέρος της UNCLOS. Τα παράκτια κράτη δεν μπορούν να υπερβαίνουν τους περιορισμούς που τους έχουν επιβληθεί σχετικά με τα δικαιώματά τους, τις δικαιοδοσίες τους και τις υποχρεώσεις τους. Έτσι “άλλα” κράτη έχουν δικαιώματα στην ΑΟΖ ενός παράκτιου κράτους και το παράκτιο κράτος δεν μπορεί να δημιουργήσει μια ΑΟΖ που υπερβαίνει τα 200 ν.μ.
4. Κανένα κράτος ή ομάδα κρατών δεν έχει το δικαίωμα να ισχυρισθεί ότι κάποιο παράκτιο κράτος δεν μπορεί να ανακηρύξει την δική του ΑΟΖ. Αν και πότε ένα παράκτιο κράτος ανακηρύξει την ΑΟΖ του επαφίεται εντελώς στη δική του δικαιοδοσία. 

HellasJournal